Σαν σήμερα η απόβαση της Νορμανδίας: Η προετοιμασία και η παραπλάνηση των Γερμανών

Ο Μπέρτολντ Μπρεχτ έπαιζε σκάκι στη μακρινή Καλιφόρνια όταν έμαθε την είδηση: Τα συμμαχικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στις ακτές της Νορμανδίας. Το προηγούμενο βράδυ το BBC είχε μεταδώσει στα γαλλικά στίχους από ένα ποίημα του Πολ Βαλερί το: «Τραγούδι του Φθινοπώρου». Οι ακροατές στην κατεχόμενη Γαλλία ανατριχιάζουν και συγκινούνται. Αυτό ήταν το μήνυμα στους Γάλλους της αντίστασης ότι έρχονται οι σύμμαχοι, μέσα στις επόμενες 48 ώρες.

Τα υπόλοιπα είναι καταγεγραμμένα στις σελίδες της Ιστορίας από τον έναν ή τον άλλο ιστορικό, με διηγήσεις στρατιωτών που συμμετείχαν στην απόβαση, ή απλών ανθρώπων που παρακολούθησαν από μακριά την εισβολή των συμμαχικών δυνάμεων στα κατεχόμενα εδάφη. Ποια ήταν η αντίδραση όμως συγγραφέων και διανοούμενων στο άκουσμα της απόβασης στη Νορμανδία; Πώς σχολίασαν ή με ποιο τρόπο κατέγραψαν στο ημερολόγιό τους το ιστορικό γεγονός, που μεταδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, συνθηματικά, με ένα λογοτεχνικό μήνυμα;

Η προετοιμασία της απόβασης
Την περίοδο εκείνη, η πλάστιγγα του πολέμου μεταξύ των ενωμένων εθνών, υπό την γενική καθοδήγηση της Μεγάλης Βρετανίας, της Σοβιετικής Ένωσης και των ΗΠΑ και του φασιστικού Άξονα Γερμανίας – Ιαπωνίας (η Ιταλία είχε συνθηκολογήσει) είχε αρχίσει να γέρνει εις βάρος του δεύτερου, ειδικά στην Ευρώπη.

Οι Σοβιετικοί προέλαυναν στο ανατολικό μέτωπο, στο νότο Βρετανοί και Αμερικάνοι είχαν αποβιβαστεί στην Ιταλία και καταλάμβαναν εδάφη προς το Βορρά. Ο πιο «γρήγορος» δρόμος προς την καρδιά της Γερμανίας ήταν εκείνος μέσω της κατεχόμενης από τους ναζί Γαλλίας.

Όμως, η απόβαση στη Γαλλία ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα που απαιτούσε προσεκτικό και λεπτομερή σχεδιασμό, καθώς η οχύρωση της βόρειας Γαλλίας από τους Γερμανούς ήταν άρτια.

Μήνες πριν την απόβαση στη Νορμανδία, οι συμμαχικές δυνάμεις εκτελούσαν πτήσεις στην περιοχή για να την καταγράψουν και να σχεδιάσουν την επιχείρηση.

Ακόμα και το BBC επιστρατεύτηκε, απευθύνοντας δημόσιο κάλεσμα στους ανθρώπους για να στείλουν φωτογραφίες και κάρτποσταλ των ευρωπαϊκών ακτών από τη Νορβηγία μέχρι τα Πυρηναία.

Μυστικές ομάδες ερευνούσαν τις ακτές ώστε να βρουν τις σωστές τοποθεσίες και πήραν μέχρι και δείγματα άμμου για να επιβεβαιώσουν ότι οι παραλίες μπορούσαν να αντέξουν των βάρος των συμμαχικών στρατιωτικών οχημάτων.

Μετεωρολόγοι, μαθηματικοί και επιστήμονες κάθε ειδικότητας επιστρατεύτηκαν για να οριστεί η ημερομηνία της επιχείρησης.

Το διάστημα 5 – 7 Ιουνίου κρίθηκε το καταλληλότερο για την απόβαση, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Βρετανού μαθηματικού Άρθουρ Τόμας, καθώς τότε η παλίρροια ήταν στο χαμηλότερο σημείο της και θα φαίνονταν τα κρυμμένα εμπόδια.

Η παραπλάνηση των Γερμανών
Οι σύμμαχοι γνώριζαν ότι θα έρχονταν αντιμέτωποι με μεγάλες δυνάμεις των Γερμανών, οι οποίοι περίμεναν την απόβαση. Έπρεπε, λοιπόν, η αλήθεια να ακολουθείται από ένα σωματοφύλακα ψευδών, όπως είχε δηλώσει ο τότε πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Γουίνστον Τσόρτσιλ.

Έτσι, η προσπάθεια παραπλάνησης των Γερμανών για την ημέρα και το σημείο της απόβασης πήρε το κωδικό όνομα «επιχείρηση σωματοφύλακας».

Πληροφοριοδότες, στρατεύματα, οχήματα και αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν για να παραπλανηθεί η Γερμανία ότι η επίθεση των συμμάχων θα γινόταν οπουδήποτε αλλού εκτός από τη Νορμανδία.

Η απόβαση
Το έναυσμα για την επιχείρηση έδωσε ο Αμερικανός στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, αρχηγός των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη, προειδοποιώντας τους στρατιώτες ότι έχουν δύσκολη αποστολή καθώς ο εχθρός είναι καλά εκπαιδευμένος και εξοπλισμένος και ανθεκτικός στις μάχες.

Στις 5 Ιουνίου συμμαχικά πλοία ξεκίνησαν από την ανατολική Αγγλία με κατεύθυνση τις βόρειες ακτές της Γαλλίας.

Τα μεσάνυχτα της 5ης προς 6ης Ιουνίου, γνωστής και ως D-day, οι στρατιωτικές δυνάμεις των συμμάχων έφθασαν σε απόσταση αναπνοής από πέντε παραλίες στη βόρεια Γαλλία, που είχαν τα κωδικοποιημένα ονόματα Γιούτα, Ομάχα, Γκολντ, Τζούνο και Σουόρντ.

Οι συμμαχικές δυνάμεις έδρασαν συντονισμένα εξαπολύοντας εναέρια, θαλάσσια και χερσαία επίθεση και περίπου 156.000 στρατιώτες από τις ΗΠΑ, την Μεγάλη Βρετανία και τον Καναδά αποβιβάστηκαν στη Νορμανδία στα πλαίσια της επιχείρησης Overlord, που άλλαξε την πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το δυτικό ευρωπαϊκό μέτωπο.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας τα συμμαχικά πλοία βομβάρδιζαν τις θέσεις των Γερμανών, ενώ τα ξημερώματα τους συνέδραμαν τα μαχητικά αεροπλάνα της Μεγάλης Βρετανίας.

Με το πρώτο φως της αυγής αλεξιπτωτιστές έπεσαν επίσης στην πόλη Σεντ Μερ Εγκλίζ,η οποία ήταν η πρώτη γαλλική πόλη που απελευθερώθηκε από τους ναζί.

Στις 6.30 το πρωί αποβιβάστηκαν οι πρώτοι Αμερικανοί στρατιώτες στις παραλίες Γιούτα και Ομάχα και ακολούθησαν οι Βρετανοί και οι Καναδοί μία ώρα αργότερα στις παραλίες Γκολντ, Τζούνο και Σουόρντ.

Ο Γερμανός διοικητής Έργουιν Ρόμελ βρισκόταν σπίτι του γιορτάζοντας τα γενέθλια της γυναίκας του, όταν ειδοποιήθηκε για την απόβαση.

Στην Ομάχα οι Γερμανοί απάντησαν με πολυβόλα και εκατοντάδες στρατιώτες των συμμάχων έπεσαν νεκροί, δίνοντας στην συγκεκριμένη ακτή τον χαρακτηρισμό «ματωμένη».

Οι συμμαχικές δυνάμεις δεν κατάφεραν να πάρουν την πόλη Καέν, η οποία αποτελούσε στόχο-κλειδί.

Ωστόσο, μέχρι το τέλος της ημέρας, τα στρατεύματα είχαν πάρει τις κατάλληλες θέσεις ώστε να αρχίσουν την προέλαση προς τη γαλλική ενδοχώρα.

Ο απολογισμός
Οι νεκροί από την επιχείρηση υπολογίζονται ανάμεσα σε 2.500 και 4.000 στρατιώτες για τους συμμάχους και περίπου 9.000 για το στρατόπεδο των ναζί.

Παρά τις απώλειες των συμμάχων και το γεγονός ότι δεν κατέλαβαν την Καέν, η επιχείρηση κρίθηκε επιτυχημένη και επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την νικηφόρα έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για το αντιφασιστικό στρατόπεδο.

Έντεκα μήνες μετά την απόβαση, στις 9 Μαΐου 1945, η ναζιστική Γερμανία συνθηκολόγησε άνευ όρων.