Ιστορία
Στις 23 Νοεμβρίου 1985, η πτήση 648 των αιγυπτιακών αερογραμμών κατελήφθη από μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης «Abu Nidal».
Το αεροπλάνο απογειώθηκε από την Αθήνα με προορισμό το Κάιρο, ωστόσο οι αεροπειρατές ήθελαν να πάνε στη Λιβύη.
Η κατάληξη ήταν αιματηρή έχοντας σαν αποτέλεσμα δεκάδες νεκρούς και καθιστώντας έτσι την αεροπειρατεία της πτήσης 648, ως μία από τις πιο πολύνεκρες σε σύγκριση με αντίστοιχα περιστατικά, προκαλώντας σοκ στη διεθνή κοινότητα.
Στο αεροσκάφος επέβαιναν, μεταξύ άλλων, Έλληνες, Αιγύπτιοι, Αμερικανοί και Ισραηλινοί πολίτες.
Το χρονικό της αεροπειρατείας
Η πτήση απογειώθηκε από την Αθήνα στις 20:00 με προορισμό το Κάιρο. Οι τρομοκράτες, αυτοαποκαλούμενοι ως «Αιγυπτιακή Επανάσταση» πήραν μόλις 10 λεπτά μετά την απογείωση, τον έλεγχο του αεροπλάνου και ζήτησαν να ελέγξουν όλα τα διαβατήρια των επιβατών.
Τη στιγμή του ελέγχου, ένας Αιγύπτιος πράκτορας στην Υπηρεσία Ασφαλείας, επιβάτης του αεροσκάφους, άρχισε να πυροβολεί σκοτώνοντας έναν τρομοκράτη και τραυματίζοντας δύο αεροσυνοδούς. Κατά την ανταλλαγή των πυροβολισμών, τρύπησε η άτρακτος με το σκάφος να αναγκάζεται να χάσει ύψος προκειμένου οι επιβάτες να μπορούν να αναπνεύσουν.
Όπως προαναφέρθηκε προορισμός των τρομοκρατών ήταν η Λιβύη. Ωστόσο, το γεγονός ότι το αεροπλάνο δεν είχε αρκετά καύσιμα και είχε ήδη θέματα αποσυμπίεσης λόγω των πυροβολισμών στην άτρακτο οδήγησε σε αλλαγή σχεδίων με προορισμό τη Μάλτα. Αν και οι αρχές της Μάλτας δεν έδωσαν την άδεια, για να προσγειωθεί το αεροσκάφος, τελικά οι αεροπειρατές ανάγκασαν τον πιλότο υπό την απειλή των όπλων να κινηθεί προς το Διεθνές Αεροδρόμιο της Μάλτας «Luqa».
Σε μια δραματική προσπάθεια να εμποδιστεί η προσγείωση στη Μάλτα, οι αρχές έσβησαν τα φώτα του διαδρόμου, χωρίς τελικά να την αποτρέψουν.
Η έναρξη των διαπραγματεύσεων
Η Μάλτα αποτελεί μια χώρα που έχει παραδοσιακά καλές σχέσεις με τον Αραβικό κόσμο ενώ είχε και πρόσφατο ιστορικό επιτυχούς διαχείρισης αντίστοιχης κατάστασης. Την ευθύνη των διαπραγματεύσεων ανέλαβε ο πρωθυπουργός της Μάλτας ο οποίος άμεσα αρνήθηκε τόσο τον ανεφοδιασμό του αεροσκάφους, όσο και την απόσυρση των ενόπλων δυνάμεων της Μάλτας, οι οποίες είχαν περικυκλώσει το αεροπλάνο, αν δεν υπάρξει απελευθέρωση όλων των επιβατών.
Στο πλαίσιο αυτό, επιτράπηκε να αποβιβαστούν από το αεροπλάνο, έντεκα επιβάτες και οι δύο τραυματίες αεροσυνοδοί. Τότε, οι τρομοκράτες άρχισαν να πυροβολούν τους επιβάτες με τον αρχηγό τους να απειλεί ότι θα σκοτώνει έναν επιβάτη κάθε 15 λεπτά, έως ότου ικανοποιηθούν τα αιτήματά του.
Εν μέσω των τραγικών εξελίξεων, η πίεση στην κυβέρνηση της Μάλτας ειδικά από την Ουάσιγκτον αυξήθηκε ώστε να φτάσει στο σημείο μια αντιτρομοκρατική ομάδα. Έτσι, η Αίγυπτος έλαβε άδεια να καταφθάσει στο αεροδρόμιο με μια ειδική ομάδα αντιτρομοκρατίας, εκπαιδευμένη από την «Delta Force» των ΗΠΑ.
Όπως συμφωνήθηκε οι Αιγυπτιακές δυνάμεις, θα επιτίθεντο στο αεροπλάνο το πρωί της 25ης Νοεμβρίου. Μέχρι τότε οι διαπραγματεύσεις θα συνεχίζονταν.
Η ξαφνική επιδρομή και το λουτρό αίματος
Περίπου μιάμιση ώρα πριν από την προγραμματισμένη ώρα της επιδρομής και χωρίς προειδοποίηση, οι Αιγύπτιοι καταδρομείς ξεκίνησαν την επιχείρηση. Οι μη εξουσιοδοτημένες εκρήξεις από τις βόμβες των καταδρομέων προκάλεσαν πυρκαγιά στα πλαστικά μέρη στο εσωτερικό του αεροσκάφους. Ωστόσο, άλλες πηγές αναφέρουν ότι τόσο τα αιγυπτιακά εκρηκτικά, όσο και η ρίψη χειροβομβίδων από πλευράς των αεροπειρατών θα μπορούσε να έχει προκαλέσει τα δεκάδες θύματα.
Κατά τη στιγμή που τελείωσε η αεροπειρατεία, είχαν σκοτωθεί οι 58 από τους 95 επιβάτες και πλήρωμα, καθώς επίσης και δύο από τους τρεις αεροπειρατές.
Ο αρχηγός των τρομοκρατών, Ομάρ Ρεζάκ, προσποιήθηκε ότι είναι ένας τραυματισμένος επιβάτης. Παρά ταύτα, αργότερα σε νοσοκομείο της Μάλτας αποκαλύφθηκε η ιδιότητά του. Καταδικάστηκε σε 25 χρόνια κάθειρξη, από τα οποία ωστόσο εξέτισε μόλις τα οκτώ. Η αποφυλάκισή του προκάλεσε διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Μάλτας και ΗΠΑ, επειδή το δίκαιο της Μάλτας, απαγορεύει αυστηρά ένα άτομο να δικαστεί δύο φορές. Σε κάθε περίπτωση, τελικά παραδόθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου καταδικάστηκε το 1996 σε ισόβια κάθειρξη.
