Ιστορία
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, είναι μια μακρά αλυσίδα από μάχες που η κάθε μία έπαιξε από μόνη της καθοριστικό ρόλο στην τελική έκβαση του Αγώνα για την Ελευθερία.
Μια από αυτές ήταν και η Μάχη του Λεβιδίου που έγινε στην Αρκαδία 200 χρόνια πριν από σήμερα στις 14 Απριλίου 1821 και στην οποία πρωταγωνίστησε ένας από τους όχι ευρέως γνωστούς ήρωες της Επανάστασης, ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας.
Γράφει το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» της 22ας Μαρτίου του 1930.
«Μεταξύ Τριπόλεως και Καλαβρύτων υπάρχει το ιστορικό Λεβίδι, όπου κατά τους χρόνους της επαναστάσεως εδόθη η αποφαστιστική μάχη κι έκρινε την τύχη του περαιτέρω αγώνος. Ο πρώτος ήρως της μάχης του Λεβιδίου, ο οποίος ήρχισε τον αγώνα κατά του τακτικού στρατού την 4ην Απριλίου 1821 ήτο ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας, εκ Κερτέζης των Καλαβρύτων».
Τον Μάιο του 1837, η επιτροπή των αγωνιστών εξέδωσε πιστοποιητικό για την ηρωική δράση του Στριφτόμπολα. Οι υπογραφές των μελών της επιτροπής αυτής μιλούν από μόνες τους: «Οι στρατηγοί: Πέτρος Μαυρομιχάλης, Κανέλλος Δεληγιάννης, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Νικήτας Σταματελόπουλος, Χρύσανθος Σισσήνης και συνταγματάρχης Διονύσιος Ευμορφόπουλος».
Γράφουν οι ήρωες του 1821 για τον Στριφτόμπολα:
«Συνελθών μετά των λοιπών οπλαρχηγών της επαρχίας Καλαβρύτων εις το Λεβίδιον της Τριπολιτζάς, εοποθετήθη εκεί μετά των λοιπών στρατευμάτων, όπου εις την εκείθεν φυγήν των λοιπών οπλαρχηγών από την επιδρομήν οκτώ χιλιάδων εκ Τριπόλεως εξερχομένων επιλέκτων Οθωμανών, έμεινε μόνος με τεσσαράκοντα και οκτώ εκ των στρατιωτών του εξ οικείας του θελήσεως, αντικρούων την άνισον αυτών δύναμιν, έπεσε γενναίως απέναντι των εχθρών της πατρίδος εις την αξιομνημόνευτον εκείνην μάχην του Λεβιδίου, δι’ ης πρώτον επεστηρίχθη η υπέρ ανεξαρτησίας ελληνική επιχείρησις».
«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 27.8.1930. Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»
«Η αναχαίτισις του χειμάρρου του εχθρού υπό μιάς φούχτας ηρώων υπήρξε μεγάλο γεγονός. Δεν απέδειξε των ηρωισμόν των ολίγων που επάλαισαν στήθος προς στήθος, δεν έδωκε καιρόν εις τα συντεταγμένα τμήματα των άλλων αρχηγών να επιτεθούν και διαλύσουν τον εχθρόν, αλλά εξησφάλισε μίαν νίκην από της πρώτες του αγώνος – Απρίλιος 1821- η οποία ανεπτέρωσε το φρόνημα των ραγιάδων.
Μίαν ηθικήν νίκην ανεκτιμήτου αξίας που είχε πανελλήνιον επίδρασιν. Ακόμη η νίκη αυτή εξησφάλισε το Λεβίδι ως στρατιωτικόν κέντρον, ως ορμητήριον κατά της Τριπολιτζάς, η οποία έπεσε σε λίγο.
Οι απλοί εκείνο αγωνισταί ηγέται ήσαν και στρατιωτικοί περιωπής. Είχαν έμφυτον την αντίληψιν της στρατηγικής σημασίας του μέρους και αι όλαι κινήσεις των, όπως θα ελέγαμε σήμερον, αποδεικνύουν τακτικήν, μόρφωσιν, συνείδησιν, η οποία απέδωκε θαύματα.
Η δύναμη των Τούρκων που ξεκίνησαν από την Τρίπολη, το βράδυ 13ης προς 14η Απριλίου αριθμούσε χιλιάδες άνδρες. Στην είδηση της άφιξης τους έξω από το Λεβίδι πολλοί ήταν οι Έλληνες που πανικοβλήθηκαν και εγκατέλειψαν τις θέσεις του. Ο Στριφτόμπολας όμως με μερικές δεκάδες άντρες τους παρέμειναν. Ταμπουρώθηκαν σε σπίτια του χωριού και όταν οι Τούρκοι μπήκαν στο Λεβίδι άνοιξαν πυρ, περικυκλώνοντας με τα βόλια τους, τους αιφνιδιασμένους Τούρκους. Ο Στριφτόμπολας τελικά σκοτώθηκε έχοντας καταφέρει όμως να προσφέρει στον Αγώνα, σπουδαία υπηρεσία.
Έπεσε μεν ο αρχηγός και εκάησαν εις το σπίτι τα παλληκάρια του, αλλά το αποτέλεσμα επήλθεν. Επρόφθασαν οι άλλοι αρχηγοί, επετέθησαν από τα νώτα, κατεπτόησαν τον εχθρόν και έδωκαν την κίνην που εχρειάζετο εις την αρχήν του αγώνος».
