Αεροναυμαχία Midway: H αρχή της επικράτησης των ΗΠΑ στον Ειρηνικό

Ο Fletcher επέβαινε του αεροπλανοφόρου Yorktown και είχε στη δύναμή του 3 καταδρομικά και 6 αντιτορπιλικά.

Ο Fitch ήταν στο Lexington και είχε 2 καταδρομικά και 7 αντιτορπιλικά. Τέλος, τη δύναμη του Crace αποτελούσαν 2 αυστραλιανά καταδρομικά, 1 αμερικάνικο και 2 αντιτορπιλικά.

Επικεφαλής όλων ήταν ο Fletcher. Από την πλευρά των Γιαπωνέζων υπήρχε η Δύναμη Κρούσης υπό τον Αντιναύαρχο Takeo Takagi με τα αεροπλανοφόρα Zyikaku και Shokaku, του Αντιναυάρχου Chuichi Hara, 3 καταδρομικά και 6 αντιτορπιλικά.

Ήταν ακόμα και η Δύναμη Κάλυψης του Αντιναυάρχου Aritomo Goto με το μικρό αεροπλανοφόρο Shoho, το υδροπλανοφόρο Kamikawa Maru, 4 καταδρομικά, 3 ελαφρά καταδρομικά και 7 αντιτορπιλικά. Η σύγκρουση έγινε ΒΑ της Αυστραλίας στην περιοχή της Θάλασσας των Κοραλλιών, από την οποία πήρε και το όνομά της. Το κύριο μέρος της κράτησε δύο ημέρες, 7 και 8 Μαΐου του 1942.

Ήταν η πρώτη ναυμαχία στην ιστορία, όπου οι αντίπαλοι στόλοι δεν ήλθαν σε οπτική επαφή μεταξύ τους.

Τα αποτελέσματά της; Οι Αμερικανοί έχασαν ένα αεροπλανοφόρο (το Lexington), ένα αντιτορπιλικό (το Sims), ένα πετρελαιοφόρο (το Neosho) και 66 αεροπλάνα. Το άλλο αεροπλανοφόρο τους, το Yorktown, έπαθε σοβαρές ζημιές. Από την πλευρά των Γιαπωνέζων υπήρξαν οι εξής απώλειες: Βυθίστηκαν το αεροπλανοφόρο Shoho και το αντιτορπιλικό-οπλιταγωγό Kikutsuki, ενώ χάθηκαν και περί τα 80 αεροπλάνα. Ζημιές έπαθαν το αεροπλανοφόρο Shokaku, η ναρκοθέτιδα Okinoshima και το αντιτορπιλικό-οπλιταγωγό Yuzuki.

Σε τακτικό επίπεδο, ήταν μια νίκη στα σημεία για τους Ιάπωνες. Στρατηγικά, όμως, ήταν μια νίκη των Αμερικανών. Οι Γιαπωνέζοι αναγκάστηκαν να ανακαλέσουν την Επιχείρηση ΜΟ. Έχασαν έτσι τη δυνατότητα να έχουν «εντός βολής» την Queensland, την ΒΑ δηλαδή Αυστραλία. Μέσα σε έξι μήνες είχαν φθάσει στο απώτατο σημείο της εξάπλωσής τους. Στο εξής θα υποχωρούν.

Αν κάποιος έμπαινε στο ισόγειο και χωρίς παράθυρα γραφείο του προϊστάμενου της 14ης Μονάδας Πληροφοριών Μάχης του Ναυτικού, στο Pearl Harbor, θα έχανε κάθε ιδέα για το σύστημα πληροφοριών του US Navy. Χαρτιά ήσαν σκορπισμένα παντού. Στα τραπέζια, στο πάτωμα και στο κρεβάτι εκστρατείας που υπήρχε σε μια γωνιά.

Όμως, τη μεγαλύτερη έκπληξη σίγουρα θα την ένιωθε μόλις έβλεπε τον ίδιο τον προϊστάμενο, που κυκλοφορούσε με μια κόκκινη ζακέτα και μαλακές παντόφλες… Ωστόσο, Lieutenant Commander Joseph Rochefort, έτσι λεγόταν, ήταν μια ιδιοφυία στην κρυπτανάλυση.

Ήταν ένας από αυτούς που είχαν καταφέρει να «σπάσουν» τον JN-25, τον κώδικα κρυπτογράφησης του ιαπωνικού Ναυτικού! Ήταν αυτός που είχε «διαβάσει» τα σήματα των Γιαπωνέζων και είχε πει ότι η Επιχείρηση ΜΟ αφορούσε την απόβαση στο Port Moresby.

Ο Διοικητής του Στόλου του Ειρηνικού, Admiral Chester William Nimitz, τον εμπιστευόταν απολύτως. Δεν είχαν προλάβει να τελειώσουν καλά-καλά οι επιχειρήσεις στη Θάλασσα των Κοραλλιών, και ο Rochefort είχε αρχίσει να ξεκαθαρίζει πως μια άλλη, πολύ μεγάλη, επιχείρηση του ιαπωνικού Ναυτικού επρόκειτο να εκδηλωθεί σύντομα. Σύμφωνα με τα σήματα, ο επόμενος αντικειμενικός σκοπός αναφερόταν ως AF. Ο Rochefort πίστευε ότι κάτω από αυτόν τον κωδικό κρυβόταν η Midway.

Όμως οι προϊστάμενοί του δεν πείθονταν. Θεωρούσαν ως πιθανότερους στόχους την Αλάσκα ή ακόμα και τα παράλια της Καλιφόρνια. Τους πρότεινε λοιπόν κάτι απλό, αλλά αρκετά επικίνδυνο. Να στείλουν από την Midway ένα «ανοικτό» σήμα και να αναφέρουν ότι χάλασε ο αφαλατωτής του νησιού.

Ο κίνδυνος έγκειτο στο να υποπτευθούν οι Γιαπωνέζοι ότι οι Αμερικανοί είχαν σπάσει τους κώδικές τους. Το θέμα το έλυσε ο ίδιος ο Nimitz, που συμφώνησε με τον Rochefort. Δύο ημέρες αργότερα, στο Pearl Harbor «έπιαναν» ένα γιαπωνέζικο σήμα, που ανέφερε ότι το AF είχε πρόβλημα με το πόσιμο νερό!

Τι ήταν όμως η Midway⁽⁵⁾ και είχε τόση σημασία για τους δύο αντιπάλους; Πρόκειται για μια ατόλη, που βρίσκεται στη μέση του πουθενά ή, για την ακρίβεια, 1.360 μίλια ΒΔ της Χαβάης. Το αεροδρόμιο στο Eastern Island, η ναυτική της βάση, οι αποθήκες καυσίμων και πυρομαχικών, οι στρατώνες, ο σταθμός ασυρμάτου και προπαντός η θέση της την έκαναν έναν στόχο πρώτης προτεραιότητας.

Αυτήν ακριβώς τη σκέψη είχε κάνει και ο Ναύαρχος Isoroku Yamamoto, ο Αρχηγός ολόκληρου του ιαπωνικού Στόλου. Έχοντας ζήσει στις ΗΠΑ γνώριζε καλά τις δυνατότητες εκείνης της χώρας. Το ίδιο καλά όμως γνώριζε και τις αδυναμίες της δικής του. Πίστευε, λοιπόν, ακράδαντα ότι για να μπορέσει η Ιαπωνία να καταβάλει τις ΗΠΑ, έπρεπε το ταχύτερο δυνατόν να καταστρέψει τις ναυτικές της δυνάμεις.

Σε αυτό απέβλεπε με την επίθεση στο Pearl Harbor. Όμως, εκεί δεν έπαθαν τίποτα τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα και επομένως η ισορροπία στον Ειρηνικό μπορεί να είχε μεταβληθεί, αλλά δεν είχε ανατραπεί.

Η ναυμαχία στη Θάλασσα των Κοραλλιών έδειξε όχι μόνον αυτό, αλλά και ότι οι ΗΠΑ είχαν αρχίσει να ανακτούν δύναμη.

Η ανάγκη, λοιπόν, για τη μεγάλη σύγκρουση που θα οδηγούσε στην καταστροφή του αμερικανικού Στόλου ήταν άμεση. Έτσι μπήκαν σε εφαρμογή τα σχέδια για την κατάληψη της Midway. Αν τα σχέδια αυτά πετύχαιναν, το Αυτοκρατορικό Ναυτικό όχι μόνο θα είχε στην κατοχή του ένα αβύθιστο αεροπλανοφόρο στη μέση του Ειρηνικού, αλλά και θα είχε εξαφανίσει τον αντίπαλο στόλο. Η κατάληψη του συγκροτήματος της Χαβάης θα ήταν πια παιχνιδάκι, ενώ οι δυτικές ακτές των ΗΠΑ θα ήσαν στο έλεός του.

Η ιδέα του σχεδίου ήταν αρκετά απλή. Οι κύριες δυνάμεις θα κτυπούσαν στη Midway με σκοπό να εξουθενώσουν την άμυνά της, να ανοίξουν τον δρόμο στις αποβατικές δυνάμεις, αλλά και να παρασύρουν τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα στην αποφασιστική σύγκρουση. Πίστευαν ότι τα 7 μεγάλα και τα 4 μικρότερα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα είχαν να αντιμετωπίσουν μόνο 2 αμερικανικά. Τα θωρηκτά ήσαν χωρίς αντίπαλο, αφού όλα τα αμερικανικά είχαν πάθει ζημιές στο Pearl Harbor και επισκευάζονταν στις δυτικές ακτές των ΗΠΑ.

Ιαπωνική υπεροχή υπήρχε επίσης στα καταδρομικά και τα αντιτορπιλικά. Στα υποβρύχια μόνο οι αριθμοί ήσαν περίπου ίσοι. Μάλιστα, για να παραπλανήσουν τους Αμερικανούς, 24 ώρες πριν από την επίθεση στη Midway θα εκδηλωνόταν επίθεση στα νησιά Aleutians, στον Β. Ειρηνικό. Αυτό θα ανάγκαζε τους Αμερικανούς να διαιρέσουν τις δυνάμεις τους και κατά συνέπεια να τις αδυνατίσουν ακόμα περισσότερο.

Ήταν ένα καλό σχέδιο, που είχε όμως δύο μειονεκτήματα. Το ένα ήταν ότι η εφαρμογή του έγινε κατά έναν εντελώς περιπεπλεγμένο -συνήθη όμως στους Γιαπωνέζους– τρόπο. Το δεύτερο και σημαντικότερο ήταν ότι η Επιχείρηση ΜΙ, όπως είχε ονομασθεί, ήταν γνωστή στον Nimitz με κάθε της λεπτομέρεια. Ο Rochefort είχε φροντίσει σχετικώς…

Στις 2 Μαΐου επισκέφθηκε τη Midway ο Nimitz. Μαζί με τον διοικητή της Commander Cyril T. Simard και τον επικεφαλής των πεζοναυτών Lieutenant Colonel Harold Shannon, πήγε παντού και επιθεώρησε τα πάντα. Δεν τους είπε τίποτα απ’ όσα γνώριζε. Όταν γύρισε στο Pearl Harbor, τους έστειλε ό,τι του είχαν ζητήσει για την άμυνα της ατόλης, την προαγωγή τους σε Captain και Colonel, αντίστοιχα, καθώς και ένα γράμμα που τους πληροφορούσε ότι θα δεχθούν ιαπωνική επίθεση από τις 28 Μαΐου και μετά.

Κατά τα άλλα, προσπαθούσε και ο ίδιος να μαζέψει όσες δυνάμεις μπορούσε. Στη διάθεσή του είχε μόνο δύο αεροπλανοφόρα, το Enterprise και το Hornet. Το Saratoga έκανε επισκευές στο Seattle. Το Yorktown μόλις και κατάφερε να φτάσει στις 27 Μαΐου στο Pearl Harbor. Οι ζημιές που είχε πάθει στη Θάλασσα των Κοραλλιών ήταν σοβαρές και χρειαζόταν επισκευές που θα κρατούσαν περί τις 90 ημέρες.

Οι εργαζόμενοι όμως στις δεξαμενές έκαναν το θαύμα τους. Το Yorktown επισκευάστηκε, πρόχειρα βέβαια, αλλά οπωσδήποτε έγινε ικανό για μάχη, μέσα σε τρεις ημέρες!

Η αεροπορική του πτέρυγα είχε κι αυτή αποδεκατισθεί. Τελικά δημιουργήθηκε μία, πιο ισχυρή, από τις Μοίρες VF-3, VB-3, VS-5 και VT-5. Όλες τους είχαν έμπειρους πιλότους. Μια σημαντική ενίσχυση ολόκληρης της αεροπορικής δύναμης ήταν το ότι τη θέση των F4F-3 είχαν πάρει τα F4F-4.

Τα νεώτερα μοντέλα του Wildcat υπερείχαν σε δύο σημεία. Είχαν αναδιπλούμενα φτερά και έφεραν 6 αντί για 4 πολυβόλα της 0,5in. Αυτό σήμαινε ότι υπήρχε μια αύξηση στην ισχύ του πυρός κατά 50%, αλλά και στον αριθμό που μπορούσε να μεταφέρει κάθε αεροπλανοφόρο, αφού έπιαναν λιγότερο χώρο στα κάτω καταστρώματα.

Όμως, ο Nimitz αντιμετώπιζε κι ένα σοβαρό πρόβλημα. Ο επικεφαλής της Task Force 16, Rear Admiral William F. Halsey είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο.

Η ένταση και το άγχος των τελευταίων μηνών τού είχαν προκαλέσει δερματίτιδα σε όλο του το σώμα. Ως αντικαταστάτη του πρότεινε στον Nimitz τον επικεφαλής της δύναμης κάλυψής του, τον Rear Admiral Raymond A. Spruance.

Μπορεί να μην είχε πείρα από αεροπλανοφόρα, αλλά ο Halsey τον εκτιμούσε για τον τρόπο δράσης του. Ο Nimitz δέχθηκε, κι έτσι ο Spruance ανέλαβε την TF16, επιβιβάσθηκε στο Enterprise και απέπλευσε από το Pearl Harbor στις 28 Μαΐου. Ακολούθησε, στις 30, ο Fletcher με το Yorktown και την TF17. Οι δύο δυνάμεις συναντήθηκαν στις 2 Ιουνίου, μόλις είχε αρχίσει να βραδιάζει, 400nm ΒΑ της Midway.

Επικεφαλής ανέλαβε ο Flecher, όντας αρχαιότερος. Έπλεαν στην περιοχή περιμένοντας τους Γιαπωνέζους, που κατευθύνονταν προς τον αντικειμενικό τους σκοπό.

Όπως προαναφέρθηκε, η εκτέλεση του σχεδίου της επιχείρησης ΜΙ ήταν μάλλον πολύπλοκη. Τα ιαπωνικά πλοία απέπλευσαν από διαφορετικά σημεία, σε διαφορετικές ημερομηνίες. Τα οπλιταγωγά αναχώρησαν από τη Yokosuka και το Kure, στις 20 ⁽⁹⁾ για την Saipan, απ’ όπου θα κατευθύνονταν προς τη Midway. Ακολούθησαν στις 27 τα πλοία που είχε υπό τις διαταγές του ο Nagumo, δηλαδή τα αεροπλανοφόρα και η συνοδεία τους. Την επομένη έφυγαν από τη Β. Ιαπωνία και οι δυνάμεις που θα έκαναν την επίθεση στα Aleutians.

Στις 29 ήταν η σειρά των πλοίων της δύναμης εισβολής στη Midway, του Kondo. Τελευταία έφυγε, πάντα στις 29, η κύρια δύναμη υπό τον ίδιο τον Yamamoto. Το ταξίδι δεν ήταν και τόσο ομαλό. Στις 2 Ιουνίου τα πλοία του Nagumo έπεσαν σε πυκνή ομίχλη. Τόσο πυκνή, που δεν μπορούσαν να ανταλλάξουν σήματα ούτε και με τον οπτικό τηλέγραφο.

Για να δώσει την εντολή αλλαγής πορείας προς την Midway, αναγκάστηκε να σπάσει τη σιγή ασυρμάτου και να χρησιμοποιήσει έναν πολύ χαμηλής συχνότητας ασύρματο που υπήρχε στο Akagi. Το σήμα αυτό ακούσθηκε και στο Yamato. Ήταν το μόνο στοιχείο που είχε ο Yamamoto ότι η εξέλιξη των πραγμάτων ήταν σύμφωνα με το πρόγραμμα.

Αλλά η ομίχλη δεν ήταν το μόνο πρόβλημα που συνάντησαν οι Γιαπωνέζοι. Μια αεράκατος Kawanishi H8K Emily ήταν να κάνει μια αναγνωριστική πτήση στο Pearl Harbor, για να δει αν ήταν εκεί ο αμερικανικός Στόλος. Θα ανεφοδιαζόταν στους αμμοϋφάλους French Frigate από υποβρύχια.

Όταν όμως έφτασαν αυτά εκεί, βρήκαν στην περιοχή να περιπολεί ένα αμερικανικό αντιτορπιλικό. Επικοινώνησαν με το Τόκιο κι αυτό ακύρωσε την πτήση. Η τρίτη ατυχία ήταν ότι όταν οι δύο ομάδες υποβρυχίων, που είχαν ως αποστολή να περιπολούν μεταξύ Pearl Harbor και Midway ώστε να δουν τα αμερικανικά πλοία, έφτασαν στην προκαθορισμένη περιοχή, δεν είδαν τίποτα.

Ο Flecher με τα πλοία του είχε ήδη περάσει. Παρά την έλλειψη των πληροφοριών για τις κινήσεις του αντιπάλου, οι Γιαπωνέζοι προχωρούσαν κανονικά στην εκτέλεση της Επιχείρησης ΜΙ.

Αν όμως αυτοί ταξίδευαν στα τυφλά, δεν συνέβαινε το ίδιο και με τον Nimitz. Γνωρίζοντας καλά τα σχέδια του αντιπάλου, δεν έδωσε καμία σημασία στην επίθεση που εκδηλώθηκε νωρίς το πρωί της 3ης Ιουνίου στο Dutch Harbor των Aleutians. Στην περιοχή είχε στείλει τον Rear Admiral Robert Theobald με 5 καταδρομικά, 9 αντιτορπιλικά και 6 υποβρύχια. Την αεροπορική κάλυψη είχε αναλάβει η USAAF. Οι δυνάμεις αυτές ήσαν οπωσδήποτε ανεπαρκείς, αλλά τον Nimitz τον ενδιέφερε η Midway και τίποτα άλλο.

Την ίδια λοιπόν ημέρα, στις 3 Ιουνίου, στις 04.00 το πρωί, αποθαλασσώθηκαν και απογειώθηκαν από την Midway 23 συνολικά Consolidated PBY-5 και PBY-5A Catalina. Αποστολή, μία και μοναδική: να βρουν τον επερχόμενο ιαπωνικό Στόλο. Θα έψαχναν σε ένα τόξο που είχε ακτίνα 700 nm.

Ήταν λίγο μετά τις 08.00, όταν ένα από αυτά με χειριστή τον Ensign Jewell Reid είδε πλοία κάτω του. Αμέσως ειδοποίησε την Midway, ενώ συνέχισε να τα παρακολουθεί. Αν και ο Nimitz, στον οποίον έφθαναν όλες οι πληροφορίες αμέσως, κατάλαβε ότι αυτή δεν ήταν η κυρία δύναμη αλλά  η δύναμη εισβολής υπό τον Kondo, έδωσε εντολή να τα προσβάλουν.

Στις 12.30 απογειώθηκαν από τη Midway 9 Boeing B-17E Flying Fortress φορτωμένα με 4 βόμβες των 600lb (270kg) το καθένα. Τα B-17E πετούσαν σε τρεις σχηματισμούς V, από τα 12.000ft (3.658m) ως τα 8.000ft (2.438m). Βρήκαν τα πλοία και τους επιτέθηκαν.

Αν και όταν γύρισαν στην Midway πίστευαν ότι είχαν πλήξει ένα καταδρομικό κι ένα οπλιταγωγό, στην πραγματικότητα είχαν πετύχει μόνο θάλασσα. Το ίδιο βράδυ τέσσερα PBY-5A Catalina, του VP-44, απογειώθηκαν από την Midway. Είχαν φτάσει εκεί το απόγευμα, μετά από 10ωρη πτήση, προερχόμενα από το Pearl Harbor.

Έφεραν μια τορπίλη των 21in το καθένα και τα πληρώματά τους ήσαν όλοι εθελοντές. Σκοπός τους να κάνουν νυκτερινή επίθεση με τορπίλες κατά των ιαπωνικών πλοίων. Όμως τα Catalina δεν ήσαν κατάλληλα για κάτι τέτοιο.

Ούτε και τα πληρώματά τους είχαν την ανάλογη εκπαίδευση. Βρήκαν, όμως, τη δύναμη του Kondo και της επιτέθηκαν. Κατάφεραν και χτύπησαν ένα πετρελαιοφόρο, το Akebono Maru, στο οποίο προξένησαν ελαφρές μόνο ζημιές που δεν το έβγαλαν από τον σχηματισμό. Πήραν λοιπόν τον δρόμο της επιστροφής.

Είχε ξημερώσει πια η 4η Ιουνίου, όταν επικοινώνησαν με τον πύργο του αεροδρομίου της Midway και ζήτησαν άδεια προσγείωσης. Τότε αυτός τους πληροφόρησε ότι η ατόλη δεχόταν αεροπορική επίθεση.

Το απόγεμα της 3ης Ιουνίου τα πλοία του Fletcher ήσαν 345 μίλια ανατολικά-βορειοανατολικά της Midway και 460 ανατολικά από αυτά του Nagumo. Το πρωί της 4ης Ιουνίου η μεταξύ τους απόσταση ήταν μόνο 248 μίλια. Όμως, ο καθένας από τους δύο ναυάρχους αγνοούσε τη θέση του άλλου. Στις 04.30 απονηώθηκαν από τα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα 36 Aichi D3A1 Val, 36 Nakajima B5N2 Kate.

Ήσαν φορτωμένα με βόμβες και ως συνοδεία είχαν 36 Mitsubishi A6M2 Zero. Στόχος τους η Midway. Την ίδια περίπου ώρα, ο Fletcher, από το Yorktown, έστειλε 10 SBD-3 Dauntless να ψάξουν για τα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα. Αλλά και από τη Midway είχαμε αντίστοιχες κινήσεις. Από εκεί σηκώθηκαν 17 Catalina και 17 B-17E Flying Fortress.

Αυτά τα τελευταία όχι μόνο για να ερευνήσουν τον ωκεανό, αλλά και για να μην βρεθούν στο έδαφος σε περίπτωση επίθεσης.

Σχεδόν ταυτόχρονα με τα αεροπλάνα του πρώτου κύματος, απονηώθηκαν και 5 άλλα αεροσκάφη από τα ιαπωνικά πλοία. Ήσαν 2 Nakajima B5N2 Kate από το Akagi και το Kaga, 2 Aichi E13A1 Jake από το Chikuma κι 1 Mitsubishi F1M2 Pete από το Haruna. Ακόμα 2 Aichi E13A1 Jake, που έπρεπε να απονηωθούν από το Tone, καθυστέρησαν. Παρουσίαζε προβλήματα ο καταπέλτης του πλοίου.

Τελικά έφυγαν μετά από 30 λεπτά. Αποστολή όλων ήταν να ψάξουν για τον κύριο αντικειμενικό σκοπό: τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα.

Στις 05.34 έφτασε στον Fletcher μια αναφορά από ένα Catalina. Είχαν βρει τα αεροπλανοφόρα του Nagumo. Στις 06.03 νέα αναφορά έδινε περισσότερα στοιχεία τους: 207 μίλια δυτικά-νοτιοδυτικά από τον Fletcher υπήρχαν 2 ιαπωνικά αεροπλανοφόρα. Λίγο πιο πριν, στις 05.53, το radar της Midway είχε «πιάσει» τα ιαπωνικά αεροπλάνα που πλησίαζαν.

Σήμανε αμέσως συναγερμός, και ό,τι μπορούσε να πετάξει, ακόμα και τα θαλασσοπούλια της ατόλης, βρέθηκε στον αέρα. Τα 21 F-2A-3 Buffalo και τα 7 F4F-3 Wildcat του VMF-221 αναχαίτισαν τα επερχόμενα ιαπωνικά, 25 μίλια βορειοδυτικά της Midway.

Αν και λιγότερα και σαφώς υποδεέστερα από τα Zero, πολέμησαν πολύ καλά. Κατέρριψαν 2 Kate, 2 Zero και 1 Val. Από αυτά χάθηκαν 13 Buffalo και 2 Wildcat. Από τα υπόλοιπα που μπόρεσαν να προσγειωθούν στην Midway, μόνο 2 από κάθε τύπο ήσαν σε θέση να ξαναπετάξουν. Η προσβολή κράτησε 20 περίπου λεπτά.

Οι ζημιές που προκάλεσαν ο βομβαρδισμός και οι πολυβολισμοί ήσαν αρκετές, όχι όμως και τόσο σημαντικές ώστε να εξουδετερώσουν κάθε δυνατότητα αντίστασης της ατόλης. Έτσι, ο επικεφαλής του πρώτου κύματος, Υποπλοίαρχος Joichi Tomonaga, τηλεγραφούσε στον Nagumo: «Ανάγκη για δεύτερη επίθεση. Ώρα 07.00».

Ας περάσουμε τώρα στα αμερικανικά πλοία, για να δούμε τι γινόταν σε αυτά. Μόλις ο Fletcher πήρε το μήνυμα με τη θέση των ιαπωνικών αεροπλανοφόρων, έδωσε εντολή στον Spruance να εξαπολύσει την επίθεση με τα αεροπλάνα της TF17. Η TF16 θα ακολουθούσε μόλις επέστρεφαν τα Dauntless στο Yorktown.

Ο επιστολέας του Spruance, Captain M.R. Browning, υπολόγισε ώστε τα αμερικανικά αεροπλάνα να βρουν τα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα την ώρα που θα ανεφοδιάζονταν πάνω σε αυτά τα αεροπλάνα που είχαν γυρίσει από τον βομβαρδισμό της Midway.

Έτσι λοιπόν, στις 07.02 άρχισαν οι απονηώσεις από το Hornet και το Enterprise. Συνολικά σηκώθηκαν 68 Douglas SBD-3 Dauntless, 29 Douglas TBD-1 Devastator και 20 Grumman F4F-4 Wildcat, με προορισμό τον εχθρικό στόλο. Άλλα 34 Wildcat και 8 Dauntless έμειναν να περιπολούν για αντιαεροπορική και ανθυποβρυχιακή προστασία.

Στις 07.07 βρέθηκαν πάνω από τα πλοία του Nagumo τα 4 Martin Β-26 Marauder και τα 6 Grumman TBF-1 Avenger από τη Midway. Όλα έφεραν τορπίλες, καμία όμως δεν βρήκε τον στόχο της. Μόνο δύο Marauder και ένα, κυριολεκτικά διάτρητο, Avenger κατάφεραν να γυρίσουν πίσω.

Η επίθεση αυτή, σε συνδυασμό με το τηλεγράφημα του Tomonaga και την έλλειψη οποιασδήποτε αναφοράς από τα αναγνωριστικά υδροπλάνα, έπεισε τον Nagumo να διατάξει την αλλαγή οπλισμού στα Kate που είχε κρατήσει ως εφεδρεία. Οι τορπίλες που είχαν αυτά έπρεπε να κατέβουν και στη θέση τους να μπουν βόμβες. Στις 07.28 το Νο2 Jake από το Tone ανέφερε ότι είδε τον εχθρικό στόλο. Επειδή δεν έλεγε τίποτα για αεροπλανοφόρα, ο Nagumo ζήτησε επιβεβαίωση.

Το Jake παρακολούθησε τα αμερικανικά πλοία κι ανέφερε την ύπαρξη 5 καταδρομικών και 5 αντιτορπιλικών. Μόνο στις 08.20, μια ώρα σχεδόν μετά την πρώτη του αναφορά, διέκρινε ότι ανάμεσα στα εχθρικά πλοία που παρακολουθούσε υπήρχε κι ένα αεροπλανοφόρο.

Όμως, αυτό δεν ήταν το μόνο πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο Ιάπωνας ναύαρχος εκείνη την ώρα. Ήταν 07.55 όταν 16 Dauntless του VMSB-241, από τη Midway, επιτέθηκαν στο Hiryu. Οι περισσότεροι από τους πιλότους δεν ήσαν καθόλου έμπειροι. Για την ακρίβεια, δεν είχαν εκτελέσει ποτέ κάθετη εφόρμηση.

Αρκέστηκαν λοιπόν σε βομβαρδισμό από μικρή γωνία προσβολής και δεν σημείωσαν καμία επιτυχία. Την ώρα που τελείωναν τα Dauntless, εμφανίσθηκαν ψηλά τα B-17E. Καθένα ήταν φορτωμένο με 5 βόμβες των 500lb (225kg). Από τα 20.000ft (6.096m) που πετούσαν, ούτε αυτά κατάφεραν κάτι.

Η αστοχία των Αμερικανών επαναλήφθηκε και με τα υπόλοιπα αεροπλάνα του VMSB-241, τα 11 Vought SB2U-3 Vindicator, που επιτέθηκαν στις 08.20. Στο μεταξύ, η ώρα ήταν πια 08.30 και είχαν αρχίσει να επιστρέφουν τα αεροπλάνα που είχαν επιτεθεί στη Midway. Τότε ο Nagumo πήρε τη μεγάλη απόφαση: θα περισυνέλεγε τα αεροπλάνα που επέστρεφαν. Θα εξοπλίζονταν και ανεφοδιάζονταν. Έτσι, μαζί με τα αεροπλάνα που είχε κρατήσει σε εφεδρεία και είχαν αρχίσει να τους ξαναβάζουν τορπίλες στη θέση των βομβών, θα κτυπούσαν τα αμερικανικά πλοία.

Στο μεταξύ και στην πλευρά των Αμερικανών επικρατούσε ένα μικρό χάος. Δεν ήταν μόνο η αδυναμία των αεροπλάνων της Midway να επιφέρουν ένα πλήγμα κατά του ιαπωνικού στόλου. Τα αεροπλάνα που είχαν απονηωθεί από το Hornet και το Enterprise κατευθύνονταν προς τα ιαπωνικά πλοία χωρίς συντονισμό μεταξύ των Μοιρών.

Τα 35 Dauntless από το Hornet δεν βρήκαν παρά μόνο άδεια θάλασσα στο σημείο που υπέθεταν ότι θα ήσαν οι Γιαπωνέζοι και πήραν κατεύθυνση προς τη Midway. Τα 10 Wildcat που τα συνόδευαν ακολούθησαν, αλλά τους τελείωσαν τα καύσιμα κι αναγκάσθηκαν να προσθαλασσωθούν. Τελικά, από τα Dauntless 22 κατάφεραν και γύρισαν στο Hornet, ενώ 13 πήγαν για προσγείωση στη Midway, όπου 2 έπεσαν στη λιμνοθάλασσα. Τα υπόλοιπα 11, αφού ανεφοδιάσθηκαν, γύρισαν και αυτά στο πλοίο τους.

Ο επικεφαλής των Wildcat από το Enterprise είδε τα γιαπωνέζικα πλοία στις 09.10, όμως δεν κατάφερε να ειδοποιήσει τα 15 Devastator του Hornet που συνόδευε. Ευτυχώς, αυτά είδαν τον εχθρό στις 09.25 και αμέσως επιτέθηκαν από πολύ χαμηλό ύψος. Τα αντιαεροπορικά των πλοίων και τα Zero τα θέρισαν. Ελάχιστα έφθασαν σε απόσταση βολής.

Ένας μόνον πιλότος, ο Ensign George Gay, επέζησε από τα δεκαπέντε πληρώματα. Κανένας στόχος δεν χτυπήθηκε. Ακολούθησαν τα Devastator του Hornet. Κι εδώ τα ίδια αποτελέσματα ως προς τους στόχους. Η διαφορά ήταν ως προς τα καταρριφθέντα, που ήσαν 10.

Παρόμοια τύχη είχαν και τα Devastator του Yorktown που ακολούθησαν. Τα 6 Wildcat που τα συνόδευαν έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αντιμετωπίσουν τα πολύ περισσότερα Zero, που κάλυπταν τα αεροπλανοφόρα. Τελικά, θα καταρριφθούν 3 Wildcat και 10 Devastator. Η ώρα είχε φθάσει 10.15, είχαν επιτεθεί 41 Devastator, από τα οποία μόνο 6 είχαν καταφέρει να επιβιώσουν και τα ιαπωνικά πλοία δεν είχαν πάθει ούτε γρατσουνιά. Ο Chuichi Nagumo είχε αρχίσει να νιώθει ότι η τύχη ήταν με το μέρος του.

Πάνω στα τέσσερα αεροπλανοφόρα είχε τελειώσει ο ανεφοδιασμός σε καύσιμα και πυρομαχικά. Δόθηκε, λοιπόν, η διαταγή να στρέψουν προς τον άνεμο για να αρχίσουν οι απονηώσεις. Έπλεαν σε σχηματισμό ρόμβου με το Hiryu να προηγείται, το Soryu να κλείνει τον σχηματισμό και τα άλλα δύο, το Akagi και το Kaga, να είναι στη μέση. Όλοι ήσαν απασχολημένοι με τις προετοιμασίες στα καταστρώματα απονήωσης. Η ώρα ήταν 10.22 όταν σήμανε αντιαεροπορικός συναγερμός.

Ήσαν τα Dauntless από το Enterprise που εκτελούσαν, από τα 19.000ft (5.791m) κάθετη βύθιση και κανένας δεν είχε δει ως τότε. Στόχοι τους ήσαν το Akagi και το Kaga. Σχεδόν ταυτόχρονα, στις 10.26, τα Dauntless από το Yorktown επιτέθηκαν κατά του Soryu. Στις 10.30 είχαν όλα τελειώσει. Τα τρία αεροπλανοφόρα δεν ήσαν παρά φλεγόμενες μάζες. Μέσα σε ένα τέταρτο της ώρας η νίκη που είχε αρχίσει να διαγράφεται για τους Γιαπωνέζους είχε μετατραπεί σε τραγωδία.

Όμως το Hiryu ήταν ανέπαφο και μπορούσε να επιφέρει εξίσου θανατηφόρα πλήγματα στους Αμερικανούς. Ο Αντιναύαρχος Tamon Yamagushi, που ανέλαβε την τακτική διοίκηση, καθώς ο Nagumo είχε εγκαταλείψει το φλεγόμενο Akagi, έδωσε εντολή να απονηωθούν αμέσως όσα αεροπλάνα μπορούσαν. Ήταν 11.00 όταν άρχισαν να απονηώνονται 18 Val και 6 Zero.

Τώρα γνώριζαν τη θέση των Αμερικανών. Τα Wildcat του Yorktown τα συνάντησαν, κατά τις 12.00, 12 μίλια μακριά από αυτό. Κατάφεραν να καταρρίψουν ή να αναγκάσουν να γυρίσουν πίσω, 9 από τα Val και τα Zero. Άλλα 3 θα καταρριφθούν από τα αντιαεροπορικά των πλοίων. Θα καταφέρουν να περάσουν το φράγμα του πυρός 8 Val. Τελικά ένα μόνο θα καταφέρει να επιβιώσει.

Δεν θα συμβεί και το ίδιο με το Yorktown, που θα δεχθεί τρεις βόμβες των 250lb (112,5kg) και θα βρεθεί σε μια εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση.

Το πλήρωμά του θα δώσει σκληρή μάχη με τη φωτιά και θα καταφέρει να την περιορίσει. Και όχι μόνον αυτό. Στις 13.40 μπορούσε να κινείται με 18 κόμβους και είχε αρχίσει να ανεφοδιάζει τα αεροπλάνα του.

Όχι όμως για πολύ. Στις 14.40 έφθασαν 10 Kate με 6 Zero. Και αυτά ήσαν από το Hiryu και κατάφεραν να πλήξουν, με τορπίλες τώρα, το Yorktown. Το ρήγμα που δημιουργήθηκε ήταν σοβαρό. Το πλοίο άρχισε να παίρνει κλίση και αναγκάσθηκαν να το εγκαταλείψουν.

Τίποτα όμως δεν είχε ακόμα τελειώσει. Υπήρχαν άλλα τρία αεροπλανοφόρα στο «παιχνίδι». Το Enterprise με το Hornet από τη μία και το Hiryu από την άλλη. Στις 15.30 απονηώθηκαν από το πρώτο 24 Dauntless. Μισή ώρα αργότερα ακολούθησαν άλλα 16 από το Hornet. Κατευθύνθηκαν προς το Hiryu. Και αυτή η επίθεση ήταν… μία από τα ίδια.

Μέσα σε ελάχιστη ώρα, το μοναδικό ιαπωνικό αεροπλανοφόρο που είχε απομείνει μετατράπηκε σε ένα φλεγόμενο κουφάρι. Τα Dauntless από το Hornet στράφηκαν προς τα πλοία της συνοδείας χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία.

Με τη δύση του ήλιου, τα πράγματα είχαν ξεκαθαρίσει πλέον. Το Enterprise είχε όλα του τα Wildcat εκτός από ένα. Είχε ακόμα και μερικά από το Yorktown. Με τα Dauntless που είχαν απομείνει από τις δικές του Μοίρες και από αυτές του Yorktown συμπλήρωνε μια πλήρη Μοίρα. Το Hornet είχε λίγα Wildcat και καμιά τριανταριά Dauntless.

Στις 19.13 μια έκρηξη έγινε στο φλεγόμενο Soryu, που αμέσως βυθίστηκε. Ακολούθησε, στις 19.26, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο το Kaga. Το Akagi εξακολούθησε να πλέει ως τα ξημερώματα της 5ης Ιουνίου. Τελικά, θα βυθισθεί από τορπίλες ιαπωνικών αντιτορπιλικών. Το ίδιο έγινε, στις 09.00, με το Hiryu.

Στο μεταξύ στις 03.00 της 5ης Ιουνίου ο Yamamoto παραδέχθηκε ότι είχε χάσει και εξέδωσε ακυρωτικό σήμα για την Επιχείρηση ΜΙ. Όχι, όμως, χωρίς άλλες απώλειες. Δύο καταδρομικά, το Mogami και το Mikuma, συγκρούσθηκαν κατά τη διάρκεια ελιγμών. Το απόγευμα τα βρήκαν τα Dauntless του Spruance. Το Mogami θα καταφέρει να φθάσει ως τα νησιά Truck, το Mikuma θα βυθισθεί το ίδιο βράδυ.

Η ναυμαχία της Midway είχε τελειώσει. Το ιαπωνικό Ναυτικό δεν κατάφερε ποτέ να συνέλθει από τις απώλειες που υπέστη εκεί.