Ιστορία
Τα δέκα κάστρα που αναφέρονται παρακάτω αποτελούν σημαντικό μέρος της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας.
Όλα ακολουθούνται από εντυπωσιακές ιστορίες για το επικό παρελθόν τους.
Ορισμένα έχουν χαρακτηριστεί ως από τα πιο καλοδιατηρημένα κτίρια της Ευρώπης. Παρακάτω, ακολουθεί ένας κατάλογος που περιλαμβάνει δέκα από τα πιο όμορφα κάστρα σε όλη την Ελλάδα.
Μονεμβασιά
Η Μονεμβασιά είναι μια από τις σημαντικότερες μεσαιωνικές πόλεις-φρούρια της χώρας και φιλοξενεί ένα από τα ομορφότερα κάστρα του κόσμου. Βρίσκεται στην Πελοπόννησο, είναι βυζαντινής προέλευσης και βρίσκεται σε ένα οροπέδιο εκατό μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Ο βράχος συνδέεται με την ηπειρωτική χώρα μέσω ενός στενού δρόμου. Η ιδιαίτερη θέση του προσέφερε ανέκαθεν προστασία από τις επιθέσεις των πειρατών. Τόσο η πόλη όσο και το φρούριο χρονολογούνται από το 583 και χτίστηκαν επί βυζαντινού αυτοκράτορα Μαυρίκιου.
Ρόδος
Γνωστό και ως Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου ή Κάστρο των Ιπποτών, το κάστρο βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου στα Δωδεκάνησα.
Το σημαντικότερο εναπομείναν μνημείο των Ιωαννιτών Ιπποτών χτίστηκε πάνω σε μια προηγούμενη βυζαντινή ακρόπολη, η οποία χρησίμευε τόσο ως στρατιωτικό αρχηγείο όσο και ως φρούριο.
Το κάστρο κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα από τους Ιππότες της Ρόδου, οι οποίοι κατείχαν το νησί από το 1309 έως το 1522. Μόλις η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέλαβε το νησί, το παλάτι μετατράπηκε σε φρούριο.
Το Βασίλειο της Ιταλίας ανέλαβε την εξουσία το 1912 και οι Ιταλοί ανακατασκεύασαν το παλάτι για να το μετατρέψουν σε εξοχική κατοικία του βασιλιά Βίκτωρα Εμμανουήλ Β’. Αργότερα, χρησιμοποιήθηκε ως τέτοιο και από τον Μπενίτο Μουσολίνι.
Ναύπλιο
Το Κάστρο του Ναυπλίου ανήκει στην ενετική περίοδο και χτίστηκε το 1714 μέσα σε τρία χρόνια. Γνωστό ως Παλαμήδι, είναι μια τεράστια, καλοδιατηρημένη κατασκευή, ίσως το καλύτερο παράδειγμα βενετσιάνικων οχυρώσεων στη χώρα.
Το Παλαμήδι, με το χαρακτηριστικό μπαρόκ στυλ, βρίσκεται σε έναν λόφο ύψους 216 μέτρων που φέρει το ίδιο όνομα. Προσφέρει προφανή στρατηγικά πλεονεκτήματα, καθώς το κάστρο ελέγχει την πόλη του Ναυπλίου, καθώς και το λιμάνι, το φρούριο της Ακροναυπλίας και την είσοδο στον κόλπο της Αργολίδας.
Οι Τούρκοι κατέλαβαν το φρούριο το 1715 και οι Έλληνες το ανακατέλαβαν το 1822.
Μυστράς
Ο βυζαντινός Μυστράς είναι μια οχυρωμένη πόλη στο όρος Ταΰγετος δυτικά της αρχαίας Σπάρτης. Χτίστηκε το 1249 από έναν Φράγκο πρίγκιπα. Μετά την τουρκοκρατία, το σημαντικό αυτό ελληνικό βυζαντινό μνημείο εγκαταλείφθηκε το 1830, όταν ο πληθυσμός άρχισε σταδιακά να μετακομίζει στη νέα πόλη της Σπάρτης.
Τοποθετημένο σε έναν απότομο λόφο και δεσπόζοντας στην κοιλάδα του ποταμού Ευρώτα, το φρούριο παρουσιάζει τρεις πολύ διακριτές ζώνες: Την Πάνω Χώρα, την Κάτω Χώρα και την Έξω Χώρα. Επιπλέον, υπάρχει μια φραγκική ακρόπολη που δεσπόζει στο φρούριο. Στο εσωτερικό του συγκροτήματος, υπάρχουν αρκετές βυζαντινές εκκλησίες που έχουν υποστεί αναστήλωση και είναι επισκέψιμες.
Μεστά
Τα Μεστά είναι ένα από τα μαστιχοχώρια της Χίου, αλλά φιλοξενεί επίσης ένα μεσαιωνικό χωριό και έναν από τους πιο καλοδιατηρημένους οχυρωμένους οικισμούς στην Ελλάδα.
Η αρχιτεκτονική του διάταξη αποτελείται από στενά σοκάκια, ενώ η περιβάλλουσα οχύρωση προσέφερε καταφύγιο από τις πειρατικές επιδρομές. Το χωριό έχει σχήμα πενταγώνου ενώ πολλοί από τους δρόμους του μοιάζουν με λαβύρινθο.
Το κτίριο ανήκει στη γενουατική περίοδο της Χίου που διήρκεσε από το 1346 έως το 1566.
Μόλυβος
Γνωστό και ως Κάστρο της Μήθυμνας, είναι το δεύτερο σημαντικότερο φρούριο του νησιού της Λέσβου. Η σημερινή του μορφή είναι αποτέλεσμα των εργασιών που πραγματοποίησαν οι Γενουάτες κατά τον 14ο αιώνα- οι Οθωμανοί συμπεριέλαβαν πιο πρόσφατα χαρακτηριστικά. Χτισμένο σε λόφο, υπάρχουν ενδείξεις ότι βρίσκεται πάνω σε αρχαία ακρόπολη που χρονολογείται από τον 5ο αιώνα π.Χ. Οι Βυζαντινοί έχτισαν ένα φρούριο στη θέση του και οι Γενοβέζοι ξεκίνησαν την ανοικοδόμηση του κάστρου το 1373.
Καλαμάτα
Με πλούσια ιστορία και αρχιτεκτονική, το Κάστρο της Καλαμάτας βρίσκεται σε έναν βραχώδη λόφο στη βορειοδυτική πλευρά της πόλης.
Όπως συμβαίνει με πολλές άλλες οχυρώσεις, υπάρχουν ενδείξεις για μια αρχαία ακρόπολη που υπήρχε στον λόφο πριν από τον Τρωικό πόλεμο, καθώς και για ένα μεταγενέστερο βυζαντινό φρούριο. Ωστόσο, είναι ακόμη ορατά σήμερα τα ερείπια ενός κάστρου που ανοικοδομήθηκε στις αρχές του 13ου αιώνα κατά τη διάρκεια της φραγκικής κατοχής.
Στο εσωτερικό του κάστρου υπάρχει μια εκκλησία που χρονολογείται από τον 6ο αιώνα μ.Χ. και είναι αφιερωμένη στην Παναγία. Η εικόνα της Παναγίας στην εκκλησία έγινε γνωστή ως Καλομάτα (που σημαίνει «όμορφα μάτια»), μια λέξη που αργότερα εξελίχθηκε σε Καλαμάτα, από την οποία πήραν το όνομά τους η εκκλησία, το κάστρο και η πόλη.
Ιωάννινα
Το Κάστρο των Ιωαννίνων στην Ήπειρο βρίσκεται σε λόφο ύψους 480 μέτρων και έχει θέα στη λίμνη Παμβώτιδα. Η σημερινή του μορφή χρονολογείται από την ύστερη οθωμανική περίοδο, ενώ εξακολουθεί να περιλαμβάνει στοιχεία που ανήκουν σε παλαιότερη βυζαντινή οχύρωση.
Το κάστρο ιδρύθηκε από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Ιουστινιανό τον 6ο αιώνα μ.Χ.. Η πόλη των Ιωαννίνων άκμασε μετά την Τέταρτη Σταυροφορία, όταν πολλές πλούσιες βυζαντινές οικογένειες κατέφυγαν εκεί μετά τη λεηλασία της Κωνσταντινούπολης. Τα Ιωάννινα παραδόθηκαν στους Οθωμανούς το 1430. Μεταξύ 1430 και 1868, η πόλη ήταν το διοικητικό κέντρο στο Πασαλίκι των Ιωαννίνων. Η πιο διαβόητη προσωπικότητα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν ο Αλή Πασάς.
Ναύπακτος
Το Κάστρο του Λεπάντο, ή το Κάστρο της Ναυπάκτου, όπως είναι αλλιώς γνωστό, είναι ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα της Ελλάδας και ένα τέλειο παράδειγμα ελληνικής οχυρωματικής αρχιτεκτονικής.
Η είσοδος του κόλπου της Ναυπάκτου αποτέλεσε το πεδίο μάχης μιας από τις σημαντικότερες ναυτικές συγκρούσεις στην ιστορία. Η Ναυμαχία του Lepanto (1571) αντιπροσωπεύει τη στιγμή που η ναυτική δύναμη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από τις συνδυασμένες ευρωπαϊκές δυνάμεις.
Τα αρχικά τείχη του κτιρίου ανήκουν στην αρχαιότητα και τα υπολείμματά τους είναι ακόμη ορατά στη δυτική πλευρά του κάστρου. Το σημερινό σχήμα και τα επίπεδά του χρονολογούνται από τη βενετοκρατία.
Ένα κυκλικό τείχος περιβάλλει την κορυφή του λόφου, ενώ δύο βραχίονες κατεβαίνουν, ο ένας προς τα ανατολικά και ο άλλος προς τα δυτικά. Μόλις λυγίσουν, οι δύο βραχίονες πλησιάζουν και πάλι ο ένας τον άλλον, περικλείοντας την είσοδο του λιμανιού με δύο πύργους. Το κάστρο προστάτευε τους κατοίκους της Ναυπάκτου κατά τη διάρκεια των πολέμων και ήταν μοναδικό για τα πέντε αμυντικά του τείχη.
Αστυπάλαια
Το ενετικό κάστρο της Αστυπάλαιας, γνωστό και ως ενετικό κάστρο του Querini, δεσπόζει από την κορυφή του λόφου στη μαγευτική Χώρα του νησιού. Είναι κατασκευασμένο από σκουρόχρωμες πέτρες που κάνουν σαφή αντίθεση με τα ασβεστωμένα σπίτια γύρω από την οχύρωση.
Η ιστορία του κάστρου σχετίζεται με την πάλη για την εξουσία μεταξύ Βενετών, Βυζαντινών και Οθωμανών ηγεμόνων. Το κτίριο κατασκευάστηκε από τον Giovanni Querini, έναν ευγενή Βενετό που κυβέρνησε την Αστυπάλαια μετά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης το 1204.
Οι Βενετοί κυβέρνησαν από το κάστρο για πάνω από 300 χρόνια με κάθε ηγεμόνα να προσθέτει τροποποιήσεις στη δομή. Ο καθένας άφησε ένα πέτρινο έμβλημα με το οικογενειακό του οικόσημο. Το κάστρο της Αστυπάλαιας ανοικοδομήθηκε εν μέρει μετά από σεισμό που έπληξε το νησί το 1956.
Ο μεσαιωνικός οικισμός ελίσσεται στο βουνό, προσφέροντας μια αξέχαστη πανοραμική θέα στη Χώρα της Αστυπάλαιας.
