Bloch MB 151: Η δράση του γαλλικού καταδιωκτικού της ΕΒΑ στο Έπος του ’40

Δύο παράγοντες επηρέασαν την απόδοση του αεροσκάφους στις επιχειρήσεις: ο μικρός αριθμός τους και τα προβλήματα υποστήριξης, όπως και το γεγονός ότι το αεροσκάφος είχε προβλήματα αξιοπιστίας υλικού.

Παρ’ όλα αυτά, στα χέρια των Ελλήνων πιλότων μπόρεσε να δράσει στο βαθμό που του αναλογούσε πραγματοποιώντας και καταρρίψεις.

Η Ελληνική Βασιλική Αεροπορία (ΕΒΑ) παρήγγειλε 25 αεροσκάφη Bloch MB 151 γαλλικής κατασκευής τον Σεπτέµβριο του 1939.

Η γρήγορη συνθηκολόγηση της Γαλλίας στις 25 Ιουνίου του 1940 και η εξέλιξη των γεγονότων δεν επέτρεψαν την παράδοση όλων των αεροσκαφών.

Παραδόθηκαν µόνο εννέα εξ αυτών, τα οποία αρχικά εντάχθηκαν στην 24η Μοίρα ∆ιώξεως µε αποστολή την άµυνα των Αθηνών και βάση την Ελευσίνα.

Το αεροσκάφος

Το Bloch MB-150 ήταν ένα γαλλικό χαµηλοπτέρυγο, ολοµεταλλικής κατασκευής καταδιωκτικό µονοπλάνο, µε ανασυρόµενο σύστηµα προσγείωσης και κλειστό πιλοτήριο, που αναπτύχθηκε από την «Société des Avions Marcel Bloch» σαν υποψήφιο για το διαγωνισµό του γαλλικού υπουργείου Αέρος του 1934, για ένα νέο καταδιωκτικό αεροσκάφος.

Αν και το διαγωνισµό κέρδισε το πρωτότυπο του Morane-Saulnier M.S.406, η ανάπτυξη του Bloch συνεχίστηκε από την εταιρεία.

Το πρωτότυπο θα επιχειρήσει να πετάξει για πρώτη φορά το 1936 χωρίς όµως επιτυχία.

Ακολούθησαν συγκεκριµένες βελτιωτικές κινήσεις µε ισχυρότερες πτέρυγες µεγαλύτερης επιφάνειας, βελτιωµένο σύστηµα προσγείωσης και εγκατάσταση ενός αστεροειδούς κινητήρα Gnome-Rhone 14N-0 των 940 hp µε τρίφυλλο έλικα σταθερού βήµατος. Μετά τις αλλαγές, το ΜΒ.150 πέταξε τελικά τον Οκτώβριο του 1937.

Στη συνέχεια παραδόθηκε στο Κέντρο ∆οκιµών Αερο-πορικού Υλικού «CEMA» (Centre d’Essais du Materiel Aerien) για αξιολόγηση.

Εκεί η απόδοσή του αποδείχθηκε επαρκώς ενδιαφέρουσα ώστε να εγκριθεί η περαιτέρω ανάπτυξή του. Έτσι, στις αρχές του 1938 αυξήθηκε ελαφρά το εκπέτασµά του και εγκαταστάθηκε ένας κινητήρας 14N-7.

Όταν ολοκληρώθηκαν οι δοκιµές στα τέλη της Άνοιξης του 1938, η SNCASO πήρε την εντολή της προ-παραγωγής 25 αεροσκαφών.

Η επανασχεδίαση οδήγησε σε δύο νέα πρωτότυπα τα οποία ονοµάστηκαν MB.151 και MB.152.

Με το ξέσπασµα του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου, κάπου 120 αεροσκάφη των σειρών «-151» και «-152» είχαν βγει από τη γραµµή παραγωγής και είχαν παραδοθεί στη γαλλική Αεροπορία (Armée de l’Air), αλλά ελάχιστα εξ αυτών ήταν ικανά να πετάξουν, καθώς από τα περισσότερα έλειπαν τα σκοπευτικά και οι έλικες…

Τα πρωτότυπα MB.153 και MB.154 προορίζονταν για δοκιµές ισχυρότερων αµερικανικών κινητήρων, αλλά µόνον το πρώτο πέταξε.

Και όταν ένα εξ αυτών συνετρίβη λίγες µέρες αργότερα, καταστράφηκε µαζί του και η αναζήτηση κάθε εναλλακτικής λύσης.

Αντ’ αυτού, η προσοχή στράφηκε στην επέκταση της ακτίνας δράσης του ΜΒ.152. Αυτό επιτεύχθηκε µε τη µετακίνηση του πιλοτηρίου προς τα πίσω, ώστε να δηµιουργηθεί επιπλέον χώρος για µια νέα δεξαµενή καυσίµων.

Άλλες µετατροπές περιλάµβαναν µιαν ελαφρώς πλατύτερη ηµιπτέρυγα και αεροδυναµική αναβάθµιση του καλύµµατος του κινητήρα. Το αποτέλεσµα, τυποποιηµένο ως MB.155, απέδωσε ευνοϊκά στις πτητικές δοκιµές και παραγγέλθηκε η παραγωγή του στα 1940, αλλά µόνον 10 αεροσκάφη είχαν ολοκληρωθεί πριν την πτώση της Γαλλίας.

Σύµφωνα µε τους όρους της ανακωχής, τα 19 εναποµείναντα στη γραµµή παραγωγής αεροσκάφη ολοκληρώθηκαν και παραδόθηκαν στην υπηρεσία της κυβέρνησης του Βισύ. Από εκεί, τελικά κάποια βρέθηκαν στα χέρια της Luftwaffe, µετά το 1942.

Το τελευταίο µέλος της οικογένειας, το MB.157, χρησιµοποίησε έναν κατά πολύ ισχυρότερο κινητήρα και τελικά εξελίχθηκε σε ένα πολύ διαφορετικό αεροσκάφος, καθώς το σχέδιό του προσαρµόστηκε για να δεχθεί µια µεγαλύτερη και βαρύτερη µηχανή.

Ηµιτελές κατά την εποχή της ανακωχής, ολοκληρώθηκε και πέταξε υπό Γερµανική επίβλεψη. Καθώς επέδειξε εξαιρετικές επιδόσεις, αποσυναρµολογήθηκε από τους Γερµανούς για αξιολόγηση.

Ο κινητήρας εστάλη στη Γερµανία και το σκάφος εξετάστηκε σε αεροδυναµική σήραγγα, όπου επιβεβαίωσε την υπεροχή του σχεδίου του. Αργότερα καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των συµµαχικών βοµβαρδισµών.

Οι επιδόσεις του κινητήρα

Ο κινητήρας του ΜΒ.151 ήταν ένας αστεροειδής Gnome-Rhône 14N-25 που απέδιδε 1.030 ίππους και έδινε µέγιστη ταχύτητα 509 χ.α.ω., οικονοµική ταχύτητα 450 χ.α.ω. και επιχειρησιακό ύψος 10.000 µέτρων. Το αεροσκάφος έφτανε τα 2.000 µέτρα σε χρόνο 3 λεπτών και 24 δευτ. –επίτευγµα για την εποχή– ενώ η αυτονοµία του έφτανε τα 600 χλµ. και το µέγιστο βάρος απογείωσης άγγιζε τα 2.800 χλγρ. 

Ο οπλισµός του αεροσκάφους ήταν αδύναµος, όµως σε ελληνικά χέρια ήταν αρκετός για να καταρρίπτει µέσα βοµβαρδιστικά, όπως θα δούµε παρακάτω. Αποτελείτο από είτε από δύο πολυβόλα των 7,5 χλστ. MAC 1934 M39 ή από 4 MAC 1934 M39.

Σε ελληνική υπηρεσία τα αεροσκάφη είχαν τα 4 MAC 1934 αλλά όχι τα δύο πυροβόλα των 20 χλστ. Hispano-Suiza HS.404 µε 60 βλήµατα αναχορηγεία το καθένα.

Αν και τα πυροβόλα αυτά θα κατέτασαν τα ΜΒ. 151 στο επίπεδο οπλισµού µε τα γερµανικά Messerschmitt-109E εντούτοις θα επηρέαζαν αρνητικά τις ούτως ή άλλως περιορισµένες επιδόσεις του αεροσκάφους, καθώς και τον προβληµατικό βαθµό στροφής.

Η επιχειρησιακή του δράση µε την ΕΒΑ

Παρά το γεγονός ότι τεχνολογικά αλλά και σε ότι αφορά τις επιδόσεις, εκτός µόνο από τον χαµηλό βαθµό ανόδου και ενδεχοµένως τον βαθµό στροφής, ήταν ανώτερο από το Πολωνικό PZL 24, το κύριο καταδιωκτικό της ΕΒΑ, το γαλλικό αεροσκάφος είδε σχετικά περιορισµένη δράση κατά τον Ελληνο-ιταλικό πόλεµο όπως και κατά τη διάρκεια της γερµανικής εισβολής, εξαιτίας του µικρού αριθµού αεροσκαφών και της έλλειψης ανταλλακτικών.

Με την ιταλική εισβολή, η 24η Μοίρα µετακινήθηκε στην Μακεδονία για να λάβει µέρος στις επιχειρήσεις.

Στις 25 Ιανουαρίου 1941, τα ελληνικά Bloch επιτυγχάνουν την πρώτη τους κατάρριψη, ένα τρικινητήριο ιταλικό βοµβαρδιστικό Ζ.1007bis. Στις 9 Φεβρουαρίου ένα ακόµη Ζ.1007bis θα πέσει από τα Bloch της ΕΒΑ στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Η επόµενη κατάρριψη θα γίνει την πρώτη ηµέρα της γερµανικής εισβολής στην Ελλάδα, στις 6 Απριλίου 1941, όταν ο υποσµηναγός Οικονοµόπουλος Παναγιώτης θα καταρρίψει ένα γερµανικό δικινητήριο βοµβαρδιστικό Do-17, ένα από τα πλέον σύγχρονα της εποχής εκείνης.

Ο ίδιος λίγες ηµέρες αργότερα, και πιο συγκεκριµένα στις 9 Απριλίου, θα πραγµατοποιήσει ακόµη µια κατάρριψη ενός ιταλικού Ζ.1007bis.

Στις 7 Απριλίου θα καταρριφθεί άλλο ένα Do-17 από τον Σµυρνιοτόπουλο και αυτό στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Όµως από τα αρχικά 9 αεροσκάφη, στα µέσα Απριλίου είχαν αποµείνει µόνο 2 τόσο από τις τραγικές συνθήκες συντήρησης οι οποίες είχαν αρνητικό αντίκτυπο στην επιχειρησιακή κατάσταση των αεροσκαφών όσο και από τις απώλειες.

Τα εναποµείναντα αεροσκάφη θα µετασταθµεύσουν στο αεροδρόµιο Βασιλικής Τρικάλων όπου στις 15 Απριλίου θα λάβουν µέρος στην αεροµαχία των Τρικάλων, την τελευταία ουσιαστικά µάχη της ΕΒΑ µε ότι αεροσκάφη είχε στη διάθεσή της εναντίον της Luftwaffe.

Στην αεροµαχία αυτή, η 24η Μοίρα ∆ίωξης και τα Bloch MB.151 θρήνησαν τον τελευταίο πεσόντα των επιχειρήσεων του 40-41 στην Ελλάδα, τον επισµηνία Μόκκα Γεώργιο.