Δημητσάνα: Tο χωριό που τροφοδοτούσε μπαρούτι την Επανάσταση του 1821

Η Δημητσάνα είναι μια από τις αρχαιότερες πόλεις σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Πρόκειται για την αρχαία Τεύθιδα, μια πόλη που ξέρουμε ότι ήταν ήδη πολύ κραταιά στα ομηρικά χρόνια, μιας και θεωρείται ότι έστειλε δικό της στρατιωτικό σώμα στην τρωικό πόλεμο!

Είναι ένας θαυμάσια διατηρημένος παραδοσιακός οικισμός, με πετρόκτιστα πανέμορφα σπίτια και εκπληκτική φύση να την περιβάλλει. Η Δημητσάνα πυργώνεται στα 1080 μέτρα στην καρδιά της Γορτυνίας, της οποίας και είναι πρωτεύουσα.

Αμφιθεατρικά χτισμένη, με πανέμορφα καλντερίμια, απέραντη θέα και σπουδαία ιστορία είναι μια περιοχή που κρατάει το χρώμα της χωρίς να έχει αλλοιωθείς το πέρασμα του χρόνου. Απέχει μόλις 60 χιλιόμετρα από την Τρίπολη και είναι ένας λατρεμένος προορισμός για τους ταξιδιώτες. Καθώς το χιονοδρομικό κέντρο του Μαινάλου είναι πολύ κοντά, οι λάτρεις των χειμερινών αθλημάτων διαλέγουν την Δημητσάνα για την διαμονή τους.

Η ιστορία

Η αρχαία Τεύθις υπήρξε σημαντικότατη αρκαδική πόλη, με μεγάλο πλούτο και σπουδαία ακρόπολη. Τα τείχη της ακρόπολης σώζονται ακόμα. Η αρκαδική επικράτεια θεωρείται από τους ιστορικούς ένα λίκνο της ζωής, καθώς ο Αριστοτέλης μαρτυράει ότι η Αρκαδία έχει κατοίκους «προσέληνους», δηλαδή που υπάρχουν πριν την σύλληψη της Σελήνης στην τροχιά της γης! Ο δε ποιητής Άσιος τους ονομάζει ομοτράπεζους των θεών, με την έννοια ότι είχαν ήδη πολιτισμό πριν «αναχωρήσουν» οι θεοί από την γήινη σφαίρα!

Η Δημητσάνα λόγω της δυσπρόσιτης και οχυρής της θέσης δεν γνώρισε στην ουσία οθωμανική κατάκτηση. Έτσι στα «χρόνια των συγχύσεων», από τον 15ο έως τον 18ο αιώνα γνώρισε απίστευτη πνευματική ακμή και η βιβλιοθήκη της θεωρείται από τις σημαντικότερες της Ευρώπης.

Η σχέση της Δημητσάνας με τις πάμπολλες μονές που την περιβάλλουν και με σπουδαίους εκκλησιαστικούς πατέρες δημιούργησαν την περιβόητη Σχολή της Δημητσάνας, τον 18ο αιώνα, με την σταθερή εποπτεία και στήριξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Για την συμμετοχή της Δημητσάνας στον αγώνα, ο Κολοκοτρώνης έγραψε: “Μπαρούτι είχαμε, έκαμνε η Δημητσάνα. Του μπαρουτιού την υπόθεση την είχαν πάρει απάνου τους τ’αδέλφια Σπηλιωτόπουλοι και δια να δουλεύουν το μπαρούτι επαίρναμε Δημητζανίτες στο στρατόπεδο”.

Οι διαδρομές

Η Δημητσάνα δεσπόζει μέσα στο εκπληκτικό Μαίναλο, ένα βουνό γεμάτο γοητεία. Η βλάστησή του είναι τόσο πυκνή, που το όνομά του σημαίνει στα αρχαία ελληνικά «μανιασμένο πέλαγος»! Γύρω από την πανέμορφη πολιτεία της Δημητσάνας ξανοίγονται πάρα πολλές διαδρομές, με πολλούς προορισμούς. Η Ζάτουνα για παράδειγμα και το Παλαιοχώρι, υπέροχα χωριά που κρατάνε όλο τους το χρώμα και την παράδοση, είναι σε πολύ κοντινή απόσταση.

Το μοναδικό φαράγγι του Λούσιου είναι ένα πραγματικό κρυστάλλινο κόσμημα και προσφέρεται και για πεζοπορία, και για αναρρίχηση, και για rafting. Από την περιοχή διέρχεται το εθνικό μονοπάτι 32, παρακλάδι του ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4. είναι μια θαυμάσια διαδρομή η οποία φθάνει στο Ζυγοβίτσι μέσω Βυτίνας, και μετά οδεύει προς Δημητσάνα, Παλαιοχώρι, Μονή Φιλοσόφου-Κρυφό Σχολειό-Μονή Προδρόμου, και συνεχίζει προς την Καρύταινα και καταλήγει στο Γύθειο. Φυσικά τέτοιες διαδρομές, απίστευτης ομορφιάς, υπάρχουν πάρα πολλές και οι ταξιδιώτες μαγεύονται από την ομορφιά του Μαινάλου.

Τα αξιοθέατα

Η Δημητσάνα είναι μια από τις πιο διατηρημένες πόλεις της Ευρώπης, που κρατάει όλη την ομορφιά της ιστορίας της ζωντανή. Πανέμορφες βρύσες, όπως αυτή του Μουσταφά, τοπία μοναδικής ομορφιάς όπως το κεφαλάρι του Άη Γιάννη – δυο χιλιόμετρα μόνο απέχει από τον οικισμό – αλλά και ένα πλήθος αρχιτεκτονικών και θρησκευτικών θησαυρών την καθιστούν μοναδικό προορισμό, κάτι άλλωστε που την κάνει λατρεμένη των ταξιδιωτών. Πολύ κοντά στην Δημητσάνα είναι η αρχαία Γόρτυνα, μια από τις πιο όμορφες πόλεις της Αρκαδίας, χτισμένη στην δεξιά όχθη του ποταμού Λούσιου, σε φημισμένο ιερό του Ασκληπιού.

Η μαγική φύση και η αρχαία ακρόπολη κάνουν την Γόρτυνα να μοιάζει με τόπο παραμυθιού…Στην πόλη της Δημητσάνας ο ταξιδιώτης θα περιηγηθεί στην μοναδική βιβλιοθήκη, στο εκκλησιαστικό μουσείο, θα επισκεφθεί το αρχοντικό του Γρηγορίου του 5ου και του Παλαιών Πατρών Γερμανού, θα απολαύσει την επίσκεψη σε πάμπολλες βυζαντινές εκκλησιές, όπως της Αγίας Κυριακής που είναι ο μητροπολιτικός ναός της Δημητσάνας και βρίσκεται απέναντι από την Βιβλιοθήκη, του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Ευθυμίου, των Αγίων Ταξιαρχών και του Αγίου Ιωάννη. Πρόκειται για θαυμάσια έργα ναοδομίας, με μοναδικές και εξαιρετικές τοιχογραφίες.

Γύρω από την Δημητσάνα υπάρχουν πολλές και σημαντικότατες μονές, που συνδυάζουν την σπουδαία τους πνευματικότητα με το φυσικό κάλλος. Με έδρα την Δημητσάνα ο ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί την Μονή του Αγίου Προδρόμου, μόλις 14 χιλιόμετρα από την πόλη, με τις τοιχογραφίες του 15ου, 16ου και 17ου αιώνα που δεσπόζει μέσα σε ένα τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς, με τρεχούμενα νερά και οργιαστική βλάστηση. Επίσης πολύ σημαντικές είναι η Μονή Καλαμίου, ο Άγιος Ανδρέας της Γόρτυνος, αλλά και η συνταρακτικής ομορφιάς Μονή Αιμυαλών.

Η φύση

Ο ποταμός Λούσιος, στον οποίο βρέθηκε η ίδια η Δήμητρα, δημιουργεί με την αέναη κίνησή του όλο το τοπίο. Το εκπληκτικό φαράγγι του είναι από τα ομορφότερα της Ελλάδας, γεμάτο από ενδημική πανίδα και χλωρίδα. Όλη η περιοχή δονείται από ζωή και τα πλατάνια, τα έλατα, τα πεύκα, οι δρυς, δημιουργούν ένα υπέροχο υφαντό όλες τις εποχές του χρόνου.

Την άνοιξη και το φθινόπωρο οι πεζοπόροι από όλη την Ευρώπη έρχονται να θαυμάσουν τις διαδρομές του Μαινάλου και να αφεθούν στην μαγεία της αρκαδικής φύσης. Η Αρκαδία και η Δημητσάνα αποτελούν σταθερούς προορισμούς για τους ταξιδιώτες όλον τον χρόνο. Μπορεί ο επισκέπτης να κάνει ποδήλατο βουνού, ιππασία στα μοναδικά δάση της περιοχής, να κάνει πεζοπορία, ορειβασία, rafting στον εκπληκτικό Λούσιο. Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες!