Ελληνικός Στρατός: Τα πρώτα άρματα μάχης

Η ιστορία των αρµάτων µάχης στον Ελληνικό Στρατό ξεκινά µε την ίδρυση του Όπλου του Ιππικού-Τεθωρακισµένων την 21η Φεβρουαρίου 1946.

Το νέο Όπλο αποτέλεσε συνέχεια του Ιππικού και άρχισε να αναπτύσσεται οργανωτικά από τον Ιούνιο του ίδιου έτους.

Συγκροτήθηκε από µόνιµο και έφεδρο προσωπικό που ανήκε στο όπλο του Ιππικού, καθώς και κατώτερους αξιωµατικούς άλλων όπλων.

Τα πρώτα σύγχρονα άρµατα που έφτασαν στην Ελλάδα το 1946 ήταν το βρετανικό άρµα ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ (Centaur IΙΙ).

Επρόκειτο για ένα ελαφρύ άρµα των 28 τόνων µε πυροβόλο ROQF Mk V των 75 χλστ.

Το πυροβόλο χρησιµοποιούσε τα αµερικανικά βλήµατα HE M46, ή το διατρητικό APC M61 ή τέλος το AP M72.

Κάποιες πληροφορίες αναφέρουν την παραχώρηση και αριθµού αρµάτων µε οβιδοβόλο QF 95 των 95 χλστ. βλήµα βάρους 11 χλστ. αναχορηγία 51 βληµάτων και µέγιστου ρυθµού βολής 7 β.α.λ.

Το µέγιστο βεληνεκές του οβιδοβόλου ανερχόταν στα 7.315 µ. Πάντως το πιθανότερο είναι να µην παραχωρήθηκε η συγκεκριµένη έκδοση (Centaur ΙV).

Το Centaur ήταν µια έκδοση που αναπτύχθηκε προερχόµενη από το άλλο βρετανικό άρµα µάχης το Cromwell.

Τα δύο άρµατα ήταν πανοµοιότυπα διέφεραν όµως στον κινητήρα. Το Centaur χρησιµοποιούσε τον κινητήρα Liberty των 410 ίππων, ενώ το Cromwell τον κινητήρα Meteor των 600 ίππων.

Συνολικά ο ΕΣ παρέλαβε 52 άρµατα Centaur IV τα οποία αρχικά  αποθηκεύτηκαν στο ΚΕΤ και για πάνω από 15 µήνες έµειναν αναξιοποίητα.

Τελικά το 1947 στάλθηκαν Έλληνες αξιωµατικοί για εκπαίδευση στην Αγγλική Σχολή Τεθωρακισµένων, οι οποίοι µε την επιστροφή τους ενεργοποίησαν και τα άρµατα και  µε τη σειρά τους άρχισαν να εκπαιδεύουν πληρώµατα.

Τα Centaur δεν έµειναν όµως λίγο καιρό σε υπηρεσία που δεν υπεραίµει την δεκαετία.

M18 Hellcat & M24 Chaffee

Το επόµενο άρµα µάχης του ΕΣ ήταν ο αµερικανικός καταστροφέας (ή κυνηγός) αρµάτων M18 Hellcat.

Τα άρµατα αποκτήθηκαν την περίοδο 1952-54 και εξόπλισαν τα νεοσύστατα 397, 398 και 399 Συντάγµατα Καταστροφέων Αρµάτων.

Το 1959 τα Συντάγµατα µετονοµάστηκαν σε Επιλαρχίες µε την ίδια αρίθµηση. Συνολικά παραδόθηκαν 127 καταστροφείς  το µεγαλύτερο µέρος των οποίων είχε αποσυρθεί µέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ΄60 αν και ορισµένα παρέµειναν σε υπηρεσία µέχρι τα µέσα του ΄70 κυρίως για λόγους εκπαίδευσης.

Το κύριο χαρακτηριστικό του Μ18 ήταν η ελαφρά θωράκιση και η υψηλή του ταχύτητα η οποία ανερχόταν στα 89 χ.α.ω. σε οδόστρωµα και στα 42 χλµ. εκτός οδοστρώµατος.

Ο κύριος οπλισµός του ήταν ένα πυροβόλο των 76 χλστ. µε αναχορηγια 45 βληµάτων. Ακόµη υπήρχε ένα πολυβόλο των .50 (12,7 χλστ.) µε αναχορηγία των 800 βληµάτων.

Ο κινητήρας του ερπυστριοφόρου ήταν ένας Continental R975-C4 των 400 ίππων.

Περί τα τέλη του 1950 το Όπλο των Τεθωρακισµένων παρέλαβε νέα άρµατα από τις Η.Π.Α. Επρόκειτο για 206 ελαφρά άρµατα M24 Chaffee που εξόπλισαν τα 392 και 393 Συντάγµατα αρµάτων (∆ιοίκηση – Ίλη ∆ιοικήσεως – Τρεις Ίλες αρµάτων – 55 άρµατα έκαστο).

Οι παραδόσεις των αρµάτων έγιναν σταδιακά από τις  ΗΠΑ για τουλάχιστον 3 δεκαετίες (΄50, ΄60 και ΄70), ενώ το 1975 παρέλαβε 121 πλεονάζοντα Μ24 από τον ιταλικό Στρατό.

Τα άρµατα άρχισαν να αποσύρονται από την ΑΣ∆ΕΝ µόλις την δεκαετία του ΄80 όταν πλέον ήταν εντελώς παρωχηµένα.

Το άρµα προσφέρθηκε σε ένα µεγάλο αριθµό χωρών στο πλαίσιο της αµερικανικής βοήθειας ή που το παράγγειλαν από τη γραµµή παραγωγής.

Στις 30 χώρες που το παρέλαβαν συνολικά συµπεριλαµβάνεται και η ΕΣΣ∆ η οποία απέκτησε δύο κατά τη διάρκεια του Β΄ΠΠ µέσω του προγράµµατος στρατιωτικής βοήθειας Lend-Lease.

Το άρµα είχε βάρος 20 τόνων περίπου, πενταµελές πλήρωµα (διοικητής, πυροβολητής, γεµιστής, οδηγός και χειριστής ασυρµάτου) ελαφρά θωράκιση η οποία δεν υπερέβαινε τα 38 χλστ. και πυροβόλο Μ6 των 76 χλστ. µε αναχορηγία 48 βληµάτων. Ως δευτερεύοντα οπλισµό το άρµα διέθετε ένα πολυβόλο των .50 cal Browning M2HB και δύο πολυβόλα των .30 (7,62 χλστ.) Browning M1919A4.

Ο κινητήρας του άρµατος ήταν ένας Cadillac Series 44T24 των 220 ίππων, ο οποίος έδινε µέγιστη ταχύτητα 56 χ.α.ω.

Η έλευση των Patton

Στα τέλη της δεκαετίας του ΄50 και τις αρχές του ΄60 ο ΕΣ απέκτησε το νεότερο και το πρώτο βαρύ άρµα το M47 Patton των 48 τόνων εξοπλίζοντας µε τα πρώτα άρµατα τις 21 και 22 ΕΜΑ.

Συνολικά αποκτήθηκαν 396 (423 κατ΄άλλες πηγές) άρµατα µάχης τα οποία παραλαµβάνοντας για σχεδόν µια 20ετία  µεταξύ του 1957 και του 1977.

Το άρµα διέθετε πυροβόλο Μ36 των 90 χλστ. ικανό να χρησιµοποιεί βλήµατα των τύπων HEAT και APFSDS µε αναχορηγία 71 βληµάτων.

Το άρµα είχε ικανοποιητική θωράκιση -για την εποχή και το επίπεδο των απειλών- η οποία ήταν από 12,7 έως 115 χιλιοστά στο εµπρόσθιο τόξο.

Ο δευτερεύων οπλισµός αποτελείτο από ένα συζυγές πολυβόλο Μ1919Α4Ε1 των 0,30 in, το πολυβόλο του αρχηγού Μ2 των 0.50 in και το πολυβόλο γεµιστή Μ1919Α4Ε1των 0,30 in.

Ο κινητήρας του άρµατος ήταν ένας βενζινοκινητήρας Continental AV-1790-5B V12, αερόψυκτος που απέδιδε 810 ίππους και έδινε στο άρµα µέγιστη ταχύτητα 48 χ.α.ω. σε οµαλό δρόµο.

Η σχεδίαση του άρµατος ξεκίνησε τοποθετώντας τον πύργο του πειραµατικού άρµατος Τ42, στο σκάφος του ήδη υπάρχοντος Μ26 Pershing.

Το νέο άρµα αν και χαρακτηρίστηκε ως προσωρινή λύση, ονοµάστηκε Μ47 Patton και µεταξύ 1950-53, κατασκευάστηκαν 8.676 οχήµατα. Ο οδηγός βρίσκεται στα αριστερά του σκάφους και στα δεξιά του ένας πολυβολητής/χειριστής ασυρµάτου.

Τα υπόλοιπα 3 µέλη του πληρώµατος αποτελούν το σύνηθες πλήρωµα ενός άρµατος (αρχηγός, πυροβολητής, γεµιστής).

Ο αµερικανικός Στρατός µετέφερε σε κατάσταση εφεδρείας αυτό το τύπο άρµατος µετά από λίγα µόλις χρόνια, αλλά αρκετά παραχωρήθηκαν σε χώρες µέλη του NATO.

Εκτός του ΕΣ το άρµα προµηθεύτηκαν οι: Τουρκία (523), Ιταλία (313), Ιράν (100), Ιορδανία (260), Ισπανία (375), Πακιστάν (300), Νότια  Κορέα (300) και Σοµαλία (120). 

Στον ΕΣ το άρµα υπηρέτησε µέχρι τις αρχές του ΄90, µάλιστα συµµετείχε σε άσκηση του ΕΣ στη Μακεδονία το 1992.

Άρχισε να αποσύρεται και να οδηγείται στα διαλυτήρια στο πλαίσιο της συνθήκης CFE  (Συνθήκη Μείωσης Συµβατικών Όπλων στην Ευρώπη) µεταξύ του 1992-95.