Επέτειος του Πολυτεχνείου: Οι τρεις ημέρες της εξέγερσης σε τρία «κλικ» του Αριστοτέλη Σαρρηκώστα

Μια πράσινη Τζάγκουαρ, μια φωτογραφική μηχανή χωρίς φλας, το μάτι του ρεπόρτερ και πολύ θάρρος: Με αυτά τα υλικά απαθανάτισε ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας την εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Οι φωτογραφίες του, αλλά και οι διηγήσεις του βετεράνου φωτορεπόρτερ, είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας των όσων συνέβησαν στο εμβληματικό κτήριο της οδού Πατησίων τον Νοέμβριο του 1973.

Ο Σαρρηκώστας ήταν τότε 30 χρόνων και εργαζόταν για το Associated Press. Μπορούσε να μην αποκαλύψει την ιδιότητά του, ακόμη και να κρύψει τη μηχανή του τις στιγμές που αισθανόταν εντελώς εκτεθειμένος στη βαρβαρότητα του καθεστώτος. Δεν μπορούσε όμως να σκεπάσει τον ήχο των «κλικ» που έκανε το κλείστρο της φωτογραφικής του μηχανής. Ήταν εξάλλου αρκετό ένα πέρασμα από τη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν οι φοιτητές στις 15 Νοεμβρίου του 1973 στο Πολυτεχνείο για να καταλάβει, όπως έχει πει ο ίδιος μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, πως «θα γίνονταν σημαντικά, ιστορικά γεγονότα».

1ο «κλικ» 15/11

Φωτογραφία μέσα από το Πολυτεχνείο στις 15 Νοεμβρίου 1973

Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας κινείται στους χώρους του Πολυτεχνείου. Είναι η πρώτη μέρα της κατάληψης και οι εξεγερμένοι φοιτητές, «οι εκατοντάδες που γίνονται χιλιάδες», οργανώνουν τη ζωή τους. Στην κουζίνα του ιδρύματος απαθανατίζει με τον φακό του μια ομάδα φοιτητών που ετοιμάζουν το συσσίτιο για τους συντρόφους τους. Εκείνοι θα παραμείνουν μέσα, εκείνος θα φύγει για το «χημείο» του, όπως λέει το πλυσταριό στο κτίριο της Ακαδημίας 27, όπου στεγάζονται τα γραφεία του ΑΡ κι εκείνος έχει μετατρέψει σε φωτογραφικό θάλαμο για να εμφανίζει τα φιλμ του.

2ο «κλικ» 16/11

Φωτογραφία από την διαδήλωση της 16ης Νοεμβρίου 1973

Το πρωί της 16ης Νοεμβρίου ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας είναι και πάλι στον δρόμο, δίπλα στους φοιτητές που διαδηλώνουν. Φωτογραφίζει χωρίς φόβο τους διαδηλωτές για να επιστρέψει κάποια στιγμή και πάλι στο «χημείο» του. Εκεί θα τον βρει το βράδυ της ίδιας ημέρας, εκεί θα φτάσει ο ήχος από τις ερπύστριες των τανκς. Ο Σαρρηκώστας παίρνει δυο μηχανές, κατεβαίνει κάτω με τον ελληνοαμερικανό διευθυντή του και με την πράσινη Τζάγκουαρ με αγγλικές πινακίδες που έχει αυτός ο τελευταίος ως ξένος ανταποκριτής κινούνται ανάμεσα στην φάλαγγα των τανκς για να φτάσουν στην Πατησίων. Ο Σαρρηκώστας ετοιμάζει τον εξοπλισμό του, κατεβαίνει από το αυτοκίνητο, στέκεται ανάμεσα σε αστυνομικούς και μπράβους, ακούει να λένε «μάλιστα» και «διατάξτε» άνθρωποι που κρατούν περίστροφα στο χέρι. Αλλά κάνει τη δουλειά του.

3ο «κλικ» 17/11

H ιστορική φωτογραφία με το τανκ να εισβάλλει στο Πολυτεχνείο τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου 1973

Ξημερώνει το Σάββατο της 17ης Νοεμβρίου. Ο Σαρρηκώστας έχει μείνει εκεί όλες εκείνες τις ώρες, έχει ακούσει τους φοιτητές να φωνάζουν στους στρατιώτες «είμαστε αδέλφια», δεν νιώθει φόβο, έχει τραβήξει αρκετά φιλμ που κρύβει στις κάλτσες του και τα εσώρουχά του. Το ρολόι του δείχνει 3 παρά 7 λεπτά όταν βλέπει το τανκ να γυρίζει τον πυργίσκο του ανάποδα και κάνει όπισθεν. Προς στιγμήν πιστεύει πως φεύγει, αλλά σύντομα καταλαβαίνει πως έκανε λάθος γιατί το τανκ φουλάρει τη μηχανή του και πέφτει με όλη του τη δύναμη στις κολώνες της πύλης του Πολυτεχνείου. Αν και έμπειρος, δεν μπορεί να αποφύγει την έκπληξη. Βγάζει τη μηχανή του και συλλαμβάνει την έφοδο του τανκ.

Έτσι διηγείται ο ίδιος τη συνέχεια: «Αστυνομικοί έπεσαν πάνω μου με καδρόνια. Ευτυχώς, με ζικ ζακ τους αποφεύγω και αρχίζω να τρέχω. Ακούω πυροβολισμούς, κραυγές, βογγητά φοιτητών, φωνές αστυνομικών. Προλαβαίνω και στρίβω στην Ακαδημίας, πέφτω σε κλοιό 300 αστυνομικών, «ηρεμώ», βάζω τις μηχανές στην τσάντα και τους ζητώ να περάσω και περνώ. Στο γραφείο, μέχρι το πρωί τυπώνω…».

Η φωτογραφία του, μαζί με το φιλμ που τράβηξε ο Ολλανδός δημοσιογράφος από το ξενοδοχείο «Ακροπόλ», είναι τα μοναδικά τεκμήρια και ο αδιάψευστος μάρτυρας των γεγονότων.