Η έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα που άλλαξε τον κόσμο: Σαν να έπεσαν 13.000 ατομικές βόμβες

Λένε πως στις 27 Αυγούστου το μακρινό 1883, έσπασαν τα τύμπανα των αυτιών των ναυτικών που ταξίδευαν μέχρι και 40 μίλια μακριά από το νησί Κρακατόα από όπου προκλήθηκε έκρηξη ηφαιστείου.

Περισσότεροι από 35.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και η έκρηξη και τα συνεχόμενα τσουνάμι που ακολούθησαν κατέστρεψαν οικισμούς ολόκληρους. Στην Ιστορία έχουν καταγραφεί πολλά καταστροφικά γεγονότα που προκλήθηκαν από τις δυνάμεις της φύσης. Για παράδειγμα ο ισχυρός σεισμός της Λισαβόνας το 1755. Ωστόσο, η ηφαιστειακή έκρηξη στο Κρακατόα έχει καταγραφεί ως ο ισχυρότερος ήχος που παρήγαγε ποτέ η Γη!

Το Κρακατόα, ή όπως είναι γνωστό στα ινδονησιακά, Κρακατάου, είναι ένα ηφαιστειογενές νησί ανάμεσα στα νησιά Ιάβα και Σουμάτρα της Ινδονησίας· βρίσκεται στο στενό Σούντα και σήμερα το όνομα Κρακατόα χρησιμοποιείται για ό,τι έχει απομείνει από το νησί, μετά τη γιγαντιαία έκρηξης του 1883.

Η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα του Κρακατόα, ακολουθούμενη από συνεχείς εκρήξεις, άρχισε στις 26 Αυγούστου του 1883.

Στις 10 το πρωί, τοπική ώρα, η έκρηξη που προέκυψε από το Κρακατόα ακούστηκε 1.300 μίλια μακριά στα νησιά Ανταμάν και Νικομπάρ.

Σύμφωνα με τις διηγήσεις, ο ήχος που άκουσαν τότε οι άνθρωποι θύμιζε πυροβόλα όπλα ή κανόνια.

Ο ήχος ακούστηκε επίσης στη Νέα Γουινέα και τη Δυτική Αυστραλία, 3.000 χιλιόμετρα μακριά από την ακτίνα της έκρηξης, και στον Μαυρίκιο, που απείχε 5.000 χιλιόμετρα!

Άνθρωποι από 50 διαφορετικές χώρες αντελήφθησαν τον έντονο ήχο, που ακούστηκε στο 1/13ο του πλανήτη.

Την επόμενη μέρα, η έκρηξη κατέστρεψε σχεδόν ολοκληρωτικά το νησί και τις γύρω περιοχές.

Επιπλέον, η έκρηξη προκάλεσε ηφαιστειακό καπνό που έφτασε σε ύψος 30 χιλιόμετρα. Τα σωματίδια καπνού προκάλεσαν ηφαιστειακό χειμώνα, μειώνοντας την παγκόσμια θερμοκρασία κατά μέσο όρο 1,2 °C για πέντε χρόνια!

Ο καπνός έφτασε στον ουρανό…

Η έκρηξη είχε εκτιμώμενη ισχύ στην κλίμακα VEI 6 και ήταν ισοδύναμη με 200 μεγατόνους ΤΝΤ – περίπου 13.000 φορές ισχυρότερη από την ατομική βόμβα Λιτλ Μπόι (13-16 kt), η οποία κατέστρεψε τη Χιροσίμα και τέσσερις φορές ισχυρότερη από την Τσαρ Μπόμπα (50 Mt), την ισχυρότερη πυρηνική βόμβα που έχει δοκιμαστεί.

Σύμφωνα με τα επίσημα αρχεία των Ολλανδικών Ανατολικών Ινδιών, 165 χωριά και πόλεις καταστράφηκαν κοντά στο Κρακατόα, και 132 υπέστησαν σημαντικές ζημιές. Τουλάχιστον 36.417 άνθρωποι πέθαναν και πολλοί περισσότεροι τραυματίστηκαν, κυρίως από τα τσουνάμι που ακολούθησαν στην έκρηξη.

Λέγεται ότι ο διάσημος πίνακας του Έντβαρντ Μουνκ «Η Κραυγή» είναι εμπνευσμένη από την έκρηξη του Κρακατόα

Η ταινία του 1968 «Κρακατόα Ανατολικά της Ιάβα» επιχείρησε να δώσει μια εικόνα από την έκρηξη, διανθισμένη με σενάριο περιπέτειας· έμεινε στην ιστορία του κινηματογράφου μόνο για τον άστοχο, (αποπροσανατολισμένο πιο σωστά) τίτλο της αφού το Κρακατόα βρίσκεται δυτικά της Ιάβας!