Η ιστορία του «Βυζαντινού Πύργου της Μάρως» στη Δάφνη Βισαλτίας

Η Δάφνη είναι χωριό του Δήμου Βισαλτίας με 466 κατοίκους.

Η παρουσία της Δάφνης μαρτυρείται από πολλά χειρόγραφα διαφόρων Μονών του Αγίου Όρους, στα οποία αναφέρεται ο επίσκοπος Εζεβών (έτσι λεγόταν το χωριό κατά τα Βυζαντινά χρόνια, καθώς και στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και μάλιστα στον πληθυντικό γιατί υπήρχε άνω και κάτω Έζιοβα).

Στο χωριό υπάρχει το απομεινάρι ενός πύργου, γνωστού ως «Πύργος της Μάρως». Ο πύργος υπήρξε τον 15ο αιώνα η κατοικία της περιώνυμης κυρα-Μάρως.

Ιστορία

Η Μάρω ή Μάρα Μπράνκοβιτς, ή ή Βαλιντέ Χανούμ Σουλτάνα ήταν Ελληνοσερβίδα, κόρη του δεσπότη της Σερβίας Γεωργίου Μπράνκοβιτς και της Ειρήνης κόρης του Ματθαίου Καντακουζηνού από τον Πόντο. Γεννήθηκε στα 1418 που υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες του 15ου αιώνα. Δόθηκε ως γυναίκα στον Μουράτ Β’, το 1435, σε ηλικία 17 ετών.

Ενέπνεε μεγάλο σεβασμό στην αυλή του Σουλτάνου και έπαιξε σημαντικό ρόλο στα θρησκευτικά πράγματα της εποχής (μιας και διατήρησε τη χριστιανική της πίστη) αλλά και στα πολιτικά.

Για κάποιους λόγους που άλλοι ερευνητές αποδίδουν σε δυσμένεια λόγω της εμπλοκής της στην ενθρόνιση των πατριαρχών της εποχής και άλλοι σε επιθυμία της να αποσυρθεί από την ενεργό δράση της αυλής, αποχωρεί από την Κωνσταντινούπολη και αποσύρεται στην περιοχή της νότιας Βισαλτίας στα 1457, όπου και παραμένει ως το θάνατό της, το 1487. Εκεί ο σουλτάνος (ο Μωάμεθ Β’) της είχε παραχωρήσει μια μεγάλη έκταση με κτήματα και χωριά.

Ο οίκος των Μπράνκοβιτς συνδεόταν από παλιά με τις Μονές του Αγίου `Όρους και ειδικότερα με την Μονή Χελανδαρίου αλλά και με τη Μονή Αγίου Παύλου, μιας και οι δύο Μονές εκείνη την εποχή απαρτίζονταν από Σέρβους μοναχούς. Την παράδοση αυτή συνεχίζει και η Μάρω με την παραχώρηση στις δύο Μονές,το 1466, εκτάσεων και κινητής περιουσίας.

Η κυρά Μάρω ήταν αυτή που μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, το 1453, μάζεψε τα δώρα του Ιησού (σμύρνα, λιβάνι, χρυσό), για να τα προστατέψει και τα μετέφερε στη Μονή Αγίου Παύλου, στο Άγιο Όρος, όπου φυλάσσονται μέχρι και σήμερα. Διέσωσε επίσης και άλλα θρησκευτικά κειμήλια, τα περισσότερα από τα οποία τα έστειλε στο Άγιο Όρος.

Ο Πύργος της Μάρως που ήταν τριώροφος φαίνεται από τα ανασκαφικά δεδομένα ότι χρησιμοποιούνταν ως κατοικία.

Λέγεται ότι ο πύργος επικοινωνούσε μέσω υπόγειου μυστικού περάσματος με τον πύργο της Αγίας Μαρίνας που βρίσκεται έξω από το χωριό, μερικές εκατοντάδες μέτρα προς τα δυτικά. Η ύπαρξη πάντως αυτού του περάσματος δεν έχει εξακριβωθεί.

Στο σωζόμενο τμήμα του πύργου δεν υπάρχει άνοιγμα για είσοδο. Προφανώς η είσοδος ήταν υπερυψωμένη, στο δεύτερο όροφο.

Ακολουθεί την τυπολογία των Πύργων των αγιορείτικων μετοχίων. Δίπλα στον σημερινό Πύργο της Μάρως, η Μονή Σταυρονικήτα διατηρούσε οικόπεδα ως τα μέσα της δεκαετίας του 1930, μια απόδειξη της σύνδεσης της περιοχής με το `Άγιον Όρος.

Ο πύργος που καταστράφηκε πριν το 1753 πέρασε και από νεότερες περιπέτειες. Κάτοικοι του χωριού προσπάθησαν να αποσπάσουν πέτρες του για οικοδομικές του ανάγκες κατά την δεκαετία του 1940. Ο πύργος νοικιάστηκε σε ιδιώτες από το Κράτος ως δημόσιο κτήμα! Για να προστατευθεί τελικά με ΦΕΚ από το Υπουργείο Πολιτισμού το 1957 ως διατηρητέο μνημείο.