«Ιερός Λόχος»: Η δράση των Ελλήνων Καταδρομέων κατά τον Β΄ΠΠ

Η Μονάδα εκείνη, με αρχική δύναμη 200 ανδρών (130 Αξιωματικοί και 70 οπλίτες), οργανώθηκε ως Λόχος Πολυβόλων και ονομάσθηκε αρχικά  «Λόχος Επίλεκτων Αθανάτων». Ήταν η αρχή της δημιουργίας του «Ιερού Λόχου».

Στις αρχές Σεπτεµβρίου του ίδιου έτους ανέλαβε διοικητής του ο Συνταγµατάρχης Πεζικού Χριστόδουλος Τσιγάντες, ο οποίος άλλαξε το όνοµα από «Λόχο Επίλεκτων Αθανάτων» σε «Ιερόν Λόχον» και την αποστολή του µονάδα του Πεζικού, σε µονάδα ∆υνάµεων Καταδροµών.

∆υο περίπου µήνες µετά τη συγκρότηση του στην Καφριόνα της Παλαιστίνης, ο «Ιερός Λόχος» µετεγκαταστάθηκε στο Kabrit της Αιγύπτου, στο στρατόπεδο του Αγγλικού Συντάγµατος των S.A.S. (Special Air Service).

Εκεί τέθηκε υπό τη διοίκηση του Συντάγµατος και εκπαιδεύτηκε στις καταδροµικές επιχειρήσεις.

Το πρώτο τµήµα του «Ιερού Λόχου» που έλαβε µέρος στις πολεµικές επιχειρήσεις στη Βόρεια Αφρική, ήταν µια οµάδα από 8 Αξιωµατικούς, µε επικεφαλής τον Αντισµήναρχο Γ. Αλεξανδρή, η οποία υπό τη Β´ Μοίρα του S.A.S., έδρασε στα µετόπισθεν των Γερµανο-Ιταλικών δυνάµεων από τις 17 Νοεµβρίου 1942, µέχρι τις 27 Ιανουαρίου 1943.

Στις 27 Ιανουαρίου 1943, ο «Ιερός Λόχος», συνολικής δύναµης 154 ανδρών, ξεκίνησε πάνω σε εξοπλισµένα οχήµατα τζιπ, για τη ∆υτική Έρηµο για εκτέλεση παροµοίων επιχειρήσεων στα µετόπισθεν των συµπτυσσόµενων µε περιπόλους του Συντάγµατος S.A.S.

Λόγω όµως κακοτυχίας των Βρετανών Καταδροµέων (αιχµαλωσία του ∆ιοικητή του Συντάγµατος και βαριές απώλειες) δεν έγινε δυνατή η συνέχιση των αποστολών αυτών.

Τότε, µε πρόταση του Συνταγµατάρχη Χριστόδουλου Τσιγάντε, ο ∆ιοικητής της 8ης Βρετανικής Στρατιάς Στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόµερυ, έθεσε στις 7 Φεβρουαρίου, τον «Ιερό Λόχο», υπο την διοίκηση της «Φάλαγγας των Ελευθέρων Γάλλων» του Στρατηγού Φιλίπ Λεκλέρ για εκτέλεση αποστολών ελαφρού µηχανοκινήτου Ιππικού.

Στην Τυνησία

Στις 10 Μαρτίου του 1943 και στην περιοχή Kshar Rilan της Τυνησίας, ο «Ιερός Λόχος» έδωσε την πρώτη ουσιαστική µάχη µε ισχυρή εχθρική µηχανοκίνητη φάλαγγα κι έτσι δόθηκε η δυνατότητα στους συµµαχικούς σχηµατισµούς ελιγµού να παρακάµψουν από το νότο την εχθρική αµυντική γραµµή Mareth.

Μετά την κατάληψη της πόλης Gabes της Τυνησίας (29 Μαρτίου) από συµµαχικά τµήµατα, ο «Ιερός Λόχος» αποσπάσθηκε από τη «Φάλαγγα των Ελευθέρων Γάλλων» και διατέθηκε στη Νεοζηλανδική Μεραρχία και στις 6 Απριλίου έλαβε µέρος στη µάχη επί της αµυντικής τοποθεσίας του Wadi Akarit.

Από εκεί, συνεχίζοντας την αποστολή κάλυψης της προελάσεως προς την Τύνιδα, των Συµµαχικών ∆υνάµεων του παραλιακού τοµέα, έφτασε µπροστά στην πολίχνη Enfindaville, όπου επί τρεις ηµέρες (13-16 Απριλίου) ανέπτυξε δραστηριότητα περιπόλων.

Τέλος, στις 17 Απριλίου, ο «Ιερός Λόχος» διατάχθηκε να επιστρέψει επειγόντως στην Αίγυπτο, για να συµµετάσχει σε άλλες πολεµικές επιχειρήσεις. Έτσι τελείωσε η συµµετοχή του στις µάχες της Τυνησίας.

Οι πολεµικές επιχειρήσεις στη Βόρεια Αφρική έληξαν στις 13 Μαΐου (1943), µε τη σχεδόν αυθόρµητη παράδοση των τελευταίων εναποµεινάντων του άλλοτε ισχυρού «Άφρικα Κορ» στις Συµµαχικές ∆υνάµεις.

Ο «Ιερός Λόχος» στο Αιγαίο και τα ∆ωδεκάνησα

Από το Μάιο µέχρι τον Οκτώβριο του 1943, ο «Ιερός Λόχος» µε προσωπικό που προοδευτικά ξεπέρασε τους 300 άνδρες, µεταφέρθηκε από την Αίγυπτο σε διάφορα στρατόπεδα της Παλαιστίνης, όπου εκπαιδεύθηκε στα αλεξίπτωτα και τα πλωτά µέσα και ανασυγκροτήθηκε ανάλογα (Οµάδα ∆ιοικήσεως, Τµήµα Βάσεως και 3 Τµήµατα Καταδροµών), για εκτέλεση αποβατικών και αεραποβατικών επιχειρήσεων στο Αιγαίο Πέλαγος µαζί µε άλλες Συµµαχικές ∆υνάµεις.

∆ύο περίπου µήνες µετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας (9 Σεπτεµβρίου 1943), ο «Ιερός Λόχος» µεταφέρθηκε στη νήσο Σάµο – πολύ αργά όµως λόγω αντιδράσεων των Βρετανών – σε δύο κλιµάκια (31 Οκτωβρίου – 1 Νοεµβρίου).

Το ένα ρίχθηκε µε αλεξίπτωτα και το άλλο µεταφέρθηκε µε πολεµικό πλοίο, ενώ βρετανικά τµήµατα κατέλαβαν τη ∆ωδεκάνησο.

Μετά όµως την αποτυχία των Βρετανών για «∆ιάνοιξη του Αιγαίου» µέχρι τη Μαύρη Θάλασσα και µετά την άρνηση της Τουρκίας να µπει στον πόλεµο, τα Συµµαχικά Στρατεύµατα αποχώρησαν από τη ∆ωδεκάνησο και ο «Ιερός Λόχος» από τη Σάµο (17 Νοεµβρίου) και µεταφέρθηκε, µέσω Τουρκίας, στην Αίγυπτο και στην Παλαιστίνη, όπου και συνέχισε την ειδική εκπαίδευσή του µέχρι το τέλος Ιανουαρίου του 1944.

Στις αρχές Φεβρουαρίου τέθηκε υπό τη διοίκηση των Βρετανικών «∆υνάµεων Καταδροµών» (Raiding Forces), που επρόκειτο να δράσουν – µε εκτέλεση καταδροµικών επιχειρήσεων – στο Αιγαίο Πέλαγος σε συνεργασία µε βρετανικά ταχύπλοα σκάφη και µε καΐκια του Πολεµικού Ναυτικού.

Στις 7 Φεβρουαρίου, ένα Τµήµα Καταδροµών αναχώρησε για καταδροµικές επιχειρήσεις στο Βόρειο Αιγαίο (Σάµο, Ψαρά, Λέσβο, Χίο κλπ.), όπου έφτασε µετά από ένα µήνα, ενώ ένα άλλο εγκαταστάθηκε στα ∆ωδεκάνησα, µε την ίδια αποστολή, από τα τέλη Μαΐου.

Στο µεταξύ ο «Ιερός Λόχος» αναδιοργανώθηκε (Απρίλιος 1944) σε Σύνταγµα, µε ανάλογη αύξηση της δύναµής του που έφτασε τους 1000 άντρες.

Μερικές από τις σπουδαιότερες καταδροµικές επιχειρήσεις του «Ιερού Λόχου» εκείνη την περίοδο στα νησιά ήταν: Στη Λέσβο (3 Απριλίου), στη Σάµο (17 Μαΐου), στη Σύµη (13-14 Ιουλίου) και τέλος στη Μύκονο (24-25 Σεπτεµβρίου).

Μετά την απελευθέρωση της Ηπειρωτικής Ελλάδας (Οκτώβριος 1944), ο «Ιερός Λόχος»  αναπτύχθηκε στα Νησιά του Αιγαίου Πελάγους και σε µερικά της ∆ωδεκανήσου και µέχρι το Μάιο του 1945 συνέχισε να προσβάλει µε ενέργειές του, τις Γερµανικές φρουρές που είχαν αποκοπεί στα νησιά κατά την αποχώρηση των Γερµανικών στρατευµάτων από την Ελλάδα.

Ιδιαίτερης µνείας είναι οι επιχειρήσεις του στη Νίσυρο (11 Φεβρουαρίου 1945), στην Τήνο (28 Φεβρουαρίου) και στη Ρόδο και Αλιµιά (1/2 Μαΐου 1945).

Γενικά, κατά τη χρονική περίοδο από 7 Φεβρουαρίου 1944 µέχρι 9 Μαΐου 1945, ο «Ιερός Λόχος» πραγµατοποίησε στα νησιά Αιγαίου Πελάγους  και ∆ωδεκανήσου 207 περιπολίες καταδροµών και 33 καταδροµικές επιχειρήσεις.

Επίλογος

Εκτός από τις επιτυχείς καταδροµικές επιχειρήσεις, ο «Ιερός Λόχος» προσέφερε στην Πατρίδα και µια ακόµη υψίστης εθνικής σηµασίας υπηρεσία, συντελώντας µαζί και µε την εξαίρετη δράση του Πολεµικού Ναυτικού στην απελευθέρωση της ∆ωδεκανήσου και στην επιστροφή ενσωµάτωσή της στη µητέρα Ελλάδα.

Οι απώλειες του «Ιερού Λόχου» από την εποχή της συγκροτήσεώς του, µέχρι το τέλος των επιχειρήσεών του στη ∆ωδεκάνησο, ανήλθαν σε 25 νεκρούς (16 Αξιωµατικούς και 9 Οπλίτες), 56 τραυµατίες (28 Αξιωµατικούς και 28 Οπλίτες), 3 αγνοούµενους και 29 αιχµαλώτους.

Τέλος, ο ηρωικός «Ιερός Λόχος», ο οποίος διαλύθηκε στην Αθήνα στις 7 Αυγούστου 1945, απετέλεσε τον πρόδροµο των Ελληνικών ∆υνάµεων Καταδροµών και σηµερινών Ειδικών ∆υνάµεων.

Πηγή: ΓΕΣ/ army.gr