Κλέων: Ο Αθηναίος στρατηγός του Πελοποννησιακού Πολέμου που έδωσε το όνομα του στον καύσωνα

Ο καύσωνας που βρίσκεται προ των πυλών της χώρας μας, πήρε το όνομα του Αθηναίου στρατηγού Κλέωνα, ένα ιστορικό πρόσωπο που έγινε γνωστό για την αντιπαλότητά του με τον Περικλή.

Ειδικότερα, ήταν Αθηναίος στρατηγός του Πελοποννησιακού Πολέμου, που πέθανε το 422 π.χ.

Ο πατέρας του, ονομαζόταν Κλεαίνετος. Ήταν πλούσιος βυρσοδέψης. Αντίπαλος του Περικλή και φανατικός Δημοκράτης

Πέτυχε μάλιστα την καταδίκη του Περικλή για κακοδιαχείριση δημοσίου χρήματος και την απομάκρυνση από το αξίωμα του την περίοδο που την Αθήνα έπληξε ο μεγάλος λοιμός.

Ο Κλέων ήρθε αρχικά στο προσκήνιο ως αντίπαλος του Περικλή στα τέλη της δεκαετίας του 430 με την αντίθεσή του στη στρατηγική του Περικλή να αρνείται τη μάχη εναντίον των εισβολέων της Πελοποννησιακής Συμμαχίας.

Κατά το 430 π.Χ. μετά την ανεπιτυχή εκστρατεία του Περικλή στην Πελοπόννησο, και όταν την πόλη έπληξε ο μεγάλος λοιμός, ο Κλέων ήταν ο ηγέτης της αντιπολίτευσης στην εξουσία του Περικλή.

Εκείνη την περίοδο, ο Κλέων κατηγορούσε τον Περικλή για κακοδιαχείριση του δημοσίου χρήματος, με αποτέλεσμα ο Περικλής να βρεθεί ένοχος και να απομακρυνθεί από το αξίωμά του. Αυτό όμως ήταν πρόσκαιρο, και ο Περικλής αποκαταστάθηκε στην εξουσία.

Ο θάνατος του Περικλή από το λοιμό το 429 άφησε το πεδίο ελεύθερο για τη διεκδίκηση της εξουσίας στην Αθήνα.

Μέχρι τότε ο Κλέων ήταν ένθερμος ομιλητής της αντιπολίτευσης, κριτικός και κατήγορος των δημοσίων αξιωματούχων, αλλά τώρα ήταν στο προσκήνιο ως γνώστης και ηγέτης της δημοκρατίας, και έτσι η παρουσία του στα πολιτικά της Αθήνας ήταν κυρίαρχη. Αν και τραχύς και απότομος, ήταν χαρισματικός, με ευφράδεια και δυνατή φωνή, και ήξερε πώς να χειραγωγεί τα συναισθήματα του αθηναϊκού λαού.

Ισχυροποίησε την υποστήριξη από τους φτωχότερους πολίτες της Αθήνας αυξάνοντας την αμοιβή των ενόρκων, που παρείχε για πολλούς από τους φτωχότερους Αθηναίους ένα μέσο διαβίωσης.

Η αγάπη των Αθηναίων για τις δικαστικές διαμάχες αύξησε τη δύναμή του, ενώ η πρακτική της συκοφαντίας τού έδωσε τη δυνατότητα να απομακρύνει εκείνους που μπορούσαν να απειλήσουν την άνοδό του.

Το 426 π.Χ. ο Κλέων κίνησε μια ανεπιτυχή δίωξη εναντίον του στρατηγού Λάχητος (ονομαστική: ο Λάχης), με βάση τη συμμετοχή του στην ανεπιτυχή πρώτη σικελική εκστρατεία. Αυτή ήταν από τις πολύ λίγες φορές που Αθηναίος στρατηγός απέφυγε την πολιτική τιμωρία για ήττα.

Ο Κλέων, μη έχοντας πλέον ανάγκη από τους αριστοκρατικούς πρώην συνεργάτες του, έκοψε κάθε επαφή μαζί τους, και έτσι ήταν ελεύθερος να επιτεθεί στις μυστικές συμμαχίες για πολιτικούς σκοπούς, κυρίως τις ολιγαρχικές λέσχες στις οποίες ανήκαν.

Αν επέβαλε φόρο ιδιοκτησίας για στρατιωτικούς σκοπούς, και αν κατείχε υψηλότερη θέση σε σχέση με τη διαχείριση των χρημάτων, δεν είναι καθαρό.

Το 427 π.Χ. ο Κλέωνας προέτρεψε τους Αθηναίους συμπατριώτες του να θανατώσουν όλο τον αντρικό πληθυσμό της Μυτιλήνης που είχε ηγηθεί εξέγερσης εναντίον της Αθήνας. Αν και στην αρχή η πρότασή του έγινε δεκτή, σύντομα αποσύρθηκε λόγω της μακροσκελούς αντίκρουσης από το Διόδοτο.

Παρόλα αυτά περίπου χίλιοι ηγέτες και σημαντικοί άντρες της Μυτιλήνης εκτελέστηκαν. Το 425 π.Χ ο Κλέων έφτασε στο απόγειο τη φήμης του, όταν συνέλαβε και μετέφερε στην Αθήνα τους Σπαρτιάτες που είχαν αποκλειστεί στη Μάχη της Σφακτηρίας.

Μάλλον ήταν λόγω των στρατιωτικών ικανοτήτων του συναδέλφου του Δημοσθένη που έγινε αυτό, αλλά ήταν η αποφασιστικότητα του Κλέωνα που έπεισε την Εκκλησία του δήμου να στείλει τις απαιτούμενες επιπλέον δυνάμεις.

Το 422 στάλθηκε για να ανακαταλάβει την Αμφίπολη, αλλά τον υπερφαλάγγισε ο Σπαρτιάτης στρατηγός Βρασίδας.

Όμως, και ο Βρασίδας και ο Κλέων σκοτώθηκαν στην Αμφίπολη και με το θάνατό τους απομακρύνθηκε το κύριο εμπόδιο για την ειρήνη. Το 421 υπογράφηκε η Ειρήνη του Νικία.