Μάθετε τα πάντα για την «μουμιομανία»: Γιατί οι Ευρωπαίοι έτρωγαν μούμιες στο Μεσαίωνα;

Γιατί οι άνθρωποι θεωρούσαν ότι ο κανιβαλισμός ήταν καλός για την υγεία τους; Η απάντηση προσφέρει μια ματιά στα πιο ζοφερά χρόνια της ευρωπαϊκής ιστορίας, σε μια εποχή που οι Ευρωπαίοι είχαν εμμονή με τις αιγυπτιακές μούμιες, σύμφωνα με το IFL Science. 

Πολλοί θεωρούσαν πως τα θαμμένα ανθρώπινα λείψανα μπορούσαν να θεραπεύσουν οτιδήποτε, από βουβωνική πανώλη έως πονοκέφαλο. Στη συνέχεια, με τις μακάβριες εμπνεύσεις που είχαν οι άνθρωποι της Βικτωριανής εποχής, για τη διασκέδαση μετά το δείπνο, «οι μούμιες των αρχαίων Αιγυπτίων αποτέλεσαν αντικείμενο γοητείας και θεάματος από τον Μεσαίωνα έως τον 19ο αιώνα,» όπως αναφέρει ο Marcus Harmes, Καθηγητής στο Pathways Education, του Πανεπιστημίου του Southern Queensland.

«Μουμιομανία»

Η πεποίθηση ότι οι μούμιες μπορούσαν να θεραπεύσουν όλες τις ασθένειες, οδήγησαν τους ανθρώπους για χρόνια να καταναλώνουν κάτι που είχε απαίσια γεύση. Η σκόνη από την αλεσμένη σάρκα και τα οστά καταναλωνόταν για αιώνες, από πλούσιους και φτωχούς.

Ήταν διαθέσιμη στα τότε φαρμακεία και δημιουργούνταν από λείψανα που είχαν μεταφερθεί ακόμα και από αιγυπτιακούς τάφους στην Ευρώπη.

Ο τρόπος που έκαναν την ταρίχευση ήταν πολύπλοκος. Άνοιγαν το νεκρό σε ορισμένα σημεία και του αφαιρούσαν για λίγο τα σπλάχνα και τον εγκέφαλο, τα οποία και τοποθετούσαν για λίγο στην αλμύρα. Έπλεναν στη συνέχεια, εσωτερικά κι εξωτερικά το πτώμα με αρώματα και αντισηπτικές ουσίες.

Μετά επανατοποθετούσαν τα σπλάχνα, άλειφαν το πτώμα με περισσότερες αντισηπτικές ουσίες, το τύλιγαν με επιδέσμους και το τοποθετούσαν στις σαρκοφάγους ή τα νεκροταφεία.

Μέχρι τον 12ο αιώνα, οι φαρμακοποιοί χρησιμοποιούσαν την σκόνη από μούμιες για τις φημολογούμενες «φαρμακευτικές» τους ιδιότητες. Αυτή παρέμεινε συνταγογραφούμενο φάρμακο για τα επόμενα 500 χρόνια.

Σε έναν κόσμο χωρίς αντιβιοτικά, οι γιατροί συνταγογραφούσαν κρανία, οστά και σάρκες για να θεραπεύσουν ασθένειες από πονοκεφάλους έως μείωση ενός οιδήματος ή θεραπεία κατά της πανώλης.

Ωστόσο, δεν είχαν πειστεί όλοι για τις «ευεργετικές τους ιδιότητες». Ο Guy de la Fontaine, γιατρός της βασιλικής οικογένειας, είχε αμφισβητήσει τις ιδιότητες της αλεσμένης μούμιας. Είδε μάλιστα, fake μούμιες που στην πραγματικότητα ήταν νεκροί αγρότες στην Αλεξάνδρεια το 1564.

Κατάλαβε ότι οι άνθρωποι μπορούσαν να πέσουν θύματα εξαπάτησης αλλά οι δήθεν μούμιες αποτύπωναν ένα σημαντικό στοιχείο: υπήρχε συνεχής ζήτηση για νεκρή σάρκα, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί στην ιατρική και η προσφορά πραγματικών αιγυπτιακών μουμιών δεν μπορούσε να καλύψει αυτή τη ζήτηση.

Οι φαρμακοποιοί και οι βοτανολόγοι της εποχής συνέχιζαν να παρασκευάζουν αγωγές από αλεσμένα μουμιοποιημένα οστά και τον 18ο αιώνα.

Μούμια, το γιατρικό

Άλλοι γιατροί θεωρούσαν πως το φρέσκο κρέας και το αίμα είχαν μία ζωτικότητα που οι νεκροί δεν είχαν.

Δείπνο, ποτά και θέαμα

Ως τον 19ο αιώνα, οι περισσότεροι είχαν σταματήσει να καταναλώνουν μούμιες για την θεραπεία ασθενειών. Αλλά οι Βικτωριανοί ευγενείς συνήθιζαν να ξετυλίγουν τα αιγυπτιακά πτώματα απλά για διασκέδαση στα ιδιωτικά τους πάρτι.

Η πρώτη αποστολή του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο το 1798, κέντρισε την περιέργεια των Ευρωπαίων και επέτρεψε σε ταξιδιώτες του 19ου αιώνα να φέρουν ολόκληρες μούμιες πίσω στην Ευρώπη, τις οποίες είχαν αγοράσει από παζάρια σε δρόμους της Αιγύπτου.

Το 1834 ο χειρουργός Thomas Pettigrew ξετύλιξε μια μούμια στο Βασιλικό Κολέγιο των Χειρουργών. Στην εποχή του, οι αυτοψίες και οι επεμβάσεις διέθεταν.

Ο βασιλιάς της Αγγλίας Κάρολος Β’ έπαιρνε φάρμακα φτιαγμένα από ανθρώπινα κρανία μετά από επιληπτική κρίση και, μέχρι το 1909, οι γιατροί χρησιμοποιούσαν συνήθως σκόνη από θρυμματισμένα ανθρώπινα κρανία για τη αντιμετώπιση νευρολογικών παθήσεων.

Για τις βασιλικές οικογένειες και την ελίτ της εποχής, η κατανάλωση μούμιας έμοιαζε ως το αυτοκρατορικό, σωστό φάρμακο. Ιδίως όταν οι γιατροί ισχυριζόταν ότι μία μούμια προερχόταν από έναν φαραώ.

Ένας βασιλιάς έτρωγε έναν γίνονταν δημόσια και αυτη η αποκάλυψη ήταν απλώς ένα ακόμη ιατρικό γεγονός.