Νέα μελέτη: Το «κρανίο της αδελφής της Κλεοπάτρας» ανήκει τελικά σε αγόρι 11-14 ετών με γενετική διαταραχή

Επιστήμονες αποκάλυψαν πως το κρανίο που θεωρείται εδώ και καιρό πως ανήκει στην Αρσινόη Δ’ της Αιγύπτου, την αδελφή της Κλεοπάτρας, στην πραγματικότητα ανήκει σε αγόρι 11-14 ετών, το οποίο έπασχε από μια γενετική διαταραχή.

Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Scientific Reports, ο συνδυασμός αξονικών τομογραφιών και ανάλυσης DNA απέδειξε ξεκάθαρα ότι ο σκελετός που βρέθηκε το 1929 μέσα σε μια μαρμάρινη σαρκοφάγο, σε ένα κτίριο που ονομαζόταν Οκτάγωνο στην Έφεσο της Μικράς Ασίας, δεν ήταν η Αρσινόη.

Οι αρχαιολόγοι της εποχής είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ταφή έγινε για μια σημαντική νεαρή γυναίκα, αν και δεν υπήρχαν κτερίσματα ή επιγραφές. Υπέθεσαν ότι η ένοικος του τάφου μπορεί να ήταν η Αρσινόη Δ΄, η οποία ξεσηκώθηκε εναντίον της ετεροθαλής αδελφής της και του Ιουλίου Καίσαρα και ηγήθηκε της πολιορκίας της Αλεξάνδρειας το 48 – 47 π.Χ. Η Αρσινόη και τα στρατεύματά της έχασαν τη μάχη αυτή και η ίδια αναζήτησε άσυλο στο ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο. Το 41 π.Χ., όταν ήταν 22 ετών, ο Μάρκος Αντώνιος διέταξε την εκτέλεσή της.

Στη νέα μελέτη, μια ομάδα ερευνητών εξέτασε εκ νέου την πιθανότητα το κρανίο που ανακτήθηκε πριν από έναν αιώνα να ήταν η ετεροθαλής αδελφή της Κλεοπάτρας. Σύμφωνα με το LiveScience, η ραδιοανάλυση των λειψάνων τοποθέτησε την ημερομηνία θανάτου του ατόμου μεταξύ 205 και 36 π.Χ., η οποία συμφωνεί με τον ιστορικά καταγεγραμμένο θάνατο της Αρσινόης. Ωστόσο, το στάδιο ανάπτυξης του σκελετού υπέδειξε ότι το άτομο ήταν μόλις 11 έως 14 ετών. Επιπλέον, τόσο το κρανίο όσο και το μηριαίο οστό έδειξαν σαφώς την παρουσία χρωμοσώματος Υ.

Αξίζει να σημειωθεί πως επειδή τα οστά του κρανίου ήταν λεπτότερα και πιο εύθραυστα από ό,τι αναμενόταν, οι ερευνητές το διερεύνησαν περαιτέρω και ανακάλυψαν ανωμαλίες που δεν είχαν παρατηρηθεί προηγουμένως.

Μία από τις κρανιακές ραφές ήταν ήδη κλειστή, κάτι που κανονικά δεν συμβαίνει μέχρι ένα άτομο να είναι άνω των 65 ετών. Το πρόωρο κλείσιμο αυτής της κρανιακής ραφής προκάλεσε ασυμμετρία στο κρανίο του αγοριού.

Πιο εντυπωσιακή ήταν η ανώμαλα διαμορφωμένη άνω γνάθος του ατόμου, σε συνδυασμό με τουλάχιστον ένα δόντι που δεν είχε κανένα ίχνος φθοράς. Και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά υποδηλώνουν ότι το αγόρι είχε μια δυσλειτουργική άνω γνάθο και ενδεχομένως μια μικρή, ανώμαλα προσανατολισμένη κάτω γνάθο.

Μια πιθανή εξήγηση για αυτά τα χαρακτηριστικά του κρανίου και της γνάθου είναι μια σπάνια γενετική διαταραχή που ονομάζεται σύνδρομο Treacher – Collins (TCS), σύμφωνα με τους ερευνητές. Η πάθηση αυτή επηρεάζει την ανάπτυξη του προσώπου και του κεφαλιού, προκαλώντας μικρό σαγόνι, μάτια με κλίση προς τα κάτω και προβλήματα ακοής και όρασης. Αν και η ομάδα προσπάθησε να χρησιμοποιήσει γενετική ανάλυση για να εντοπίσει το TCS στο αγόρι, τα τμήματα DNA που διασώθηκαν δεν ήταν επαρκή για να το αποδείξουν.

Αλλά το γιατί αυτό το αγόρι με τις αναπτυξιακές διαταραχές θάφτηκε στην εξέχουσα ταφική κατασκευή Οκτάγωνο στην Έφεσο παραμένει ένα μυστήριο, αναφέρουν οι ερευνητές στη μελέτη. «Αυτό που μπορούμε τώρα να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι το πρόσωπο που θάφτηκε στο Οκτάγωνο δεν ήταν η Αρσινόη Δ’ και η αναζήτηση των λειψάνων της πρέπει να συνεχιστεί».