O Ρόμελ στο Καπορέτο: Η γέννηση ενός θρύλου

Αξιοποιώντας τους ορεινούς κυνηγούς του με τον τρόπο που αργότερα θα αξιοποιούσε τα Πάντσερ του, ο Ρόμελ κέρδισε την ανώτατη τιμητική διάκριση της αυτοκρατορικής Γερμανίας.

Ο Ρόμελ, μετά από πλούσια δράση στο δυτικό και στο ρουμανικό μέτωπο κατά τον Α΄ ΠΠ, ενώθηκε με το τάγμα στις αρχές Οκτωβρίου, μετά από μικρή άδεια.

Εκείνη την εποχή το τάγμα στάθμευε στην Καρίνθια της Αυστρίας. Κανείς τους δεν γνώριζε πού επρόκειτο να σταλούν.

Όλοι όμως φαντάζονταν ότι ο πιθανότερος προορισμός τους θα ήταν το ιταλικό μέτωπο. Εκεί, από το 1915 που η Ιταλία είχε προδώσει τις συμμάχους της Κεντρικές Αυτοκρατορίες και είχε ταχθεί υπέρ της Αντάντ, διεξαγόταν ένας ξεχασμένος πόλεμος, στις αετοφωλιές των Δολομιτικών και Καρνικών Άλπεων.

Οι Αυστριακοί τηρούσαν στο μέτωπο αυτό αμυντική στάση, αφήνοντας στους Ιταλούς την πρωτοβουλία. Οι τελευταίοι είχαν εξαπολύσει σειρά επιθέσεων κατά των αυστριακών θέσεων κατά μήκος της κοιλάδας του ποταμού Ιζόντσο, οι οποίες έμειναν γνωστές ως «οι επιθέσεις του Ιζόντσο».

Μέχρι τότε οι Ιταλοί είχαν εξαπολύσει έντεκα μεγάλης κλίμακας επιθέσεις, με σκοπό να διασπάσουν το αυστριακό μέτωπο, να καταλάβουν τη Γκορίτσια (Γκερτς) και να φτάσουν έως την Τεργέστη.

Όλες οι επιθέσεις τους είχαν καταλήξει σε αιματηρότατες αποτυχίες, με εξαίρεση την τελευταία, που κέρδισε έδαφος προς την Γκορίτσια, καταλαμβάνοντας και την ίδια την πόλη. Στη μάχη αυτή, την 11η του Ιζόντσο, ο Ιταλός αρχιστράτηγος Λουίτζι Καντόρνα είχε ρίξει στη μάχη 50 μεραρχίες πεζικού, τις οποίες υποστήριζαν περισσότερα από 5.000 πυροβόλα. Με βάση εξόρμησης τα νεοκατακτημένα εδάφη, ο Καντόρνα προετοίμαζε τη 12η μάχη του Ιζόντσο, η οποία θα κατέληγε στην κατάληψη της Τεργέστης.

Οι Αυστριακοί όμως τον πρόλαβαν. Λόγω των απωλειών και των ελλείψεων σε σύγχρονο οπλισμό, παραδέχθηκαν ότι δεν θα ήταν ικανοί να αντέξουν σε νέα μαζική ιταλική επίθεση. Ζήτησαν λοιπόν τη γερμανική βοήθεια, όχι για να αμυνθούν, μα για να αντεπιτεθούν!

Για το σκοπό αυτό συγκροτήθηκε μια νέα αυστρογερμανική στρατιά, η 14η Στρατιά, με επτά γερμανικές και οκτώ αυστριακές μεραρχίες. Διοικητής της τέθηκε ο Γερμανός φον Μπίλοφ, με επιτελάρχη τον επίσης Γερμανό Κραφτ. Με την ίδια λογική, τα τέσσερα σώματα της στρατιάς είχαν δύο Γερμανούς (στρατηγοί Στάιν και Μπέρερ) και δύο Αυστριακούς (στρατηγοί Κράους και Σκότι) διοικητές.

Ανάμεσα στις μονάδες που συγκεντρώθηκαν για την επίθεση ξεχώριζαν η αυστριακή επίλεκτη 3η Μεραρχία «Εντελβάις» και το γερμανικό «Σώμα Αλπινιστών», το οποίο με μέγεθος μεραρχίας τέθηκε υπό τις διαταγές του 3ου Σώματος Στρατού (Στάιν). Το 3ο Σώμα κατέλαβε τον κεντρικό τομέα της στρατιάς, απέναντι από το Τολμίνο.

Το Σώμα Αλπινιστών, όπου και το Ορεινό Τάγμα της Βιρτερμέργης, αποτελούσε το αριστερό του σώματος. Η ιταλική διοίκηση είχε ορισμένες πληροφορίες σχετικές με την επίθεση, στις οποίες όμως δεν έδωσε βάση. Ο Καντόρνα θεωρούσε εντελώς αδύνατο το ενδεχόμενο εξαπόλυσης επίθεσης στον τομέα του Τολμίνο. Εάν ο εχθρός επιτίθετο κάπου, ασφαλώς, κατά τη γνώμη του, θα το έπραττε στον τομέα της Γκορίτσια.

Πράγματι, ο τομέας του Τολμίνο, στην καρδιά των Δολομιτικών Άλπεων, δεν φαινόταν εκ πρώτης όψεως να συγκεντρώνει πλεονεκτήματα για έναν επιτιθέμενο στρατό. Καταρχάς το τραχύ και δύσβατο έδαφος δεν επέτρεπε ούτε τη συγκέντρωση ούτε τη μετακίνηση μεγάλου αριθμού ανδρών και πυροβόλων, απαραίτητο συστατικό στοιχείο για την επιτυχία οποιασδήποτε επίθεσης στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Το πολύ-πολύ, σύμφωνα πάντα με το σκεπτικό των Ιταλών, να εξαπολυόταν από εκεί κάποια μικρής κλίμακας επίθεση, σε επίπεδο Σώματος Στρατού, το μέγιστο, η οποία ήταν έτσι και αλλιώς αντιμετωπίσιμη από τις δυνάμεις που φρουρούσαν τον τομέα.

Στο τελευταίο αυτό σημείο η ιταλική διοίκηση θα μπορούσε να λεχθεί πως είχε και κάποιο δίκιο, εφόσον στον τομέα από το Μαύρο Όρος έως το Τολμίνο, μια απόσταση 9 χλμ. περίπου, υπήρχαν σε πρώτο κλιμάκιο τέσσερις μεραρχίες της. Άλλη μία φρουρούσε τον τομέα από το Μαύρο Όρος έως το Πλέζο – μέτωπο 8 χλμ. περίπου. Σε δεύτερο κλιμάκιο υπήρχαν άλλες τρεις ιταλικές μεραρχίες άμεσα διαθέσιμες, στον στρατηγό Καπέλο, διοικητή της ιταλικής 2ης Στρατιάς, για να αντιμετωπίσει κάθε πιθανό ατύχημα.

Με αυτούς τους συλλογισμούς, οι Ιταλοί «ξέχασαν» την επίθεση του Τολμίνο και ασχολήθηκαν με την προετοιμασία της επομένης επίθεσής τους στο Ιζόντσο. Οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί αποφάσισαν να μη συνεργαστούν! Ένα «ορθόδοξο» σχέδιο επίθεσης στον τομέα της Γκορίτσια δεν υποσχόταν παρά κέρδος λίγων τετραγωνικών χιλιομέτρων εδάφους, στην καλύτερη περίπτωση. Με αυτό το σκεπτικό και όντας βέβαιοι για την αδυναμία των Ιταλών να προβλέψουν την επίθεση μέσα από τα βουνά, την αποφάσισαν.

Η επίθεση όμως μέσω τέτοιων ορεινών όγκων απαιτεί προσεκτική προετοιμασία και ακόμα προσεκτικότερη εκτέλεση. Πρώτα από όλα απαιτούσε από τα τμήματα μεγάλη αντοχή και ευελιξία, αλλά και πρωτοβουλία από τους κατά τόπους διοικητές. Ήταν, με λίγα λόγια, μια επίθεση απόλυτα προσαρμοσμένη σε άνδρες όπως οι Στορμτρούπεν του Γερμανικού και Αυστριακού Στρατού, ή όπως οι ορεινοί κυνηγοί!

Στις 18 Οκτωβρίου 1917, το τάγμα της Βυρτεμβέργης ξεκίνησε την πορεία του προς την περιοχή συγκέντρωσης, στα περίχωρα του Κράινμπουργκ. Από εκεί, βαδίζοντας μόνο νύχτα, για να αποφύγει τα ιταλικά αναγνωριστικά αεροσκάφη, το τάγμα, ενισχυμένο με μια ορεινή πυροβολαρχία, κινήθηκε προς την Κνέστα.

Έφτασε εκεί ύστερα από πορεία τριών νυχτών, μέσα από τρισάθλιους, ημιονικούς δρόμους, σε υψόμετρο 2.000 μέτρων. Πολλές φορές ακόμα και τα υποζύγια λύγιζαν και οι άνδρες αναγκάζονταν να μεταφέρουν στους ώμους τους τα όπλα, τα εφόδια, τα πυροβόλα και τα πυρομαχικά. Η Κνέστα βρισκόταν 8 χλμ. πίσω από τη γραμμή του μετώπου. Αυτό το ορεινό χωριό ορίστηκε ως περιοχή συγκέντρωσής τους.

Το απόγευμα της 21ης Οκτωβρίου ο Ρόμελ, μαζί με τον ταγματάρχη Σπρέσερ και τους λοιπούς επικεφαλής αποσπασμάτων, πήγε για αναγνώριση του τομέα επίθεσής τους. Έφτασαν στο ύψωμα 509, σε απόσταση 1.500 μέτρων από το Τολμίνο. Από το ύψωμα εκείνο θα εξορμούσαν σε τρεις μέρες, με σκοπό να διασπάσουν το ιταλικό μέτωπο.

Οι ιταλικές θέσεις βρίσκονταν ψηλότερα, σε ένα υψίπεδο με υψοδείκτη 1.360. Από εκεί είχαν καταπληκτική θέα των αυστρογερμανικών θέσεων, με αποτέλεσμα τα πυρά του ορειβατικού πυροβολικού τους να είναι συνεχή και ιδιαιτέρως εύστοχα. Ο Ρόμελ δεν χάρηκε όταν είδε την τοποθεσία.

Είπε στον ταγματάρχη του ότι ούτε καν επαρκής χώρος για να σταθούν τα τμήματα δεν υπήρχε. Πώς θα μπορούσαν να παραμείνουν έντεκα λόχοι πεζικού και πολυβόλων και μία πυροβολαρχία σε μια μικρής έκτασης, απότομη κορυφή, η οποία ήταν εκτεθειμένη μάλιστα στην εχθρική παρατήρηση και βαλλόταν σε τακτά χρονικά διαστήματα;

Η απάντηση που έλαβε ήταν αποστομωτική. Ακριβώς για αυτό θα επιχειρούσαν από εκεί, από όπου ο εχθρός δεν θα μπορούσε καν να διανοηθεί ότι θα μπορούσε να δεχθεί επίθεση. Και όμως οι Ιταλοί είχαν τη τελευταία τους ευκαιρία. Εκείνο το βράδυ ένας Τσέχος αξιωματικός του Αυστριακού Στρατού αυτομόλησε στην ιταλική πλευρά, μεταφέροντας μαζί του και έναν ακριβή χάρτη της προετοιμαζόμενης επίθεσης. Οι Ιταλοί θεώρησαν το γεγονός τέχνασμα του αντιπάλου και δεν αντέδρασαν.

Η επίθεση πάντως δεν μπορούσε πλέον να αναβληθεί, και το τάγμα κατέλαβε το βράδυ της 22ας Οκτωβρίου τις θέσεις του στη γραμμή εξορμήσεως, στο ύψωμα 509. Οι Ιταλοί από το απέναντι ύψωμα έριχναν φως στο σκοτάδι με τεράστιους προβολείς και, μόλις εντόπιζαν το παραμικρό, το πυροβολικό τους άρχιζε να βάλλει καταιγιστικά.

Φορτωμένοι στις πλάτες με όλο τον εξοπλισμό, οι Βυρτεμβέργιοι άρχιζαν να βαδίζουν στα ορεινά μονοπάτια. Μόλις το φως ενός προβολέα πλησίαζε προς αυτούς, ξάπλωναν στο έδαφος και έμεναν ακίνητοι. Πολλές φορές όμως το βάρος του εξοπλισμού τους τους πρόδιδε και οι άνδρες δεν προλάβαιναν να πέσουν στο έδαφος. Μοιραία άρχιζαν τότε οι ιταλικές πυροβολαρχίες.

Τα βλήματά τους εκρύγνυντο επάνω στους κοφτερούς βράχους, καθιστώντας τα κομμάτια τους το ίδιο επικίνδυνα με τα θραύσματα. Τα υποζύγια είχαν αφεθεί πίσω, καθώς τα άμοιρα ζώα, που δεν τα διακρίνει η παράνοια των ανθρώπων, θα πρόδιδαν αμέσως τις κινήσεις τους.

Ο Ρόμελ, επικεφαλής τριών λόχων κυνηγών και ενός λόχου πολυβόλων, βάδιζε το ίδιο φορτωμένος όπως και οι άνδρες του. Ύστερα από πολύωρη, κοπιαστική και επικίνδυνη πορεία, έφτασαν στο χώρο εξόρμησης. Δεν είχαν χρόνο να ξεκουραστούν.

Μέχρι το ξημέρωμα έπρεπε να έχουν σκάψει χαρακώματα, για να καλυφθούν και να κρυφτούν από την εχθρική παρατήρηση. Το επόμενο πρωί οι Βυρτεμβέργιοι και ο εξοπλισμός τους ήταν πλέον αθέατοι! Οι Ιταλοί βομβάρδισαν βέβαια προληπτικά και το ύψωμα 509, επί 15 λεπτά, αλλά και όλα τα γύρω υψώματα, όπως έκαναν κάθε πρωί.

Από το ύψωμα ο Ρόμελ αποτόλμησε να ρίξει μια ματιά στο ιταλικό μέτωπο. Η πρώτη τοποθεσία των Ιταλών βρισκόταν χαμηλά στην κοιλάδα του Ιζόντσο, την οποία «έτεμνε» σε ένα σημείο, συνεχίζοντας κατόπιν προς τα νοτιοανατολικά.

Η τοποθεσία φαινόταν ισχυρή με πολλές στρώσεις συρματοπλέγματος, εμπρός από τα χαρακώματα και τα πολυβολεία. Η δεύτερη ιταλική τοποθεσία, παράλληλη σχεδόν της πρώτης, τεμνόταν επίσης από τον ποταμό, καθώς σε ένα σημείο «κατέβαινε» προς την κοιλάδα. Στον τομέα επίθεσης του Ρόμελ όμως τα ιταλικά χαρακώματα της δεύτερης τοποθεσίας βρισκόταν σε υψόμετρο 600 περίπου μέτρων.

Η τρίτη και ισχυρότερη ιταλική τοποθεσία ακολουθούσε τις κορυφογραμμές σε ύψος από 800 έως 1643 μέτρα. Όπως αναφέρθηκε, το Σώμα Αλπινιστών είχε τεθεί υπό το 3ο Σώμα Στρατού. Το Σώμα -μεραρχία στην πραγματικότητα- αποτελούνταν από το Βαυαρικό Σύνταγμα της Φρουράς, από το 1ο Σύνταγμα Κυνηγών και από το Ορεινό Τάγμα της Βυρτεμβέργης. Αποστολή του βαυαρικού συντάγματος ήταν η κατάληψη των υψωμάτων Κόβακ και Χέβνικ και του αυχένα Κόλοβρατ.

Τελικός αντικειμενικός σκοπός ήταν η κατάληψη του όρους Ματαγιόρ (ύψωμα 1643), πίσω από την τρίτη ιταλική τοποθεσία. Το 1ο Σύνταγμα Κυνηγών όφειλε να καταλάβει αρχικά το όρος Κνολ (υψ. 2415) και στη συνέχεια να βοηθήσει στην κατάληψη του αυχένα Κόλοβρατ. Το Τάγμα της Βυρτεμβέργης, τέλος, είχε ως αποστολή την κάλυψη του δεξιού πλευρού των Βαυαρών και την ενίσχυσή τους, όταν παρίστατο ανάγκη.

Το απόγευμα της 23ης Οκτωβρίου όλα ήταν έτοιμα. Δυνατή βροχή έπεφτε και ένας κρύος άνεμος ούρλιαζε πάνω στα απόκρημνα βράχια. Ο Ρόμελ και το απόσπασμά του είχαν από ώρα πάρει θέσεις. Τώρα πια το μόνο που είχαν να κάνουν ήταν να περιμένουν το σύνθημα της επίθεσης. Τα μεσάνυχτα η βροχή δυνάμωσε.

Ο Ρόμελ, απόλυτα ικανοποιημένος με τον ιδανικό για αιφνιδιαστική επίθεση καιρό, προσπαθούσε να διακρίνει τις εχθρικές θέσεις μέσα στο υγρό σκοτάδι. Πέρασαν δύο ώρες, και ξαφνικά τα σποραδικά πυρά του ιταλικού πυροβολικού έσβησαν από μια νέα θύελλα που μόλις είχε ξεσπάσει, μια θύελλα προερχόμενη από τις κάννες 1.000 αυστρογερμανικών πυροβόλων. Η επίθεση άρχιζε! Το πεζικό όμως θα περίμενε λίγο ακόμα. Το λόγο είχαν τα πυροβόλα.

Το αυστρογερμανικό πυροβολικό, το οποίο επί τόσες ημέρες δεν έβαλε παρά πυρά παρενοχλήσεως κατά των ιταλικών θέσεων, πέτυχε τώρα, χάρη στον επιτυχή εντοπισμό των στόχων, να σιγάσει το αντίπαλο πυροβολικό. Αμέσως μετά, η μανία του στράφηκε κατά των θέσεων του ιταλικού πεζικού, των προκεχωρημένων αποθηκών του, των σταθμών διοικήσεώς του.

Η προπαρασκευαστική βολή του πυροβολικού συνεχίστηκε έως την αυγή. Κατόπιν το πυροβολικό άρχισε να εκτοξεύει κυλιόμενους φραγμούς (μπαράζ), 100 μέτρα μπροστά από το επιτιθέμενο φίλιο πεζικό.

Την ίδια ώρα, το Τάγμα των Βυρτεμβεργίων εξόρμησε με τη σειρά του. Κατέβηκε από το ύψωμα-χώρο εξορμήσεως και κινήθηκε προς την όχθη του Ιζόντσο, προς την πρώτη ιταλική γραμμή άμυνας, έχοντας στα αριστερά του τμήματα του βαυαρικού Συντάγματος. Στις 08.00 ακριβώς εξόρμησαν.

Όταν όμως έφτασαν στα πρώτα ιταλικά χαρακώματα, βρήκαν μόνο μια σειρά από λάκκους, ανασκαμμένους από τις οβίδες του βαρέος πυροβολικού, και μερικές τρεμάμενες ανθρώπινες φιγούρες με τα χέρια ψηλά.

Το πυροβολικό και οι όλμοι είχαν κονιορτοποιήσει το ιταλικό χαράκωμα. Συνέχισαν να κινούνται μπροστά, κατευθείαν εναντίον της δεύτερης ιταλικής τοποθεσίας, παρά τα πυρά των ιταλικών πολυβόλων. Την ώρα που οι Βαυαροί επιτίθεντο στην ανατολική πλαγιά του όρους Χέβνικ, οι Βυρτεμβέργιοι εφορμούσαν από τη βορειοανατολική.

Το απόσπασμα Ρόμελ αποτελούσε την εμπροσθοφυλακή του τάγματος. Κινούνταν σε ένα μονοπάτι, στο οποίο με δυσκολία μπορούσαν να σταθούν δύο άνδρες, ο ένας πλάι στον άλλο. Το μονοπάτι όμως ήταν εντελώς αθέατο από τον εχθρό, χαμένο μέσα στο πυκνό δάσος που κάλυπτε το όρος και την υγρή ομίχλη. Ξαφνικά όμως βρέθηκαν μπροστά σε ένα ιταλικό πολυβολείο. Οι Ιταλοί άνοιξαν πυρ τραυματίζοντας πέντε άνδρες. Το απόσπασμα σταμάτησε.

Ο Ρόμελ παρατήρησε τις θέσεις των Ιταλών, οι οποίες βρισκόταν ακριβώς επάνω στο μονοπάτι και διαπίστωσε ότι ήταν αδύνατο να τις καταλάβει, λόγω της στενότητας του χώρου. Έτσι αποφάσισε να τις υπερκεράσει, σκαρφαλώνοντας από έναν κρημνό!

Σιγά και προσεκτικά οι βαρυφορτωμένοι άνδρες πέρασαν από τον κρημνό, με μόνο τραυματία τον Ρόμελ, ο οποίος χτυπήθηκε από ένα βράχο που αποκολλήθηκε. Παρ’ όλα αυτά συνέχισε να διοικεί από την πρώτη γραμμή και προσωπικά επέβλεψε την τάξη των βαρέων όπλων του αποσπάσματος, στα νώτα των ιταλικών θέσεων.

Ο Ρόμελ, χωρίς να είναι σε θέση να το γνωρίζει, είχε ήδη διασπάσει τη δεύτερη ιταλική τοποθεσία. Το συνειδητοποίησε πολύ σύντομα, όταν ανακάλυψε ένα ξεχασμένο από τους Ιταλούς χαράκωμα επικοινωνίας. Ακολουθώντας το έφτασε ακριβώς πίσω από το ιταλικό πολυβολείο, που τους έκλεισε πριν τον δρόμο.

Το πολυβολείο όμως ήταν απλώς «εξάρτημα» της ιταλικής αμυντικής γραμμής, ένα από τα πολλά σημεία στηρίγματος, από τα οποία απαρτιζόταν. Τότε ο Ρόμελ αποφάσισε να μην επιτεθεί στο πολυβολείο. Επιθυμούσε να επιτύχει περισσότερα. Αντί να δηλώσει στους Ιταλούς την παρουσία του, θα επιχειρούσε να εξουδετερώσει τη φρουρά ολόκληρου του ιταλικού αμυντικού τομέα! Το πολυβολείο εξουδετερώθηκε παντελώς αθόρυβα από μια ομάδα οκτώ ανδρών.

Και οι 17 Ιταλοί που το φρουρούσαν αιχμαλωτίστηκαν. Ακολούθως οι Γερμανοί άρχισαν να εξουδετερώνουν το ίδιο αθόρυβα τις φρουρές των διπλανών ιταλικών χαρακωμάτων, ανοίγοντας ένα ρήγμα μήκους 100 μέτρων στην εχθρική τοποθεσία. Από το ρήγμα πέρασαν άλλοι δύο λόχοι και ενώθηκαν με το απόσπασμα Ρόμελ.

Έχοντας υπό διοίκηση πέντε λόχους κυνηγών και ένα λόχο πολυβόλων, ο Ρόμελ προχώρησε και πάλι σε μια παράτολμη ενέργεια. Αντί να συνεχίσει την από την πλευρά εξουδετέρωση των ιταλικών θέσεων, έκρινε σκόπιμο να προωθηθεί ακόμα βαθύτερα στην εχθρική τοποθεσία, αποδιοργανώνοντάς την παντελώς. «Δεν ανησύχησα για την ασφάλεια των πλευρών μου. Έξι λόχοι Βυρτεμβέργιων ήταν ικανοί να προστατεύσουν τα πλευρά τους», δήλωσε αργότερα ο παράτολμος Γερμανός.

Με το σύνολο του οπλισμού και του εξοπλισμού τους φορτωμένο στους ώμους τους, αξιωματικοί και άνδρες συνέχισαν την προς τα εμπρός κίνησή τους, ανεβαίνοντας την πλαγιά του βουνού. Ιδιαιτέρως υπέφεραν οι πολυβολητές που κουβαλούσαν φόρτους 43 κιλών.

Η γερμανική φάλαγγα κινήθηκε σχετικά γρήγορα, ανατρέποντας τη μια μετά την άλλη τις ιταλικές θέσεις και αιχμαλωτίζοντας στρατιώτες του αντιπάλου. Αφού κυρίευσαν και δύο εχθρικές πυροβολαρχίες συνέχισαν την ανάβαση και τελικά ενώθηκαν με το 3ο Τάγμα του Βαυαρικού Συντάγματος της Φρουράς, έχοντας λάβει επαφή με την τρίτη ιταλική τοποθεσία, στο ύψωμα 1066, ελάχιστα μέτρα μακριά από το 1114 και τον αυχένα Κόλοβρατ.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 25ης Οκτωβρίου, όλα ήταν έτοιμα για την εξαπόλυση επίθεσης κατά της τελικής εχθρικής τοποθεσίας. Ο Ρόμελ, επικεφαλής δύο λόχων κυνηγών και ενός λόχου πολυβόλων, θα είχε την τιμή να επιτεθεί πρώτος. Είχε ήδη πραγματοποιήσει αναγνώριση του εδάφους από το προηγούμενο απόγευμα και είχε διαπιστώσει ότι οι ιταλικές θέσεις ήταν πολύ ισχυρές για να διασπαστούν από μια κατά μέτωπο επίθεση.

Έτσι, αποφάσισε να ελιχθεί παράλληλα σχεδόν με το ιταλικό συρματόπλεγμα, κατά μήκος της πλαγιάς του όρους, ελπίζοντας να καταφέρει να διεισδύσει απαρατήρητος στην τοποθεσία, εκμεταλλευόμενος τη διαμόρφωση του εδάφους.

Ελισσόμενο ανάμεσα στα ιταλικά φυλάκια, το απόσπασμα Ρόμελ κατόρθωσε να κινηθεί 2 χλμ. παράλληλα της εχθρικής τοποθεσίας, χωρίς να γίνει αντιληπτό. Εξουδετέρωσε μάλιστα και ένα ιταλικό φυλάκιο με 40 άνδρες και δύο πολυβόλα, χωρίς να ακουστεί ο παραμικρός θόρυβος. Το συγκεκριμένο φυλάκιο είχε ως αποστολή ακριβώς να προστατέψει την κύρια τοποθεσία από υπερκερωτικούς ελιγμούς.

Η επιτυχία αυτή έκανε τον Ρόμελ τολμηρότερο. Συγκέντρωσε τους τρεις λόχους τους σε απόσταση 100 μέτρων από τις ιταλικές θέσεις, εντός πυκνής συστάδας δέντρων. Από εκεί έστειλε μια ομάδα πέντε ανδρών, η οποία κατάφερε να διεισδύσει στην εχθρική τοποθεσία, χωρίς να πέσει πυροβολισμός. Αμέσως, ο Ρόμελ ακολούθησε με το σύνολο του αποσπάσματος την ομάδα και πέρασε τα εχθρικά συρματοπλέγματα. Βρισκόταν πλέον πίσω από την τρίτη ιταλική τοποθεσία.

Οι Γερμανοί αμέσως άρχισαν να διευρύνουν το ρήγμα, επιτιθέμενοι αιφνιδιαστικά στα ιταλικά χαρακώματα εκατέρωθεν του ρήγματος. Σε λίγο, εκατοντάδες Ιταλοί αιχμάλωτοι βρίσκονταν στα χέρια τους. Κάποια στιγμή όμως ένα από τα αποσπάσματα που εκκαθάριζαν τα ιταλικά χαρακώματα δέχθηκε σφοδρά πυρά από το ύψωμα 1192. Οι Ιταλοί είχαν οργανώσει στις πλαγιές του μια εφεδρική γραμμή άμυνας, η οποία κάλυπτε και το όρος Κουκ, σημείο υποχρεωτικής διέλευσης για το όρος Ματαγιόρ, τον αντικειμενικό τους σκοπό.

Στο μεταξύ, ισχυρές ιταλικές δυνάμεις, μεγέθους τάγματος περίπου, είχαν επιτεθεί κατά του 2ου Λόχου και τον είχαν σχεδόν περικυκλώσει. Ο λόχος, με 80 άνδρες και 6 ελαφρά πολυβόλα, δεν θα άντεχε για πολύ. Η κατάρρευσή του θα σήμαινε το τέλος για το απόσπασμα Ρόμελ, αλλά και θα ακύρωνε την έως τότε επιτυχία τους.

Ο Ρόμελ όμως διατήρησε την ψυχραιμία του. Ανέλαβε ο ίδιος τη διοίκηση του 3ου Λόχου και δύο στοιχείων βαρέων πολυβόλων, ελίχθηκε και κατάφερε να βρεθεί στα νώτα του ιταλικού τάγματος, το οποίο έπαιρνε διάταξη επίθεσης κατά του 2ου Λόχου. Τα δύο γερμανικά πολυβόλα άνοιξαν πρώτα πυρ και κατόπιν ο 3ος Λόχος εξόρμησε. Οι Ιταλοί στράφηκαν τότε εναντίον του, μεταστρέφοντας μέτωπο.

Αυτό όμως δεν αρκούσε για να τους σώσει, αφού ο διοικητής του 2ου Λόχου, βλέποντας την εξέλιξη, διέταξε και αυτός επίθεση κατά των Ιταλών. Έτσι, ένα ιταλικό τάγμα βρέθηκε περικυκλωμένο από δύο γερμανικούς λόχους και διαλύθηκε. Όσοι Ιταλοί επέζησαν παραδόθηκαν –12 αξιωματικοί και 500 περίπου άνδρες– σε λιγότερους από 200 Γερμανούς! Η νέα «φουρνιά» Ιταλών ανέβαζε τον αριθμό των έως τότε αιχμαλωτισθέντων από το απόσπασμα Ρόμελ στους 1.500. Σύντομα πάντως το απόσπασμα θα ξεπερνούσε και αυτή τη δική του επίδοση.

Καταδίωξη

Παρά την επιτυχία του, το απόσπασμα Ρόμελ δεν είχε πάψει να κινδυνεύει με αφανισμό. Ο Ρόμελ ανήσυχος διαπίστωσε ότι γύρω τους άρχισαν να συγκεντρώνονται εκ νέου ισχυρές ιταλικές δυνάμεις – δύο τάγματα. Οι Ιταλοί όμως δεν επιτέθηκαν. Αντίθετα, άρχισαν να σκάβουν χαρακώματα στις πλαγιές του όρους Κουκ.

Έτσι, έδωσαν την ευκαιρία στον Ρόμελ να σχεδιάσει τη δική του επίθεση. Αφού ζήτησε υποστήριξη πυροβολικού και σχημάτισε βάση πυρός με έξι ελαφρά πολυβόλα και ένα λόχο βαρέων πολυβόλων, ο Ρόμελ ξεκίνησε την επιχείρηση. Στις 11.15 το πυροβολικό άνοιξε πυρ κατά των ιταλικών θέσεων στο όρος  Κουκ και στην κορυφή 1192. Αμέσως και τα πολυβόλα του Ρόμελ μπήκαν στο πανηγύρι της φωτιάς.

Την ίδια ώρα οι Βυρτεμβέργιοι εξόρμησαν. Ο Ρόμελ επιτέθηκε κατά μήκος της πλαγιάς του υψώματος 1192. Το απόσπασμα κινήθηκε γύρω από το βουνό και έφτασε έως το χωριό Ράβνα, που βρισκόταν στην πίσω πλευρά του. Όλα τα ιταλικά τμήματα που βρέθηκαν στο δρόμο τους εξουδετερώθηκαν. Την ίδια ώρα ένας λόχος Βυρτεμβέργιων εξαπέλυε επίθεση και κατά του όρους Κουκ. Από τη Ράβνα ο Ρόμελ μπορούσε να παρατηρήσει ολόκληρη την ιταλική τοποθεσία. Δεξιά τους βρισκόταν το μικρό χωριό Λουίκο, εντός του οποίου υπήρχε πλήθος Ιταλών.

Ο Ρόμελ αποφάσισε να το εξουδετερώσει! Διέταξε τους άνδρες του να κινηθούν ταχύτατα και να καταλάβουν το δρόμο πίσω από το χωριό Λουίκο. Αυτό και έπραξαν. Οι Βυρτεμβέργιοι, με επικεφαλής πάντα τον παράτολμο υπολοχαγό τους, έσπευσαν να ανοίξουν χαρακώματα κατά μήκος του δρόμου, κόβοντας παράλληλα όσα εχθρικά τηλεφωνικά καλώδια βρήκαν.

Οι Ιταλοί στην αρχή δεν υποπτεύτηκαν το παραμικρό. Έτσι, μια φάλαγγα αυτοκινήτων που ξεκίνησε από το χωριό έπεσε επάνω στο απόσπασμα Ρόμελ. Αιφνιδιασμένοι οι Ιταλοί παραδόθηκαν, χωρίς να καταφέρουν να ειδοποιήσουν τους υπόλοιπους στο χωριό. Πενήντα φορτηγά και εκατό αιχμάλωτοι ήταν η λεία του Ρόμελ. Λίγο αργότερα εμφανίστηκε ένα ακόμα αυτοκίνητο. Μια ριπή ενός πολυβόλου το σταμάτησε. Αμέσως βγήκαν από αυτό τέσσερις Ιταλοί αξιωματικοί. Οι τρεις αμέσως παραδόθηκαν, ο τέταρτος ξέφυγε.

Μερικά λεπτά αργότερα εμφανίστηκε στο δρόμο μια μεγάλη φάλαγγα Ιταλών πεζών να έρχεται από το χωριό προς τις θέσεις τους. Ο Ρόμελ φοβήθηκε. Είχε στη διάθεσή του μόλις 150 άνδρες εκείνη τη στιγμή, και οι Ιταλοί φάνταζαν χιλιάδες. Το ιταλικό τμήμα πλησίασε στα 300 μέτρα. Βάδιζε σε σχηματισμό πορείας. Προφανώς δεν είχαν δει τους Γερμανούς. Ο Ρόμελ αποφάσισε πως θα ήταν σκόπιμο να τους ζητήσει να παραδοθούν. Οι Ιταλοί όμως δεν πείστηκαν και άνοιξαν πυρ μόνο και μόνο για να θεριστούν από τα γερμανικά πολυβόλα.

Η παράξενη μάχη κράτησε 15 περίπου λεπτά. Κατόπιν οι επιζήσαντες Ιταλοί κατέθεσαν τα όπλα. Συνολικά, 50 αξιωματικοί και 2.000 άνδρες της 4ης Ταξιαρχίας Βερσαλλιέρων, του πλέον επίλεκτου σώματος του Ιταλικού Στρατού, παραδόθηκαν σε 150 Γερμανούς! Ήδη το «σκορ» του αποσπάσματος Ρόμελ, από την έναρξη της επίθεσης, πλησίαζε τους 4.000 αιχμαλώτους. Ο Ρόμελ επιβιβάστηκε σε ένα ιταλικό αυτοκίνητο, επί του οποίου τοποθέτησε ένα ελαφρύ πολυβόλο και εισέβαλε στο χωριό, το οποίο και κατέλαβε αμαχητί.

Εκείνη την ώρα εισερχόταν στο χωριό και το υπόλοιπο τάγμα μαζί με τμήματα του βαυαρικού συντάγματος. Αμέσως ο Ρόμελ συναντήθηκε με τον ταγματάρχη Σπρέσερ και του ζήτησε να του επιτρέψει να επιτεθεί στο όρος Κραγκόντσα. Η κατάληψη του υψώματος αυτού, του τελευταίου πριν το Ματαγιόρ, ήταν επιβεβλημένη και θα είχε ως άμεσο αποτέλεσμα την αποκοπή και καταστροφή των πολλών ιταλικών πυροβολαρχιών που είχαν πάρει θέσεις στον τομέα. Ο ταγματάρχης έδωσε αμέσως την έγκρισή του και ο Ρόμελ, επικεφαλής τριών λόχων κυνηγών, τριών λόχων πολυβόλων και ενός λόχου διαβιβάσεων, κινήθηκε προς το νέο του στόχο.

Όταν έπεσε η νύχτα, το απόσπασμα βρισκόταν κοντά στο χωριό Τζέβστεκ. Εκεί, σε ένα ξέφωτο, σταμάτησαν για να διανυκτερεύσουν, έχοντας ξεπεράσει τα όρια της ανθρώπινης αντοχής. Μπροστά τους υπήρχε μία ακόμα ιταλική αμυντική τοποθεσία. Το απόσπασμα εγκαταστάθηκε στο ξέφωτο και, αφού τοποθέτησε σκοπούς και εξαπέλυσε περιπόλους, ο Ρόμελ και οι άνδρες του απόλαυσαν λίγες ώρες ύπνου, έως τα μεσάνυχτα. Τότε ο Ρόμελ ξύπνησε για να ακούσει την αναφορά ενός περιπολάρχη, ο οποίος του είπε ότι το χωριό Τζέβστεκ βρισκόταν 800 περίπου μέτρα βορειοδυτικά του καταυλισμού τους. Το χωριό είχε οχυρωθεί από τους Ιταλούς. Οι Ιταλοί στρατιώτες της φρουράς του όμως οργάνωναν νέες θέσεις νοτίως του χωριού.

Ο Ρόμελ αμέσως συνήγειρε το απόσπασμα. Θα εφορμούσαν και θα καταλάμβαναν το χωριό πριν η φρουρά του επιστρέψει από τις εργασίες στα νότια και επανδρώσει τις θέσεις μάχης στο χωριό καθαυτό. Το απόσπασμα Ρόμελ κινήθηκε μέσω ενός ξεχασμένου διαδρόμου στο ιταλικό συρματόπλεγμα και κατόρθωσε να εισέλθει στο χωριό χωρίς να γίνει αντιληπτό. Εκεί όμως η τύχη του άλλαξε. Ήταν οι σκύλοι του χωριού που αντελήφθησαν την παρουσία τους. Αμέσως ένα ιταλικό απόσπασμα στράφηκε προς το μέρος τους και άνοιξε πυρ μέσα στο σκοτάδι.

Οι Γερμανοί όμως δεν απάντησαν και σε λίγο όλα ησύχασαν και πάλι. Χωρίς θόρυβο το απόσπασμα κατέλαβε το βόρειο τμήμα του χωριού και εγκαταστάθηκε στα εκεί σπίτια. Οι Ιταλοί αμέριμνοι συνέχισαν να σκάβουν στο νότιο τμήμα. Ο Ρόμελ στο μεταξύ μελετούσε το χάρτη του υπό το φως ενός κεριού. Τότε κατάλαβε, βάσει και των πληροφοριών που είχαν συλλέξει οι περίπολοί του, ότι το χωριό αποτελούσε μέρος της νέας αμυντικής τοποθεσίας που προσπαθούσαν άρον-άρον να σχηματίσουν οι Ιταλοί, μετά τη διάσπαση του μετώπου τους στο Τολμίνο. Η γραμμή αυτή άρχιζε ανατολικά του χωριού και συνέχιζε μέχρι το όρος Κραγκόντσα, μερικές εκατοντάδες μέτρα από την κορυφή του όρους.

Στις 04.30 τα ξημερώματα της 26ης Οκτωβρίου, ο Ρόμελ έλαβε την αναφορά μίας ακόμα περιπόλου, σύμφωνα με την οποία τόσο το νοτιοδυτικό τμήμα, όσο και οι πλαγιά του όρους, ήταν καθαρά – ο εχθρός δεν βρισκόταν εκεί. Δεν ίσχυε το ίδιο και για την κορυφή του, όμως, όπου υπήρχαν εγκατεστημένες ισχυρές ιταλικές δυνάμεις. Στις 05.00, τέσσερις γερμανικοί λόχοι άφησαν το χωριό σε υποδειγματική τάξη και στην απόλυτη σιωπή, και κατευθύνθηκαν προς το όρος. Άλλοι δύο λόχοι οχυρώθηκαν στο χωριό.

Το ξημέρωμα βρήκε τους Γερμανούς εν κινήσει. Οι Ιταλοί από την κορυφή τούς είδαν επιτέλους και άνοιξαν πυρ εναντίον τους. Ο Ρόμελ διέταξε ένα λόχο πολυβόλων να καλύψει με τα πυρά του την κίνηση των υπολοίπων τριών λόχων, πράγμα που έγινε με επιτυχία. Στη συνέχεια, ο Ρόμελ οδήγησε τρεις ομάδες, εφοδιασμένες με ένα ελαφρύ πολυβόλο η καθεμία, μέσα από ένα κενό των ιταλικών χαρακωμάτων.

Οι λιγοστοί Γερμανοί πλαγιοκόπησαν και ανέτρεψαν τους Ιταλούς συλλαμβάνοντας άλλους 37 αξιωματικούς και 1.000 περίπου στρατιώτες αιχμαλώτους!

Η επίθεση συνεχίστηκε. Σε λίγο και οι ιταλικές δυνάμεις που βρίσκονταν στην κορυφή είχαν περικυκλωθεί. Η εξουδετέρωσή τους ήταν απλώς ζήτημα χρόνου. Επόμενος στόχος του αποσπάσματος Ρόμελ ήταν το ύψωμα 1356. Στο μεταξύ, στις 08.30, και οι Ιταλοί στην κορυφή του Κραγκόντσα παραδόθηκαν.

Ο Ρόμελ την ίδια ώρα προσπαθούσε να συγκεντρώσει τις υπερεκτεταμένες δυνάμεις κοντά στο όρος Κραγκόντσα, με σκοπό να εξαπολύσει την επίθεσή του κατά του 1356. Κινούμενος μόνος από θέση σε θέση, βρέθηκε κάποια στιγμή μπροστά σε μια ομάδα Βερσαλλιέρων, οι άνδρες της οποίας άνοιξαν πυρ εναντίον του από μηδενική απόσταση. Μόνο οι αλτικές του ικανότητες τον έσωσαν. Τρέχοντας επέστρεψε στις γερμανικές θέσεις.

Στις 10.00 το απόσπασμα ήταν έτοιμο να επιτεθεί κατά του υψώματος 1356. Οι Γερμανοί κινήθηκαν προσεκτικά, βαλλόμενοι από τα ιταλικά πολυβόλα, στον αυχένα του υψώματος. Αφού διέσχισαν αρκετά μέτρα, εμφανίστηκαν εμπρός τους Ιταλοί – ο Ρόμελ τους υπολόγιζε δύο ή τρία τάγματα. Οι Ιταλοί στέκονταν ακίνητοι, τρομοκρατημένοι. Ο Ρόμελ αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του. Τους πλησίασε και άρχισε να κουνά το λευκό του μαντίλι, καλώντας τους να παραδοθούν. Εκείνοι δεν του απάντησαν.

Αντί αυτού, άρχισαν να φωνάζουν μεταξύ τους, να φιλονικούν οι αξιωματικοί με τους στρατιώτες. Ο Ρόμελ βρισκόταν τώρα μόνος, 150 μέτρα από το εχθρικό σύνταγμα, κρατώντας ένα μαντίλι στο χέρι. Ξαφνικά οι Ιταλοί πέταξαν τα όπλα τους, όρμησαν εναντίον του, τον πήραν στους ώμους τους και άρχισαν να φωνάζουν «Εβίβα Γκερμάνια!» («Ζήτω η Γερμανία!»). Ένας αξιωματικός που προσπάθησε να αντισταθεί σκοτώθηκε από τους άνδρες του. Συνολικά πάνω από 1.500 Ιταλοί παραδόθηκαν εκεί, σε έναν Γερμανό αξιωματικό.

Σίγουρα το ηθικό του Ιταλικού Στρατού δεν βρισκόταν σε υψηλά επίπεδα. Το ηθικό των Βυρτεμβεργίων όμως ήταν ακμαιότατο και ο Ρόμελ αποφάσισε να το εκμεταλλευτεί συνεχίζοντας την επίθεση έως το όρος Ματαγιόρ μόνο με το απόσπασμά του, αγνοώντας διαταγή του τάγματος που τον καλούσε να υποχωρήσει για να μην αποκοπεί. «Η διαταγή του τάγματος δόθηκε χωρίς γνώση της κατάστασης», δικαιολογήθηκε ο ίδιος, και προχώρησε στην εφαρμογή των σχεδίων του.

Οι άνδρες του επιτέθηκαν διαδοχικά στις ιταλικές θέσεις στις πλαγιές του όρους, από τον υψοδείκτη 123, στον 1424 και 1467. Πλαγιοκόπησαν και παρέκαμψαν τα ιταλικά χαρακώματα και κατευθύνθηκαν προς την κορυφή. Στις 11.40, ακριβώς τρεις φωτοβολίδες ανήγγειλαν στις ακολουθούσες αυστρογερμανικές μονάδες την κατάληψη και του Ματαγιόρ. Το απόσπασμα Ρόμελ είχε καταλάβει τον αντικειμενικό σκοπό του 3ου Σώματος Στρατού, σχεδόν μόνο του! Σε διάστημα 28 ωρών είχε διασπάσει έξι ιταλικές αμυντικές γραμμές, είχε συλλάβει 10.000 σχεδόν αιχμαλώτους και είχε κυριεύσει 81 πυροβόλα και πολύ άλλο υλικό.

Ακόμα και για έναν αξιωματικό σαν τον Ρόμελ, το επίτευγμα ήταν μεγάλο. Θα το επαναλάμβανε όμως τις επόμενες μέρες καταδιώκοντας τους Ιταλούς έως τον Πάδο, αλλά και μερικά χρόνια αργότερα, ως επικεφαλής της 7ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας-«φάντασμα» στη Γαλλία.

Στις αρχές του 1918, ο Ρόμελ εγκατέλειψε τους ορεινούς κυνηγούς του. Ως ανταμοιβή των κατορθωμάτων του ήρθε η προαγωγή του σε λοχαγό και η παρασημοφόρησή του με το Pour Le Merite, το ανώτατο παράσημο του Αυτοκρατορικού Στρατού, το οποίο είχε καθιερώσει ο Μέγας Φρειδερίκος. Ο νέος λοχαγός μετατέθηκε σε επιτελική θέση.

Εκεί τον βρήκε το τέλος του πολέμου και η ήττα. Ο ίδιος όμως, φύσει αδούλωτος, εξακολούθησε να πιστεύει στην πατρίδα του, χωρίς φανατισμό, ως στρατιώτης που είχε καθήκον να αγωνίζεται για αυτήν.