Ιστορία
Λίγο μετά το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, οι Έλληνες έκπληκτοι άκουσαν πως το πρώτο κράτος που αναγνώρισε τους επαναστατημένους Έλληνες και το δικαίωμα τους για αυτοδιάθεση, ήταν μια χώρα της Καραϊβικής.
Η χώρα, που σήμερα είναι η πιο φτωχή χώρα της αμερικανικής ηπείρου, έστειλε στις 15 Ιανουαρίου μια επιστολή, μέσω του τότε προέδρου Ζαν Πιερ Μπουαγέ. Η χώρα αυτή ήταν η Αϊτή, το Χαΐτιον, όπως το έλεγαν τότε οι Έλληνες. Όσοι το γνώριζαν βέβαια.
Η επιστολή είχε έρθει ως απάντηση σε μια άλλη του Αδαμάντιου Κοραή, αλλά και άλλων επιφανών Ελλήνων που βρίσκονταν στο Παρίσι, με την οποία ζητούσε βοήθεια. Η Αϊτή ήταν ανέκαθεν μια φτωχή χώρα που η γεωγραφική της απόσταση δεν της επέτρεπε έμπρακτη βοήθεια. Όμως ο Μπουαγέ απάντησε με έναν ένθερμο και συγκινητικό τρόπο, δείχνοντας σεβασμό και πίστη στην μακρινή ελληνική εξέγερση.
Η επιστολή έγραφε:
Ζαν Πιερ Μπουαγέ, πρόεδρος του Χαϊτίου, προς τους Πολίτας της Ελλάδος Α. Κοραήν, Κ. Πολυχρονιάδην, Α. Βογορίδην και Κ. Κλωνάρην.
Εις τα Παρίσια
Πριν ή δεχθώμεν την επιστολή υμών, σημειουμένην εκ Παρισίων τη 20η παρελθόντος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντος εκατονταετηρίδας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα τέλος πάντων εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται της ελευθερίαν αυτής και την θέσιν, ήν μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.
Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις, και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις, οίτινες, ως οι Ελληνες επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και δια των αλύσεων αυτών συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.
Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπισθή τους απογόνους του Λεωνίδου , εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, ει μη διά στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον διά χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων διά προμήθειαν όπλων, ών έχετε ανάγκην. Συμβεβηκότα όμως, επιβαλόντα τη πατρίδι ημών μεγάλην ανάγκην. επησχόλησαν όλον το χρηματικόν, εξ ού η Διοίκησις ηδύνατο καταβάλει μέρος. Σήμερον έτι η επανάστασις, η κατά το ανατολικόν μέρος της νήσου επικρατούσα, υπάρχει νέον προς την εκτέλεσιν αυτού του σκοπού κώλυμα. Επειδή το μέρος όπερ ηνώθη μετά της Δημοκρατίας, ής προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών την δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσι κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν ημών τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.
Πολίται, διερμηνεύσατε προς τους συμπατριώτας υμών τας θερμοτέρας ευχάς, άς λαός του Χαϊτίου αναπέμπει υπέρ της ελευθερώσεως αυτών. Οι μεταγενέστεροι Ελληνες ελπίζουσιν εν τη αναγεννωμένη ιστορία τούτων άξια της Σαλαμίνος τρόπαια. Είθε παρόμοιοι τοις προγόνοις αυτών αποδεκνυόμενοι και υπό των διαταγών του Μιλτιάδου διευθυνόμενοι, δυνηθώσιν εν τοις πεδίοις του νέου Μαραθώνος τον θρίαμβον της ιεράς υποθέσεως, ήν επεχείρησαν υπέρ των δικαιωμάτων αυτών, της θρησκείας και της πατρίδος. Είθε, τέλος, διά των φρονίμων διατάξεων αυτών μνημονευθώσιν εν τη ιστορία οι κληρονόμοι της καρτερίας και των αρετών των προγόνων.
Τη 15η Ιανουαρίου 1822 και 19η της Ανεξαρτησίας
Μπoυαγέ…
Για να δείξει και έμπρακτα την στήριξη της υπερέβαλλε εαυτόν και έστειλε συμβολικά 45 τόνους καφέ ως ένα μέσο ανταλλαγής και 100 Αϊτινούς στρατιώτες. Δυστυχώς, κανένας απ’ αυτούς δεν έφτασε ποτέ στην Ελλάδα, αφού όλοι πεθάναν κατά την διάρκεια του μακρινού ταξιδιού.
Η Αϊτή ιστορικά ήταν η πρώτη χώρα που κατήργησε την δουλεία και κυβερνήθηκε από μαύρους. Ήταν ανεξάρτητη από την Γαλλία μόλις από το 1804. Όμως ακόμα και σήμερα, σχεδόν 220 χρόνια μετά, παραμένει η πιο φτωχή χώρα του δυτικού ημισφαιρίου.
Η Ελλάδα φαίνεται πως δεν ξέχασε αυτήν την πράξη. Το 2010, όταν ένας ισχυρός σεισμός βύθισε την Αϊτή στην καταστροφή, έστειλε πρώτη βοήθεια, αναγνωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο την γενναία και δίκαιη πράξη της Αϊτής στις 15 Ιανουαρίου του 1822.
