Σαν σήμερα: Οι Μανώλης Γλέζος και Λάκης Σάντας κατεβάζουν τη σβάστικα από την Ακρόπολη

Η σημαία με τη σβάστικα κυμάτιζε στην Ακρόπολη για περίπου έναν μήνα. Οι κάτοικοι της Αθήνας δεν καταδέχονταν να κοιτάξουν προς το ιστορικό μνημείο, από υπερηφάνεια και αγανάκτηση.

Σχεδόν όλη η Ελλάδα βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή και δεν μπορούσαν να χωνέψουν πως το ναζιστικό σύμβολο, ένα σύμβολο μιας ακραίας ιδεολογίας επεκτατισμού, βρισκόταν δίπλα από το πιο αντιπροσωπευτικό σύμβολο της δημοκρατίας.

Ο Μανώλης Γλέζος, φοιτητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο Λάκης Σάντας, φοιτητής στη Νομική Σχολή της Αθήνας, ήταν δυο νέοι που το αίμα τους έβραζε. Από τότε που είδαν τη σημαία του Χίτλερ στον ιστό της Ακρόπολης, η οργή έκανε το αίμα να βράζει ακόμα περισσότερο. Ήθελαν να δράσουν. Δεν μπορούσαν να κάθονται με σταυρωμένα τα χέρια. Μια μέρα, ενώ βρίσκονταν στο Ζάππειο, τους ήρθε μια ιδέα. Ιδέα που δεν έμεινε στα λόγια. Να κατεβάσουν τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη. Κάτι που θα έβαζε σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή τους.

Την επόμενη μέρα, πήγαν στην Εθνική Βιβλιοθήκη και έψαξαν οτιδήποτε αφορούσε την Ακρόπολη, τον βράχο και τις σπηλιές του. Η διαδρομή που επέλεξαν ήταν εκείνη που περνούσε μέσω του Πανδρόσειου Άντρου.

Στις 30 Μαΐου του 1941, τα πρωινά νέα δεν ήταν καθόλου καλά. Ολόκληρη η Κρήτη είχε πέσει και είχε περιέλθει στην κατοχή των Ναζί. Οι Γερμανοί είχαν αρχίσει να καυχιούνται πως είχαν πλέον κατακτήσει ολόκληρη την Ελλάδα. Ο δυο φοιτητές δεν άντεχαν άλλο. Αποφάσισαν πως η καλύτερη τιμωρία των Γερμανών, θα ήταν να υποστούν αυτή την ταπείνωση την ημέρα που πήραν την Κρήτη. Ήθελαν να μετριάσουν τη θριαμβολογία τους και γι’ αυτό, αποφάσισαν να δράσουν το ίδιο βράδυ.

Οι Γερμανοί ήταν απασχολημένοι με νεαρές Ελληνίδες που μεθοκοπούσαν και έκαναν παρέα με τους Γερμανούς. Οι δυο νεαροί ξέφυγαν εύκολα από το βλέμμα της φρουράς και μπήκαν στη σπηλιά του Πανδρόσειου Άντρου. Σύρθηκαν μέσα σιγά σιγά και έφτασαν λίγα μέτρα από τη σημαία. Δεν είδαν κανέναν τριγύρω. Με γρήγορες κινήσεις κατέβασαν την τεραστίων διαστάσεων σημαία (4×2μ) και ξαναμπήκαν στη σπηλιά χωρίς να γίνουν αντιληπτοί, λίγο μετά τα μεσάνυχτα.

Τα ξημερώματα οι ναζί αντιλήφθηκαν πως η σημαία λείπει. Επικράτησε πανικός, ανακρίσεις και εκτελέσεις. Στις 11 η ώρα το πρωί, η σημαία ανέβηκε ξανά. Η φρουρά εκτελέστηκε, οι Έλληνες αστυνομικοί απαλλάχθηκαν από τα καθήκοντά τους και οι Μανώλης Γλέζος και Λάκης Σάντας, καταδικάστηκαν σε θάνατο, αν οι Γερμανοί βέβαια έβρισκαν ποιοι είναι.

Η πράξη αυτή θεωρείται η πρώτη πράξη αντίστασης, μια από τις πιο συμβολικές του αγώνα κατά των ναζιστών. Ήταν μια πράξη που ανέβασε στα ύψη το ηθικό των Ελλήνων, για τον ένοπλο αγώνα που ακολούθησε.

Ο Μανώλης Γλέζος συνελήφθη αρκετές φορές από τους Γερμανούς αλλά κατάφερε να αποδράσει. Παρέμεινε πολιτικά ενεργός και πέθανε στα 98 του χρόνια, στις 30 Μαρτίου του 2020. Ο Λάκης Σάντας που κατετάγη αργότερα στον ΕΛΑΣ, πέθανε το 2011 σε ηλικία 89 ετών.