Ιστορία
Απόγονος της ιστορικής οικογένειας των Δεληγιανναίων από τα Λαγκάδια Αρκαδίας, ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης υπήρξε πολιτικός αντίπαλος του Χαρίλαου Τρικούπη και διετέλεσε πρωθυπουργός 5 συνολικά φορές μέσα σε 20 χρόνια.
Γεννήθηκε στις 19 Μαΐου 1824 και σε ηλικία 13 ετών έμεινε ορφανός. Ωστόσο, σπούδασε στη Νομική Αθηνών και ξεκίνησε την καριέρα του ως ανώτερος υπάλληλος στο υπουργείο Εσωτερικών.
Άρχισε να ασχολείται με την πολιτική στα 38 του χρόνια. Από το 1862 εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής μέχρι και το 1905. Η κυβέρνηση τον έστειλε το 1867 στο Παρίσι ώστε να παρευρεθεί στις συζητήσεις για το Κρητικό ζήτημα. Εκεί απέκτησε υψηλές γνωριμίες και όταν επανήλθε στην Ελλάδα, κατέλαβε διάφορες υπουργικές θέσεις, όπως εκείνη του υπουργείου Εξωτερικών και Οικονομικών.
Ήταν παρών στο συνέδριο του Βερολίνου όπου ανέπτυξε τις ελληνικές θέσεις, για την προσάρτηση της Ηπείρου, της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας και της Κρήτης, ενώ διαπραγματεύτηκε την πλήρωση του κενού ελληνικού θρόνου, μετά την έξωση του Όθωνα.
Εξελέγη για πρώτη φορά πρωθυπουργός το 1885. Έμεινε στο πρωθυπουργικό αξίωμα συνολικά για 7 χρόνια με πολλά κενά την επόμενη 20ετία. Υπήρξε ο μεγαλύτερος αντίπαλος του Χαρίλαου Τρικούπη, με τους δυο πολιτικούς να κυριαρχούν στην πολιτική σκηνή στα τέλη του 19ου αιώνα.
Επί πρωθυπουργίας του έγιναν οι πρώτοι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα. Την ίδια ώρα όμως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονταν στο ναδίρ, λόγω του Κρητικού και του Μακεδονικού ζητήματος. Παρασυρμένος από διάφορους ανεύθυνους παράγοντες, ο Δηλιγιάννης οδήγησε την Ελλάδα στον καταστροφικό πόλεμο με την Τουρκία το 1897. Αναγκάστηκε να παραιτηθεί αλλά επανήλθε 5 χρόνια αργότερα.
Το απόγευμα της 31ης Μαΐου του 1905, ο τότε πρωθυπουργός Θεόδωρος Δηλιγιάννης κατευθυνόταν προς την παλιά Βουλή, για να παραστεί σε μια συνεδρίαση. Λίγο μετά τις 5, έφτασε με την άμαξα στην είσοδο της οδού Σταδίου, συνοδευόμενος από έναν σωματοφύλακα.
Ένας άνδρας έδειξε προθυμία να του ανοίξει την πόρτα της άμαξας. Ο Δηλιγιάννης τον ευχαρίστησε και πήρε τον δρόμο προς τις σκάλες. Τότε ο άνδρας με μια γρήγορη κίνηση έβγαλε ένα μαχαίρι και το έμπηξε στην κοιλιά του πρωθυπουργού.
Η φρουρά της Βουλής αιφνιδιάστηκε, το ίδιο και ο σωματοφύλακας. Μόνο μερικοί πολίτες αντελήφθησαν το περιστατικό και κινήθηκαν εναντίον του δράστη χτυπώντας τον με τις γροθιές και τα μπαστούνια τους. Από την οργή του κόσμου τον έσωσε ένας λοχίας της Φρουράς και τον μετέφερε στο υπόγειο της Βουλής.
Το όνομά του ήταν Αντώνιος Κωσταγερακάρης και ήταν ιδιοκτήτης χαρτοπαικτικής λέσχης. Ο αρχηγός της φρουράς τον ρώτησε «Τι έκανες μωρέ;» για να πάρει την απάντηση: «Έκλεισε τα χαρτοπαίγνια και εψόφησα από την πείνα». Μετά από αυτά τα λόγια ο Κωσταγερακάρης ξεψύχησε.
Η κατάσταση της υγείας του πρωθυπουργού χειροτέρευε συνεχώς. Υποβλήθηκε σε επέμβαση από τρεις καθηγητές της ιατρικής, αλλά κατά τη διάρκειά της έχασε τη μάχη με τη ζωή.
Αν και χωρίς πολιτικά κίνητρα, υπήρξε η δεύτερη δολοφονία σημαίνοντος πολιτικού προσώπου στη νεώτερη ελληνική ιστορία, μετά τη δολοφονία του πρώτου κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.
