Ιστορία
Ήταν τελικά οι πυραμίδες ταφικά μνημεία, ναοί λατρευτικοί ή αστρονομικά παρατηρητήρια, όπως έχει κατά καιρούς υποστηριχθεί;
Τον 1ο αι. π.Χ. ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, ιστοριογράφος από το Αργύριο της Σικελίας ταξίδεψε στην Ασία, την Ευρώπη και την Αφρική, ερευνώντας σπάνια χειρόγραφα σε βιβλιοθήκες της αρχαιότητας. Θέλησε να κλείσει μέσα σε σαράντα βιβλία όλη τη χαμένη γνώση του αρχαίου κόσμου.
Επισκεπτόμενος την Αίγυπτο, μαγεύτηκε από τις πυραμίδες της Γκίζας που έμοιαζαν να κρύβουν πολλά μυστικά. Τράβηξε την προσοχή του κυρίως η πυραμίδα του Χέοπα – ή του Χέμμιδος, όπως αναφέρει ο ίδιος.
Έπειτα από αυτοψία μάλιστα διαπίστωσε ότι «το πιο παράδοξο στην υπόθεση είναι ότι, ενώ είχαν κατασκευαστεί τόσο μεγάλα έργα και η περιοχή όλη ήταν εντελώς αμμώδης, δεν υπήρχε κανένα ίχνος ούτε από το ανάχωμα ούτε από την απόξεση των λίθων, ώστε δίνει την εντύπωση ότι δεν δημιουργήθηκε βαθμιαία με την ανθρώπινη εργασία, αλλά ότι κάποιος θεός τοποθέτησε ξαφνικά έτοιμο ολόκληρο το κατασκεύασμα στη μέση της ερήμου.
Η παρατήρηση του αρχαίου ιστορικού έκανε πολλούς να «θαυματολογούν» όλους αυτούς τους αιώνες, όπως και τους συγχρόνους του άλλωστε. Η παραδοξολογία συνεχίζεται, καθώς, όπως διαπίστωσε τότε ο Διόδωρος, «αν και ο Χέοπας και ο Χεφρήνος έχτισαν τις πυραμίδες προκειμένου να χρησιμεύσουν ως τάφοι τους, συνέβη να μην ταφεί κανείς σε αυτές».
Ο αρχαίος ιστορικός, επιθυμώντας να ερμηνεύσει λογικά το συμβάν, υποθέτει ότι οι ίδιοι οι βασιλείς είχαν αφήσει εντολή στους συγγενείς τους να θάψουν κρυφά το σώμα τους, σε μέρος μυστικό.
Ήθελαν προφανώς να αποφύγουν τη βεβήλωση της σορού τους από την εκδικητική μανία των 360.000 εργατών, που εργάστηκαν κάτω από απάνθρωπες συνθήκες για την ανέγερση των πυραμίδων, αναφέρει σε άλλο σημείο ο Διόδωρος. Όπως διαπιστώνει ο καθηγητής Ι. Λυριτζής, «5.000 χρόνια αργότερα το ερώτημα γιατί χτίστηκαν οι πυραμίδες δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί».
Υπάρχει μια θεωρία, βάσει των κειμένων που βρέθηκαν χαραγμένα στις πυραμίδες και στο «Βιβλίο των Νεκρών», πως ήταν Ναοί Μύησης στα Μεγάλα Μυστήρια της Ίσιδος. Τα τελευταία ταυτίζονται με τα Ελευσίνια Μυστήρια, εφόσον η Ίσις αντιπροσωπεύει την ελληνική θεότητα Δήμητρα. Άλλοι πάλι θεωρούν πως χτίστηκαν για να διασώσουν την αρχαία σοφία και τις γνώσεις από τον κατακλυσμό που προηγήθηκε.
Γνώσεις που στο απώτερο μέλλον θα βοηθούσαν ενδεχομένως την ανθρωπότητα να γλιτώσει ίσως από μια μεγάλη καταστροφή, όπως η σύγκρουση της γης με έναν μεγάλο αστεροειδή. Σύμφωνα με τον καθηγητή Δ. Π .Σιμόπουλο, προσφάτως το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων Χ «Τσάντρα» κατέγραψε τα λείψανα τεσσάρων σουπερνόβα εκρήξεων στο γειτονικό μας γαλαξία «Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου», που έγιναν πριν από 600, 1.500, 10.000 και 13.000 χρόνια!
Ήταν οι πυραμίδες λοιπόν η «ασπίδα» προστασίας που δημιούργησε ο αρχαίος κόσμος για να προασπίσει τον κόσμο του μέλλοντος; Αρκεί να αναλογιστούμε πως εκτός από τις αιγυπτιακές πυραμίδες, ανάλογοι πυραμιδοειδείς σχηματισμοί έχουν ανακαλυφθεί παντού στον κόσμο. Από το «Ναό του Ηλίου» και το «Ναό της Σελήνης» στο Περού, μέχρι τους αρχαίους πολιτισμούς της Κεντρικής Αμερικής (Μάγια, Ολμέκοι, Ζαποτέκοι, Τολτέκοι, Αζτέκοι) και τα προσφάτως παρατηρηθέντα πυραμιδοειδή στον ελλαδικό χώρο (Ελληνικό, Λυγουριό, Αμφείον Θηβών).
Όσον αφορά στα τελευταία έχει χυθεί πολύ μελάνι σχετικά με τη χρονολογία και τον σκοπό για τον οποίο ανεγέρθηκαν. Θα αρκεστούμε στις παρατηρήσεις δύο εμπειρογνωμόνων που διαφωτίζουν το μυστήριο των ελληνικών πυραμιδοειδών και τα συνδέουν με τις αιγυπτιακές πυραμίδες.
Ο καθηγητής Ι. Λυριτζής καταλήγει στο συμπέρασμα πως «οι αρχαιομετρικές μετρήσεις τοποθετούν χρονολογικά τις κατασκευές στο 2500 π.Χ. περίπου, συνεπικουρούμενες από αστρονομικό προσανατολισμό», ενώ σε παλαιότερο άρθρο του ο καθηγητής Αδ. Σάμψων καταλήγει ότι: «χωρίς να είμαστε απαισιόδοξοι, φαίνεται ότι τα δύο πυραμιδοειδή κτίσματα της Αργολίδας θα εξακολουθήσουν να παραμένουν αινιγματικά για πάντα».
Περί καταγωγής του βαθμιδωτού πυραμιδοειδούς σχήματος του λόφου του Αμφείου (2400\2300 π.Χ.) στη Θήβα από τα αιγυπτιακά μνημεία κάνει λόγο και ο γνωστός αρχαιολόγος Θεόδωρος Γ. Σπυρόπουλος. Τονίζει μάλιστα στην ανασκαφική μονογραφία για το μνημείο: «Τα στοιχεία αυτά είναι βεβαίως καινοφανή εις τον ελληνικόν χώρον, και μέχρι στιγμής μοναδικά ώστε να προκαλούν δικαιολογημένην απορία, αλλά και εύλογον επιστημονικήν περιέργειαν». Η επίλυση του προβλήματος της ανέγερσης των αιγυπτιακών πυραμίδων θα μπορούσε να ρίξει φως και στο αντίστοιχο πρόβλημα για τις ελληνικές; Ενδεχομένως.
Ο Βρετανός ερευνητής Μ. Π. Χολ υποθέτει ότι τις πυραμίδες τις ίδρυσαν οι κάτοικοι της χαμένης Ατλαντίδος πριν από τον κατακλυσμό, για να κρύψουν μέσα σε αυτές τη γνώση του υψηλού πολιτισμού τους με τη μορφή μυστικού κώδικα. Έτσι, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η μεγάλη πυραμίδα του Χέοπα παραμένει η ορατή διαθήκη μεταξύ της Αιώνιας Σοφίας και του Κόσμου.
Τη θεωρία αυτή πιστοποιεί και ο Ιμπραήμ Ίμπν –Ουασήφ– Σάχ τον 12ο αι. μ.Χ. (Ιστορίαι της Αιγύπτου και των θαυμασίων της), λέγοντας πως οι δύο μεγάλες πυραμίδες ιδρύθηκαν από τον Σουρίντ, για να διαφυλάξει σε αυτές από τον κατακλυσμό, όλες τις αστρονομικές, μαθηματικές και ιερατικές γνώσεις των Αιγυπτίων.
Από την παραφιλολογία που έχει δημιουργηθεί γύρω από την ανέγερση των πυραμίδων (ποιος, πότε, γιατί), ο σύγχρονος ερευνητής Ρόμπερτ Τέμπλ, δεν δίστασε να προκαλέσει πανικό στην επιστημονική κοινότητα, λέγοντας πως οι πυραμίδες της Αιγύπτου και η Σφίγγα κατασκευάστηκαν περί το 4.000 με 3.000 π.Χ. από εξωγήινα νοήμονα αμφίβια όντα που ήρθαν από τον Σείριο ανάμεσα στο 5.000 με 3.000 π.Χ. Αργότερα δε, κατ’ αυτόν, οι Αιγύπτιοι, υπό την καθοδήγηση του Ιμχοτέπ, προσπάθησαν να τις αντιγράψουν.
Έτσι ερμηνεύει προφανώς και το γιατί, με την πάροδο των αιώνων, οι πυραμίδες αντί να βελτιώνονται από άποψη αρχιτεκτονικής τεχνολογίας, γίνονται όλο και πιο κακότεχνες, σαν να ξεμακραίνουν από την αρχική μυστική γνώση.
Τον 5ο μ.Χ. αιώνα ωστόσο, ένας Νεοπλατωνιστής φιλόσοφος, ο Πρόκλος (485-410 μ.Χ.), πρέπει να αναστάτωσε τους επιστήμονες της εποχής του, αναφέροντας πως οι πυραμίδες λειτουργούσαν ως αστεροσκοπεία. Στον αιώνα μας, η αποκρυπτογράφηση ενός σπάνιου ιερογλυφικού κειμένου από τους Χάνκοκ, Μπουβάλ και Γουέστ, το 1995, άρχισε να ρίχνει επιτέλους φως στο αίνιγμα των πυραμίδων.
Στη μεγάλη πυραμίδα του Χέοπα, όπως αναφέρει ο Έλληνας καθηγητής Ι. Λυριτζής, η προέκταση των νότιων αγωγών αερισμού των θαλάμων του βασιλιά και της βασίλισσας δείχνουν τον αστερισμό του Ωρίωνα και του Σειρίου αντίστοιχα. Στην αιγυπτιακή θρησκεία, οι δυο αυτοί αστερισμοί αντιπροσωπεύουν τον Όσιρι, τον θεό της ανάστασης, και την Ίσιδα.
Την εποχή που χτίστηκαν μάλιστα οι πυραμίδες, ο βόρειος αγωγός του θαλάμου της βασίλισσας στόχευε τον Πολικό Αστέρα της Μικρής Άρκτου, ενώ ο βόρειος αγωγός του βασιλιά στόχευε στον αστερισμό του Δράκοντος.
Η Κέιτ Σπενς από το πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ ήρθε πριν από τέσσερα περίπου χρόνια να ενισχύσει την θεωρία του Πρόκλου, του καθηγητή Ι. Λυριτζή, αλλά και άλλων Ευρωπαίων ειδικών που είχαν ασχοληθεί με το θέμα πριν από αυτήν. Σύμφωνα με την Κέιτ Σπενς, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αστρονόμοι ευθυγράμμισαν τις πυραμίδες σε σχέση με τον Βορρά.
Οι αστρονόμοι φαίνεται πως είχαν παρατηρήσει την κίνηση δύο άστρων, που ήταν ορατά με γυμνό οφθαλμό, το Κοχάμπ (β-αστερισμός Μικρής Άρκτου) και το Μιζάρ (ζ-αστερισμός Μεγάλης Άρκτου), αστέρια που είχαν συνδεθεί με την αιώνια αθανασία στην αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία. Διαπίστωσαν πως όταν αυτά βρίσκονταν το ένα ακριβώς πάνω από το άλλο, η κατακόρυφη νοητή ευθεία που σχημάτιζαν έδειχνε τον Βορρά.
Έτσι, οι Αιγύπτιοι αστρονόμοι έβρισκαν το σημείο προς το οποίο έπρεπε να προσανατολίσουν τις πυραμίδες προβάλλοντας την ευθεία αυτή μέχρι τον ορίζοντα με τη βοήθεια μιας στάθμης.
Λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών της Γης ωστόσο, η μέθοδος των Αιγυπτίων δεν ήταν απολύτως ακριβής, με αποτέλεσμα ο προσανατολισμός των πυραμίδων να αποκλίνει από τον Βορρά ανάλογα με την περίοδο κατασκευής τους.
Μελετώντας τις αποκλίσεις αυτές, η Δρ Κέιτ Σπενς υπολόγισε ότι η μεγάλη πυραμίδα του Χέοπα άρχισε να κατασκευάζεται το 2480/2375 π.Χ. με μια απόκλιση 10 ετών. Όλα αυτά τα χρόνια, φαίνεται πως οι επιστήμονες είχαν πείσει το κοινό τους πως οι Αιγύπτιοι ήταν δεινοί γνώστες της αστρονομίας, μολονότι δεν υπάρχουν επίσημες καταγραφές σε αρχαία κείμενα.
Όπως τόνισε μάλιστα η ίδια η Δρ Σπενς, μοιάζουν έπειτα από τα νέα δεδομένα να είναι μάλλον φτωχές οι γνώσεις τους όσον αφορά στην αστρονομία. «Αυτό δείχνει», σύμφωνα με την Βρετανή επιστήμονα, πως «δεν είχαν εμπειρία στις αστρονομικές παρατηρήσεις». Αναζητούσαν κάθε φορά τον πραγματικό Βορρά, αλλά δεν γνώριζαν το συγκεκριμένο άστρο που στόχευε στον Πόλο.
Έτσι, χρησιμοποιούσαν το Κοχάμπ και το Μιζάρ. Η θεωρία της Δρος Σπενς προκάλεσε πολλές αντιδράσεις στην επιστημονική κοινότητα, κυρίως γιατί φάνηκε να αγνοεί τους προγενέστερους μελετητές που είχαν κάνει ανάλογες διαπιστώσεις, ότι δηλαδή οι πυραμίδες της Γκίζας λειτουργούσαν ως αστεροσκοπεία, αλλά και για κάποιες ανακρίβειες που δημοσιεύονται στο άρθρο της.
Ο Ρόμπερτ Μπουβάλ μάλιστα διαπιστώνει πως, εν αντιθέσει με τους ισχυρισμούς της Δρος Σπενς, οι πυραμίδες της Γκίζας έχουν χρονολογηθεί και στο παρελθόν με ακρίβεια. Ο πρώτος που τις χρονολόγησε ήταν ο Σερ Τζον Χέρσελ το 1838, χρησιμοποιώντας τον αστερισμό του Δράκοντος, Θουμπάν, στην αρχαία αιγυπτιακή γλώσσα.
Σύμφωνα με αυτήν τη θεωρία, πριν από 5.000 χρόνια, όταν ο Θουμπάν βρισκόταν μόνο 10΄ μακριά από τον Πόλο, ιδρύθηκε και η πυραμίδα του Χέοπα. Το φως του εισερχόταν από άνοιγμα της πυραμίδας στη βόρεια πλευρά και μέσα από τον αγωγό έφτανε στο κέντρο της μεγάλης πυραμίδας, έπεφτε σε λεκάνη με νερό και υφίστατο ανάκλαση.
Έτσι κατάφερναν οι ιερείς να προσδιορίσουν τον χρόνο μόνο για 2.000 χρόνια, λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών της Γης. Ακολούθησαν και άλλοι επιστήμονες που χρησιμοποίησαν άλλοτε τον προσανατολισμό των ταφικών αγωγών προς το Δέλτα του Ωρίωνος και άλλοτε το Άλφα του Δράκοντος (2.600 π.Χ.).
Ο ίδιος ο Μπουβάλ το 1990, διαπίστωσε πως ο αγωγός του ταφικού θαλάμου της βασίλισσας έβλεπε προς τον Σείριο (2.750 π.Χ.). Οι μετρήσεις που ακολούθησαν από ειδικούς αστρονόμους το 1993 και 1995 κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα με τη Δρα Σπενς, με μια απόκλιση πέντε ετών.
Ομοίως ο Μπουβάλ διαπιστώνει και μαθηματικές ανακρίβειες στις μετρήσεις της Βρετανής αστρονόμου. Πριν ακόμη ξεσπάσει η διαμάχη ανάμεσα στους Άγγλους ειδικούς, ένας Έλληνας καθηγητής πυρηνικής φυσικής, ο Δρ. Ιωάννης Λυριτζής, ειδικός σε μεθόδους αρχαιομετρίας, είχε ξεκινήσει να εφαρμόζει τη δική του μέθοδο σχετικά με τη χρονολόγηση των πυραμίδων αλλά και της Σφίγγας.
Ας μην ξεχνάμε πως ο Δρ. Ι. Λυριτζής, καθηγητής σήμερα στο τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Αιγαίου με έδρα τη Ρόδο, είναι αυτός που ανακάλυψε και την επαναστατική μέθοδο της Θερμοφωταύγειας.
Η μέθοδος αυτή, βασίζεται στο γεγονός ότι κρυσταλλικά υλικά έχουν την ικανότητα να αποθηκεύουν ενέργεια, που παράγεται από ακτινοβολίες ραδιενεργών ουσιών και κοσμικές ακτινοβολίες, οι οποίες, όταν το υλικό θερμανθεί σε θερμοκρασία 500o C περίπου, εκπέμπουν μέρος της με τη μορφή φωτός.
Έπειτα από τη χορήγηση ειδικής άδειας από το Αρχαιολογικό Συμβούλιο της Αιγύπτου, πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία από μνημεία στην Γκίζα (ναός της Σφίγγας, υπόγειος θάλαμος Οσίριδος, ναός της κοιλάδας, πυραμίδες) και την Άβυδο με σκοπό τη χρονολόγησή τους.
Το έργο εκτελέστηκε με επιτυχία από το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου και παρήχθησαν προκαταρκτικές χρονολογήσεις με τη μέθοδο της Οπτικής Θερμοφωταύγειας.
Τα πρώτα συμπεράσματα καταδεικνύουν πως όλα τα αιγυπτιακά μνημεία σχεδιάζονταν έτσι ώστε ο διάδρομος εισόδου να ευθυγραμμίζεται με την ανατολή του ηλίου ή λαμπρών αστεριών.
Μετρώντας το αζιμούθιο, το ύψος του ορίζοντα και το γεωγραφικό πλάτος σε ένα μνημείο είναι δυνατός ο προσδιορισμός της απόκλισης του αστέρος, δηλαδή η ουράνια συντεταγμένη του στον τόπο που βρίσκεται το μνημείο.
Η Κέιτ Σπενς είχε δίκιο λοιπόν; Θα γνωρίζουμε πολύ σύντομα, εφόσον τα αποτελέσματα των ερευνών της ελληνικής αρχαιολογικής αποστολής στην Αίγυπτο δεν θα αργήσουν να δημοσιευτούν. Ίσως τότε το μυστήριο των αιγυπτιακών πυραμίδων που βασανίζει εδώ και δύο αιώνες την ανθρωπότητα να λυθεί επιτέλους!
