Ιστορία
Το Τάγμα του Σωτήρος είναι ιεραρχικά το ανώτερο Τάγμα Αριστείας της Ελληνικής Δημοκρατίας και παλαιότερα του Βασιλείου της Ελλάδος.
Η δημιουργία του αποφασίστηκε το 1829, τελευταίο χρόνο της επανάστασης, από την Δ΄ Εθνική Συνέλευση του Άργους, πλην όμως συστάθηκε δια του από 20 Μαΐου 1833 Β.Δ. «Περί συστάσεως Τάγματος Αριστείας δια το Βασίλειον της Ελλάδος» (ΦΕΚ 19/1833), όπου και απονέμεται από το 1833.[2] Πρώτος αρχηγός του Τάγματος αυτού ήταν ο Βασιλεύς Όθων της Ελλάδος.
Ο πρώτος που τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Σωτήρος ήταν ο Βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος Α΄, πατέρας του Βασιλιά Όθωνα κατά την ημέρα της θεμελίωσης των Ανακτόρων Αθηνών το 1836.
Το Τάγμα του Σωτήρος αποτέλεσε για 80 περίπου χρόνια το μοναδικό τάγμα. Το όνομα και η μορφή του διασήμου επελέγη για να υπενθυμίζει ότι χάρη στη Θεία συμπαράσταση του Σωτήρα πραγματοποιήθηκε η Εθνική Παλιγγενεσία.
Περιγραφή
Η μορφή του διασήμου μεταβλήθηκε σε αρκετά σημεία στα 170 χρόνια που πέρασαν από τη σύσταση του τάγματος. Σήμερα, το διάσημο αυτό, όπως καθορίστηκε δια του Π.Δ. 849/1975 (ΦΕΚ 273 Α΄/4-12-1975), αποτελείται από ένα οκταγώνιο οξυνόμενο σταυρό από λευκό σμάλτο. Το μέσον αυτού φέρεται περιζωσμένο από ένα στεφάνι που αναπαριστά το μισό κλαδί δρυός και το άλλο μισό δάφνης όπου επί της προσθίας όψης του φέρει την εικόνα του Σωτήρος, κατασκευασμένη επίσης από σμάλτο, με την επιγραφή «Η ΔΕΞΙΑ ΣΟΥ ΧΕΙΡ ΚΥΡΙΕ, ΔΕΔΟΞΑΣΤΑΙ ΕΝ ΙΣΧΥΙ». Στην πίσω όψη φέρει τον ελληνικό σταυρό (ισόκερο) επί κυανού πεδίου με την επιγραφή «Η ΕΝ ΑΡΓΕΙ Δ΄ ΕΘΝΙΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ αωκθ΄».
Ο Αστέρας του Τάγματος συνοδεύει μόνο τα διάσημα του Μεγαλόσταυρου, όπου το πλάτος του είναι 90 χιλ. και του Ανώτερου Ταξιάρχη με πλάτος τα 70 χιλ. Αμφότεροι φέρουν οκτώ ακτίνες και στο κέντρο την εικόνα του Σωτήρα. Οι πρώτοι αστέρες ήταν κεντητοί. Αργότερα επεκράτησαν μεταλλικοί, κατασκευασμένοι από άργυρο, όπως ισχύει μέχρι και σήμερα. Η ταινία που συνοδεύει το διάσημο των Μεγαλοσταύρων του τάγματος είναι γαλάζια, πλάτους 10 εκατοστά, με λευκές στενές λωρίδες κατά μήκος των άκρων, πλάτους 8 χιλ έκαστη.
Τάξεις
Όπως και τα άλλα ελληνικά Τάγματα Αριστείας, κατά το πρότυπο της γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής, έτσι και του Σωτήρος διακρίνεται σε πέντε τάξεις, τον Μεγαλόσταυρο, τον Ανώτερο Ταξιάρχη, τον Ταξιάρχη, τον Χρυσό και τον Αργυρό Σταυρό:
Από τον οικείο νόμο προβλέπεται ότι το Τάγμα του Σωτήρος απονέμεται σε Έλληνες πολίτες που διακρίθηκαν στην προάσπιση των συμφερόντων της χώρας ή στην προσφορά εξαίρετων υπηρεσιών στο δημόσιο τομέα εντός ή εκτός Ελλάδος. Στην πράξη από το Τάγμα αυτό απονέμεται μόνο ο Μεγαλόσταυρος σε Αρχηγούς Ξένων Κρατών.
Άτομα που τιμήθηκαν
