Τατόι: Πώς πήρε το όνομά του από έναν φύλαρχο και ποια ήταν η αρχική του ονομασία;

Το βασιλικό κοιμητήριο στο Τατόι θα είναι η τελευταία κατοικία του τέως Βασιλιά Κωνσταντίνου, καθώς θα ενταφιαστεί πλάι στους προγόνους του στον χώρο που κάποτε βρίσκονταν τα βασιλικά κτήματα.

Ποια είναι όμως η ιστορία του Τατοΐου και ποια ήταν η αρχική ονομασία του;

Στην σημερινή τοποθεσία των ανακτόρων πιστεύεται ότι βρισκόταν η Αρχαία Δεκέλεια, δήμος των Μεσογείων της αρχαίας Αθήνας. Ωστόσο, όμως, το σημείο επιλέχθηκε να ονομαστεί «Τατόι» αντί να συνεχίσει να φέρει την αρχαία ελληνική της ονομασία.

Γιατί αυτό;

Αρκετούς αιώνες αργότερα, επί Τουρκοκρατίας, το Τατόι υπήρξε οθωμανικό τσιφλίκι μαζί με τα γειτονικά του Μαχούνια και του Λιόπεσι. Το τοπωνύμιο προέρχεται από το όνομα του αλβανοβλάχου φύλαρχου Τατόη.

H τοποθεσία της Αρχαίας Δεκέλειας

Ο δήμος της Δεκελείας, ήταν δήμος των Μεσογείων.

Η Δεκέλεια βρισκόταν στις πλαγιές του όρους της Πάρνηθας, στην αρχαία οδό μεταξύ Αθήνας και Ωρωπού. Στην περιοχή της αρχαίας πόλης, βρίσκεται σήμερα η παλαιά θερινή κατοικία της πρώην ελληνικής βασιλικής οικογένειας, γνωστή και ως ανάκτορο του Τατοΐου.

Ειδικότερα, το κέντρο του αρχαίου δήμου της Δεκέλειας τοποθετείται στην έκταση όπου βρίσκονταν οι στάβλοι του παλατιού. Από την Δεκέλεια ήταν ορατή η αρχαία Αθήνα και από τα υψηλότερα σημεία του δήμου μπορούσε κάποιος να δει τα πλοία που εισέρχονταν στα λιμάνια του Πειραιά.

Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη η Δεκέλεια βρισκόταν περίπου 120 στάδια βόρεια των Αθηνών και άλλα τόσα τη χώριζαν από τη Θήβα -ίσως και λίγο παραπάνω, όπως γράφει ο ίδιος.

Αυτή η απόσταση σήμερα αντιστοιχεί στα 20-22 χιλιόμετρα. Το Τατόι απέχει από το κέντρο της Αθήνας 15 χιλιόμετρα και άρα η Δεκέλεια απλωνόταν λίγο βορειότερα.

Πώς πέρασε στα χέρια της βασιλικής οικογένειας

Το 1871, ύστερα από παρότρυνση του Ερνέστου Τσίλλερ, ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄ αγόρασε το κτήμα, συνολικής έκτασης 20.000 στρεμμάτων, από την οικογένεια Σούτσου αντί τριακοσίων χιλιάδων (300.000) δραχμών. Αν και ο Τσίλλερ προσδοκούσε να κατασκευάσει ένα τεράστιο ανακτορικό συγκρότημα, ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄ επιθυμούσε να αποκτήσει ένα κτήμα αναψυχής παρά ένα ακόμα ανάκτορο.

Γι’ αυτό το λόγο ο Τσίλλερ σχεδίασε ένα απλό διώροφο σπίτι ελληνοελβετικού ρυθμού, με δίρρικτη στέγη, το οποίο παραδόξως προοριζόταν όχι ως ανάκτορο αλλά ως βασιλικός ξενώνας, χρήση για την οποία ουδέποτε διατέθηκε. Το πρώτο αυτό κτήριο περατώθηκε το 1874 και χρησίμευσε ως η πρώτη εξοχική κατοικία της βασιλικής οικογένειας. Οι αυξανόμενες, όμως, ανάγκες της βασιλικής οικογένειας με την έλευση νέων μελών ανάγκασαν τον Γεώργιο Α΄ να ανεγείρει μια νέα εξοχική κατοικία αγγλικού τύπου.

Γι’ αυτό τον λόγο επιλέχθηκε ο αρχιτέκτονας Σάββας Μπούκης, ο οποίος και εστάλη στη Ρωσία προκειμένου να αποτυπώσει μια αγροικία αγγλικού τύπου, έργο του Άγγλου αρχιτέκτονα Άνταμ Μένελαους, στο συγκρότημα ανακτόρων του «Πέτερχοφ» που ανήκε στον τσάρο Αλέξανδρο Β΄, θείο της βασίλισσας Όλγας. Έτσι το 1884 άρχισε η κατασκευή του νέου ανακτόρου, συνολικού εμβαδού 1.100 τ.μ.