Ιστορία
O Τιτανικός ξεκίνησε το παρθενικό του ταξίδι την Τετάρτη 10 Απριλίου του 1912 από το Σαουθάμπτον προς τη Νέα Υόρκη.
Βυθίστηκε στις 15 Απριλίου 1912 μετά από σύγκρουση με ένα παγόβουνο.
Η βύθισή του προκάλεσε τον θάνατο πάνω από 1.500 ατόμων σε ένα από τα πιο θανατηφόρα ναυτικά δυστυχήματα σε καιρό ειρήνης στη σύγχρονη ιστορία. Στο παρθενικό του ταξίδι μετέφερε 2.224 επιβάτες και πλήρωμα.
Με πλοίαρχο τον Έντουαρντ Σμιθ, οι επιβάτες του περιελάμβαναν μερικούς από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, καθώς και εκατοντάδες μετανάστες από την Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία, τη Σκανδιναβία και άλλες περιοχές σε όλη την Ευρώπη, οι οποίοι αναζητούσαν μια καινούρια ζωή στη Βόρεια Αμερική.
Αν και ο Τιτανικός είχε προηγμένα χαρακτηριστικά ασφάλειας, όπως στεγανά διαμερίσματα και ενεργοποιούμενες εξ αποστάσεως υδατοστεγείς πόρτες, δεν υπήρχαν αρκετές σωστικές λέμβοι για όλους όσους επέβαιναν στο πλοίο, λόγω παρωχημένων κανόνων ναυτικής ασφάλειας.
Στις 14 Απριλίου 1912, μετά από τέσσερις ημέρες διάσχισης και 375 μίλια νότια της Νέας Γης, συγκρούστηκε με ένα παγόβουνο στις 11:40 μ.μ. ώρα πλοίου.
Η παταγώδης σύγκρουση προκάλεσε κάμψη προς τα μέσα στις πλάκες του κύτους του Τιτανικού κατά μήκος της δεξιάς πλευράς και διέρρηξε 5 από τα 16 υδατοστεγή διαμερίσματα, εκθέτοντάς τα στη θάλασσα. Το πλοίο μπορούσε να επιπλεύσει με μέχρι 4 κατεστραμμένα στεγανά.
Λίγο πριν τις 2:20 π.μ. της 15ης Απριλίου το πλοίο έσπασε στα δύο και άρχισε να βυθίζεται ταχύτερα, με περισσότερα από χίλια άτομα ακόμη εν πλω. Κατά την διάρκεια της βύθισης, τα φουγάρα του πλοίου αποκολλήθηκαν (ενδεχομένως σκοτώνοντας όσους βρίσκονταν κοντά σε αυτές). Μία ώρα και είκοσι λεπτά αφότου βυθίστηκε ο Τιτανικός, το επιβατηγό πλοίο RMS Carpathia της Cunard Line έφτασε στο σημείο της βύθισης, όπου περισυνέλεξε 705 επιζώντες.
Το πλοίο που τελικά δεν ήταν «αβύθιστο» με την ιστορία του προκάλεσε πολλές θεωρίες συνομωσίας.
Θεωρίες Συνομωσίας
Πολλές ερευνητικές αποστολές οργανώθηκαν για την ανεύρεση του ναυαγίου του Τιτανικού, όμως παρουσίασαν πολλές δυσκολίες, με κυριότερο το μεγάλο βάθος στο οποίο βρίσκεται το ναυάγιο.
Τελικώς, το ναυάγιο ανακαλύφθηκε από μια γαλλοαμερικανική ομάδα την 1η Σεπτεμβρίου 1985.
Το πλοίο που βυθίστηκε δεν ήταν ο Τιτανικός
Σύμφωνα με μια από τις δημοφιλέστερες θεωρίες, δεν ήταν ο Τιτανικός που βυθίστηκε τα ξημερώματα της 15ης Απριλίου. Αντίθετα, ήταν το «δίδυμο αδελφάκι» του, το πλοίο Ολύμπικ, που ανταλλάχθηκε με τον Τιτανικό και βυθίστηκε σε ένα σκόπιμο ατύχημα ως μέρος ενός σχεδίου για να ξεγελάσουν την ασφαλιστική. Τα δύο πλοία άλλωστε είχαν ελάχιστες διαφορές.
Τα παράθυρα στο Ολύμπικ ήταν πιο στενόμακρα από του Τιτανικού και όταν μετά από χρόνια δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες του ναυαγίου πολλοί παρατήρησαν ότι τα παράθυρα του πλοίου έμοιαζαν με αυτά του Ολύμπικ και όχι του Τιτανικού.
Το Ολύμπικ είχε υποστεί δύο σοβαρές συγκρούσεις εντός των πρώτων μηνών από την έναρξη του. Η ζημιά ήταν τόσο σοβαρή που οι επισκευές θα ήταν αστρονομικά ακριβές.
Μερικοί υποστήριξαν ότι η White Star Line άλλαξε τα δύο πλοία μεταξύ τους, οπότε το Ολύμπικ έπλεε με το όνομα Τιτανικός. Έτσι η ναυτιλιακή εταιρεία θα έπαιρνε τα λεφτά της ασφάλειας και θα είχε και ένα ολοκαίνουριο πλοίο στο στόλο της, τον πραγματικό Τιτανικό. Αυτή η θεωρία παρουσιάστηκε στο βιβλίο του Robin Gardiner «Titanic: The Ship that Never Sank ?».
Προσχεδιασμένο το βύθισμα του πλοίου
Μια άλλη θεωρία θέλει την White Star Line να έχει ένα εναλλακτικό πλάνο. Την ημέρα που βυθίστηκε ο Τιτανικός, σε σχετικά κοντινή απόσταση βρισκόταν το πλοίο SS California, στο οποίο είχαν φορτωθεί εκατοντάδες κουβέρτες, σωστικές λέμβοι και σωσίβια. Επίσης, εκείνη το συγκεκριμένο επιβατηγό πλοίο ταξίδευε χωρίς επιβάτες.
Το California θεωρείται ότι ήταν προετοιμασμένο να φτάσει γρήγορα και να περισυλλέξει τους επιβάτες του Τιτανικού που θα βυθιζόταν. Όμως το βράδυ της 14ης Απριλίου το σύστημα τηλεπικοινωνιών του California δεν λειτουργούσε, ενώ άλλοι ισχυρίστηκαν ότι απλά ο υπεύθυνος τηλεπικοινωνιών κοιμόταν με αποτέλεσμα να μη λάβουν τα μηνύματα του Τιτανικού.
Δέχτηκε επίθεση από γερμανικό υποβρύχιο
Επειδή ο Τιτανικός υποτίθεται ότι ήταν θαύμα μηχανικής, ορισμένοι ισχυρίστηκαν ότι βυθίστηκε από μια εξωτερική δύναμη – όχι ένα παγόβουνο, αλλά μια τορπίλη από ένα γερμανικό υποβρύχιο.
Οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας επεσήμαναν ότι αρκετοί επιζώντες άκουσαν εκρήξεις αφότου το πλοίο άρχισε να βυθίζεται, και μερικοί είδαν έναν προβολέα στο βάθος πριν από την άφιξη του πλοίου διάσωσης.
Η κατάρα του Φαραώ
Μια άλλη θεωρία αναφέρει ότι στο πλοίο υπήρχε μια μούμια, η «άτυχη» μούμια όπως την έλεγαν, καθώς σε όλους τους προκατόχους της είχε συμβεί κάτι κακό. Η θεωρία αυτή δεν αποδείχτηκε ποτέ, ούτε υπήρξαν σχετικές μαρτυρίες.
Ένα πλοίο αρνήθηκε να βοηθήσει
Τέλος, υπάρχει μια θεωρία ότι το νορβηγικό πλοίο κυνηγιού φώκιας Samson βρισκόταν κοντά στο Τιτανικό, όταν το πλοίο βυθίστηκε. Πολλές μαρτυρίες έκαναν λόγο για προβολείς που φαίνονταν κοντά στο πλοίο. Μερικοί πιστεύουν ότι αυτά τα φώτα προέρχονταν από το Samson. Ένα μέλος του πληρώματος ισχυρίστηκε ότι είδε πυραύλους να έρχονται από την κατεύθυνση αυτού που αποδείχθηκε ότι ήταν η σκηνή της καταστροφής, αλλά επειδή το πλοίο κυνηγούσε στα χωρικά ύδατα, τα σήματα κινδύνου αγνοήθηκαν.
Το «ναυάγιο του Titan»
Δεκατρία χρόνια πριν το ναυάγιο του Τιτανικού, ένας συγγραφέας, ο Μόργκαν Ρόμπερτσον, λέγεται ότι το προέβλεψε. Είχε γράψει το βιβλίο «The wreck of Titan», στο οποίο ανέφερε την ιστορία του μεγαλύτερου πλοίου που υπήρξε ποτέ και βυθίστηκε μια νύχτα του Απρίλη. Το πλοίο που ονόμαζε «αβύθιστο» προσέκρουσε σε ένα παγόβουνο ενώ είχε αναπτύξει μέγιστη ταχύτητα. Βυθίστηκε πολύ γρήγορα και οι περισσότεροι από τους επιβάτες του έχασαν τη ζωή τους. Είχε λίγες λέμβους και σωσίβια και ήταν το πιο πολύνεκρο ναυάγιο στην ιστορία.
Οι ομοιότητες του πλοίου στο βιβλίο και του Τιτανικού ήταν πάρα πολλές. Η ταχύτητα του Τιτανικού ήταν 23 κόμβοι, ενώ του Titan 25. Στον Τιτανικό είχαν επιβιβαστεί 2200 επιβάτες, ενώ στο Titan 2500. Και τα δύο πλοία ήταν βρετανικά. Και τα δύο χτύπησαν σε παγόβουνο την ίδια περίπου ώρα στο ίδιο περίπου σημείο του Ατλαντικού.
– Ο χαρακτηρισμός «Αβύθιστο» καράβι. Αποδόθηκε στην ίδια την εταιρία White Star Line, η οποία δήθεν το ονομάτισε έτσι. Πανεπιστημιακές έρευνες απέδειξαν ότι ιστορικά ουδέποτε προέβη σ’ αυτόν τον χαρακτηρισμό κι ότι ο εν λόγω ισχυρισμός είναι προϊόν της λαϊκής δοξασίας, με μια γεύση αρχαιοελληνικής τραγωδίας όπου την ύβρη διαδέχεται η νέμεσις, δηλαδή η τιμωρία της υποτιθέμενης αλαζονείας.
– Το ότι οι επιβάτες της 3ης (=οικονομικής) θέσης, των κατώτερων τάξεων, κλειδαμπαρώθηκαν για να προηγηθούν οι «ευγενείς» στις σωσίβιες λέμβους. Πράγματι υπήρχε ένα κιγκλίδωμα στην πόρτα που ένωνε τα δύο καταστρώματα αλλά ουδέποτε δόθηκε εντολή και ουδέποτε σφραγίστηκε. Στην πραγματικότητα, οι πολλοί 3οθεσίτες, άνθρωποι φτωχοί, αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τα λιγοστά τους υπάρχοντα που τους ήταν απαραίτητα για το νέο ξεκίνημα, ενώ οι περισσότεροι δεν ήξεραν αγγλικά για να ακολουθήσουν τις οδηγίες του πληρώματος. Τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν παρέχουν την παραμικρή ένδειξη ότι δόθηκε τέτοια εντολή από τον καπετάνιο.
– Ότι ο καπετάνιος Έντουαρντ Σμιθ πέθανε ηρωικά. Ότι δηλαδή επέλεξε, κυριευμένος από τις ενοχές του για το λανθασμένο χειρισμό, να βυθιστεί μαζί με το πλοίο του. Στην πραγματικότητα, κανείς μέχρι σήμερα δεν ξέρει τι απέγινε. Τα ίχνη του χάνονται μέσα στον πανικό της στιγμής.
Το ναυάγιο που δεν βρισκόταν
Οι προσπάθειες ανεύρεσης του σημείου που βυθίστηκε ο Τιτανικός άρχισαν λίγο πολύ αμέσως μετά το ναυάγιο. Ο εξοπλισμός όμως κι η τεχνολογία της εποχής δεν ήταν τόσο εξελιγμένα για να μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά. Το χρονοδιάγραμμα με τις αποτυχημένες απόπειρες γεμίζει ολόκληρες σελίδες στο πέρασμα των χρόνων.
Το έτος 1985 το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό ζήτησε από τον ωκεανογράφο Ρόμπερτ Μπάλαρντ και το υποβρύχιο “Argo” να βρει τα συντρίμμια δύο πυρηνικών υποβρυχίων των ΗΠΑ. Αυτός δέχθηκε με τον όρο να του δώσουν τη δυνατότητα και τα μέσα να ψάξει για τον Τιτανικό, αν περίσσευε χρόνος από την αποστολή. Μετά από έρευνες πολλών ημερών σε μια αχανή έκταση (και λίγο πριν εκπνεύσει η προθεσμία) εντόπισε μερικά συντρίμμια του Τιτανικού (=το μπόιλερ). Λίγο πιο πέρα και σε βάθος 3.500 μέτρων βρέθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 1985 το θρυλικό ναυάγιο, περίπου 370 μίλια από τις καναδικές ακτές στο Βόρειο Ατλαντικό, στην περιοχή Newfoundland. Ο Τιτανικός είχε πια βρεθεί, 74 ολόκληρα χρόνια μετά την καταληκτική βουτιά του.
Άγνωστες αλήθειες
– Το υποθαλάσσιο μέρος του μοιραίου παγόβουνου ήταν τεράστιο, με ύψος κατά προσέγγιση ενός κτιρίου 50 ορόφων. Το εμφανές δε κομμάτι του συγκριτικά ήταν μικρό, τόσο που με το ζόρι έφτανε τη γέφυρα του πλοίου.
– Οι σωστικές λέμβοι του Τιτανικού δεν έφταναν για να καλύψουν το σύνολο των επιβατών του. Παρόλα αυτά, δεν καταλογίστηκε κάτι σχετικά μ’ αυτήν την έλλειψη στην εταιρία, καθώς ο αριθμός τους ήταν εντός των ορίων που έθετε ο νόμος. Απλά, ο εν λόγω νόμος δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα κατασκευάζονταν τέτοιων τεραστίων διαστάσεων πλοία.
– Ανάμεσα στους 2.223 επιβάτες υπήρχαν και 4 Έλληνες, εκ των οποίων κανείς δεν γλίτωσε. Σώθηκαν συνολικά μόλις 706. Σήμερα κανένας δεν βρίσκεται εν ζωή.
– Το ναυάγιο αποτελεί από πέρυσι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, πλην όμως, εξαιτίας της σκουριάς που προήλθε από οξείδωση του ατσάλινου σκελετού του από βακτήρια, εκτιμάται ότι σε 20-30 χρόνια θα καταρρεύσει.
– Ο επιφανής Αμερικανός Τζ.Π.Μόργκαν (ιδρυτής της γνωστής εταιρείας) ήταν να ταξιδέψει με τον Τιτανικό αλλά για επαγγελματικούς λόγους ακύρωσε το ταξίδι μια μέρα πριν.
– Το πλήρωμα του Τιτανικού καθυστέρησε να εκπέμψει σήμα κινδύνου για 47’ (!) μετά τη μοιραία πρόσκρουση στο παγόβουνο. Προτίμησαν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους, πιστεύοντας ότι θα άντεχε και για αυτόν τον λόγο υπήρξε αυτή η καθυστέρηση. Αν είχε ζητήσει βοήθεια αμέσως, το πλοίο “Californian” που έπλεε κοντά, θα είχε σπεύσει νωρίτερα και περισσότεροι θα είχαν σωθεί. Όταν όμως ο «Τιτανικός εξέπεμψε τελικά SΟS, το πλήρωμα του «Californian» είχε κοιμηθεί, με αποτέλεσμα να μην ανταποκριθεί στο κάλεσμα πριν από τις 05.30 το πρωί.
Το ναυάγιο του Τιτανικού αποτέλεσε την αφορμή να αλλάξουν πολλοί νόμοι και πρακτικές τόσο της ναυσιπλοΐας όσο και της ναυτιλίας γενικότερα, ειδικά σε θέματα ασφαλείας (=φερειπείν, οι ναυαγοσωστικές λέμβοι να υπερκαλύπτουν σημαντικά τον συνολικό αριθμό επιβατών και πληρώματος) αλλά και κατασκευαστικά.
