Το «Καρέ των Άσσων»: Το πρώτο ακροβατικό σμήνος της Βασιλικής Αεροπορίας

Την άνοιξη του 1954 το πρώτο ελληνικό ακροβατικό σµήνος ήταν έτοιµο και συγκροτηµένο για να πραγµατοποιήσει την πρώτη του εµφάνιση. Υπήρχαν όµως και προβλήµατα. Κανείς από τους ιθύνοντες δεν τολµούσε να δώσει την άδεια για την πραγµατοποίηση της επίδειξης. Το καλοκαίρι του 1954 ο τότε υπουργός Εθνικής Αµύνης Παναγιώτης Κανελλόπουλος  (κυβέρνηση Παπάγου) πραγµατοποίησε επίσκεψη στην 110ΠΜ στην Λάρισα.

Ο Επισµηναγός (Ι) Κ.Κόκκας ο βασικός εµπνευστής και δηµιουργός του ακροβατικού Σµήνους, άδραξε την ευκαιρία της επίσκεψης του υπουργού στην Λάρισα. Χωρίς να αποκαλύψει τίποτα, ότι σχεδίαζε µια περίτεχνη επίδειξη, εισηγήθηκε στους προϊσταµένους του ένα σµήνος αεροσκαφών της 337Μ ∆/Β να εκτελέσει απλές διελεύσεις προς τιµήν του κ. υπουργού, µετά την προσγείωσή του.

∆εν υπήρχε κάτι το «µεµπτό» σε αυτή την πρόταση. Μια απλή ή έστω δύο το πολύ διελεύσεις και αυτό ήταν, σκέφτηκαν οι προϊστάµενοι του Κόκκα και είπαν το «ναι», χωρίς να σκεφτούν  ότι στο µυαλό του Επισµηναγού στριφογύριζαν άλλα σχέδια.

Η εισήγηση εγκρίθηκε. Το σµήνος, µε αρχηγό τον Κ. Κόκκα, και τους Υποσµηναγό Ι. Στυλιανάκη, Ανθυποσµηναγό ∆. ∆αµάσκο και Ανθυποσµηναγό ΕΜ. Παπαδηµητρόπουλο  (εφεδρικός ο Ανθυποσµηναγός ΣΤ. Φιρφιριώνης) απογειώνεται.

Ο υπουργός, οι Αρχηγοί ΓΕΑ και 28 ΑΤΑ και άλλοι ανώτατοι και ανώτεροι αξιωµατικοί, περιµένουν να δουν το σµήνος να εκτελεί τις καθιερωµένες διελεύσεις, που γίνονται σε ανάλογες περιπτώσεις. Θα διαψευστούν όµως σύντοµα.

Η πρώτη επίδειξη

Σε ελάχιστο χρόνο µετά την απογείωση και σε πολύ χαµηλό ύψος, το σµήνος εµφανίζεται ξαφνικά µπροστά στα µάτια των επισήµων σε σχηµατισµό ΒΟΧ εκτελώντας µια πλήρη κλειστή στροφή 360 µοιρών. Οι επίσηµοι απορούν, ο ένας κοιτάζει τον άλλον.

Είναι έτοιµοι να ρωτήσουν «τι κάνει αυτός ο Κόκκας» µα δεν προλαβαίνουν. Τα τέσσερα F-84G αρχίζουν τώρα να περιστρέφονται, να ανακυκλώνουν, να µετασχηµατίζονται, τη µια στιγµή να «γλύφουν» το έδαφος και την άλλη να εφορµούν σχεδόν κατακόρυφα προς τον ουρανό.

Όλοι µένουν άναυδοι, γεµάτοι δέος σε µια επίδειξη που δεν είχε πραγµατοποιηθεί ποτέ πριν από ελληνικά αεροσκάφη και µάλιστα µε τον υπουργό Άµυνας παρόντα.

∆οκιµές είχαν γίνει φυσικά, αλλά αυτές ήταν µακριά από το αεροδρόµιο της Λάρισας και σχεδόν στα κρυφά. Ποτέ οι τέσσερις πιλότοι δεν είχαν απογειωθεί µαζί, το πολύ σε ζεύγη, ούτε φυσικά είχαν προσγειωθεί πάλι ως τετράδα. Όλοι οι περίτεχνοι αυτοί ελιγµοί, είχαν σχεδιαστεί και εκτελεστεί σε αποµακρυσµένες περιοχές έτσι όλα να είναι στην εντέλεια όταν θα απαιτείτο να τους εκτελέσουν δηµόσια. ∆εν ήταν µια καθόλου εύκολη υπόθεση, αλλά οι πιλότοι την έφεραν εις πέρας µε επιτυχία.

Οι ακροβατικοί ελιγµοί άριστοι και η συνεκτικότητα του σχηµατισµού µε τα αεροσκάφη να πετούν σε ελάχιστη  απόσταση µεταξύ τους  «φτερό µε φτερό» παροιµιώδης.

Στο τέλος της επίδειξης η διασταύρωση και των τεσσάρων αεροσκαφών, που ήρθαν από αντίστοιχες διαφορετικές κατευθύνσεις, ήταν τόσο ταυτόχρονη, που κανείς δεν µπόρεσε να αντιληφθεί πιο αεροσκάφος ήρθε πρώτο και ποιο δεύτερο ή τρίτο κτλ. Μετά από λίγο τα τέσσερα παλικάρια προσγειώνονται.

Οι επίσηµοι κοιτάζουν τώρα επίµονα ο ένας τον άλλον. Αγωνιούσαν εάν παραβιάστηκε κάποιο πρωτόκολλο ασφάλειας, ήθελαν να ρωτήσουν κοιτώντας µια από ‘δω και µια από ‘κει, αλλά δεν είπαν τίποτα. Την «αµήχανη» σκηνή και τη σιωπή σπάζει ο υπουργός.

Στρέφεται χαµογελώντας στον Αρχηγό Αεροπορίας, τον Αντιπτέραρχο Εµ. Κελαϊδή, και του  λέει: «Μπράβο, κύριε Αρχηγέ. Η έκπληξη ήταν υπέροχη. Είµαι υπερήφανος για τους αεροπόρους µας. Θερµά συγχαρητήρια».

Αυτό ήταν. Η πρωτοβουλία Κόκκα στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία. Το «Μπράβο» του υπουργού ήταν ουσιαστικά και η επίσηµη έγκριση του Σµήνους που επί ένα χρόνο εκπαιδευόταν στα «κρυφά» µε κίνδυνο τόσο για τους ίδιους όσο και για την καριέρα τους στην Αεροπορία, εάν αποκαλυπτόταν κάτι.

Το «Καρέ των Άσσων»

Αξιωµατικοί, Υπαξιωµατικοί και Σµηνίτες που εργάστηκαν για αυτό το Σµήνος το βάφτισαν «ΚΑΡΕ ΤΩΝ ΑΣΣΩΝ».

Η επίδειξη αυτή, η πρώτη ενώπιον θεατών, ήταν η αρχή µιας θαυµαστής παρουσίας του «ΚΑΡΕ ΤΩΝ ΑΣΣΩΝ» για τέσσερα ακόµα χρόνια στους γαλάζιους ουρανούς της πατρίδας µας και στους…  λιγότερο γαλάζιους  της ∆υτικής Ευρώπης.

Το «ΚΑΡΕ ΤΩΝ ΑΣΣΩΝ» όµως εκτός από τις εντυπωσιακές του επιδείξεις  έφερε και κάτι άλλο στην Ελλάδα. Την εξάπλωση του αεροπορικού πνεύµατος, που ήταν σχεδόν άγνωστο µέχρι τότε στην Ελλάδα, διαδόθηκε από τη µια γωνιά της στην άλλη.

Οι Ελληνικές κυβερνήσεις εκµεταλλεύτηκαν στο έπακρον το «ΚΑΡΕ ΤΩΝ ΑΣΣΩΝ» κατά τις επισκέψεις στη χώρα µας υψηλών προσώπων ξένων χωρών.

Το 1958, το «ΚΑΡΕ ΤΩΝ ΑΣΣΩΝ», µε αρχηγό πλέον τον τότε Επισµηναγό Ι. Στυλιανάκη και χειριστές τους ∆. ∆αµάσκο, Εµ. Παπαδηµητρόπουλο και Στ. Φιρφιριώνη, έλαβε µέρος στις αεροπορικές επιδείξεις του Βελγίου στις οποίες συµµετείχαν όλα τα ακροβατικά σµήνη των χωρών µελών του ΝΑΤΟ.

Η επίδειξη των Ελλήνων ‘’ΑΣΣΩΝ’’ ήταν τόσο πετυχηµένη, µε αποτέλεσµα να καταλάβουν τη δεύτερη θέση στην ανεπίσηµη βαθµολογία και να προκαλέσουν τα πιο κολακευτικά σχόλια των επισήµων και του διεθνούς τύπου.

Το περιοδικό FLIGHT έγραψε τότε: «Η ακρίβεια, η σταθερότητα και η καλλιτεχνικότητα των ελιγµών του Ελληνικού ακροβατικού σµήνους ήταν εξαιρετικές».

Το «ΚΑΡΕ ΤΩΝ ΑΣΣΩΝ», το πρώτο Ελληνικό ακροβατικό σµήνος στην ιστορία της ΠΑ, αφού επί τέσσερα ολόκληρα χρόνια έδρεψε δάφνες και συνέβαλλε τα µέγιστα στη διάδοση και ανάπτυξη του αεροπορικού πνεύµατος, έπρεπε να παραδώσει τη σκυτάλη σε άλλους, οι οποίοι θα χρησιµοποιούσαν πιο σύγχρονα αεροσκάφη και οι οποίοι ήταν ήδη πανέτοιµοι.

Έτσι, τον Ιούλιο του 1958, µετά την επιστροφή του από τις επιδείξεις του Βελγίου, το «ΚΑΡΕ ΤΩΝ ΑΣΣΩΝ» έπαυσε να υπάρχει, δίνοντας την θέση του στο Acroteam και µετά στην «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΛΟΓΑ».

Πηγή: haf.gr (Ιστορικό δοκίµιο «Το ξεπέταγµα των αετών» του Ανδρέα Φραγκοπανάγου).