USSAF: Η δράση της 376ης Σμηναρχίας σε Ελλάδα & Βαλκάνια

Η δράση της αµερικανικής Αεροπορίας βοµβαρδισµού στην Μέση Ανατολή και την Ευρώπη ξεκινά το Μάιο του 1942 µε την αποστολή HALPRO.

Η τελευταία γνωστή και ως «Απόσπασµα Halverson» αποτελείτο από 23 B-24D τα οποία αρχικά είχαν ως προορισµό για επιχειρήσεις τη γενικότερη περιοχή της Κίνας, της Εναλίας και της Μιανµάρ (Βιρµανία) στο πλαίσιο της ένταξής τους στην 10η Αεροπορική ∆ύναµη.

Υπό την διοίκηση του συνταγµατάρχη της Harry Halverson της USAAF το απόσπασµα µε την άφιξή του στην περιοχή επιχειρήσεων της 10ης Α∆ θα πραγµατοποιούσε αεροπορικούς βοµβαρδισµούς σε στόχους στο ιαπωνικό Αρχιπέλαγος.

Το αεροπορικό απόσπασµα θα πετούσε για την Κίνα από τις ΗΠΑ µέσω Αφρικής, η προέλαση όµως των ιαπωνικών στρατευµάτων στην Κίνα το Μάιο του 1942 ακύρωσε αυτά τα σχέδια. ∆εν ακύρωση όµως την µετακίνηση του αποσπάσµατος, που είχε µετονοµαστεί σε HALPRO στην βόρεια Αφρική προκειµένου να ενισχύσει την βρετανική προσπάθεια κατά των γερµανικών δυνάµεων.

Η δύναµη απογειώθηκε από τις ΗΠΑ στις 22 Μαΐου του 1942 πετώντας στην Αίγυπτο µέσω Σουδάν, διανύοντας µια απόσταση 6.430 χλµ.

Μετά από ένα απαραίτητο χρονικό διάστηµα για την εγκατάσταση πληρωµάτων και µηχανικών και εξοικείωσης µε την περιοχή, στις 11 Ιουνίου του ίδιου έτους (άλλες πηγές αναφέρουν 12 Ιουνίου) 13 (από τα 23 Liberators) πραγµατοποίησαν την πρώτη αποστολή βοµβαρδισµού της αµερικανικής Αεροπορίας Στρατού (USAAF) στην Ευρώπη και πιο συγκεκριµένα στο Πλοϊέστι της Ρουµανίας και στις εγκαταστάσεις διυλιστηρίων  που χρησιµοποίησαν οι δυνάµεις του Άξονα.

Οι εγκαταστάσεις των διυλιστηρίων κτυπήθηκαν, αλλά τα αποτέλεσµα τα ήταν πενιχρά από άποψη ζηµιών σε αυτές. Παράλληλα από τα στοιχεία που υπάρχουν διαθέσιµα, κανένα αεροσκάφος δεν κατάφερε να επιστρέψει στην βάση του στην Αίγυπτο!

Τέσσερα από τα 13 αεροσκάφη προσγειώθηκαν σε βρετανική βάση στο Ιράκ, (η οποίο ήταν ως εναλλακτική βάση επιστροφής), τρία B-24 προσγειώθηκαν σε άλλη βάση, δύο στην Συρία και 4 στην Τουρκία, τα οποία παρέµειναν και εκεί εγκλωβισµένα.

Μπορεί η αποστολή να µην ήταν επιτυχηµένη, αναφορικά µε την πρόκληση εκτεταµένων καταστροφών, ήταν όµως η πρώτη φορά που πραγµατοποιείτο αεροπορικός βοµβαρδισµός σε ευρωπαϊκό έδαφος και κατέδειξε ότι ήταν δυνατή η πραγµατοποίηση αποστολών µακράς ακτίνας από τα αεροσκάφη της USAAF.

Η αποστολή χρησίµευσε όµως σαν «οδηγός» για τη µεγάλη αεροπορική επιδροµή της USAAF στο Πλοϊέστι την 1η Αυγούστου του 1943.

Η 376η Σµηναρχία

Το HALPRO παρέµεινε στην περιοχή και στις 19 Οκτωβρίου 1942, σχηµάτισε την 376η Σµηναρχία Βοµβαρδισµού η οποία ενεργοποιήθηκε στις 31 Οκτωβρίου µε βάση την Παλαιστίνη.

Αυτή ενισχύθηκε µε 10 B-17 τον Ιούλιο, τα οποία όµως αντιµετώπισαν προβλήµατα στην συντήρηση και µέχρι το τέλος του 1942 τα περισσότερα είχαν αποσυρθεί, για επισκευές, αφήνοντας την Σµηναρχία µε B-24D.

Η τελευταία αποτελείτο από τέσσερα Σµήνη το 512, 513, 514 και 515. Για τον καλύτερο συντονισµό των πληρωµάτων µεταξύ τους, προκειµένου να διατηρούν τους σχηµατισµούς, κάθε αεροσκάφος έφερε ένα κωδικό κλήσης ο οποίος ήταν ζωγραφισµένος επάνω στο αεροσκάφος και πιο συγκεκριµένα στο ρύγχος και τα δύο κάθετα σταθερά.

Κάθε Σµήνος είχε 19 αεροσκάφη και οι αριθµοί µοιράζοντας από 20 έως 39 στο Σµήνος 512, από το 40 έως το 59 στο 513, από το 60 έως το 79 στο 514 και από το 80 έως το 99 στο 515.

Αυτό γινόταν για τον λόγο ότι αν και το B-24 ήταν νεότερη σχεδίαση από το B-17 και επιτύγχανε µεγαλύτερη ταχύτητα, εµβέλεια και φορτίο βοµβών, εντούτοις ήταν δύσκολο στον χειρισµό και δυσχέραινε τους πιλότους στο να κρατούν κλειστούς σχηµατισµούς µεταξύ τους, όταν τα αεροσκάφη ήταν πλήρη φορτίου.

Παράλληλα το άλλο µεγάλο µειονέκτηµα του Liberator ήταν το γεγονός ότι παρουσίαζε συχνά διαρροή καυσίµου και έτσι πιλότοι οι πετούσε µε τις θυρίδες των βοµβών ελαφρά ανοιγµένες για να αποφεύγεται η συγκέντρωση αναθυµιάσεων που θα µπορούσε να προκαλέσει κάποια έκρηξη.

Υπήρχε δε, αυστηρή εντολή στα πληρώµατα να µην καπνίζουν κατά την διάρκεια της πτήσης, σε αντίθεση µε τα άλλα βοµβαρδιστικά αεροσκάφη. Μέχρι τα µέσα του 1943 η 376η Σµηναρχία πραγµατοποιούσε επιθέσεις κατά στόχων όπως αεροδρόµια, λιµάνια και πλοία στο πλαίσιο της προσπάθειας για την ήττα των δυνάµεων του Άξονα στη βόρεια Αφρική, προκειµένου να γίνει η απόβαση στη Σικελία.

Τον Οκτώβριο του 1943 ο στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ συµφώνησε να ενισχύσει τις βρετανικές αεροπορικές δυνάµεις την προσπάθειά τους στο Αιγαίο. Έτσι έδωσε εντολή για τη µετακίνηση στη Βεγγάζη δύο νέων Σµηναρχιών µε B-24 και έξι Μοιρών µε P-38.

Την Σµηναρχία πλαισίωσε στις επιχειρήσεις στη Μεσόγειο ακόµη µια η 98η και οι δύο σχηµατισµοί παρέµειναν στην περιοχή µέχρι το τέλος του πολέµου, στην αρχή ως µέρος της 9ης Αεροπορικής ∆ύναµης των ΗΠΑ και στην συνέχεια υπό την διοίκηση της 12ης και τέλος της 15ης Αεροπορικής ∆ύναµης.

Οι δύο µονάδες στην αρχή επιχειρώντας από αεροδρόµια στην Αίγυπτο Παλαιστίνη, Λιβύη και Τυνησία πραγµατοποιούσαν επιδροµές στη βόρεια Αφρική ενώ στη συνέχεια µετακινήθηκε στην Ιταλία (από το Νοέµβριο του 1943) για επιχειρήσεις στην Ιταλία, την Γαλλία, την Γερµανία, την Τσεχοσλοβακία, την Αυστρία, την Ουγγαρία και τα Βαλκάνια ενταγµένη στην 15η Αεροπορική ∆ύναµη όπου και παρέµεινε µέχρι  τον Απρίλιο του 1945.

Μέχρι το τέλος του πολέµου περί τα 450 B-24 είχαν πετάξει σε αποστολές µε την 376 Σµηναρχία.

Οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα

Την Πέµπτη 24 Ιουνίου του 1943 αεροσκάφη B-24 πραγµατοποίησαν βοµβαρδισµό του αεροδροµίου στο Σέδες καταστρέφοντας ή προκαλώντας ζηµιές σε αριθµό γερµανικών αεροσκαφών.

Καταστράφηκαν ένα Ju-88A4  ένα Ju-52, ενώ ζηµιές προκλήθηκαν σε τουλάχιστον ακόµη τρία Hu-88.

Στις 27 Ιουνίου του 1943 θα πραγµατοποιηθεί η πρώτη µεγάλη συµµαχική αεροπορική επιδροµή κατά των αεροδροµίων του Ελληνικού και της Ελευσίνας (η δεύτερη µεγαλύτερη γερµανική αεροπορική βάση στην Αττική).

Συνολικά 24 B-24 της 98ης Σµηναρχίας και 22 από την 376η πραγµατοποίησαν επιδροµή σε Ελευσίνα και Καλαµάκι αντίστοιχα.

Κατά την διάρκεια της επιδροµής οι πολυβολητές των Β-24 ισχυρίστηκαν την κατάρριψη 7 γερµανικών αεροσκαφών δίωξης Bf-109G.

Στην Ελευσίνα τέσσερα γερµανικά αεροσκάφη καταστράφηκαν στο έδαφος και 22 υπέστησαν µικρότερες ζηµιές. Στην επιδροµή του αεροδρόµιου του Καλαµακίου καταστράφηκαν στο έδαφος 2 γερµανικά αεροσκάφη, και σκοτώθηκαν ένας πιλότος και 14 άτοµα από τα προσωπικό εδάφους της Luftwaffe.

Πιο συγκεκριµένα από  την επιδροµή καταστράφηκαν στο έδαφος στο αεροδρόµιο του Ελληνικού ένα αεροσκάφος γενικής χρήσης γαλλικής κατασκευής C.445 Goéland, τρία βοµβαρδιστικά Do 17, ένα µεταφορικό Junkers W 34, δύο εκπαιδευτικά Klemm Kl 35, και δύο εκπαιδευτικά διπλάνα Ar 66.

Ακόµη ένα Stuka Ju 87 D-3 της έκδοσης Trop ( για επιχειρήσεις στην έρηµο), ένα αεροσκάφος συνδέσµου γενικής χρήσης Fi 156, ένα He 111 και δύο µεταφορικά Ju 52 καταστράφηκαν ή έπαθαν σοβαρές ζηµιές.

Από την επιδροµή σκοτώθηκαν 16 Γερµανοί και τραυµατίστηκαν 50 σύµφωνα µε τα γερµανικά αρχεία.

Στις 9 Ιουλίου του 1943, η IV Σµηναρχία της 27ης Πτέρυγας (JG-27) της Luftwaffe ανέφερε την απογείωση 7 Bf-109G από την Κρήτη µε αποστολή την αναχαίτιση 23 Liberators.

Η επιδροµή των αµερικανικών βοµβαρδιστικών είχε ως στόχο το αεροδρόµιο στο Μάλεµε και ο βοµβαρδισµός  διήρκησε από τις 13:33 έως τις 14:05. Οι Γερµανοί ισχυρίστηκαν την κατάρριψη δυο B-24 από Bf-109 και ενός ακόµη από Flak.

Την Τετάρτη 22 Σεπτεµβρίου του 1943 50 περίπου B-24 από τις 98 και 376 Σµηναρχίες πραγµατοποίησαν µια τελευταία επιδροµή πριν µετεγκατασταθούν στην Βρετανία και υπαχθούν στην 12η Αεροπορική ∆ύναµη.

Τα αεροσκάφη πραγµατοποίησαν επιδροµές κατά αεροπορικών βάσεων της Luftwaffe και της Regia Aeronautica στην ηπειρωτική χώρα και τη Ρόδο, στο αεροδρόµιο Μαρίτσα. 

∆εν υπάρχουν  περισσότερα στοιχεία για την συγκεκριµένη επιδροµή. Την εποµένη και πιο συγκεκριµένα τη νύχτα της 23ης προς 24η Σεπτεµβρίου B-24 τα οποία όµως ανήκαν στην 178η Μοίρα της RAF επανέλαβαν την επιδροµή στο αεροδρόµιο της Μαρίτσας µε αποτέλεσµα την καταστροφή ενός ιταλικού και δύο γερµανικών αεροσκαφών.

Την Τρίτη 5 Οκτωβρίου 1943 αεροσκάφη B-24 από τις Σµηναρχίες 98 και 376 πραγµατοποίησαν επιδροµή σε διάφορα αεροδρόµια στην Ελλάδα, υπό την συνοδεία 24 P-38 της 82ης Σµηναρχίας.

Πληρώµατα των αεροσκαφών της 376 Σµηναρχίας ανέφεραν την εµφάνιση 10 FW-190 και 15 Bf-109G τα οποία επιτέθηκαν στους σχηµατισµούς των αµερικανικών βοµβαρδιστικών βάλλοντας µε τα πυροβόλα τους των 20 χλστ. από την Πτέρυγα της  JG27.

Οι Γερµανοί ισχυρίστηκαν την κατάρριψη οκτώ Liberators και την πιθανή ακόµη δύο, µε κόστος την απώλεια δύο αεροσκαφών τους.

Από την πλευρά τους οι Αµερικανοί πολυβολητές ισχυρίστηκαν την κατάρριψη 11 γερµανικών αεροσκαφών δίωξης ενώ αποδέχθηκαν την απώλεια τριών B-24 και την καταµέτρηση 18 αλεξιπτώτων.

Ο Obit Werner Kuffner ένας εκ των Γερµανών πιλότων ανέφερε κατάρριψη ενός B-24  στις 12:15 πάνω από τις Θεσπιές Βοιωτίας (Ερηµόκαστρο). Ένας δεύτερος Γερµανός πιλότος ο Heinrich Bartels ανέφερε δύο καταρριφθέντα B-24, πριν ένας άλλος πιλότος ο Emil Clade αναφέρει δική του κατάρριψη στις 12:43  και περί τα 20 χλµ. βόρεια και δυτικά της Λειβαδιάς.

∆έκα λεπτά αργότερα ο Rudolf Moyeis ισχυρίστηκε δική του κατάρριψη 10 χλµ. δυτικά της Άµφισσας, ∆έκα λεπτά αργότερα ένας άλλος Γερµανός πιλότος ισχυρίστηκε κατάρριψη B-24 10 χλµ. νοτιοδυτικά από το Λιδωρίκι.

∆ύο µόλις λεπτά αργότερα ο επισµηναγός Dullberg ανέφερε την τελευταία κατάρριψη, από όσες ισχυρίστηκαν οι Γερµανοί εκείνη την ηµέρα, 10 χλµ. από το Λιδωρίκι, και βορειότερα από την κατάρριψη του άλλου Γερµανού πιλότου.

Στις 7 Οκτωβρίου του 1943 δύο σχηµατισµοί b-24 βοµβάρδισαν το αεροδρόµιο στο Καστέλι χωρίς να προκαλέσουν ιδιαίτερες ζηµιές στις εγκαταστάσεις. 

Ένα B-24 καταρρίφθηκε από γερµανικά πυρά της αντιαεροπορικής άµυνας του αεροδροµίου. Άλλα B-24 της 376 βοµβάρδισαν το αεροδρόµιο Μαρίτσα στην Ρόδο και αυτό του Ηρακλείου στην Κρήτη. Μια ηµέρα αργότερα στις 8 Οκτωβρίου 38 B-24 πραγµατοποίησαν επιδροµές στο Τατόι, την Ελευσίνα, και στην Ρόδο.

Το Σάββατο 9 Οκτωβρίου αναφέρεται µια µεγάλη επιδροµή από 110 B-17 κτύπησε στόχους στην Αθήνα, στο Άργος και τη Θεσσαλονίκη.

Την εποµένη Κυριακή 10 Οκτωβρίου µια µεγάλη δύναµη από 60 B-17F βοµβάρδισε το αεροδρόµιο στο Τατόι.

Συνολικά 9 Bf-109G απογειώθηκαν για να αναχαιτίσουν τη δύναµη αυτή.

Οι Γερµανοί ισχυρίστηκαν την κατάρριψη  τριών B-17F ενώ από την γερµανική πλευρά σκοτώθηκε ο διοικητής της II/JG-27.

Οι επιδροµές Νοεµβρίου και ∆εκεµβρίου του ΄43

Στις 15 Νοεµβρίου 44 καταγράφεται ακόµη µια αεροπορική επιδροµή στην Ελευσίνα από 46 B-24 µε τη συνοδεία αεροσκαφών P-38G Σύµφωνα µε τα συµµαχικά αρχεία 60 τόνοι βοµβών έπεσαν στο αεροδρόµιο καταστρέφοντας 6 γερµανικά αεροσκάφη.

Πιο συγκεκριµένα καταστράφηκαν 1 Ju 88 A, 1 Ju 52, 1 αεροσκάφος συνδέσµου Fi 156, ενώ 2 Ju 52 είτε καταστράφηκαν είτε έπαθαν σοβαρές ζηµιές. Στην Ελευσίνα οι καταστροφές από την τρίτη κατά σειρά επιδροµή είχαν ως αποτέλεσµα την καταστροφή 5 αεροσκαφών και πρόκληση ζηµιών σε 10 ακόµη.

Η Ελευσίνα κτυπήθηκε ακόµη µια φορά ακριβώς στις 18 Νοεµβρίου από 50 B-17 µε αποτέλεσµα να καταστραφούν στο έδαφος 10 αεροσκάφη (σύµφωνα µε τα συµµαχικά αρχεία). Μετά από µια µικρή ανάπαυλα οι συµµαχικοί βοµβαρδισµοί επανήλθαν στις αρχές ∆εκεµβρίου.

Στις 6/12/43 56 B-17 και 45 B-24 κτύπησαν το Ελληνικό και την Ελευσίνα αντίστοιχα Τα αποτελέσµατα των βοµβαρδισµών δεν ήταν εντυπωσιακά ο στόχος όµως των συµµάχων ήταν η άσκηση συνεχούς πίεσης στις δύο µεγαλύτερες αεροπορικές βάσεις της Luftwaffe στην Ελλάδα εξουδετερώνοντας ουσιαστικά κάθε αεροπορική δραστηριότητα των Γερµανών.

Στο Ελληνικό από τις επιδροµές καταστράφηκαν 2 Ju 88 D-l . Από συµµαχικά αρχεία οι Γερµανοί σήκωσαν 15 µε 20 αεροσκάφη δίωξης Bf-109 αναφέροντας στις αεροµαχίες που ακολούθησαν την κατάρριψη 3 Bf-109, τη πιθανή κατάρριψη δύο και την πρόκληση ζηµιών σε ακόµη δύο.

Από την πλευρά τους οι Γερµανοί κατέρριψαν ένα τουλάχιστον B-24 ενώ ένα αεροσκάφος από την συνοδεία P-38 δεν επέστρεψε στην βάση του.

Στις 8 ∆εκεµβρίου αναφέρεται η επιδροµή και στα δύο αεροδρόµια από 61 B-17 και B-24 τα οποία κτύπησαν το Ελληνικό, µε την Ελευσίνα να δέχεται 81,5 τόνους βοµβών. Στις απώλειες εκ µέρους των συµµάχων καταγράφονται 1 B-17 και ένα B-24.

Στις 14 ∆εκεµβρίου Ελληνικό και Ελευσίνα δέχονται την επίθεση 76 και 80 Β-17 αν και είναι άγνωστο αυτή τη φορά εάν επρόκειτο για µια οµάδα των 80 ή 76 αεροσκαφών που κτύπησε και τις δύο βάσεις ή δύο οµάδες που επέδραµαν κατά των αεροδροµίων ξεχωριστά.

Τα αεροσκάφη προέρχονταν από την 15η Αεροπορική ∆ύναµη της USAAF και στην µεν Ελευσίνα τα Β-17 έριξαν 236 τόνους ενώ στο Ελληνικό τα αµερικανικά βοµβαρδιστικά κατέστρεψαν σύµφωνα µε τις αναφορές των πληρωµάτων 8 γερµανικά αεροσκάφη προκαλώντας ακόµη ζηµιές σε υπόστεγα, διαδρόµους και περιοχές διασποράς.

Στις 20 ∆εκεµβρίου του ΄43 θα πραγµατοποιηθεί ακόµη µια µεγάλη επιχείρηση κατά της Ελευσίνας από 109 Β-17 µε τη συνοδεία 66 Ρ-38.

Συνολικά στο αεροδρόµιο θα πέσουν 297 τόνοι εκρηκτικών. Η Luftwaffe θα σηκώσει, 35 αεροσκάφη δίωξης από τα οποία θα καταρριφθούν τα 19.

Οι επιδροµές του ΄44

Στις 14 Σεπτεµβρίου πραγµατοποιήθηκε επίθεση από συνολικά 84 Β-24 και Wellington κατά και των αεροδροµίων σε Ελληνικό, Ελευσίνα και Τατόι όπου ερρίφθησαν συνολικά 202,4 τόνοι βοµβών.

Η 15η Σεπτεµβρίου του 1944 είναι η ηµέρα που συγκεντρώθηκε µια πρωτοφανής δύναµη αεροσκαφών για τον βοµβαρδισµό των αεροδροµίων στην περιοχή της Αττικής.

Η δύναµη που συγκεντρώθηκε για τον βοµβαρδισµό της 15ης Σεπτεµβρίου ήταν µεγέθους βοµβαρδισµού γερµανικής πόλης και αποτελείτο από 327 βοµβαρδιστικά B-17 και Β-24 µαζί µε την συνοδεία 84 Ρ-51 Mustang πρώτη φορά για το αµερικανικό αεροσκάφος δίωξης πάνω από επιχειρήσεις στην Ελλάδα.

Σύµφωνα µε τα συµµαχικά αρχεία κύριος στόχος ήταν η βάση των υποβρυχίων στο ναύσταθµο της Σαλαµίνας αλλά και τα αεροδρόµια στην Ελευσίνα, το Ελληνικό και το Τατόι.

Οι γερµανικές απώλειες ήταν σοβαρές. Καταστράφηκαν 51 αεροσκάφη στοπ έδαφος ή τον αέρα, ένα γερµανικό αντιτορπιλικό, µια φορτηγίδα, και ένα υποβρύχιο βυθίστηκαν, σύµφωνα µε τις αµερικανικές αναφορές, ένα ακόµη αντιτορπιλικό έπαθε ζηµιές, 2 πλωτοί γερανοί καταστράφηκαν όπως και ένα ακόµη υποβρύχιο, ενώ 200 Γερµανοί σκοτώθηκαν.

Ειδικότερα για την Ελευσίνα το αεροδρόµιο βοµβαρδίστηκε από 54 Β-24 µε 15 γερµανικά αεροσκάφη κατεστραµµένα στο έδαφος και ζηµιές σε άλλους δευτερεύοντες στόχους.

Το αεροδρόµιο του Ελληνικού βοµβαρδίστηκε σύµφωνα µε τα γερµανικά αρχεία από 109 Β-17 µε 8 αεροσκάφη να καταστρέφονται στο έδαφος.

Επόµενος τριπλός µαζικός βοµβαρδισµός στις 24 Σεπτεµβρίου από 252 Β-24 (εκ των οποίων 84 για το Ελληνικό 52 για την Ελευσίνα και 116 για το Τατόι), µε 9 αεροσκάφη να καταστρέφονται στο Ελληνικό και 8 στην Ελευσίνα.

Οι επιδροµές της αµερικανικής Αεροπορίας στην Ελλάδα σταµατούν εκείνη την περίοδο καθώς οι γερµανικές δυνάµεις αποχώρησαν από την Αττική στις 12 και 13 Οκτωβρίου και στη συνέχεια από την υπόλοιπη Ελλάδα.