Αμφίπολη: Σε λειτουργία μετά από 20 χρόνια το ιστορικό ρολόι του Αγ. Γεωργίου (φωτο)

Ήταν πριν από περισσότερα από 20 χρόνια, όταν ο χρόνος πάγωσε στην κοινότητα Μικρού Σουλίου του δήμου Αμφίπολης νομού Σερρών, με το ρολόι στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στην κεντρική πλατεία του χωριού, να δείχνει … 5.15 και την καμπάνα να έχει σιγήσει.

Για περισσότερους από επτά μήνες, ο πρόεδρος της κοινότητας του Μικρού Σουλίου Αμφίπολης, μαζί με μια ομάδα ενεργών πολιτών που ήταν και τεχνίτες, περνούσαν ώρες ατελείωτες σε υψόμετρο 12 μέτρων, ψάχνοντας τη βλάβη στο ρολόι του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου.

Το είχαν βάλει σκοπό να το θέσουν σε λειτουργία και τίποτα δεν μπορούσε να τους σταματήσει, όπως λέει μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρόεδρος της κοινότητας του Μικρού Σουλίου, Στέργιος Χαλβατζής.

Πώς έφτιαξαν το ρολόι στην Αμφίπολη

«Όλα έδειχναν να είναι στη θέση τους και να λειτουργούν κανονικά», επισημαίνει ο ίδιος και προσθέτει, «πραγματικά σπάζαμε το κεφάλι μας, ξεβιδώνοντας κάθε βίδα που βλέπαμε, αλλά άκρη…. δεν βγάζαμε».

Πρόκειται για ένα μεγάλο κιβώτιο που κρύβει μέσα του δύο μηχανισμούς. «Ο ένας αφορά τη ρύθμιση και τη λειτουργία του ρολογιού και ο άλλος είναι αυτός που δίνει το σήμα για να χτυπήσει η καμπάνα με βάση την ώρα που δείχνει το ρολόι», σημειώνει ο κ. Χαλβατζής και επισημαίνει ότι το ρολόι δεν είναι ηλεκτρικό, δουλεύει με εκκρεμές, κουρδίζεται κανονικά και όπως «μάθαμε στη συνέχεια πρόκειται για μια απίστευτη και σπάνια κατασκευή, που όλοι μας είπαν ότι πρέπει να φυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού. Αυτοί πλέον οι μηχανισμοί δεν υπάρχουν», τονίζει.

Παρά τις συνεχιζόμενες «αποτυχίες», οι πεισματάρηδες της ομάδας, δεν αποδέχονταν ότι η προσπάθειά τους δεν θα αποδώσει καρπούς. Έτσι, άρχισαν να ψάχνουν πληροφορίες και να ζητούν τα … φώτα ειδικών ωρολογοποιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Αφού δεν μπορούσαμε να βρούμε τι φταίει επιστρατεύσαμε τον κόσμο των μέσων κοινωνικών δικτύωσης σκεπτόμενοι ότι “δεν μπορεί, κάποιος θα μας βοηθήσει”», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Έτσι, ο πρόεδρος του Μικρού Σουλίου, ενός χωριού με 327 κατοίκους, εκλεγμένος ως επικεφαλής της κοινότητας το 2019, έβαλε στην ομάδα του χωριού στο Facebook μια φωτογραφία, στην οποία φαίνεται μέρος του μηχανισμού του ρολογιού και η μεταλλική επιγραφή που τοποθέτησε ο κατασκευαστής του, της εταιρείας “Ωρολόγια Πόλεων ΕΛΛΑΣ Καλλιθέα Αθήναι τύπου 3ΑΗ, τηλ:9563116″».

Αμέσως ήρθε η πρώτη τοποθέτηση: «Ψάχνοντας λιγάκι, βρήκα ότι το ρολόι στην πόλη των Τρικάλων φτιάχτηκε από ένα εργοστάσιο στην Καλλιθέα με το όνομα Καραμάνος. Θα ρωτήσω σε μια ομάδα Καλλιθεατών», ανέφερε ο αρχαιολόγος στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης, Κώστας Κετάνης, ο οποίος στη δική του ερώτηση στην προαναφερόμενη ομάδα έλαβε την εξής απάντηση: «Ο Καραμάνος ήταν περίφημος ωρολογοποιός, και είχε κατασκευάσει, εκτός των άλλων, τα περίφημα ρολόγια στα Τρίκαλα, την Πρέβεζα, και στο Σιλό του Πειραιά. Απομένει να επιβεβαιωθεί αν πρόκειται για την ίδια επιχείρηση».

Τελικά, διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για την ίδια επιχείρηση, την Ελληνική Βιομηχανία Ωρολογίων Πόλεων «ΕΛΛΑΣ», την οποία ίδρυσε ο Χρήστος Καραμάνος το 1904 στην οδό Θησέως 106 στην Καλλιθέα της Αθήνας και τη λειτούργησε μέχρι το 1953 οπότε και την ανέλαβε ο γιος του, Γεώργιος. Βέβαια, ο τελευταίος κατέβασε τα ρολά της επιχείρησης στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν πλέον η αυτοματοποίηση κυριαρχούσε για τα καλά και τα ηλεκτρικά/ηλεκτρονικά ρολόγια πήραν τη θέση τους από τα εκκρεμή», αναφέρει ο κ. Χαλβατζής.

Υπογραμμίζοντας την χαρά της ομάδας που με την έναρξη της συζήτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλημμύρισε και πάλι η ελπίδα τους ότι τελικά το κουβάρι θα ξετυλιχθεί και η λύση στο πρόβλημα με το ρολόι θα βρεθεί, ο κ. Χαλβατζής επισημαίνει ότι πράγματι ήταν αυτή η δημοσιοποίηση του … προβλήματος που τελικά οδήγησε στη λύση του άλυτου γρίφου για την ομάδα των πεισματάρηδων από το Μικρό Σούλι.

«Μιλήσαμε με δύο εργοστάσια ορολογιών στην Αθήνα και ένα στα Τρίκαλα», σημειώνει χαρακτηριστικά, και όπως εξιστορεί, ήταν αυτή η τελευταία επαφή με τον ωρολογοποιό στα Τρίκαλα που έδωσε την πολυπόθητη λύση. Τελικά, «ήταν μια εύκολη βλάβη που όμως ήταν δύσκολο να την βρει κανείς, αφού δεν ήταν σε εμφανές σημείο», τονίζει ο κ. Χαλβατζής. Όπως εξηγεί, «είχε σπάσει η κοπήλια που ενώνει τον άξονα με την τροχαλία και που τα κάνει όλα συμπαγή και γυρνάνε μαζί. Με σπασμένη την κοπήλια, δηλαδή το σίδερο που ενώνει το γρανάζι με τον άξονα, το ρολόι δεν γυρνούσε όπως έπρεπε και έτσι … δεν δούλευε», τονίζει.

Το ρολόι τέθηκε σε λειτουργία την Μεγάλη Τετάρτη στις 12 Απριλίου 2023 και οι καμπάνες του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου βρίσκονταν και πάλι σε πλήρη αρμονία με το ρολόι, έτοιμες να στείλουν το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης σε όλη την κοινότητα.

Η ικανοποίηση της ομάδας των πεισματάρηδων της κοινότητας ήταν απερίγραπτη σημειώνει με συγκίνηση ο κ. Χαλβατζής, αναφέροντας ότι «εννοείται δημοσιοποιήσαμε την επιτυχία του εγχειρήματος στην ομάδα μας στο facebook, ευχαριστώντας όλο τον κόσμο που μας βοήθησε, είτε παρέχοντας ηθική στήριξη, είτε βοηθώντας μας πρακτικά».

Σύμφωνα με μαρτυρίες, μας λέει ο κ. Χαλβατζής, το ρολόι τοποθετήθηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στην κοινότητα του Μικρού Σουλίου κάποια στιγμή μεταξύ των χρόνων 1979 και 1981. Κάποιοι λένε ότι σταμάτησε να λειτουργεί πριν από 18 χρόνια, ενώ άλλοι υποστηρίζουν σθεναρά, ότι οι δείκτες του … πάγωσαν πριν από 25 χρόνια.

Το ρολόι τέθηκε σε λειτουργία την Μεγάλη Τετάρτη στις 12 Απριλίου 2023 και οι καμπάνες του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου βρίσκονταν και πάλι σε πλήρη αρμονία με το ρολόι

Σήμερα, η καμπάνα του ρολογιού, κτυπά κάθε μισή ώρα μία φορά, ενώ οι κτύποι της στη συνέχεια «λένε» την ακριβή ώρα.

«Όταν δεν υπήρχαν τα κινητά και τα ρολόγια χειρός, οι κτύποι της καμπάνας ενημέρωναν τους κατοίκους του χωριού για την ώρα σε όποιο χωράφι και αν βρίσκονταν για τις δουλειές τους», σημειώνει ο κ. Χαλβατζής και υπογραμμίζει ότι οι κάτοικοι του χωριού βρίσκονται πολύ κοντά στο να συμφωνήσουν να ρυθμιστεί το ρολόι ώστε να κτυπά μία φορά στη μία το μεσημέρι και μετά στις εννέα το βράδυ.

Οι τρεις ωρολογιακοί πίνακες που είναι τοποθετημένοι στον πύργο του ιερού ναού Αγίου Γεωργίου, που κτίστηκε το 1835, ήταν και παραμένουν εμφανείς από τον βορρά και την ανατολή και ο άλλος κοιτά νοτιοδυτικά. Επισημαίνεται ότι ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου στο Μικρό Σούλι, γκρεμίστηκε από βόμβα που πέσε στην περιοχή στη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου και ξαναχτίστηκε τη δεκαετία του 1960.

Το Μικρό Σούλι είναι χωριό του νομού Σερρών, χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακός οικισμός. Είναι χτισμένο στους πρόποδες του Παγγαίου, «σκαρφαλωμένο» σε ένα μεγάλο βράχο που θυμίζει έντονα το Σούλι της Ηπείρου.

Εξάλλου τη σημερινή του ονομασία, που την οποία απέκτησε το 1924, την οφείλει σε αυτή τη μορφολογική του ομοιότητα με το ιστορικό Σούλι, αλλά και στη γενναιότητα με την οποία πολέμησαν οι Μακεδονομάχοι του χωριού, κατά τον Μακεδονικό Αγώνα (1904 — 1908). Λέγεται, μάλιστα, ότι το όνομα αυτό το έδωσε στο χωριό ο Μητροπολίτης Δράμας, Φιλίππων και Ζιχνών και αργότερα Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, όταν βρέθηκε εκεί το 1909, για να παρακολουθήσει μια θεατρική παράσταση που δόθηκε από κατοίκους του χωριού.