Σχολεία: Επιστρέφουν στα θρανία τους σήμερα οι μαθητές – Εξαιρείται η Θεσσαλία

Ξεκινούν σήμερα τα σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Εξαίρεση, φυσικά, αποτελούν οι μαθητές των σχολείων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, η οποία επλήγη από την καταστροφική κακοκαιρία Daniel. Μετά από συνεννόηση του υπουργού Παιδείας, Κυριάκου Πιερρακάκη, και του περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Κώστα Αγοραστού, τα μαθήματα στα σχολεία της Περιφέρειας Θεσσαλίας θα αρχίσουν με καθυστέρηση μίας εβδομάδας.

Συγκεκριμένα τα σχολεία σε Καρδίτσα, Τρίκαλα, Μαγνησία, Λάρισα και Σποράδες, θα παραμείνουν κλειστά ως την Παρασκευή 15/9.

Στα υπόλοιπα σχολεία της χώρας θα γίνει μετά τις 08:30 ο καθιερωμένος αγιασμός, οι μαθητές θα ενημερωθούν για θέματα που αφορούν το πρόγραμμα και τη λειτουργία του σχολείου, θα παραλάβουν τα βιβλία τους και θα αποχωρήσουν. Από την Τρίτη θα ξεκινήσουν τα μαθήματα κανονικά. Σημειώστε, όμως, ότι το κάθε σχολείο ενημερώνει για την ώρα του αγιασμού τους γονείς και τους μαθητές.

Όσον αφορά στον προγραμματισμό της νέας σχολικής χρονιάς, οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης της, καθώς και το πρόγραμμα των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2024, αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου.

Έτοιμο να υποδεχθεί τους μαθητές δηλώνει το υπουργείο Παιδείας

Το υπουργείο Παιδείας έχει προχωρήσει στην πρόσληψη 23.211 αναπληρωτών σε Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, σε μια προσπάθεια κάλυψης των κενών και δηλώνει έτοιμο να υποδεχθεί τους μαθητές. Απόλυτη επάρκεια βιβλίων, προσλήψεις καθηγητών – για πρώτη φορά και μόνιμων ειδικής αγωγής. Διαδραστικοί πίνακες, εργαστήρια δεξιοτήτων αλλά και μαθήματα σκακιού.

Επίσης, εισάγεται η δυνατότητα πρόωρης αποχώρησης των μαθητών του ολοήμερου στις 14.55, ενισχύεται η ειδική αγωγή αλλά και η ψυχοκοινωνική υποστήριξη των παιδιών. Για το άμεσο μέλλον, προβλέπεται η ενοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσω της υπαγωγής των βρεφονηπιακών σταθμών στο υπουργείο Παιδείας. Στη λίστα προτεραιοτήτων, η πρώιμη ανίχνευση στην προσχολική ηλικία αλλά και η αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού.

Τα βιβλία

Τα βιβλία βρίσκονται στα δημοτικά από τον Ιούνιο, στα γυμνάσια από αρχές Αυγούστου και στα λύκεια από τον Ιούλιο. Για «πάγια αγωνία του παρελθόντος, η οποία έχει εξαλειφθεί πλέον στο 100%», κάνει λόγο η υφυπουργός Παιδείας, Δόμνα Μιχαηλίδου.

Οι καθηγητές

Η καινούρια σχολική χρονιά ξεκινά με 3.700 νέες προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών, οι οποίοι έχουν ήδη ορκιστεί και έρχονται να προστεθούν στις 28.500 προσλήψεις της προηγούμενης τριετίας – από αυτές, οι 6.390 ήταν στην Ειδική Αγωγή. Επιπροσθέτως, είναι ο αριθμός των αναπληρωτών, που ανακοινώθηκε την Παρασκευή 1 Σεπτεμβρίου, οι οποίοι θα καλύψουν τα υφιστάμενα κενά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της παράλληλης στήριξης.

Υπογραμμίζεται ότι φέτος, έγιναν για πρώτη φορά προσλήψεις μόνιμων ειδικών εκπαιδευτικών, γεγονός, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει ευεργετικά στην ομαλή λειτουργία των ειδικών σχολείων, καθώς μέχρι τώρα οι εκπαιδευτικοί αλλάζουν κάθε χρόνο.

Σχετικά με την παράλληλη στήριξη, η υφυπουργός επισημαίνει: «Κάνουμε ό,τι μπορούμε, έτσι ώστε σε όλη την Ελλάδα, με το άνοιγμα των σχολείων, σε όλη την Ελλάδα, σε κάθε τμήμα, που υπάρχει ανάπηρο παιδί με θετική γνωμάτευση ΚΕΔΑΣΥ και ανάγκη παράλληλης στήριξης, να υπάρχει ένας εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής, που θα υποστηρίζει τα παιδιά όλου του τμήματος – στο καινούριο μοντέλο, δηλαδή, υιοθετείται η παράλληλη στήριξη ανά τμήμα, όχι ανά παιδί».

Η δυνατότητα πρόωρης αποχώρησης από το ολοήμερο

Όπως ανακοινώθηκε από το υπουργείο Παιδείας, για το σχολικό έτος 2023-2024, οι μαθητές των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων όπου εφαρμόζεται το αναβαθμισμένο πρόγραμμα, θα έχουν τη δυνατότητα αποχώρησης όχι μόνο στις 15.50’ ή στις 17.30’, αλλά και στις 14.55’, προς διευκόλυνση των γονέων και κηδεμόνων. Όπως δε διευκρινίζεται, το νέο ωράριο αφορά στο σύνολο των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων σε όλη τη χώρα.

Οι μεταβολές στα σχολεία

Πραγματοποιήθηκαν προαγωγές, ιδρύσεις, καταργήσεις, συγχωνεύσεις σχολείων. Συγκεκριμένα, για το σχολικό έτος 2023-24, ιδρύονται 10 Δημοτικά Σχολεία-Νηπιαγωγεία, καταργούνται 36 Δημοτικά-Νηπιαγωγεία, συγχωνεύονται 30 Δημοτικά Σχολεία-Νηπιαγωγεία, υποβιβάζονται: 79 Δημοτικά Σχολεία-Νηπιαγωγεία και προάγονται 51 Δημοτικά Σχολεία-Νηπιαγωγεία.

Σχετικά με τις καταργήσεις ή συγχωνεύσεις σχολείων, η υφυπουργός Παιδείας Δόμνα Μιχαηλίδου τοποθετείται: «Πρόκειται για ένα ‘ταμπού’, που δεν ηχεί ευχάριστα. Ωστόσο, ένα τυπικό παράδειγμα συγχώνευσης αποτελεί η εξής περίπτωση: στη βόρεια Ελλάδα λειτουργεί ένα σχολείο σε τρία κτίρια, σε τρία διαφορετικά κοντινά χωριά: στο ένα χωριό, είναι η πρώτη, δευτέρα και τρίτη δημοτικού. Στο άλλο χωριό, η τετάρτη μόνο, μέσα σε ένα ολόκληρο σχολείο.

Και στο τρίτο χωριό, είναι η πέμπτη και η έκτη τάξη. Τί είναι πιο ‘στενάχωρο’; Ότι θα κλείσει το σχολείο της τετάρτης δημοτικού ή ότι τα τεταρτάκια βρίσκονται μόνα τους σε ένα κτίριο-φάντασμα; Το σχολείο είναι ντουβάρια, τα παιδιά είναι μόνα τους. Το κτίριο, στο οποίο θα στεγαστούν είναι μια χαρά. Γίνονται μάλιστα παρεμβάσεις, ανοίγουν κι άλλα παράθυρα για να μπει περισσότερο φως.

Αλλά, εκπαιδευτικά μιλώντας, δεν είναι δυνατόν να έχεις παιδιά του δημοτικού μόνα τους σε ένα σχολείο, χωρίς άλλες τάξεις για να εξυπηρετούνται μικροπολιτικά συμφέροντα. Σε άλλες περιπτώσεις, υπάρχουν σχολεία, που είναι ακριβώς απέναντι το ένα από το άλλο. Γενικά, είναι προτιμότερο τα παιδιά να είναι όλα μαζί – εφόσον επαρκούν οι εγκαταστάσεις – παρά να είναι μοιρασμένα».

Τέλος, σχετικά με τα Πειραματικά-Πρότυπα, φέτος θα λειτουργήσουν 92 Πειραματικά και 39 Πρότυπα έναντι 83 και 37 αντίστοιχα πέρσι ενώ υπάρχει προοπτική να γίνουν συνολικά 180 τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με το υπουργείο. Σε ό,τι αφορά τον αριθμό των μαθητών, σύμφωνα με τα στοιχεία της περασμένης σχολικής χρονιάς, ήταν 11.092 στα Πειραματικά και 9.146 στα Πρότυπα.

Τα σχολικά κτίρια

Τα σχολικά κτίρια είναι αρμοδιότητα των δήμων. Ωστόσο, το υπουργείο Παιδείας – κατόπιν σχετικής συνεννόησης με τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών – έχει δρομολογήσει μελέτη στο ΤΕΕ με χρονικό ορίζοντα ένα έτος. Σύμφωνα με την υφυπουργό Δ.Μιχαηλίδου, «για πρώτη φορά, θα γίνει έλεγχος σε όλα τα σχολεία της χώρας σε επίπεδο στατικότητας και ουσιαστικών κατασκευαστικών ελλείψεων κατασκευαστικών. Αν και δεν είναι στη δική μας αρμοδιότητα, θέλουμε να δούμε τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης, τα οποία θα έχουμε τέτοιο μήνα του χρόνου, προκειμένου να δούμε τί είδους παρεμβάσεις θα χρειαστεί να κάνει το υπουργείο Παιδείας, ώστε να διασφαλίσουμε την ομαλή εκπαιδευτική διαδικασία».

Επίσης, σημαντική αλλαγή στη σχολική ζωή αναμένεται να φέρουν οι 36.000 διαδραστικοί πίνακες, οι οποίοι φέτος μπαίνουν σε όλες τις τάξεις, καθώς αποτελούν ευκαιρία για εξοικείωση των χρηστών με την τεχνολογία ενώ καθιστούν το μάθημα αναμφίβολα πιο ενδιαφέρον.

Η προσχολική αγωγή

Αλλαγές στον τομέα της προσχολικής αγωγής δεν προβλέπονται για τη φετινή σχολική χρονιά. Αναμένεται ρύθμιση του χρόνου, στο πλαίσιο της οποίας οι βρεφονηπιακοί σταθμοί, οι οποίοι στην παρούσα φάση υπάγονται στα υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας και Οικογένειας, θα περιέλθουν στη δικαιοδοσία του υπουργείου Παιδείας. Επομένως, την επόμενη χρονιά ξεκινά η ενοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και η χάραξη ενιαίας εκπαιδευτικής πολιτικής. «Τότε, θα προχωρήσει η ενοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών βρεφονηπιακών σταθμών, τόσο στο κτιριολογικό θέμα, όσο και στη στελέχωση. Επίσης, θα υπάρχει ένα υποτυπώδες ‘πρόγραμμα σπουδών’ – αλίμονο, όχι ‘ύλη’, γιατί πιστεύουμε στο ελεύθερο παιχνίδι, στην επαφή με τη φύση… Έχουμε, όμως, κάνει μελέτη και γνωρίζουμε τί πρέπει να γίνει και θα εφαρμόζεται σε όλους τους σταθμούς αδιακρίτως», θα πει η Δ.Μιχαηλίδου.

Όσο για το όφελος, που θα προκύψει από τη διασφάλιση της συνέχισης της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσα από την ενοποίηση αυτή, η ίδια επισημαίνει: «Στην Ελλάδα, που είμαστε κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από το μέσο όρο στον ΟΟΣΑ στη συμμετοχή των βρεφών στους βρεφικούς, καθώς μέχρι πρότινος, υπήρχε χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης αφενός και αφετέρου, είτε υπερίσχυε η πυρηνική οικογένεια με τη γιαγιά ή τον παππού, είτε η μητέρα ήθελε να βρίσκεται περισσότερο καιρό εκτός αγοράς εργασίας, δεν είχαν δημιουργηθεί αρκετοί βρεφικοί. Βελτιώνοντας το πλαίσιο της προσχολικής αγωγής, αυξάνουμε και την εμπιστοσύνη των γονιών, επομένως αυξάνεται και η συμμετοχή των βρεφών στους βρεφικούς σταθμούς».

Μεταξύ των προτεραιοτήτων του υπουργείου Παιδείας, βρίσκεται η πρώιμη ανίχνευση. Όπως ενημερώνει η υφυπουργός, «Αφού γίνει το γεφύρωμα βρεφονηπιακού σταθμού, νηπιαγωγείου και δημοτικού, τον κάθε μαθητή θα συνοδεύει από την αρχή η καρτέλα του, όπου θα αναγράφονται τυχόν δυσκολίες, διαταραχές ή αναπηρίες. Η ανίχνευση τυχόν δυσκολιών θα γίνεται οριζόντια σε όλους τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, σε όλα τα παιδιά, βάσει ειδικών tests, που θα χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί.

Αν και δεν θα βγαίνει 100% διάγνωση, η ‘υποψία’ για παρουσία τυχόν ζητήματος, που χρήζει διερεύνησης και η παραπομπή σε ειδικό, θα γίνεται πολύ πιο γρήγορα και έγκαιρα. Εκτός από το κέρδος της πρώιμης ανίχνευσης, το γεγονός ότι όλα τα παιδιά θα κάνουν το λεγόμενο ‘screening’, απομακρύνει το ταμπού. Αντίστοιχα, κοινωνική λειτουργός και ψυχολόγος θα αρχίσει να βλέπει όλα τα παιδιά – όχι μόνο εκείνα, που θεωρούν ότι μπορεί να έχουν κάποιο πρόβλημα».

Η ειδική αγωγή

Εκτός από την πρόσληψη μόνιμων εκπαιδευτικών ειδικής αγωγής τη νέα σχολική χρονιά, η οποία γίνεται για πρώτη φορά, γίνονται και άλλες κινήσεις στην κατεύθυνση της ειδικής αγωγής. Δεδομένης της αύξησης του αριθμού των παιδιών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, η Πολιτεία προχωρά άμεσα στην κάλυψη των αναγκών, που προκύπτουν σε ό,τι αφορά την εξειδικευμένη και εξατομικευμένη εκπαίδευση, που απαιτείται, στοχεύοντας στην κοινωνική ενσωμάτωση και την απορρόφηση από την αγορά εργασίας.

Φέτος, με απόφαση της Δόμνας Μιχαηλίδου, Υφυπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, προάγεται το 1ο Ειδικό Νηπιαγωγείο Δραπετσώνας από Μονοθέσιο σε Διθέσιο καθώς και το 1ο Ειδικό Νηπιαγωγείο Κερατσινίου από Μονοθέσιο σε Διθέσιο. Τα νέα τμήματα θα στεγάζονται στον χώρο του 1ου Ειδικού Νηπιαγωγείου Δραπετσώνας και στον χώρο του 1ου Ειδικού Νηπιαγωγείου Κερατσινίου αντίστοιχα.

Όπως δε δήλωσε, «Με μικρά αλλά και μεγαλύτερα βήματα επενδύουμε την ειδική αγωγή. Προτεραιότητά μας, η ενίσχυση αλλά και ο εκσυγχρονισμός των ειδικών σχολείων, ώστε να διασφαλίσουμε ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση για κάθε παιδί ανεξάρτητα από την αναπηρία του. Κύριο μέλημά μας, είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά αυτά να αναπτύξουν στο μέγιστο βαθμό τις δεξιότητές τους αλλά και να παρέχουμε την απαραίτητη υποστήριξη τόσο στα ίδια όσο και στις οικογένειές τους». Στην ίδια κατεύθυνση και η ίδρυση για πρώτη φορά φέτος,Ενιαίου Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου-Λυκείου στο Δήμο Ανατολικής Μάνης, στον νομό Λακωνίας, με την ονομασία ΕΝΕΕΓΥ-Λ Ανατολικής Μάνης.

Στο συγκεκριμένο ΕΠΑΛ, θα φοιτήσουν 31 μαθητές και μαθήτριες, που κατοικούν στην ευρύτερη περιοχή του νομού Λακωνίας και επί του παρόντος φοιτούν σε σχολικές μονάδες Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Α’, Β’ και Γ’ Γυμνασίου ή είναι τελειόφοιτοι/τες Δημοτικών Σχολείων. Σημειώνεται ότι το ΕΝΕΕΓΥ-Λ Ανατολικής Μάνης θα στεγαστεί στο Διδακτήριο Δημοτικού Σχολείου Πετρίνας, σημείο ικανό να εξυπηρετήσει μαθητές και μαθήτριες από όλο τον νομό.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνει το υπουργείο Παιδείας στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων

Το πρόγραμμα τρέχει από το νηπιαγωγείο μέχρι και την Τρίτη γυμνασίου, για μία ώρα κάθε εβδομάδα. Το περιεχόμενο βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: την προστασία του περιβάλλοντος, τα STEMs (Science, Technology, Engineering, Mathematics) – τον ενοποιημένο σχεδιασμό της διδασκαλίας των επιμέρους πεδίων μέσω της διερευνητικής προσέγγισης της γνώσης- το σεβασμό του συνανθρώπου και τη ζωή σε συνδυασμό με το ευ ζην.

Τα σχολεία πρέπει να επιλέγουν μέσα από το σχετικό μητρώο ένα τουλάχιστον μάθημα και από τις τέσσερις κατηγορίες ενώ σε κάθε μία, υπάρχουν υπο-θεματικές, οι οποίες είναι υποχρεωτικές να διδάσκονται κάθε χρονιά. Ενδεικτικά, υπάρχουν μαθήματα πρώτων βοηθειών ή σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Όλα τα εγκεκριμένα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής μαθήματα, τα οποία εντάσσονται στο πλαίσιο αυτό, βρίσκονται καταγεγραμμένα σε ένα μητρώο. Από εκεί, οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν το μάθημα, που κρίνουν καταλληλότερο για την τάξη τους.

Η Δ.Μιχαηλίδου τονίζει: «Στόχος των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων να προσφέρει στα παιδιά τη δυνατότητα να γίνουν όχι απλώς καλύτεροι μαθητές αλλά και καλύτεροι άνθρωποι»..

Επίσης, στο δημοτικό, μπαίνει φέτος το σκάκι. Τέλος, αξίζει να γίνει αναφορά στο μάθημα της κολύμβησης, το οποίο είναι ενταγμένο ως υποχρεωτικό μάθημα στα νέα προγράμματα σπουδών ως τμήμα του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής. Το σχολικό έτος 2022-2023 έλαβαν μέρος 32.000 μαθητές και μαθήτριες τρίτης και τετάρτης δημοτικού σε 2.200 σχολικά τμήματα από 1.243 σχολεία.

Δεν είναι όλα «ρόδινα» – Προβλήματα προς επίλυση

Η γραφειοκρατία του υπουργείου Παιδείας αλλά και η ‘υπερστελέχωση’, είναι εκείνα, στα οποία αναφέρεται η Δόμνα Μιχαηλίδου, επειδή έτσι στερείται – προς το παρόν – της δυνατότητας να ασχοληθεί με πιο ουσιώδη ζητήματα: «Δεν υπάρχει καταμερισμός της ευθύνης, φτάνουν όλα επάνω. Όταν πρέπει να υπογράψει ο υπουργός για τη συνοδεία ενός μαθητή σε σχολικό διαγωνισμό στο εξωτερικό, ενώ πρέπει να έχουν προηγηθεί υπογραφές από το διευθυντή, το διευθυντή εκπαίδευσης, τον περιφερειακό διευθυντή και το γενικό γραμματέα, το παιδί μπορεί να μην προλάβει τους αγώνες… Φτάνει πια με τη γραφειοκρατία. Επίσης, η ψηφιοποίηση πρέπει να συνδυαστεί με απλούστευση των διαδικασιών, για να γίνει αποτελεσματική – είναι από τα πρώτα νομοσχέδια, που θα φέρουμε στη βουλή για ψήφιση.

Άλλη δυσκολία, είναι πως το υπουργείο Παιδείας διαθέτει πάρα πολλούς δημόσιους λειτουργούς. Τα συγκεκριμένα ζητήματα σημαίνουν, πως δεν γίνεται να υπάρχει αποτελεσματικότητα σε οποιαδήποτε άσκηση διοίκησης, δεν αφήνουν χώρο και χρόνο για τις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, που πρέπει να γίνουν. Αν γίνει λιγότερο γραφειοκρατικό αυτό το υπουργείο, τότε θα μπορούν να λυθούν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα».

Προσωπικό στοίχημα της Δ.Μιχαηλίδου, όπως δηλώνει, είναι η αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού και η υποστήριξη του παιδιού μέσα στο σχολείο. «Είμαστε αισιόδοξοι, γιατί δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου, προσέλαβε κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους, ώστε μαζί να πηγαίνουν στα σχολεία μία φορά την εβδομάδα – αυτή τη στιγμή, κάθε σχολείο έχει ένα τέτοιο δίδυμο κάθε εβδομάδα.

Το θέμα είναι ότι παρακολουθούν μόνο τα παιδιά, που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα. Εκεί θέλει δουλειά. Όπως θα γίνεται screening για την ανίχνευση τυχόν ζητημάτων σε όλα τα παιδιά στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, αντίστοιχα, είναι πρόθεσή μας, οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι ψυχολόγοι να κοιτάνε όλα τα παιδιά, χωρίς να αντιμετωπίζουν απαραίτητα κάποιο πρόβλημα. Με αυτό τον τρόπο, η διαδικασία κανονικοποιείται και καλλιεργείται μία σχέσης εμπιστοσύνης, η οποία θα ενισχύσει τα παιδιά ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα υποστήριξης από έναν άνθρωπο αναφοράς, εφόσον παραστεί ανάγκη.

Κάτι άλλο, το οποίο πρέπει να αλλάξουμε – θα δούμε πως ακριβώς – είναι το γεγονός, πως σήμερα για να μιλήσουν τα παιδιά σε κοινωνικό λειτουργό ή ψυχολόγο, πρέπει να υπάρχει έγκριση γονέα. Πολλές φορές, όμως, το ίδιο το οικογενειακό περιβάλλον είναι το παραμελητικό ή το κακοποιητικό – πώς θα ζητήσεις άδεια από αυτούς;», καταλήγει.