Εκατό χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την έναρξη της δεύτερης και πιο σκληρής φάσης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και το 2019 βρίσκει τον αγώνα των Ποντίων για τη διεθνή αναγνώριση του ειδεχθούς εγκλήματος να παραμένει στάσιμος.
Παρά τις επίμονες προσπάθειες ομογενειακών οργανώσεων για να αναγνωριστεί από πόλεις και χώρες η Γενοκτονία, από το δεύτερο μισό του 2018 και έως σήμερα δεν υπήρχουν καταγεγγραμένες νίκες. Έγιναν κάποια θετικά βήματα αλλά και υπήρξαν απογοητεύσεις όπως στην περίπτωση της απόρριψης του ψηφίσματος της Γερουσίας του Καναδά που ζητούσε από την κυβέρνηση της χώρας να αναγνωρίσει τη Γενοκτονία των Ποντίων και να ορίσει τη 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης για τους 353.000 νεκρούς προγόνους μας αλλά και της απόρριψης της πρότασης του Νότη Μαριά από το Ευρωκοινοβούλιο.
Τροχοπέδη αποτελεί και η επιλογή της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης να μην εντάσσει το ζήτημα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου στην επίσημη ατζέντα της.
Στην παρούσα φάση διαπιστώνεται πως έχουν εκ νέου δραστηριοποιηθεί οι ομογενείς στον Καναδά. Το Ελληνοκαναδικό Κογκρέσο ζητά από τον πρωθυπουργό της χώρας Τζάστιν Τριντό να αναγνωρίσει τη Γενοκτονία, ενώ ήδη έχει κατατεθεί στη Βουλή του Οντάριο πρόταση από τον βουλευτή Άρη Μπαμπικιάν για αναγνώριση όχι μόνο της Γενοκτονίας των Ποντίων αλλά και Αρμενίων-Ασσυρίων. Το θέμα της αναγνώρισης ανακινήθηκε πρόσφατα και στην Ιταλία με άρθρο στην εφημερίδα Il Messagero με αφορμή το βιβλίο Ragazza del Mar Nero (Η κοπέλα της Μαύρης Θάλασσας) της δημοσιογράφου Μαρίας Τάτσου.
Ποια η στάση της Ελλάδας
Βέβαια όλα τα παραπάνω ίσως προχωρούσαν ταχύτερα εάν το ελληνικό κράτος είχε διατυπώσει και επίσημα το αίτημα για διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας όλων των Ελλήνων της Ανατολής.
Η Ελλάδα αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Ποντίων στις 24 Φεβρουαρίου 1994, επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Γ. Παπανδρέου, κατόπιν εισήγησης του τότε υπουργού Εσωτερικών Άκη Τσοχατζόπουλου που με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων έγινε νόμος του κράτους. Ακολούθησε η Κύπρος που στις 19 Μαΐου του ίδιου έτους αναγνώρισε το ειδεχθές έγκλημα με απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων. Το 2015, στις 24 Μαρτίου και μόλις έναν μήνα πριν από τα 100 χρόνια της Γενοκτονίας των Αρμενίων, η Εθνοσυνέλευση της Αρμενικής Δημοκρατίας αναγνώρισε το έγκλημα σε βάρος των Ελλήνων του Πόντου.
Με δεσμευτικό ψήφισμά του το Κοινοβούλιο της Ολλανδίας αναγνώρισε τις Γενοκτονίες Ελλήνων, Αρμενίων και Ασσυρίων στις 9 Απριλίου 2015.
Ωστόσο δεν υπάρχει αναγνώριση από τη χώρα συνολικά. Κάτι ανάλογο έχει συμβεί με το σουηδικό Κοινοβούλιο που προχώρησε στην αναγνώριση των γενοκτονιών των χριστιανικών πληθυσμών Ελλήνων, Αρμενίων και Συροχαλδαίων στις 11 Μαρτίου 2010. Η Σουηδία δεν έχει αναγνωρίσει τις γενοκτονίες ως χώρα, ενώ πριν από περίπου τρία χρόνια και το σουηδικό Κοινοβούλιο ανακοίνωσε ότι θέλει να επανεξετάσει επιστημονικά το θέμα προκειμένου να συγκεντρωθούν περισσότερα στοιχεία που θα οδηγήσουν στην καθολική αναγνώριση τους.
Ποιες χώρες-πόλεις έχουν αναγνωρίσει τη Γενοκτονία
Στις 30 Απριλίου 2009 η Νότια Αυστραλία αναγνώρισε τα όσα υπέστησαν οι Έλληνες του Πόντου στις αρχές του 20ού αιώνα. Την 1η Μαΐου 2013 η Γερουσία της πολιτείας της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, της Μ. Ασίας, των Αρμενίων και των Ασσυρίων την περίοδο 1915-1922. Λίγες μέρες αργότερα, στις 12 Μαΐου 2013, η Βουλή της αυστραλιανής πολιτείας με πρόταση του τότε πρωθυπουργού της Μπάρι Οφάρελ αναγνώρισε την γενοκτονία των χριστιανών της Ανατολής.
Στις ΗΠΑ δώδεκα είναι οι πολιτείες που έχουν προχωρήσει στην αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων από τους Οθωμανούς Τούρκους. Πρόκειται για τις:
- Νέα Υόρκη, 19 Μαΐου 2002,
- Νιου Τζέρσεϊ, 2 Σεπτεμβρίου 2002,
- Κολούμπια, 8 Δεκεμβρίου 2002,
- Νότια Καρολίνα, 10 Ιανουαρίου 2003,
- Πενσιλβάνια, 12 Δεκεμβρίου 2003,
- Νόργουοκ, 2004,
- Κλίβελαντ, 11 Μαΐου 2005,
- Φλόριντα, 20 Απριλίου 2005,
- Ρόουντ Άιλαντ, 2008,
- Ιντιάνα, Δεκέμβριος 2014,
- Νότια Ντακότα, 26 Φεβρουαρίου 2015,
- Δυτική Βιρτζίνια, 24 Απριλίου 2016.
Στον Καναδά, το έγκλημα έχουν αναγνωρίσει το Μόντρεαλ, το Τορόντο, η Οτάβα, το Λασάλ, η Οσάβα, το Λαβάλ και τα διαμερίσματα του Villeray-Saint Michel-Parc Extension, στην ευρύτερη περιοχή του Μόντρεαλ. Στο πλευρό των Ποντίων έχουν σταθεί και τα δημοτικά συμβούλια των πόλεων Βανκούβερ και Ρεγγίνας.
Τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου αναγνώρισε στις 15 Δεκεμβρίου 2007 με ψήφισμά της η Διεθνής Ένωση Ακαδημαϊκών για τη Μελέτη των Γενοκτονιών (IAGS, International Association of Genocide Scholars). Έναν χρόνο νωρίτερα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε αποδεχθεί και αναγνωρίσει το ειδεχθές έγκλημα, ενώ με ψηφίσματά τους έχουν προβεί σε αναγνωρίσεις και θεσμικά όργανα νεολαιών όπως αυτή του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στα τέλη Μαΐου του 2015.