Αγώνα δρόμου για να περισώσουν εντυπωσιακούς θησαυρούς από την «ρωσική Ατλαντίδα», που αναδύθηκε από το βυθό μιας τεράστιας λίμνης στη Σιβηρία δίνουν Ρώσοι αρχαιολόγοι.
Για λίγες εβδομάδες κατά τους θερινούς μήνες η στάθμη της λίμνης υποχωρεί επιτρέποντας στους αρχαιολόγους να διεξάγουν έρευνες και ανασκαφές σε νεκροπόλεις προϊστορικών και αρχαίων πολιτισμών από την εποχή του Χαλκού μέχρι εκείνη του Τζένγκις Χαν. Ιδιαίτερα πλούσιοι σε ευρήματα είναι οι τάφοι Ούνων νομάδων που ζούσαν στην περιοχή της ρωσικής Ατλαντίδας πριν από περίπου 2.000 χρόνια.
Οι Ρώσοι αρχαιολόγοι δίνουν μάχη με το χρόνο για να περισώσουν ό,τι προλάβουν από τις βυθισμένες νεκροπόλεις στη νότια Σιβηρία.
Για τους αρχαιολόγους είναι μια μάχη με το χρόνο καθώς στις αρχές Ιουλίου τα νερά της λίμνης θα ανέβουν και πάλι καλύπτοντας τους τάφους και θα παραμείνουν παγωμένα μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Έτσι μέχρι τα τέλη του μήνα οι αρχαιολόγοι θα εργάζονται πυρετωδώς για να ανασύρουν ό,τι προλάβουν καθώς εκφράζονται φόβοι ότι με την πάροδο του χρόνου η ζημιά στις νεκροπόλεις θα είναι ολοένα και μεγαλύτερη.
Τα ευρήματα στη ρωσική «Ατλαντίδα»
Μέχρι στιγμής η αρχαιολογική σκαπάνη έχει καταφέρει να φέρει στο φως τις εν μέρει μουμιοποιημένες σορούς δύο προϊστορικών γυναικών, που ετάφησαν μαζί με τα σύνεργα της δουλειάς τους. Τη μία, που ήταν ντυμένη στο μετάξι, οι αρχαιολόγοι τη βάφτισαν “Ωραία Κοιμωμένη”. Αρχικά νόμισαν ότι επρόκειτο για κάποια ιέρεια, αλλά πλέον θεωρούν ότι ήταν σχεδιάστρια δερμάτινων ενδυμάτων. Η άλλη ήταν μια υφάντρα, που ετάφη μαζί με το ξύλινο αδράχτι της.
O αρχαιολογικός χώρος στη λίμνη Σαγιάν της ρωσικής «Ατλαντίδας»
Η ρωσική Ατλαντίδα βρίσκεται σε έναν αγαπημένο προορισμό διακοπών του Βλαντίμιρ Πούτιν, στην ορεινή περιοχή της Δημοκρατίας της Τιβά ή Τουβά στη νότια Σιβηρία κοντά στα σύνορα με τη Μογγολία. Οι αρχαιολογικοί χώροι βρίσκονται μέσα στη λίμνη Σαγιάν, έναν τεράστιο ταμιευτήρα νερού κοντά στο φράγμα Σαγιάνο Σουσένσκαγια στον ποταμό Γιενισέι. Η λίμνη καλύπτει έκταση 621 τ. χλμ, αλλά στη διάρκεια των πρώτων μηνών του καλοκαιριού η στάθμη της υποχωρεί κάπου 15 μέτρα, επιτρέποντας σε περίπου 110 ταφικά σημεία να αναδυθούν στην επιφάνεια στον αρχαιολογικό χώρο Αλα-Τέι.
Οι δύο μυστηριώδεις μούμιες: Η «Ωραία Κοιμωμένη» και η «Υφάντρα»
Σ’ έναν άλλο αρχαιολογικό χώρο της ρωσικής Ατλαντίδας, το Τερεζίν, που βρίσκεται εγγύτερα στις όχθες έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 32 τάφοι, ενώ υπάρχουν κι άλλοι χώροι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος από την εποχή του Χαλκού μέχρι πριν από εννιά αιώνες.
«Από επιστημονικής άποψης πρόκειται για έναν εκπληκτικό χώρο», λέει η επικεφαλής των ανασκαφών, δρ Μαρίνα Κιλουνόσκαγια του Ινστιτούτου Πολιτισμικής Ιστορίας της Αγίας Πετρούπολης. «Είμαστε απίστευτα τυχεροί που βρήκαμε ασύλητους από τυμβωρύχους αυτούς τους τάφους πλούσιων Ούνων νομάδων», πρόσθεσε. Κι όπως εξήγησε οι δύο μούμιες «βρέθηκαν μαζί με κομμάτια δέρματος, νήματα και ένα αδράχτι, και πρέπει να έπαιζαν ιδιαίτερο ρόλο στην κοινωνία των Ούνων, που τιμούσαν τις γυναίκες. Δεν ήταν μητριαρχική η κοινωνία τους, αλλά αντιμετώπιζαν με μεγάλο σεβασμό τις γυναίκες και τις ικανές τεχνίτριες».
Περιδέραιο με χάντρες που βρέθηκε σ’ έναν από τους τάφους στη λίμνη Σαγιάν / Φωτογραφία: Ιnstitute for the History of Material Culture, St. Petersburg
Τα ευρήματα στη ρωσική Ατλαντίδα περιλαμβάνουν αριστουργήματα ου λεγόμενου ζωικού κύκλου με πόρπες γυναικείων ζωνών που αναπαριστούν σκηνές μάχης μεταξύ τίγρεων και δράκων, πανέμορφους ταύρους, άλογα, καμήλες και φίδια, ενώ άλλοι θησαυροί της υποβρύχιας νεκρόπολης προέρχονται από την αρχαία Κίνα, όπως μετάξι, καθρέφτες και νομίσματα της δυναστείας των Χαν (206 π.Χ. -220 μ.Χ.), της χρυσής εποχής της Κινεζικής ιστορίας και πολιτισμού.
Η «Ωραία Κοιμωμένη» φορούσε μια μεταξωτή φούστα στερεωμένη με μια ζώνη με πολύτιμα πετράδια, ενώ στον τάφο της είχαν εναποθέσει ένα πλουσιοπάροχο γεύμα για το ταξίδι στη μεταθανάτια ζωή. Σε μια περίτεχνη ξύλινη τσάντα βρέθηκε ο κινεζικής κατασκευής καθρέφτης της, ενώ εντοπίστηκαν και τουρκουάζ και μωβ χάντρες που στόλιζαν τη ζώνη, δαχτυλίδια, μια άλλη ζώνη από δέρμα και οστά με όμορφα χαρακτικά σχέδια κι ένα σιδερένιο μαχαίρι με πλούσια διακοσμημένη λαβή. Στον τάφο της «υφάντρας» από την άλλη βρέθηκαν χάντρες εκτυφλωτικής λάμψης, δύο πέτρινα μενταγιόν και ζώνες κατασκευασμένες από οστά.