Ιστορική ημέρα στο Ουκρανικό: Συμφωνία για εκεχειρία και ανταλλαγή αιχμαλώτων – Αποχωρούν τα στρατεύματα από το Ντόνμπας

Οι πρόεδροι της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν και της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι συμφώνησαν για την αποχώρηση των στρατιωτικών δυνάμεων από τρεις διεκδικούμενες περιοχές ως τα τέλη του Μαρτίου, καθώς και να εφαρμοστεί πλήρως η κατάπαυση του πυρός στην ανατολική Ουκρανία ως το τέλος της χρονιάς, όπως ανακοινώθηκε από την γαλλική προεδρία μετά το πέρας της τετραμερούς συνόδου κορυφής στο Παρίσι.

Τα μέρη «δεσμεύθηκαν στην πλήρη και διεξοδική εφαρμογή [της συμφωνίας] κατάπαυσης του πυρός» και «την εφαρμογή όλων των απαραίτητων μέτρων υποστήριξης της εκεχειρίας πριν εκπνεύσει το έτος 2019», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Ακόμη, συμφώνησαν να επιτύχουν «τον στόχο της απόσυρσης δυνάμεων και οπλισμού ως τα τέλη του Μαρτίου του 2020», αναφέρει η κοινή ανακοίνωση των τεσσάρων μερών του λεγόμενου σχήματος της Νορμανδίας.

Η σύνοδος κορυφής για τους Πούτιν και Ζελένσκι ήταν και η πρώτη φορά που συναντήθκαν. Ο νέος πρόεδρος της Ουκρανίας έχει δηλώσει ότι ο τερματισμός του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία ήταν και είναι η μεγαλύτερη προτεραιότητά του.

Στην κοινή ανακοίνωση, γίνεται ακόμη αναφορά στην ανταλλαγή «όλων» των αιχμαλώτων ως το τέλος της χρονιάς, με τη διευκρίνιση ότι πρόκειται για τους κρατουμένους τα στοιχεία των οποίων είναι εξακριβωμένα.

Συμφωνήηκε η δημιουργία νέων σημείων διέλευσης στις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των εδαφών που ελέγχουν οι κυβερνητικές δυνάμεις και οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές στο Ντονμπάς.

Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε «πολύ ικανοποιημένη» για τις αποφάσεις που πάρθηκαν στην τετραμερή σύνοδο κορυφής για τον πόλεμο στην Ουκρανία στο Παρίσι χθες.

«Σήμερα [χθες Δευτέρα] ξεπεράσαμε το αδιέξοδο» δήλωσε.

Τα μέρη συμφώνησαν σε «ρεαλιστικούς» στόχους, προσθέτοντας ότι «φυσικά» σκοπός είναι «να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο».

Είπε ότι η χθεσινή τετραμερής σύνοδος του λεγόμενου σχήματος της Νορμανδίας έδωσε νέα ώθηση στην προσπάθεια αποκατάστασης της ειρήνης στην ανατολική Ουκρανία αλλά προειδοποίησε πως μένει να γίνει πολύ δουλειά.

«Λέω πολύ ανοιχτά ότι έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε αλλά η αίσθηση που αποκόμισα από αυτή τη συνάντηση είναι πως υπάρχει καλή θέληση για να επιλυθούν δύσκολα προβλήματα», πρόσθεσε η Μέρκελ. «Τώρα χρειάζεται να συνεχίσουμε να δουλεύουμε πολύ σκληρά, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό, αλλά υπάρχει ορμή ξανά, κίνηση», έκρινε η Γερμανίδα καγκελάριος.

«Για εμένα, το λέω ειλικρινά», το αποτέλεσμα της τετραμερούς συνόδου κορυφής του Παρισιού «είναι πολύ λίγο: θέλω να επιλύσουμε περισσότερα προβλήματα», συνόψισε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, στην κοινή συνέντευξη Τύπου μετά τις συνομιλίες που είχε με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Εθίγησαν πολλά ζητήματα, οι ομόλογοί μου είπαν ότι πρόκειται για πολύ καλό αποτέλεσμα σε μια πρώτη συνάντηση. Αλλά για εμένα, το λέω ειλικρινά, είναι πολύ λίγο» το αποτέλεσμα, επέμεινε ο Ζελένσκι.

Επανέλαβε τη θέση του Κιέβου ότι η ουκρανική κυβέρνηση πρέπει να έχει πλήρη έλεγχο στο ανατολικό τμήμα της χώρας και δεν πρόκειται να συμβιβαστεί ούτε να αποδεχθεί την παραχώρηση εδαφών.

Ακόμη, ο Ζελένσκι ανήγγειλε την ανταλλαγή όλων των αιχμαλώτων των κυβερνητικών δυνάμεων και των ρωσόφωνων αυτονομιστών πριν από τέλος της χρονιάς.

Τα μέρη «θα συμβάλλουν στην αμοιβαία απελευθέρωση πριν από την 31η Δεκεμβρίου όλων των κρατουμένων, βάσει της αρχής “όλοι έναντι όλων”», εξήγησε.

Ακόμη, ο Ζελένσκι έκρινε ότι η σύνοδος επέτρεψε να «ξεμπλοκαριστεί» το ζήτημα της διέλευσης ρωσικού φυσικού αερίου από την ουκρανική επικράτεια και ότι η δουλειά για την επίτευξη διμερούς συμφωνίας θα συνεχιστεί με συνομιλίες ανάμεσα στις κυβερνήσεις του ιδίου και του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Κίεβο και Μόσχα διεξάγουν διαπραγματεύσεις προς αντικατάσταση της συμφωνίας για τα ενεργειακά που συνήφθη προ δεκαετίας, η ισχύς της οποίας εκπνέει στα τέλη της χρονιάς.

Ο Ζελένσκι και ο Πούτιν πάντως παραδέχθηκαν πως διαφωνούν σε πολλά, ιδίως για πτυχές της πολιτικής διευθέτησης στο Ντονμπάς, κι έδωσαν ραντεβού σε τέσσερις μήνες, χρονικό διάστημα εντός του οποίου θα προσπαθήσουν να επιλύσουν τις διαφορές τους.

Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν εξήρε το «σημαντικό βήμα» το οποίο έγινε χθες στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης στην Ουκρανία και «χωρίς αμφιβολία» της αναθέρμανσης των σχέσεων μετά την τετραμερή σύνοδο κορυφής του Παρισιού, διαβεβαιώνοντας πως η Μόσχα «θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της ώστε η σύρραξη να τερματιστεί».

«Η διαδικασία οδεύει να προχωρήσει σε μια καλή κατεύθυνση, διότι θα γίνουν ανταλλαγές αιχμαλώτων, διότι θα υπάρξει αποχώρηση δυνάμεων από τρία σημεία-κλειδιά και διότι συναντηθήκαμε στο πλαίσιο του σχήματος της Νορμανδίας», απαρίθμησε ο Πούτιν μετά τις συνομιλίες του με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και την καγκελάριο της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ. Είπε πως βρήκε χρήσιμες αυτές τις συνομιλίες.

Ωστόσο συνεχίζουν να υπάρχουν πολλά ακανθώδη ζητήματα προς διευθέτηση. Ο Πούτιν είπε ότι θα ήθελε να δει αναθεώρηση του Συντάγματος της Ουκρανίας για την παραχώρηση ειδικού καθεστώτος στο Ντονμπάς, την ανατολική Ουκρανία όπου η σύρραξη ανάμεσα στις ουκρανικές δυνάμεις και τους ρωσόφωνους αυτονομιστές έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 13.000 ανθρώπους από το 2014.

Ακόμη, έκρινε πως χρειάζονται περισσότερα σημεία διέλευσης για τους αμάχους στα μέτωπα και να υπάρξει αμνηστία για όσους ενεπλάκησαν στη σύρραξη.

Η ατμόσφαιρα όταν συναντήθηκαν — για πρώτη φορά — ο Πούτιν με τον Ζελένσκι, πρώην τηλεοπτικό κωμικό που μετατράπηκε σε πολιτικό, ήταν μάλλον ψυχρή. Δεν ανταλλάχθηκε δημόσια χειραψία· οι δύο ηγέτες απέφυγαν να κοιτάξουν ο ένας τον άλλον στα μάτια.

Η διμερής συνάντησή τους, μετά τις αρχικές συνομιλίες 2 ωρών με τον Μακρόν και τη Μέρκελ και πριν επαναληφθούν οι εργασίες σε τετραμερές επίπεδο, κράτησε περίπου 15 λεπτά, ανέφερε μια πηγή προσκείμενη στο Ελιζέ.

Πάντως οι τετραμερείς συνομιλίες, συνολικής διάρκειας εννέα ωρών, απέφεραν αποτελέσματα και συγκεκριμένες δεσμεύσεις, που αποτυπώθηκαν στην επίσημη ανακοίνωση της συνόδου.