Έντονη διαμάχη Ρωσίας και Τσεχίας για την σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία το 1968

Ο πρόεδρος της Τσεχίας Μίλος Ζέμαν χαρακτήρισε «απόλυτη αναίδεια» την αντίδραση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών στον νόμο που ψηφίσθηκε στην Τσεχία, σύμφωνα με τον οποίο η 21η Αυγούστου ανακηρύσσεται Ημέρα Μνήμης των θυμάτων της εισβολής στην Τσεχοσλοβακία το 1968 και της κατοχής που επακολούθησε από τα στρατεύματα του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Σε συνέντευξη του στον διαδικτυακό ιστότοπο Parlamentnilisty, ο Μίλος Ζέμαν δήλωσε ότι ενδέχεται να ακυρώσει την επίσκεψη του στη Μόσχα τον Μάιο του 2020 επ’ ευκαιρία της 75ης επετείου της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) μετά την εκτίμηση που διατύπωσε πρόσφατα η Ρωσία και συγκεκριμένα το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών για την εισβολή των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968.

«Πριν λίγο καιρό αποδέχθηκα την πρόταση του προέδρου Πούτιν να παραστώ στους εορτασμούς (στην Μόσχα) της 75ης επετείου της Νίκης… αλλά τώρα σκέφτομαι, να πάω ή να μην πάω εκεί γενικά, ή τουλάχιστον να κάνω κάτι άλλο, να πάω εκεί και να πω στους Ρώσους «τι θα λέγατε να γυρίσετε την σελίδα (της ιστορίας σας) και να σταματήσετε να μνημονεύετε αυτή την επέτειο (της Νίκης);», δήλωσε ο Ζέμαν.

Την αντίδραση του Τσέχου προέδρου προκάλεσε η ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών της 18ης Δεκεμβρίου, στην οποία αναφέρεται ότι ο πρόσφατα ψηφισθείς νόμος στην Τσεχία, που ανακηρύσσει την 21η Αυγούστου ως Ημέρα Μνήμης των θυμάτων της εισβολής και της κατοχής της Τσεχοσλοβακίας που επακολούθησε από τα στρατεύματα του Συμφώνου της Βαρσοβίας το 1968, είναι αμφίβολο αν θα συμβάλλει στην επιτυχή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Στην ίδια ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών επισημαίνεται ότι με «μεγάλη απογοήτευση» μάθαμε για τον νόμο που ψηφίσθηκε, καθώς μια τέτοια προσέγγιση αντιτίθεται στις συμφωνίες του 1993, με τις οποίες οι πλευρές διακήρυξαν την επιθυμία τους «να θέσουν τέλος στο ολοκληρωτικό παρελθόν».

Ο Ζέμαν, ο οποίος είχε υπογράψει τον νόμο στις 13 Δεκεμβρίου, χαρακτήρισε την αντίδραση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών «απόλυτη αναίδεια».

Η ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, είχε προκαλέσει και την έντονη αντίδραση του τσέχικου υπουργείου Εξωτερικών. Ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Τόμας Πετρζίτσεκ στις 19 Δεκεμβρίου δήλωσε ότι η Δημοκρατία της Τσεχίας είναι κυρίαρχο κράτος και έχει δικαίωμα να τιμά την μνήμη εκείνων που σκοτώθηκαν κατά την επίθεση των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία, ενώ προτίθεται στις αρχές Ιανουαρίου του 2020 να συναντηθεί με τον Ρώσο πρεσβευτή στην Τσεχία Αλεξάντρ Ζμεγιέφσκι.

Τσέχοι ιστορικοί θεωρούν ότι κατά την περίοδο της παραμονής των σοβιετικών στρατευμάτων στο έδαφος της Τσεχοσλοβακίας από τον Αύγουστο του 1968 έως τον Ιούνιο του 1991, σε διάφορα περιστατικά έχασαν την ζωή τους 406 Τσεχοσλοβάκοι πολίτες. Ρώσοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι μόνο κατά τον πρώτο μήνα της εισβολής έχασαν την ζωή τους 12 σοβιετικοί στρατιώτες.