Κόσμος
Σύμφωνα με δημοσίευμα το Bloomberg τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία εξετάζουν το ενδεχόμενο βελτίωσης των σχέσεων με την Τουρκία, προοπτική που θα μπορούσε να ωφελήσει το εμπόριο και την ασφάλεια σε μια ευμετάβλητη περιοχή.
Πρόκειται για ένα «δειλό» άνοιγμα δεδομένων των μακροχρόνιων εντάσεων και της διαπάλης για την άσκηση επιρροής στη Μέση Ανατολή, μια κίνηση με κάθε άλλο παρά εξασφαλισμένη την επιτυχία δεδομένων των κατηγοριών από τα δύο κράτη του Κόλπου εις βάρος της Τουρκίας για την υποστήριξή της στην Μουσουλμανική Αδελφότητα, που εκείνες χαρακτηρίζουν τρομοκρατική και απειλή για τους κρατούσες δυναστείες, αλλά η Άγκυρα θεωρεί ως ένα δημοφιλές κίνημα.
Ωστόσο, σημειώνει το πρακτορείο, ακόμη και μια μικρή πρόοδος μπορεί να συνεισφέρει στην αποκλιμάκωση των εντάσεων για ευρύτερα περιφερειακά ζητήματα.
Το άνοιγμα αυτό που εκδηλώνεται δημοσίως, αλλά και κατ’ ιδίαν, συμπίπτει με μια αναθεώρηση της εξωτερικής πολιτικής τόσο στις χώρες του Κόλπου όσο και στην Ουάσιγκτον. Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ πρόσφατα τερμάτισαν μια κόντρα με το Κατάρ – σύμμαχο της Τουρκίας – επί θεμάτων που ομοιάζουν με τα σημεία τριβής τους με την Άγκυρα. Την ίδια ώρα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ, την ώρα που η νέα αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Τζο Μπάιντεν αναμένεται να σκληρύνει τη γραμμή της έναντι τόσο της Άγκυρας όσο και των ΗΑΕ και του Ριάντ.
Ο ρόλος του εμπορίου
Τούρκος αξιωματούχος είπε σύμφωνα με το πρακτορείο ότι η Τουρκία και τα ΗΑΕ συζήτησαν το ενδεχόμενο άρσης εμπορικών φραγμών μετά και την πρόσφατη απόφαση επανέναρξης πτήσεων μεταξύ των πρωτευουσών των δύο χωρών, που είχαν σταματήσει λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Πηγή ενήμερη αναφορικά με τη θέση των χωρών του Κόλπου χαρακτήρισε το άνοιγμα προς την Τουρκία ως μια «διαδικασία σε αρχικό στάδιο», καθώς το ζήτημα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας διατηρεί κεντρικό ρόλο στις ανησυχίες των δύο κρατών και της συμμάχου της, Αιγύπτου.
Τούρκοι αξιωματούχοι, πάλι, είπαν στο Bloomberg ότι δεν επιχειρήθηκε άμεση ή έμμεση προσέγγιση από το Αμπού Ντάμπι και το Ριάντ που να περιλάμβανε απαιτήσεις για αλλαγή πολιτικής έναντι της Μουσουλμανικής Αδελφότης, αλλά γνωρίζουν ότι το θέμα είναι σημαντικό για τις χώρες του Κόλπου, έστω κι αν υπάρχουν πενιχρά περιθώρια διπλωματικών ελιγμών ως προς αυτό.
Σημεία τριβής υπάρχουν και σε άλλα ζητήματα με τις δύο πλευρές να αλληλοκατηγορύνται για ανάμειξη σε εσωτερικές υποθέσεις, ενώ υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα στον εμφύλιο της Λιβύης κι έχουν συγκρουστεί αναφορικά με τη Συρία, το Ιράκ και την Αίγυπτο, αλλά και με τις έρευνες της Τουρκίας για ενεργειακούς πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, το επιχειρούμενο άνοιγμα συνιστά μια νέα, πιο συμφιλιωτική προσέγγιση από μέρους των χωρών του Κόλπου με τα ΗΑΕ να συμπεριλαμβάνουν, όπως έχουν πει, τον τερματισμό κρίσεων στο όραμά τους για τον κόσμο που θα αναδυθεί μετά τη λήξη της πανδημίας.
Αλλά και οι εξαγωγές παίζουν μεγάλο ρόλο στη νέα στρατηγική. Τα ΗΑΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή μετά το Ιράκ με την Άγκυρα να εξάγει σειρά αγαθών στη χώρα, από εξαρτήματα αεροσκαφών μέχρι πολύτιμους λίθους. Η Σαουδική Αραβία, που τροφοδοτεί την Τουρκία με πετρέλαιο και χημικά παραμένει μια από τις μεγαλύτερες περιφερειακές αγορές της, αν και οι Αρχές στο Ριάντ φέρονται να έβαλαν πέρυσι μπλόκο στις εισαγωγές τουρκικών προϊόντων.
Η σκιά της δολοφονίας Κασόγκι στις σχέσεις Σαουδικής Αραβίας – Τουρκίας
Η προσέγγιση προς το παρόν είναι επιφυλακτική στις δημόσιες δηλώσεις. Ανώτερος αξιωματούχος των ΗΑΕ κάλεσε τον περασμένο μήνα την Τουρκία «να επαναβαθμονομήσει τις σχέσεις της με τους Άραβες» σημειώνοντας ότι το Αμπού Ντάμπι δεν έχει λόγους να συγκρούεται με την Άγκυρα. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είπε ότι η Τουρκία συζητά με τις δύο χώρες του Κόλπου, αλλά απέρριψε το ενδεχόμενο μιας γρήγορης συμφωνίας, καλώντας τα ΗΑΕ να εγκαταλείψουν πολιτικές που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της χώρας του.
Ένα άλλο σημείο τριβής στις σχέσεις τους είναι η έρευνα της Τουρκίας για την στυγερή δολοφονία του δημοσιογράφου και σφοδρού επικριτή του Ριάντ Τζαμάλ Κασόγκι από Σαουδάραβες πράκτορες τον Οκτώβριο του 2018 στο προξενείο της χώρας στην Κωνσταντινούπολη.
«Οι ιδεολογικές διαφορές θα συνεχιστούν, όπως και οι συγκρούσεις», λέει ο λέκτορας του King’s College του Λονδίνου, Αντρέας Κριγκ, σημειώνοντας πάντως ότι η Άγκυρα και το Ριάντ θα μπορούσαν να συνεργαστούν για την αναβάθμιση της σαουδαραβικής αμυντικής βιομηχανίας στον τομέα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και άλλων οπλικών συστημάτων.
Ενώ υπογραμμίζει ότι και ο Ερντογάν θα πρέπει να αλλάξει γραμμή μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν με τις πιέσεις που δέχεται στο εσωτερικό λόγω της πανδημίας, τα πολλά στρατιωτικά μέτωπα που έχει ανοίξει και τα προβλήματα στις σχέσεις του με την ΕΕ. «Θα πρέπει κι αυτός να κάνει παραχωρήσεις, δεν μπορεί να έχει κι άλλους εχθρούς», σημειώνει.
