Η Σλοβενία αναλαμβάνει την εκ περιτροπής Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Πορτογαλία σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ευρώπη.
«Η σλοβενική προεδρία έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ευρώπη καθώς προσπαθούμε να ξαναχτίσουμε την Ενωση μετά την πανδημία της Covid-19», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι κατά τη συζήτηση του προγράμματος της Προεδρίας που έγινε στο ΕΚ με τον πρωθυπουργό της Σλοβενίας, Γιάνεζ Γιάνσα και τις πολιτικές ομάδες.
Εκτός από την ανάκαμψη, η Σλοβενία θα δουλέψει στους ακόλουθους τομείς:
- Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας
- Εφαρμογή του εργαλείου της ανάκαμψης και της ανθεκτικότητας
- Πράσινη μετάβαση
- Κυβερνοασφάλεια και ψηφιακός μετασχηματισμός
- Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης
- Κράτος δικαίου
- Μετανάστευση
Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις των Σλοβένων ευρωβουλευτών, που έχει συλλέξει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για τις προσδοκίες που έχουν από την Προεδρία της χώρας τους.
«Η προεδρία έρχεται σε μια στρατηγικά πολύ σημαντική στιγμή. Η ΕΕ αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, από την ανάκαμψη που έρχεται μετά την κρίση της πανδημίας ως τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας, επιδιώκοντας παράλληλα να διατηρήσει το κοινωνικό μοντέλο και τα θέματα ασφαλείας», δήλωσε η Ρομάνα Τομτς του EPP, προσθέτοντας ότι η μεγάλη μας ευθύνη ως προεδρεύουσα χώρα είναι να συμμετάσχουμε ενεργά σ’ αυτά τα θέματα για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης και κατέληξε λέγοντας ότι «αυτή είναι επίσης μια ευκαιρία για να ακουστεί η φωνή και η γνώμη μας».
Η Τάνια Φάγιον (S&D) περιμένει από τη σλοβενική προεδρία να υπερασπιστεί το κράτος δικαίου, την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων καθώς και την επίτευξη υψηλού επιπέδου συναίνεσης, όταν υιοθετήσει τα μέτρα για να στηρίξει την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη της ΕΕ. Αναμένει, όπως πρόσθεσε η ίδια, κατηγορηματικά την κατεύθυνση που θα επιβεβαιώσει τη θέση και τη φήμη της Σλοβενίας ως συμμάχου και σταθερού υποστηρικτή μιας ενωμένης αλληλέγγυας ΕΕ.
Ο Κλέμεν Γκροσέλι (Renew Europe) επέκρινε ορισμένα από τα πρόσφατα μέτρα της κυβέρνησης και τόνισε ότι αναμένει από τη σλοβενική προεδρία να ακολουθήσει τις αξίες και αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ, προσθέτοντας «εύχομαι η Σλοβενία να είναι αυτό που πάντα ήταν, υπερασπιστής και προωθητής των αρχών και αξιών του κράτους δικαίου, της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της ανεξάρτητης δικαιοσύνης και χώρα του δημοκρατικού διαλόγου με τον μη κυβερνητικό τομέα και την κοινωνία των πολιτών.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή ιστοσελίδα Politico, ο φιλελεύθερος Γκροσέλι, το κόμμα του οποίου ανήκει στην αντιπολίτευση, κάλεσε το EPP «να επιλύσει δια μιας το πρόβλημα και να μην κάνει τα ίδια λάθη που έκανε με το Fidesz του Ορμπαν».
Ποιος είναι ο Γιάνεζ Γιάνσα
Στο μεταξύ τα φώτα της δημοσιότητας θα είναι στραμμένα τους προσεχείς έξι μήνες στον πρωθυπουργό Γιάνεζ Γιάνσα και στην κυβέρνησή του, ο οποίος έχει ήδη κατηγορηθεί για περιορισμό της ελευθερίας των ΜΜΕ, για υπονόμευση της δουλειάς των ευρωπαίων εισαγγελέων και για αποδυνάμωση των δικαστηρίων και των ανεξάρτητων αρχών.
Σύμφωνα με εκτεταμένο άρθρο του Politico, o Γιάνσα είναι επίσης θερμός υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ και παραγωγικότατος χρήστης του Twitter, γνωστός με το ψευδώνυμο «Marshal Tweeto» κατά παράφραση του Marshal Josip Broz Tito, επί μακρόν ηγέτη της Γιουγκοσλαβίας, μέρος της οποίας αποτελούσε η Σλοβενία. Ο Γιάνσα χρησιμοποίησε τα social media για να προωθήσει θεωρίες συνωμοσίας για εκλογική νοθεία στις αμερικανικές εκλογές και έκανε την πρόβλεψη ότι ο Τζο Μπάιντεν θα είναι «ένας από τους πιο αδύναμους προέδρους της ιστορίας», ενώ έκανε προσωπικές επιθέσεις σε δημοσιογράφους και αντιπάλους.
Τίποτα απ όλα αυτά όμως δεν προκάλεσε σοβαρή ανησυχία στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP), στους κόλπους του οποίου συνυπάρχουν τα κόμματα των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών, των Γάλλων Ρεπουμπλικανών και του Σλοβενικού Δημοκρατικού Κόμματος του Γιάνσα. Οι αξιωματούχοι του EPP, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Politico, αψηφούν τις ανησυχίες περί σταδιακής στροφής του Γιάνσα σε μια παραλλαγή του Ούγγρου ομολόγου του, Βίκτορ Ορμπαν και υποστηρίζουν ότι οι προκλήσεις του μένουν στην ρητορική κυρίως και δεν προχωράει σε επικριτέες πράξεις.
Ακόμη και η Ρομπέρτα Μέτσολα, μια από τις πιο ένθερμες υποστηρίκτριες του κράτους δικαίου στο EPP υιοθέτησε προσεκτικούς τόνους μιλώντας για τη Σλοβενία.
Ωστόσο οι εκτιμήσεις αυτές έρχονται σε αντίθεση με αυτές οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διεθνών οργανισμών και ΜΚΟ. Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει επίσης καταγγείλει επιδείνωση της ελευθερίας των ΜΜΕ τον περασμένο χρόνο, ενώ η πιο πρόσφατη έκθεση για τη Σλοβενία του Freedom House αναφέρει ότι το κόμμα του Γιάνσα «επιχείρησε να αναμειχθεί στους ανεξάρτητους θεσμούς»
Σε πρόσφατη συζήτηση στο ΕΚ, ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρέιντερς εξέφρασε ανησυχία για την αποτυχία να οριστεί ευρωπαίος απεσταλμένος εισαγγελέας στη Σλοβενία, γεγονός που εγείρει ανυσυχίες ότι η εθνική διαδικασία δεν λειτουργεί σωστά.
Ο ίδιος ο Γιάνσα απορρίπτει τις κατηγορίες και τις αποδίδει στα ΜΜΕ και τους πολιτικούς του αντιπάλους τονίζοντας ότι επί 30 χρόνια αγωνίζεται για την Ευρώπη και τις ευρωπαϊκές αξίες.
«Κοιτάξτε, πριν 33 χρόνια ήμουν νεαρός δημοσιογράφος και έγραφα επικριτικά σχόλια για το κομμουνιστικό καθεστώς», δήλωσε πρόσφατα στο WION TV. «Γνωρίζω λοιπόν τι θα πει ελευθερία της έκφρασης, ελευθερία των ΜΜΕ και δεν πιστεύω τίποτα απ’ ότι διαβάζετε στις ευρωπαϊκές εφημερίδες».
Είναι η δεύτερη φορά που η Σλοβενία αναλαμβάνει την Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μετά το 2008, ενώ η Γαλλία θα πάρει τη σκυτάλη για το πρώτο εξάμηνο του 2022.