Διάσκεψη για το κλίμα: Στο τραπέζι οι κλιματικές αποζημιώσεις και η αυστηροποίηση των δεσμεύσεων των χωρών

To Σαρµ Ελ Σέιχ είναι ένα από τα πιο δηµοφιλή παραθεριστικά θέρετρα της Αιγύπτου και η ταχύτερα αναπτυσσόμενη περιοχή της χώρας. Ένας μικρός παράδεισος στην Ερυθρά θάλασσα. Αυτή τη φορά, όμως, τα πεντάστερα παραθαλάσσια ξενοδοχεία εκεί δεν φιλοξενούν τουριστες αλλά ηγέτες από όλο τον κόσμο. Εκπροσωπούνται 200 χώρες, ενώ συνολικά 30 χιλιάδες άτομα έχουν κατακλύσει το μέρος για τη νέα 27η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα COP27 που διεξάγεται από τις 6 έως τις 18 Νοεμβρίου.

Έχει περάσει ακριβώς ένας χρόνος απο την προηγούμενη διάσκεψη για το κλίμα που πραγματοποιήθηκε στη Γλασκώβη. Τότε, ήταν και η πρώτη φορά που απευθύνθηκε έκκληση στα έθνη να ξεκινήσουν τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα. Η διατύπωση, ωστόσο, αποδυναμώθηκε την τελευταία στιγμή υπό την πίεση της Κίνας και της Ινδίας. Έκτοτε, επικρατεί απογοήτευση, αγωνία και έριδες. Το ζήτημα της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πιο επείγον από ποτέ.

«Η περσινή σύνοδος COP26 στη Γλασκώβη μας έδωσε λόγους να ελπίζουμε σε πρόοδο. Σχεδόν 200 χώρες συγκεντρώθηκαν για να συμφωνήσουν σχετικά με τις λεπτομέρειες της Συμφωνίας του Παρισιού, με στόχο τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου. Η φετινή χρονιά υποτίθεται πως θα είχε να κάνει με την υλοποίηση όσων είχαν συμφωνηθεί.

Ωστόσο, τους τελευταίους 12 μήνες, η υφήλιος έχει κλονιστεί από τον πόλεμο στην Ευρώπη, τη ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού και εντεινόμενες πολιτικές και οικονομικές διαφορές μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών. Καθώς οι ηγέτες μεταβαίνουν αυτό το Σαββατοκύριακο στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ ελ Σέιχ για την COP27, όσοι δίνουν μάχη ενάντια στην κλιματική κρίση (climate warriors) αναρωτιούνται τι μπορεί να γίνει σε αυτήν την κομβική στιγμή για να σωθεί ο πλανήτης», γράφει σε ανάλυσή του ο ιστοχώρος Gzero.

Η νέα κλιματική σύνοδος που ξεκίνησε χθες έχει τεράστια σημασία. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο νέος πρωθυπουργός του Ηνωμενου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ θα παρευρεθεί, παρότι είχε προηγουμένως δηλώσει ότι δεν θα μπορέσει.

Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα την καθιστά το γεγονός ότι έπειτα από έντονες διαβουλεύσεις και σκληρές διαπραγματεύσεις δυο 24ωρων συμφωνήθηκε να συζητηθεί επίσημα το ζήτημα των ευάλωτων χωρών και η δυνατότητα αυτών να λαμβάνουν χρήματα για τις απώλειες και τις ζημιές που έχουν υποστεί από την κλιματική αλλαγή. Πρόκειται για το γνωστό ζήτημα των κλιματικών αποζημιώσεων. Να θυμίσουμε ότι πέρυσι στη Γλασκώβη, οι πλούσιες χώρες μπλόκαραν την πρόταση αυτή. Αντιθέτως υποστήριξαν τη διεξαγωγή ενός τριετούς διαλόγου σχετικά με χρηματοδοτήσεις.

«Το γεγονός ότι υιοθετήθηκε ως σημείο της ημερήσιας διάταξης καταδεικνύει πρόοδο και ότι τα μέρη υιοθετούν μια ώριμη και εποικοδομητική στάση απέναντι σε αυτό», δήλωσε ο κορυφαίος αξιωματούχος του ΟΗΕ για το κλίμα Σάιμον Στιλ. Ενδεικτικό παράδειγμα των συνεπειών που αντιμετωπίζουν ευάλωτες χώρες είναι το Πακιστάν. Αν και ευθύνεται για το 0,8% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, αντιμετωπίζει όμως ζημιές που αντιστοιχούν σε πάνω από 10% του ΑΕΠ.

Μεταξύ άλλων, στη Σύνοδο αναμένεται να συζητηθούν οι δεσμεύσεις κάθε χώρας, οι κοινοί στόχοι και κατά ποσό έχουν αυτοί επιτευχθεί. Η μεγαλύτερη, άλλωστε, πρόκληση είναι η διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας παγκοσμίως στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

Εξαιτίας της αδυναμίας λήψης αποφάσεων, πολλές χώρες θα πρέπει να επανέλθουν τώρα με νέες, αυστηρότερες δεσμεύσεις. «Συνολικά, οι τρέχουσες δεσμεύσεις και πολιτικές κλείνουν την πόρτα στην ευκαιρία μας να περιορίσουμε την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 2 βαθμούς Κελσίου», προειδοποίησε ο Αντόνιο Γκουτέρες. Οι δεσμεύσεις της G20, προσέθεσε, «δεν αρκούν και έρχονται πολύ αργά».

Επιπλέον, θα ακουστούν φωνές ανθρώπων με σημαντική επιρροή, σε μια προσπάθεια να εμπνεύσουν αλληλέγγυη αλλά και κατανόηση της σοβαρής απειλής που υπάρχει.

Στο τραπέζι θα τεθεί και η προετοιμασία αλλά και αποτροπή ζημιών εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Συστήματα προειδοποίησης για επικείμενες καταστροφές, άμεση ανθρωπιστική βοήθεια και ούτω καθεξής.

Ο επικεφαλής της αιγυπτιακής διπλωματίας και πρόεδρος της COP27 Σάμεχ Σούκρι, δήλωσε ότι η Αίγυπτος «δεν φείδεται προσπαθειών» για να καταστήσει τη Σύνοδο επιτυχή και ως προς τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Ως «οικοδέσποινα» της φετινής Διάσκεψης, η Αίγυπτος κάλεσε για ακόμα μια φορά όλες τις χώρες να αφήσουν κατά μέρος τις διαφορές τους.

Μένει να φανεί, αν αυτή τη φορά θα δοθούν οι αναγκαίες υποσχέσεις και ακόμα σημαντικότερο αν αυτές θα τηρηθούν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει χρόνος για ατολμίες του παρελθόντος.