Κόσμος
Ποτέ στο παρελθόν δεν ήταν τόσο περίπλοκες οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις καθώς ακόμα και μετά την συνάντηση του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στη Σιγκαπούρη αυτό που προκύπτει είναι το ότι οι ΗΠΑ θέλουν να «σφίξουν» την Τουρκία αλλά δεν μπορούν και το κάνουν με κυρώσεις-«χάδια».
Η επιβολή κυρώσεων εναντίον δύο Τούρκων υπουργών αποδεικνύει «τη μεγάλη μας αποφασιστικότητα» να επιστρέψει στις ΗΠΑ ο Αμερικανός πάστορας Άντριου Μπράνσον, δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στη Σιγκαπούρη.
«Οι Τούρκοι είχαν λάβει προειδοποίηση ότι έχει έρθει η ώρα να μας παραδώσουν τον πάστορα Μπράνσον και ελπίζω ότι θα κατανοήσουν» ότι αυτές τις κυρώσεις αποτελούν «απόδειξη της μεγάλης μας αποφασιστικότητας», υπογράμμισε ο Πομπέο.
Δεν θα λέγαμε ότι έλαβαν τέτοιο μήνυμα στην Άγκυρα. Η Ουάσινγκτον έχει επιβάλει κυρώσεις εναντίον του Τούρκου υπουργού Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού και του υπουργού Δικαιοσύνης Αμπντουλχαμίτ Γκιουλ, κατηγορώντας τους ότι έπαιξαν μείζονα ρόλο στη σύλληψη και τη φυλάκιση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον.
Και λοιπόν; Το πολύ πολύ αυτοί οι δύο να μην ξαναταξιδέψουν στις ΗΠΑ και τι έγινε;
Οι ΗΠΑ απαιτούν την άμεση απελευθέρωση του Μπράνσον, ο οποίος τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό την περασμένη εβδομάδα, έπειτα από ενάμιση χρόνο που πέρασε σε τουρκική φυλακή καθώς διώκεται για σχέσεις με «τρομοκρατικές» οργανώσεις και «κατασκοπεία», κατηγορίες που ο ίδιος ο ιερωμένος και η αμερικανική κυβέρνηση απορρίπτουν.
Νωρίτερα μετά το πέρας της συνάντησης το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε ανακοινώσει ότι ο Πομπέο και ο Τσαβούσογλου συμφώνησαν να προσπαθήσουν να επιλύσουν τα διμερή ζητήματα.
«Μίλησαν για αρκετά ζητήματα και είχαν μια εποικοδομητική συνομιλία. Συμφώνησαν να συνεχίσουν να προσπαθούν να επιλύσουν τα διμερή ζητήματα», επεσήμανε η Χέδερ Νάουερτ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Αυτή η ανακοίνωση σας φαίνεται να ταιριάζει στο πνεύμα της δήλωσης Πομπέο; Τι συμβαίνει πραγματικά; Εν τω μεταξύ κανείς δεν κατάλαβε ότι οι Αμερικανοί δεν κάνουν σαματά για τους S-400 ούτε για την παραλαβή των F-35.
Κάνουν σαματά για έναν πάστορα; Γιατί; Πολύ απλό, οι ΗΠΑ αν και έχουν αποχριστιανοποιηθεί τουλάχιστον στην λευκή βάση τους παραμένουν μια χριστιανική προτεσταντικής φύσεως χώρα (οι προτεσταντικές ομολογίες έχουν σοβαρότατες διαφορές από την Ορθοδοξία και τον Καθολικισμό αλλά δεν παύουν να είναι χριστιανικές και να αποδέχονται τον Τριαδικό Θεό) και η εκλογική βάση των Ρεπουμπλικανών αλλά και μέρος των δημοκρατικών αποτελείται από πιστούς Χριστινούς Προτεστάντες (Μεθοδιστές, Βαπτιστές, Λουθηρανοί, Ευαγγελικοί, Πεντηκοστιανοί, Καλβινιστές, Κουάκεροι, Μορμόνοι, Πρεσβυτεριανοί)
Οπότε είνα σαφές ότι ο Ν.Τραμπ έχει πάρει προσωπικά το ζήτημα του πάστορα για τον ίδιο λόγο που θα το έκανε και ο Ρ.Τ.Ερντογάν.
Ο Ερντογάν είναι πιστός ισλαμιστής και ο Ν.Τραμπ είναι επίσης ένθερμος Πρεσβυτεριανός και στην ουσία βλέπει εν πολλοίς τα πράγματα όπως ο Τούρκος ομόλογός του. Δεν μπορεί να επιτρέψει στην Τουρκία να κρατήσει αιχμάλωτο έναν ιερέα του Προτεσταντισμού.
Η σύλληψη εδώ και έναμιση χρόνο του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον στην Τουρκία, έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στο Λευκό Οίκο. Για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον Αντιπρόεδρο Μάικ Πενς, ο κληρικός έχει την ύψιστη προτεραιότητα και το σημειώνει σε ανάλυσή της και η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt.
«Τώρα η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις σε δύο Τούρκους υπουργούς. Η Άγκυρα απάντησε αμέσως με τις δικές της κυρώσεις. Η διαμάχη μεταξύ των δύο εταίρων του ΝΑΤΟ απειλεί να κλιμακωθεί, όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο. Εάν οι ΗΠΑ επεκτείνουν τις κυρώσεις τους, θα επηρεαστεί και η τουρκική οικονομία.
Οι αιτίες μπορεί να αναζητηθούν στην άτυπη συζήτηση μεταξύ του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ και του Τούρκου ομολόγου του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις Βρυξέλλες. Στο περιθώριο της Διάσκεψης Κορυφής του ΝΑΤΟ στις αρχές του μήνα, οι δύο είχαν συναντηθεί κατ’ ίδιαν. Ο Ρ.Τ. Ερντογάν έθεσε την υπόθεση της Εμπρού Εσκάν, Τουρκάλας που κρατείτο στο Ισραήλ. Κατηγορήθηκε ότι επιθυμούσε να μεταφέρει λαθραία χρήματα στη Χαμάς.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν υπήρξε μόνο ένας Τούρκος μεταφραστής. Δεν υπήρχε πρωτόκολλο. Από την πλευρά των ΗΠΑ, αυτό δεν είναι πλέον ασυνήθιστο: Επίσης, κατά τη συνάντηση μεταξύ του κ. Τραμπ και του Ρώσου Πρόεδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στο Ελσίνκι, μόνο ενας διερμηνέας ήταν στην αίθουσα, κανένας άλλος.
Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει κανένα αρχείο της συζήτησης μεταξύ των δύο αρχηγών κρατών. Αλλά αργότερα, το προσωπικό του Λευκού Οίκου πληροφόρησε τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ότι ο Ντ. Τραμπ ήθελε να βοηθήσει τον Ερντογάν στην υπόθεση Εζκάν.
Ακριβώς μία μέρα μετά ακολούθησε τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του Τραμπ και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου για την υπόθεση Εζκάν με αποτέλεσμα να αφεθεί να επιστρέψει στην Τουρκία. Η Washington Post ανέφερε μετά την απελευθέρωση της Εζκάν ότι υπήρξε συμφωνία: Εζκάν αντί Μπράνσον. Ο Μπράνσον συνελήφθη τον Οκτώβριο του 2016.
Λίγες μέρες μετά την απελευθέρωση της Εζκάν, ο Μπράνσον βγήκε από τη φυλακή, αλλά έκτοτε είναι σε κατ’ οίκον περιορισμό. Μία ημέρα μετά την απελευθέρωση, ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε: «Η αναφορά ότι η απελευθέρωση της Εζκάν συνδέεται με χάρη στον Μπράνσον είναι αβάσιμη και όχι πραγματική».
Ηταν μπλόφα; Ναι και όχι. Πιθανώς η Τουρκία να ζητεί κάτι περισσότερο από την ανταλλαγή Εζκάν και Μπράνσον. Η Τουρκία ζητάει τον Ισλαμιστή κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν που ζει εξόριστος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η τουρκική ηγεσία και σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός τον κατηγορούν για την αποπειρα πραξικοπήματος πριν από δύο χρόνια, κατα την οποία σκοτώθηκαν 251 άτομα.
Από τότε η Τουρκία ζητάει την έκδοσή του. Όταν η αμερικανική κυβέρνηση έθεσε την υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Μπράνσον, ο οποίος κρατείται στην Τουρκία, ο Ερντογάν είπε: «Έχετε και εσείς έναν πάστορα». Γιατί επιβλήθηκαν ξαφνικά κυρώσεις σε δύο Τούρκους υπουργούς, τον υπουργό Δικαιοσύνης Αμπντουλχάμιτ Γκιουλ και τον υπουργό Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σάιλου;
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι Αμερικανοί ανέμεναν ότι ο Μπράνσον θα απελευθερωθεί και θα μπορέσει να ταξιδέψει πίσω στις ΗΠΑ. Δεδομένου ότι δεν έχει συμβεί αυτό, ο Τραμπ βρίσκεται τώρα υπό μεγάλη πίεση. Οι σχετικά χαλαρές κυρώσεις, οι οποίες απλώς «παγώνουν» τα διεθνή περιουσιακά στοιχεία των δύο Τούρκων υπουργών, θα μπορούσαν συνεπώς να είναι μόνο η αρχή.
Εάν οι κυρώσεις των ΗΠΑ επεκταθούν ενάντια στην Τουρκία, η οικονομία της χώρας απειλείται με οξεία κρίση. Επειδή η τουρκική οικονομική άνθηση έχει ημερομηνία λήξης. Τα προγράμματα οικονομικής τόνωσης των τελευταίων ετών, που χρηματοδοτούνται με πολλά δάνεια, πρόκειται να λήξουν.
Ως εκ τούτου, η τουρκική οικονομία απειλείται σύντομα με αστάθεια, με καταστροφικές συνέπειες. Εάν η οικονομική ισχύς επιβραδυνθεί καθώς οι τιμές στη χώρα συνεχίζουν να αυξάνονται, θα μπορούσε γρήγορα να προκληθεί ο λεγόμενος στασιμοπληθωρισμός -η οικονομία παραμένει στάσιμη και ο πληθωρισμός επιταχύνεται.
Η Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ έχει ήδη εκπονήσει νομοσχέδιο την περασμένη εβδομάδα που δεν θα επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες να υποστηρίξουν ένα διεθνές πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας για την Τουρκία. Έτσι, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιταχύνουν τη αποσταθεροποίηση της τουρκικης οικονομίας σε χρόνο μηδέν.»
To ζήτημα είναι που μπορεί να οδηγήσει η κόντρα αυτή. Μπορεί να φτάσει στα F-35;
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου που κι αυτός επέλεξε να εκφράσει την αντίδρασή του μέσω twitter, είπε ότι η απόφαση αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών δεν θα μείνει αναπάντητη και πρόσθεσε ότι «όσο η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν κατανοεί πως δεν δύναται με αυτές τις μεθόδους να επιτύχει την ικανοποίηση των παράνομων αιτημάτων της, δε μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματά μας».
Σχεδόν ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της επιβολής κυρώσεων έρχεται και η απόφαση του Κογκρέσου με την οποία επικυρώνεται η πρόταση να παγώσει η παράδοση των μαχητικών F35 στην Τουρκία έως ότου συνταχθεί και παρουσιαστεί έκθεση για τις σχέσεις ΗΠΑ- Τουρκίας.
Και η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Σάρα Σάντερς σε δηλώσεις της χαρακτήρισε απαράδεκτη την κράτηση του Πάστορα.
Όμως το ξαναλέμε: Εάν δεν υπογράψει ο Ν.Τραμπ η παράδοση των F-35 ΔΕΝ ΠΑΓΩΝΕΙ. Εάν υπογράψει τότε σημαίνει πως στις ΗΠΑ είναι έτοιμοι ακόμα και για αποβολή της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ. Τότε σημαίνει ότι αποχαιρετούν τα Στενά και η Ρωσία μετά από προσπάθειες αιώνων θα κατεβαίνει ανενόχλητη στα «θερμά» νερά.
Για να αποφευχθεί βέβαια αυτό υπάρχει ένας αμερικανικός σχεδιασμός για την δημιουργία τριών κρατών στην θέση της Τουρκίας, μια Ανατολία, ένα κράτος που να περιλαμβάνει την Κωνσταντινούπολη και τα παράλια και ένα κουρδικό κράτος όμως πόσο είναι εφικτό κάτι τέτοιο;
Στην Τουρκία ο Ρ.Τ.Ερντογάν διώκει οποιονδήποτε με «αμερικανικά» φρονήματα ακόμα και αν ακούει… Bruce Springsteen.
Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες. Μπορεί να μη γίνει τίποτα, μπορεί να γίνουν λίγα πράγματα, μπορεί να γίνουν και τα πάντα και αυτό γιατί οι δύο χώρες διοικούνται (αν και στις ΗΠΑ υπάρχει και το παράλληλο σύστημα εξουσίας του βαθέως αμερικανικού κράτους) από δύο ηγέτες με πληθωρική προσωπικότητα και έντονο συναισθηματικό υπόβαθρο που μπορούν να εκραγούν εάν βλέπουν τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής ως προσωπικές αμφισβητήσεις του ενός απέναντι στον άλλο (που έτσι ακριβώς τα βλέπουν).
