Επιστολή Λιβύης στον ΟΗΕ με «τουρκικό χρώμα»: «Ρω και Στρογγύλη δεν κατοικούνται και δεν συνιστούν ΑΟΖ»

Η Λιβύη σύμφωνα με την επιστολή της στον ΟΗΕ δια του Μόνιμου Αντιπροσώπου της στα Ηνωμένα Έθνη, Elmahdi S. Elmajerbi, εξέφρασε την ουσιαστικά την άρνηση ότι οι νήσοι Ρω και Στρογγύλη είναι κατοικήσιμα και ότι έχουν οικονομική δραστηριότητα άρα όπως ουσιαστικά χρησιμοποιούν στο σκεπτικό τους δεν έχουν ΑΟΖ σύμφωνα με την Διεθνή Σύμβαση της Χάγης της δεκαετίας του ’70.

Η Τρίπολη δεν έκρυψε την ενόχλησή της για την στάση της Ελλάδας μετά το κοινό ανακοινωθέν δέκα σημείων της Ελλάδας, της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Αιγύπτου και της Γαλλία που για την Λιβύη δείχνει ότι η Ελλάδα αγνόησε τα δικαιώματά της.

Όμως τόσο Ρω όσο και Στρογγύλη κατοικούνται από μερικές οικογένειες και έχουν οικονομική ζωή επομένως έχουν ΑΟΖ. Η θέση αυτή όμως δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε εδώ ότι βρίσκει σύμμαχο και την Αίγυπτο όπως είχε αποκαλύψει ο Νίκος Δένδιας στο Συμβούλιο ότι η Αίγυπτος αρνείται να ανακηρύξει αμοιβαία με την Ελλάδα ΑΟΖ ανατολικά της Ρόδου, θέλοντας η γραμμή οριοθέτησης με την Ελλάδα να ξεκινά (εφάπτεται) επί του 28ου Μεσημβρινού μη αναγνωρίζοντας έτσι ότι συνιστά δικαίωμα ΑΟΖ το σύμπλεγμα της Μεγίστης (Καστελόριζο) και συμπλέοντας ουσιαστικά με τις τουρκικές θέσεις.

Έτσι σύμφωνα με το sigmalive.com, ο Λίβυος αντιπρόσωπος κατηγορεί την Ελλάδα ότι «αγνόησε εντελώς τα δικαιώματα της Λιβύης και έσπευσε με τους συμμάχους της στην ίδρυση του Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (East Med Gas Forum) να συνάψει συμφωνίες και να εκμεταλλευτεί τις περιφερειακές εντάσεις για να επιβάλει de facto μονοπώλιο στην παραγωγή, υγροποίηση και μεταφορά αερίου».

Είναι χαρακτηριστικό πως υιοθετεί και τη θέση της Τουρκίας ως προς το θέμα των νησιών αναφέροντας ότι το 2004 στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα δεν υπήρξε αποτέλεσμα διότι η ελληνική πλευρά «επέμενε να καθορίσει τη θαλάσσια δικαιοδοσία της έναντι της Λιβύης με βάση τα εξαιρετικά μικρά ακατοίκητα νησιά χωρίς νομική σημασία».

Η κυβέρνηση της Λιβύης δηλώνει ακόμη ότι η συμφωνία με την Τουρκία είναι νόμιμη. Την αναφέρει όμως ως μνημόνιο αφού με βάσει την νομοθεσία της χώρας δεν μπορεί να υπογράψει συμφωνία χωρίς την έγκριση της Εθνοσυνέλευση, ο πρόεδρος της οποίας έχει καταγγείλει τους χειρισμούς του Αλ. Σαράτζ.

Δείτε παρακάτω την επιστολή

«Στόχος του παρόντος σημειώματος είναι να αποσαφηνίσει το μνημόνιο συμφωνίας που υπογράφηκε στις 27 Νοεμβρίου 2019 μεταξύ της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης και της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας σχετικά με την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο.

Στόχος της είναι επίσης η αντιμετώπιση των ζητημάτων που εγείρονται από περιφερειακά και τοπικά μέρη μετά την υπογραφή και την ανακοίνωση του μνημονίου και την εξάλειψη κάθε σύγχυσης ή εσκεμμένης αμφισημίας εκ μέρους ορισμένων κρατών και μερών όσον αφορά στη συμμόρφωση της έκδοσης, υπογραφής και έγκρισης του μνημονίου με το διεθνές δίκαιο, την πολιτική συμφωνία της Λιβύης που υπεγράφη στις 17 Δεκεμβρίου 2015, τη συνταγματική δήλωση που εκδόθηκε το 2011 και την ισχύουσα εθνική νομοθεσία.

Μεταξύ των θεμελιωδών αποδεκτών αρχών τόσο του γραπτού όσο και του εθιμικού διεθνούς δικαίου είναι ότι ένα κράτος μπορεί να ασκεί την πλήρη κυριαρχία του επί της θαλάσσιας επικράτειάς του και του κυριαρχικού του δικαιώματος να καθορίζει την υφαλοκρηπίδα του και την αποκλειστική οικονομική ζώνη σύμφωνα με τις διατάξεις του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον, είναι δικαίωμα το οποίο διασφαλίζεται από όλες τις διεθνείς συμφωνίες που αφορούν στη ρύθμιση των θαλάσσιων υποθέσεων και των θαλάσσιων συνόρων, εκ των οποίων η πιο πρόσφατη είναι η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το δίκαιο της θάλασσας. (Σημειώνουμε ότι η Λιβύη δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στο τελευταίο).

Οι διατάξεις του διεθνούς δικαίου της θάλασσας, τόσο εθιμικές όσο και γραπτές, καθώς και οι διατάξεις της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το δίκαιο της θάλασσας, υπαγορεύουν ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μεταξύ κρατών με αντίθετες ή παρακείμενες ακτές πραγματοποιείται με συμφωνία βάσει του διεθνούς δικαίου, όπως αναφέρεται στο άρθρο 38 του καταστατικού του Διεθνούς Δικαστηρίου.

Η εθνική νομοθεσία που ισχύει στη Λιβύη παραχωρεί στην κυβέρνηση την αρμοδιότητα να συνάπτει και να εγκρίνει μνημόνια συμφωνίας με άλλα κράτη, καθώς και να εκδίδει κανονισμούς και αποφάσεις που οριοθετούν τη χωρική της θάλασσα. Η κυβέρνηση της Λιβύης έχει προηγουμένως εκδώσει ορισμένες αποφάσεις σχετικά με την οριοθέτηση των χωρικών της υδάτων, άλλες θαλάσσιες περιοχές της Λιβύης και προστατευόμενες αλιευτικές ζώνες. Αναφέρουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:

• General People’s Committee (Cabinet) Decision No. 37 of A.J. 1373 (2005) declaring a Libyan fisheries protection zone in the Mediterranean Sea;

• General People’s Committee (Cabinet) Decision No. 104 of A.J. 1373 (2005) concerning straight baselines for measuring the territorial sea and maritime zones of Libya;

• General People’s Committee (Cabinet) Decision No. 105 of A.J. 1373 (2005) concerning the delimitation of the Libyan fisheries protection zone in the Mediterranean Sea.

Επιπλέον, η κυβέρνηση της Λιβύης έχει προηγουμένως δηλώσει ζώνη προστασίας της Λιβύης στην Μεσόγειο Θάλασσα, σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 37 της Γενικής Λαϊκής Επιτροπής (Υπουργικό Συμβούλιο) του A.J. 1373 (2005) για την κήρυξη μιας λιβυκής ζώνης προστασίας της αλιείας στη Μεσόγειο Θάλασσα. Η δήλωση διευκρινίζει ότι η περιοχή που βρίσκεται βορείως των υδάτων της Λιβύης, επεκτείνεται προς την ακτή προς απόσταση 62 ° των ναυτικών μιλίων, που υπολογίζεται από τη γραμμή των θαλάσσιων εδαφών, είναι αλιευτική ζώνη που υπόκειται στην κυριαρχία και δικαιοδοσία της Λιβύης. Η δήλωση αυτή, που περιείχε όλες τις προαναφερθείσες αποφάσεις, απεστάλη στον Γενικό Γραμματέα με επιστολή της 29ης Μαρτίου 2005 του Chargé d’affaires της Μόνιμης Αποστολής της Λιβύης προς τα Ηνωμένα Έθνη που κυκλοφόρησε ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης την 1η Απριλίου 2005 στο σημείο 76 (β) του πρώτου καταλόγου (Α / 60/68) της ημερήσιας διάταξης.

Η κυβέρνηση της Λιβύης κήρυξε επίσης την ΑΟΖ της Λιβύης σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 260 (2009) της Γενικής Λαϊκής Επιτροπής (Υπουργικού Συμβουλίου) […]

Η δήλωση αυτή ορίζει ότι, αν είναι αναγκαίο, τα εξωτερικά όρια της ζώνης αυτής πρέπει να καθορίζονται από κοινού με τα γειτονικά κράτη σύμφωνα με πράξεις που συνάπτονται βάσει του διεθνούς δικαίου και ότι η Λιβύη έχει διεθνή δικαιοδοσία στη ζώνη αυτή.

Με βάση τα προηγούμενα, στις 27 Νοεμβρίου 2019, η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας υπέγραψε μνημόνιο συμφωνίας με την κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Τουρκίας σχετικά με την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο. Προς τούτο, ενήργησε σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία που εξουσιοδοτεί τις εκτελεστικές αρχές να συνάπτουν και να εγκρίνουν μνημόνια με άλλα κράτη. Επίσης, ενήργησε σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, τις αρχές του διεθνούς δικαίου, τις διατάξεις του διεθνούς δικαίου της θάλασσας και τις σχετικές διεθνείς πράξεις.

Οι ενέργειές της ήταν σύμφωνες με την Πολιτική Συμφωνία της Λιβύης που υπογράφηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2015, η οποία εξουσιοδοτεί το Προεδρικό Συμβούλιο της κυβέρνησης να υπογράψει μνημόνια συμφωνίας ως ανώτατη εκτελεστική αρχή, τη συνταγματική δήλωση που εκδόθηκε το 2011 και την εθνική νομοθεσία που ρυθμίζει τη λειτουργία της κυβέρνησης. Ασκήθηκε το κυριαρχικό δικαίωμα των Κρατών να ορίσουν τα χωρικά τους ύδατα, αποκλειστικές οικονομικές ζώνες και υφαλοκρηπίδες σύμφωνα με τις διατάξεις του διεθνούς δικαίου της θάλασσας και των διεθνών κανόνων. Η υπογραφή του μνημονίου ακολούθησε εκτεταμένες εις βάθος διαπραγματεύσεις, αλληλογραφία και ανταλλαγές επισκέψεων μεταξύ των αντιπροσώπων των αρχών της Λιβύης και της Τουρκίας που ξεκίνησαν το 2007, αναστάλησαν το 2014 λόγω των εξαιρετικών περιστάσεων στη Λιβύη και στη συνέχεια επαναλήφθηκαν τον Ιούνιο του 2018 .

Το μνημόνιο αποτελείται από ένα προοίμιο, στο οποίο τα δύο μέρη επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για τους σκοπούς και τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών και έξι άρθρα. Το άρθρο 1 ορίζει τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ των δύο κρατών σύμφωνα με τις ισχύουσες διεθνώς αναγνωρισμένες διατάξεις και πρότυπα. Το μνημόνιο έχει δύο παραρτήματα. Το παράρτημα 1 είναι ένας χάρτης που καταρτίζεται σύμφωνα με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα που δείχνουν τα θαλάσσια όρια μεταξύ των δύο χωρών, τα οποία είναι κράτη με απέναντι ακτές που μοιράζονται ένα κοινό θαλάσσιο όριο. Στο παράρτημα 2 παρατίθενται βασικές συντεταγμένες για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης μεταξύ της Λιβύης και της Τουρκίας.

Υπενθυμίζεται ότι, από το 2004, η Λιβύη διεξήγαγε τέσσερις γύρους διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων και από τις δύο χώρες. Οι διαπραγματεύσεις αυτές δεν επέφεραν κανένα αποτέλεσμα, διότι η Ελλάδα επέμενε να καθορίσει τη θαλάσσια δικαιοδοσία της έναντι της Λιβύης με βάση τα εξαιρετικά μικρά ακατοίκητα νησιά χωρίς νομική σημασία. Η Ελλάδα επέμενε να σχεδιάσει μια διάμεση γραμμή βασιζόμενη σε αυτές τις υπερβολές των νησιών και αρνήθηκε να εφαρμόσει την αρχή της αναλογικότητας που χρησιμοποιείται διεθνώς σε τέτοιες καταστάσεις.

Η αλληλογραφία μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίστηκε μέχρι το 2014. Δυστυχώς, η Ελλάδα αγνόησε εντελώς τα δικαιώματα της Λιβύης και έσπευσε με τους συμμάχους της στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου να συνάψει συμφωνίες και να εκμεταλλευτεί τις περιφερειακές εντάσεις για να επιβάλει de facto μονοπώλιο στην παραγωγή, υγροποίηση και μεταφορά αερίου. Αυτό θα είχε καταστροφικές επιπτώσεις στην εθνική μας οικονομία και το δικαίωμα των μελλοντικών μας γενεών στη χρήση των φυσικών τους πόρων.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης απέστειλε σημείωμα στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας διαμαρτυρόμενο για την υπογραφή συμβάσεων παραχώρησης και εξερεύνησης με διεθνείς και τοπικές εταιρείες σε περιοχές όπου η δικαιοδοσία δεν είχε συμφωνηθεί και οριστεί μεταξύ δύο χωρών σύμφωνα με τις διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου. Η απάντηση του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών ήταν αρνητική και απολύτως απορριπτική προς τις αξιώσεις και τα δικαιώματα της Λιβύης.

Η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας απορρίπτει εντελώς κάθε παρέμβαση στις εσωτερικές της υποθέσεις. Επιβεβαιώνει τον πλήρη σεβασμό της για τα δικαιώματα και την κυριαρχία των γειτονικών χωρών, τόσο των απέναντι όσο και των διπλανών. Υπογραμμίζει επίσης ότι το μνημόνιο συμφωνίας δεν επηρεάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα οποιασδήποτε από τις χώρες που γειτνιάζουν με τη Λιβύη ή που συνορεύουν με τη Μεσόγειο. Ενεργεί στη βάση της αρχής της καλής πίστης και είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε διμερή διάλογο με οποιαδήποτε πλευρά πιστεύει ότι το μνημόνιο παραβιάζει οποιοδήποτε από τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Από την άποψη αυτή, η κυβέρνηση επιβεβαιώνει επίσης τη δέσμευσή της για το άρθρο 33 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές του διεθνούς δικαίου. Αναγνωρίζει το δικαίωμα οποιουδήποτε κράτους να ισχυρίζεται ότι το μνημόνιο αυτό παραβιάζει τα εθνικά του σύνορα για να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης. Η Λιβύη έχει ικανοποιητικό ιστορικό συμμόρφωσης με τις αποφάσεις του εν λόγω Δικαστηρίου. Για παράδειγμα, συμφώνησε μία φορά με τη Δημοκρατία της Μάλτας και σε άλλη με τη Δημοκρατία της Τυνησίας να προσφεύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο για να οριοθετήσουν τα όρια της ακτογραμμής τους.

Δεδομένου ότι οι αποφάσεις του Δικαστηρίου δεν είναι δεσμευτικές, η Λιβύη υπέγραψε συμφωνίες με τη Μάλτα στις 10 Νοεμβρίου 1986 και την Τυνησία στις 8 Αυγούστου 1988 για να οριοθετήσει τα όρια μεταξύ της ζώνης της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της Λιβύης και των ζωνών αυτών των δύο κρατών, σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου.

Τέλος, ελπίζουμε ότι αυτή η επεξηγηματική σημείωση θα εξαλείψει κάθε ασάφεια ή σύγχυση σχετικά με τη νομιμότητα του μνημονίου κατανόησης. Επαναλαμβάνουμε ότι η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας είναι έτοιμη να διευθετήσει οποιαδήποτε διαφορά με διπλωματικά μέσα με οποιοδήποτε μέρος που έχει ανησυχίες για το θέμα αυτό. Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ακράδαντα ότι το δίκαιο είναι το θεμέλιο της δικαιοσύνης και ότι τα δικαστήρια είναι ο τελικός κριτής σε τέτοια θέματα».

Τουρκία για τα 10 Σημεία

Εξωπραγματικά χαρακτηρίζει το τουρκικό ΥΠΕΞ τα επιχειρήματα που καταγράφονται στο ανακοινωθέν της χθεσινής συνάντησης του Καΐρου.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, το ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση στο Κάιρο στις 8 Ιανουαρίου με τη συμμετοχή των ΥΠΕΞ της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Κύπρου, της Αιγύπτου και της Ιταλίας βασίζεται σε καθόλα εξωπραγματικά επιχειρήματα.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ:

«Το ανακοινωθέν σχετικά με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά τη συνάντηση στο Κάιρο στις 8 Ιανουαρίου 2020 με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, της Γαλλίας, της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης (GCA) και της Αιγύπτου, καθώς και της Ιταλίας, βασίζεται πλήρως σε ψευδή επιχειρήματα.

Τα δύο μνημόνια κατανόησης που υπογράψαμε με τη νόμιμη και διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης είναι νόμιμα και πλήρως συμβατά με το διεθνές δίκαιο.

Αυτά τα μνημόνια συμφωνίας αποτελούν απάντηση σε εκείνους που αποσκοπούν στην παραβίαση της παρουσίας της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο. Το ανακοινωθέν της 8ης Ιανουαρίου αποκαλύπτει για άλλη μια φορά ότι τα μέτρα που έλαβε η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο είναι σωστά και κατάλληλα.

Η Τουρκία, με τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο, έχει το δικαίωμα να μιλήσει για οποιοδήποτε έργο αφορά την περιοχή. Για να μετατρέψουμε την Ανατολική Μεσόγειο σε μια περιοχή συνεργασίας παρά συγκρούσεων θα θέλαμε να επωφεληθούμε της ευκαιρίας για να εκφράσουμε εκ νέου την ετοιμότητά μας για συνεργασία με όλα τα μέρη, με εξαίρεση την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση».