Κόσμος
Οι προκλήσεις της Τουρκίας στην περιοχή είναι στρατηγικής σημασίας ζήτημα, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας κατά τις επαφές των ηγετών της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ελλάδας.
Ο πρέσβης του Ισραήλ στη Λευκωσία, Σάμι Ρέβελ, μιλώντας στον «Φ» ενόψει των συναντήσεων στην Ιερουσαλήμ αναφέρεται στη σημασία των διμερών και τριμερών συνεργασιών, σχολιάζοντας τη συμπεριφορά άλλων χωρών της περιοχής.
Σύμφωνα με τον Σ. Ρέβελ οι ενέργειες της Τουρκίας βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας των συνομιλιών που είχαν οι πρωθυπουργοί του Ισραήλ και της Ελλάδας κατά την πρόσφατη συνάντησή τους.
Οι τουρκικές προκλήσεις θα είναι σίγουρα και στην ατζέντα των συνομιλιών που θα έχουν προσεχώς οι Νίκος Αναστασιάδης και Βενιαμίν Νετανιάχου. Η επίσκεψη Αναστασιάδη στο Ισραήλ, που είχε προγραμματιστεί για την ερχόμενη Τρίτη, ως γνωστόν, έχει μετακινηθεί για αργότερα.
– Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου δήλωσε εκ νέου, κατά την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού, ότι ο αγωγός EasteMed θα προχωρήσει. Υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι εάν αυτός ο αγωγός δεν υλοποιηθεί, τότε η συνεργασία των τριών χωρών (Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας) δεν θα προχωρήσει. Ποια τα δικά σας σχόλια;
– Οι ηγέτες της Κύπρου, του Ισραήλ και της Ελλάδας – ως γνωστόν – είχαν υπογράψει νωρίτερα αυτό τον χρόνο τη διακυβερνητική συμφωνία για τον αγωγό EastMed και είναι πλήρως αφοσιωμένοι σ’ αυτό το έργο. Όπως είδατε και κατά την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στο Ισραήλ υπάρχει πλήρης στήριξη από τους δύο πρωθυπουργούς στο έργο. Αυτό ισχύει και από πλευράς Κύπρου. Η κυπριακή κυβέρνηση έχει ήδη εγκρίνει τη συμφωνία και είμαστε σίγουροι ότι πολύ σύντομα θα επικυρωθεί και από τη Βουλή.
Είμαστε σε μια φάση όπου θα εγείρονται ερωτήματα. Στα εβραϊκά λέμε ότι είναι «σαν να μετράς τη θερμοκρασία μέσα στο φλιτζάνι με το τσάι». Είμαστε σε μια περίοδο που εξερχόμαστε από μια δύσκολη κατάσταση, την πανδημία, μια πρωτοφανή κατάσταση για όλους. Γι’ αυτό και δεν είναι σοφό να μετράς τη θερμοκρασία μέσα στο φλιτζάνι του τσαγιού.
Πρέπει να κοιτάζουμε την ευρύτερη εικόνα.
Και η ευρύτερη εικόνα δείχνει πως τα τελευταία χρόνια είμαστε πολύ τυχεροί στο να ανακαλύψουμε μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου στην ΑΟΖ του Ισραήλ. Επίσης στην κυπριακή ΑΟΖ βρέθηκαν μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου. Μαζί οι δύο χώρες έχουν σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου. Κοιτάζοντας και την ευρύτερη περιοχή οι ποσότητες είναι ακόμα μεγαλύτερες εάν προστεθούν κι αυτές τις Αιγύπτου. Αυτό είναι ένα ξεκάθαρο γεγονός.
Αναζητούμε αγορές στην περιοχή μας και ήδη στο Ισραήλ η παραγωγή ηλεκτρισμού κατά 70% προέρχεται από τη χρήση φυσικού αερίου. Όπως ξέρουμε και η Κύπρος κινείται προς αυτή την κατεύθυνση.
Την ίδια ώρα, είναι ξεκάθαρο ότι η Ευρώπη δεν είναι πολύ μακριά από εμάς η οποία, πρώτον χρειάζεται ενέργεια και δεύτερον χρειάζεται ενεργειακή ασφάλεια. Και ο τρόπος για να γίνει αυτό είναι να συνδεθεί η περιοχή μας με την Ευρώπη. Ως εκ τούτου ο αγωγός της Ανατολικής Μεσογείου, από το Ισραήλ στην Κύπρο και προς την Ελλάδα και απ’ εκεί στην Ευρώπη είναι πολύ σημαντικός. Αυτή η σύνδεση είναι σημαντική για την ανάπτυξη της περιοχής μας αλλά και σ’ ό,τι αφορά την ανάπτυξη της συνεργασίας μας με την Ευρώπη.
– Κοιτάζοντας, όμως, την ευρύτερη εικόνα βλέπουμε να υπάρχουν αντιδράσεις από γειτονικές χώρες σε σχέση με τον αγωγό EastMed, όσον αφορά το Ενεργειακό Φόρουμ. Πώς μπορούν οι χώρες της περιοχής να ξεπεράσουν αυτές τις αντιδράσεις;
– Αυτό ήταν στην κορυφή της ατζέντας των συνομιλιών που είχαν οι πρωθυπουργοί Νετανιάχου και Μητσοτάκης, αυτή την εβδομάδα. Εγείρεις ένα πολύ σημαντικό θέμα το οποίο τυγχάνει της πλήρους προσοχής των ηγετών. Αυτό θα είναι στην κορυφή της ατζέντας της συνάντησης που θα έχουν προσεχώς ο πρωθυπουργός Νετανιάχου και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ενώ θα συζητηθεί και μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη και Γκάμπι Ασκενάζι. Είναι ένα στρατηγικής σημασίας κεφάλαιο το οποίο πρέπει να συζητήσουμε.
Πρέπει πρώτα και κύρια να κοιτάξουμε τι κάνουμε οι ίδιοι για τον εαυτό μας. Κτίζουμε κάτι πολύ σημαντικό για το μέλλον των χωρών μας και πιστεύουμε, για το μέλλον της περιοχής.
Είναι κάτι νέο που δεν προϋπήρχε. Είναι η πρώτη φορά που κτίζεται μια σύνδεση ανάμεσα στις χώρες της ανατολικής Μεσογείου. Μια διασύνδεση ανάμεσα σε χώρες που ενδιαφέρονται για την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ασφάλεια, την οικονομία, την ανάπτυξη ενεργειακών έργων και άλλων οικονομικών έργων. Είναι κάτι το νέο και σημαντικό.
Από την άλλη δεν κλείνουμε τα μάτια μας και βλέπουμε ότι υπάρχουν άλλοι που σκέφτονται διαφορετικά. Δυστυχώς ζούμε σε μια περιοχή όπου υπάρχουν εξτρεμιστικές χώρες.
Όπως γνωρίζετε έχουμε ένα σοβαρό πρόβλημα με το Ιράν και τις δράσεις του στην περιοχή. Δεν έχουμε κάτι εναντίον του ιρανικού λαού, όμως η ηγεσία του Ιράν πρόκειται για εξτρεμιστές που κινούνται συνεχώς προς μια πολύ επικίνδυνη κατεύθυνση, η οποία στρέφεται και εναντίον του ίδιου του λαού της. Μόλις πρόσφατα ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενέι, ο θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν επανέλαβε την ευχή του να δει το Ισραήλ να σβήνει από ν χάρτη. Είναι κάτι εξωφρενικό, που κανείς δεν μπορεί να ανεχθεί.
– Πρόσφατα είχε γίνει λόγος για συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ για τον καθορισμό ΑΟΖ ανάμεσα στις δύο χώρες. Ποια είναι τα σχόλια σας;
– Πρώτα απ’ όλα είχε δηλωθεί ξεκάθαρα από δική μας πλευράς ότι πρόκειται για fake news, ψεύτικες ειδήσεις. Είχαμε υπογράψει με την Κύπρο το 2010 συμφωνία καθορισμού των θαλάσσιων ζωνών και των αποκλειστικών μας ζωνών. Αποτελεί επίσης τη βάση για την προώθηση της συνεργασίας σε διμερή και περιφερειακά έργα. Κατ’ επανάληψη έχουμε εκφράσει την αναγνώριση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου στην αποκλειστική της οικονομική ζώνη.
Υπάρχει αλληλεγγύη με την Κύπρο σε σχέση με τις δραστηριότητες της Τουρκίας εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Παρακολουθούμε, με σοβαρή ανησυχία, όλες αυτές τις δραστηριότητες της Τουρκίας. Στη δήλωσή τους οι πρωθυπουργοί του Ισραήλ και της Ελλάδας, μετά τη συνάντησή τους, ήταν πολύ ξεκάθαροι σ’ αυτό το θέμα. Τόνισαν τον σεβασμό στα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών στις αποκλειστικές τους οικονομικές ζώνες και την υφαλοκρηπίδα τους. Εκφράζοντας επίσης την αντίθεσή τους στις όποιες ενέργειες οδηγούν σε αποσταθεροποίηση της περιοχής της ανατολική Μεσογείου. Η προσεχής επίσκεψη του Προέδρου Αναστασιάδη μαζί με τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για να συζητήσουμε αυτά τα ζητήματα.
Ένα από τα θέματα που απασχολούν έντονα το Ισραήλ είναι το ζήτημα της Δυτικής Όχθης και έχει λεχθεί ότι υπάρχει πρόθεση του πρωθυπουργού Νετανιάχου να το συζητήσει με τους ηγέτες της Κύπρου και της Ελλάδας. Τι ρόλο μπορεί να παίξει η Κύπρος, λαμβάνοντας υπόψη τις δικές τις ευαισθησίες;
– Η Κύπρος μπορεί να βοηθήσει στο να γίνουν κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση. Δυστυχώς, είδαμε όλα αυτά τα χρόνια ότι οι Παλαιστίνοι απορρίπτουν την κάθε πρόταση χάνοντας τη μια μετά την άλλη τις ευκαιρίες. Δεν θέλουν να αναγνωρίσουν την εθνική πατρίδα των Εβραίων. Ζητούμε να υπάρχουν διευθετήσεις στα ζητήματα της ασφάλειας. Όλα αυτά τα απορρίπτουν. Αντί να εμπλακούν εποικοδομητικά σε προσπάθειες λύσης των προβλημάτων, επιλέγουν να προστρέχουν σε διεθνείς οργανισμούς, όπως τα Ηνωμένα Έθνη, επιζητώντας αντιϊσραλινή προπαγάνδα. Ενέργειες που είναι καταστροφικές ως προς την προώθηση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστίνιους.
Αυτό που θέλουμε από την Κύπρο είναι να βοηθήσει στις προσπάθειες να κινηθούμε προς τα εμπρός. Να βοηθήσει στο να αντιμετωπιστεί όλος αυτός ο απορριπτισμός από πλευράς Παλαιστινίων. Θέλουμε βοήθεια στο να αναζητηθούν θετικές λύσεις. Έχουμε αυτή τη στιγμή ενώπιόν μας την πρόταση του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ.
Μια πολύ σημαντική πρόταση η οποία αγγίζει τα σοβαρά ζητήματα ασφάλειας. Όπως για παράδειγμα ο αφοπλισμός της Χαμάς στη Γάζα, το οποίο για μας είναι θεμελιώδες. Είναι ο μόνος τρόπος για να ζήσουμε ειρηνικά και ο κόσμος στο νότιο Ισραήλ μπορεί να ζήσει φυσιολογικά όπως όλοι άλλοι. Είναι ευθύνη της παλαιστινιακής ηγεσίας. Πρέπει να αναλάβει αυτή την ευθύνη και να συμβάλει προς κατεύθυνση του αφοπλισμού της Χαμάς. Αναμένουμε από την Κύπρο ότι θα στείλει αυτό το μήνυμα.
