Α.Γκουτέρες: Καλεί τις δύο πλευρές στην Κύπρο να αποφύγουν ρητορική έντασης

Την παράταση της εντολής της UNFICYP (ειρηνευτική δύναμη ΟΗΕ στη Κύπρο) για ακόμη έξι μήνες και μέχρι την 31η Ιουλίου 2021, υπό το φως της συνεχιζόμενης συμβολής της στην ειρήνη και τη σταθερότητα και τη δημιουργία συνθηκών που ευνοούν μια πολιτική διευθέτηση, προτείνει ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στην έκθεσή προς το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Σύμφωνα με το ΚΥΠΕ (Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων) στην έκθεση – ανεπίσημο αντίγραφο της οποίας δόθηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας – ο κ. Γκουτέρες αναφέρει ότι η UNFICYP θα συνεχίσει να παρακολουθεί την εξελισσόμενη κατάσταση και να προσαρμόζει τις δραστηριότητές της για την αποτελεσματική εκτέλεση της εντολής της.

Ο ΓΓ του ΟΗΕ απευθύνει έκκληση στους ηγέτες των κοινοτήτων της νήσου, πολιτικούς, οικονομικούς, θρησκευτικούς, καλλιτεχνικούς ή άλλων τομέων, να συμβάλουν στην προσέγγιση των κοινοτήτων ως απαραίτητο στοιχείο για την οικοδόμηση μιας ομάδας υποστηρικτών της ειρήνης και για να τεθούν τα θεμέλια για μια βιώσιμη λύση στο Κυπριακό.

«Πέραν της περιφερειακής δυναμικής, ενόψει του σημαντικού κοινωνικού σκεπτικισμού και της απεμπλοκής σε σχέση με την ειρηνευτική διαδικασία, σε συνδυασμό με την αποξένωση μεταξύ των κοινοτήτων η οποία πλέον διαρκεί πάνω από τρεις γενιές, απαιτούνται υπερδιπλάσιες προσπάθειες των Κυπρίων για να επανεμπλακούν για ειρήνη και να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ τους. Αντίθετα, πράξεις που αποσκοπούν στην πρόκληση της άλλης κοινότητας ή στην υποκίνηση μίσους πρέπει να αντιμετωπιστούν και να καταγγελθούν με σαφήνεια από πολιτικούς και άλλους ηγέτες» λέει.

Σημειώνει ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας κάλεσε επανειλημμένα τους ηγέτες να αποφύγουν τη χρήση ρητορικής που θα μπορούσε να εμβαθύνει τη δυσπιστία μεταξύ των κοινοτήτων, επιμένοντας στη σημασία της βελτίωσης της δημόσιας ατμόσφαιρας και της προετοιμασίας των κοινοτήτων για διευθέτηση, επισημαίνοντας επίσης τη σημασία της ειρηνευτικής εκπαίδευσης.

«Σαράντα πέντε χρόνια μετά την κατάπαυση του πυρός και την defacto διαίρεση της Κύπρου, οι περισσότεροι από αυτούς τους πυλώνες συμφιλίωσης, δυστυχώς, δεν έχουν ακόμη οικοδομηθεί. Κατά συνέπεια, επαναλαμβάνω για άλλη μια φορά τις εκκλήσεις του Συμβουλίου σχετικά με αυτό, καθώς και την υποστήριξή του για μεγαλύτερη συμμετοχή των πολιτών και οικοδόμηση εμπιστοσύνης και στις δύο πλευρές της γραμμής αντιπαράταξης. Προτρέπω επίσης τους ηγέτες να ενθαρρύνουν πιο ρητά την επαφή και τη συνεργασία μεταξύ των δύο κοινοτήτων και να παρέχουν άμεση υποστήριξη στις πρωτοβουλίες μεταξύ των ανθρώπων, ως απόδειξη της πραγματικής δέσμευσής τους για μια λύση» λέει.

Όπως και στην έκθεση για τις καλές υπηρεσίες, έτσι και στην έκθεση για την UNFICYP έχει ευρείες αναφορές στην πανδημία, εκφράζοντας δυσαρέσκεια γιατί δεν αξιοποιήθηκε η ευκαιρία για δικοινοτική συνεργασία.

«Στην Κύπρο, ο COVID-19 συνέχισε να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις για τις δύο κοινότητες, τόσο από άποψη υγείας όσο και από κοινωνικοοικονομικής απόψεως. Η άνευ προηγουμένου διάσταση της απειλής που δημιουργεί η πανδημία έχει ως αποτέλεσμα, ιδίως, τον περαιτέρω διαχωρισμό των κοινοτήτων, ενώ οι προσπάθειες για τον εντοπισμό αποδεκτών τρόπων από κοινού αντιμετώπισης του ιού και των πολλαπλών επιπτώσεών του στη ζωή των Κυπρίων έχουν περιοριστεί. Όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη έκθεσή μου, υπάρχουν υφιστάμενοι μηχανισμοί, ως επί το πλείστον μη χρησιμοποιούμενοι, που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν με ακρίβεια αυτά τα ζητήματα εάν λάμβαναν επαρκή πολιτική υποστήριξη».

Με αφορμή τις αποφάσεις και των δύο πλευρών για τον περιορισμό της διέλευσης στα οδοφράγματα, που λαμβάνονται χωρίς διαβούλευση με την άλλη κοινότητα, ο κ. Γκουτέρες αναφέρει πως «έχοντας επίγνωση της ανάγκης να δώσουμε προτεραιότητα στη δημόσια υγεία και ασφάλεια, ενθαρρύνω τους ηγέτες να συζητήσουν και να εναρμονίσουν τα πρωτόκολλα διέλευσης και να συμφωνήσουν αμοιβαία για το άνοιγμα των υπόλοιπων σημείων διέλευσης το συντομότερο δυνατό.»

Ο Γενικός Γραμματέας σημειώνει ότι η απουσία βιώσιμης ειρηνευτικής διαδικασίας από τον Ιούλιο του 2017 είχε ως αποτέλεσμα ολοένα και περισσότερες ουσιαστικές αλλαγές στο έδαφος.

«Αυτό, με τη σειρά του, έχει αυξήσει τις εντάσεις μεταξύ των πλευρών, απομακρύνοντας τα μέρη περισσότερο και πιθανώς επηρεάζοντας τις προσπάθειες για μια συνολική βιώσιμη λύση. Όπως περιγράφεται στις αρχές της πρωτοβουλίας μου «Δράση για την ειρήνη», υπάρχει σαφής συμπληρωματικότητα μεταξύ της διατήρησης της ειρηνευτικής διαδικασίας και της ειρήνευσης και επομένως οι δράσεις και των δύο αποστολών επί τόπου θα συνεχίσουν να αλληλοενισχύονται» λέει.

Αναφορικά με τις εξελίξεις στα Βαρώσια, ο κ. Γκουτέρες σημειώνει στις παρατηρήσεις του ότι προκαλούν ανησυχία και αντιπροσωπεύουν τη μη βιωσιμότητα του συνεχιζόμενου κενού στις ειρηνευτικές συνομιλίες.

«Κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς, εγώ και οι εκπρόσωποί μου υπογραμμίσαμε επανειλημμένα ότι η θέση των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαρώσια παραμένει αμετάβλητη και καθοδηγείται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τόνισα τη σημασία της λήψης μονομερών δράσεων που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί και να θέσουν σε κίνδυνο την επιστροφή στις συνομιλίες, ενώ κάλεσα επίσης όλα τα μέρη να ξεκινήσουν διάλογο προκειμένου να επιλύσουν τις διαφορές τους» λέει.

Ο ΓΓ εκφράζει τη λύπη του για τους περιορισμούς στην ελεύθερη διακίνηση της UNFICYP, οι οποίοι επιβάλλονται στη δύναμη μεταξύ άλλων στα Βαρώσια και τα Στροβίλια και ζητά να αποκατασταθεί πλήρως η ικανότητα της αποστολής να περιπολεί και να εφαρμόζει τις εντολές της.

Εκφράζει επίσης τη λύπη του για τη συχνή παραβίαση από μέρους των πλευρών προς την εξουσιοδοτημένη εξουσία της UNFICYP, ειδικά όταν ασχολείται με ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια εντός και γύρω από την ουδέτερη ζώνη.

Γράφει πως οι εντάσεις γύρω από την Κύπρο, ιδίως σε σχέση με την εξερεύνηση υδρογονανθράκων, συνεχίστηκαν κατά την περίοδο αναφοράς. Και επαναλαμβάνει την έκκλησή του για σοβαρές προσπάθειες προς αποφυγή περαιτέρω κλιμάκωσης και για την εξάλειψη των εντάσεων.

Ο ΓΓ επανέλαβε τη σημασία των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης για την Κύπρο, ιδίως λόγω του τρέχοντος δύσκολου κλίματος.

«Σε αυτό το πνεύμα, ενθαρρύνω τις πλευρές να υποβάλουν προτάσεις και ιδέες με καλή πίστη για πιθανά νέα μέτρα ή να επανεξετάσουν τις προηγούμενες προτάσεις, έτσι ώστε να μπορέσουν να συνεχιστούν οι συζητήσεις και η πρόοδος. Δεδομένου του τεταμένου περιφερειακού περιβάλλοντος και των επιπτώσεών του στην Κύπρο, καλώ επίσης τους σχετικούς παράγοντες στην περιοχή να επιδιώξουν συγκράτηση, να διερευνήσουν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και να λάβουν εποικοδομητικές προσεγγίσεις για την επίλυση των διαφορών τους και του Κυπριακού. Είναι σημαντικό τα μέρη να επιδείξουν την καλή τους θέλησή και να καταβάλουν μεγαλύτερες προσπάθειες για τη δημιουργία συνθηκών που ευνοούν μία επιτυχή διαπραγματευτική διαδικασία» λέει.