Διεθνής Πολιτική
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε χθες ότι «η απόφαση του Ιράν να αφαιρέσει τη διαπίστευση ορισμένων επιθεωρητών του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), που ήταν επιφορτισμένοι με την εποπτεία του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, καταδεικνύει πως δεν ενδιαφέρεται να επιδείξει υπεύθυνη στάση σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο θέμα».
Τα σχόλια του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας υποδηλώνουν ότι η Ουάσινγκτον αντιμετωπίζει με δυσπιστία την εκπεφρασμένη προθυμία της Τεχεράνης να περιορίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Το Σάββατο, ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας Ραφαέλ Γκρόσι καταδίκασε την απόφαση του Ιράν που αποκλείει το 1/3 της ομάδας εμπειρογνωμόνων του ΔΟΑΕ στη χώρα, εμποδίζοντας την εποπτεία του πυρηνικού προγράμματος.
Οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία είχαν ζητήσει νωρίτερα από το Ιράν να συνεργαστεί αμέσως με τον ΔΟΑΕ και να δώσει εξηγήσεις σχετικά με ίχνη ουρανίου που βρέθηκαν σε τρεις αδήλωτες από την Τεχεράνη τοποθεσίες.
Ένας από τους κύριους στόχους του ΔΟΑΕ είναι να αποτρέψει τη διάδοση πυρηνικών όπλων, επαληθεύοντας ότι τα κράτη τηρούν τη δέσμευσή τους να χρησιμοποιούν πυρηνική τεχνολογία μόνο για ειρηνικούς σκοπούς.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας είναι επιφορτισμένος με την επαλήθευση της συμμόρφωσης του Ιράν με τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει στο πλαίσιο της συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό του πρόγραμμα, η οποία προέβλεπε τον περιορισμό του σε αντάλλαγμα για τη χαλάρωση των κυρώσεων που είχαν επιβάλει ΗΠΑ, ΕΕ και ΟΗΕ.
Οι προσπάθειες για αναβίωση της συμφωνίας, από την οποία αποχώρησαν το 2018 οι ΗΠΑ επί προεδρίας Τραμπ, κατέρρευσαν πέρυσι και η Ουάσινγκτον αναζητεί νέους τρόπους για να υποχρεώσει την Τεχεράνη να περιορίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Ο Α.Μπλίνκεν είπε στους δημοσιογράφους: «Προσπαθήσαμε να συνεργαστούμε εμμέσως με το Ιράν, καθώς και με τους ευρωπαίους εταίρους μας, ακόμη και με τη Ρωσία και την Κίνα, για να διαπιστώσουμε κατά πόσο θα μπορούσαμε να επιτύχουμε την εκ νέου συμμόρφωση της Τεχεράνης με τη συμφωνία για το πυρηνικό της πρόγραμμα».
Και τόνισε: «Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα είδαμε να απομακρύνουν επιθεωρητές του ΔΟΑΕ… που είναι επιφορτισμένοι να διασφαλίσουν ότι το Ιράν είναι συνεπές σε ό,τι αφορά την τήρηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει. Κάτι τέτοιο δεν αποδεικνύει ότι το Ιράν ενδιαφέρεται πραγματικά να είναι υπεύθυνος παράγοντας».
Η αφαίρεση της διαπίστευσης επιθεωρητών είναι στη διακριτική ευχέρεια της Τεχεράνης, αφού τα κράτη μπορούν να ασκήσουν βέτο σε εμπειρογνώμονες στους οποίους έχει ανατεθεί η επιθεώρηση πυρηνικών εγκαταστάσεων βάσει της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων και των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει κάθε χώρα έναντι του ΔΟΑΕ.
