Επίσκεψη Ε.Μακρόν στην Αλγερία: «Ανοικοδόμηση» της διμερούς σχέσης

Τον Γάλλο πρόεδρο υποδέχθηκε στο αεροδρόμιο ο Αλγερινός ομόλογός του Αμπντεματζίντ Τεμπούν με στρατιωτικές τιμές. Οι δύο άνδρες αγκάλιασαν ο ένας τον άλλον πριν μεταβούν κάτω από μια τέντα για την ανάκρουση των εθνικών ύμνων των δύο χωρών από τη στρατιωτική μπάντα.Για το Παρίσι, η επίσκεψη έχει κύριο στόχο την «ανοικοδόμηση» της διμερούς σχέσης που βασίζεται στη «νεολαία και το μέλλον». Για το Αλγέρι, η επίσκεψη επιβεβαιώνει τη στρατηγική και διπλωματική του σημασία στη Βόρεια Αφρική και στο Σαχέλ.

Οι δύο ηγέτες μετέβησαν στη συνέχεια στο Μνημείο των Μαρτύρων, σημαντικό τόπο για τους Αλγερινούς αφιερωμένο στον πόλεμο της ανεξαρτησίας (1954-1962) απέναντι στη Γαλλία. Θα ακολουθήσουν μια πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση, μια δήλωση στα μέσα ενημέρωσης και μετά δείπνο στο Μέγαρο του Λαού.

Η επίσκεψη συμπίπτει με την 60ή επέτειο του τέλους του πολέμου και την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Αλγερίας το 1962. Αλλά ο Γάλλος πρόεδρος δηλώνει πρωτίστως αποφασισμένος να κατευθύνει την επίσκεψη αυτή “στη νεολαία και το μέλλον”.

Από την αλγερινή πλευρά, η άφιξη του Μακρόν χαιρετίστηκε ως ένδειξη της βούλησης να «προωθήσει ένα νέο όραμα που βασίζεται στην ίση μεταχείριση και την ισορροπία συμφερόντων», σύμφωνα με το επίσημο ειδησεογραφικό πρακτορείο της Αλγερίας APS.

Η επιλογή του Μακρόν να πραγματοποιήσει το ταξίδι αυτό στην αρχή της δεύτερης πενταετούς θητείας του ανταποκρίνεται επίσης, σύμφωνα με το Αλγέρι, σε μια «αναγνώριση του σημαντικού ρόλου της Αλγερίας στην περιοχή” και σε μια “δυναμική επιστροφή της αλγερινής διπλωματίας στη διεθνή σκηνή».

«Δεδομένου του κινδύνου αστάθειας στο Μάγρεμπ, των συγκρούσεων στο Σαχέλ και του πολέμου στην Ουκρανία, η βελτίωση των σχέσεων μεταξύ της Γαλλίας και της Αλγερίας επιβάλλεται ως μια πολιτική ανάγκη”, αναλύει ο Αλγερινός πολιτικός επιστήμονας Μανσούρ Κεντιντίρ.

Από την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας, η Αλγερία, πρώτος παραγωγός φυσικού αερίου στην Αφρική και ένας από τους πρώτους δέκα στον κόσμο, είναι περιζήτητη από τους Ευρωπαίους που θέλουν να μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο.

Το αλγερινό φυσικό αέριο δεν είναι «όντως το αντικείμενο της επίσκεψης» και «δεν θα υπάρξουν ανακοινώσεις για μεγάλα συμβόλαια ή μεγάλη διαπραγμάτευση», δηλώνει το Ελιζέ, παρότι η επικεφαλής του ενεργειακού κολοσσού Engie, η Κάθριν Μακ Γκρέγκορ, μετέχει στην αντιπροσωπεία που συνοδεύει τον Μακρόν.
Οι δύο πρόεδροι θα συνομιλήσουν επίσης για την κατάσταση στο Μαλί, απ’ όπου ο γαλλικός στρατός αποχώρησε πρόσφατα, και για την αυξανόμενη ρωσική απειλή στην Αφρική.

Η Αλγερία έχει κεντρικό ρόλο στην περιοχή λόγω των χιλιάδων χιλιομέτρων των συνόρων της με το Μαλί, τον Νίγηρα και τη Λιβύη. Διατηρεί επίσης στενή σχέση με τη Ρωσία, τον πρώτο της προμηθευτή όπλων.

Επανόρθωση

Είναι η δεύτερη φορά που ο Μακρόν μεταβαίνει στο Αλγέρι ως πρόεδρος, μετά μια πρώτη επίσκεψη τον Δεκέμβριο του 2017. Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών προαναγγέλλονταν τότε ελπιδοφόρες με έναν νέο Γάλλο πρόεδρο, γεννημένο μετά το 1962 και απελευθερωμένο από το βάρος της ιστορίας, που είχε χαρακτηρίσει τη γαλλική αποικιοκρατία “έγκλημα κατά της ανθρωπότητας”.

Όμως οι σχέσεις σταμάτησαν απότομα, παγιδευμένες από μνήμες που παραμένουν δύσκολο να συμφιλιωθούν έπειτα από 132 χρόνια αποικιοκρατίας, έναν αιματηρό πόλεμο και την αναχώρηση ενός εκατομμυρίου Γάλλων από την Αλγερία το 1962. Υποψήφιος ακόμη στις προεδρικές εκλογές, ο Ε.Μακρόν χαρακτήρισε βέβαια την αποικιοκρατία «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» και κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας ενέτεινε τις χειρονομίες συμφιλίωσης.

Όμως η συγγνώμη που περίμενε το Αλγέρι για την αποικιοκρατία ουδέποτε δόθηκε, παρά το χέρι που είχε τείνει ο Γάλλος πρόεδρος και το θέμα αυτό προστέθηκε στις παρεξηγήσεις.

Τον Οκτώβριο του 2021, δηλώσεις του Μακρόν που κατηγορούσε το αλγερινό «πολιτικο-στρατιωτικό σύστημα» για τη στάση του στο θέμα της μνήμης και τα ερωτήματά του σχετικά με την ύπαρξη ενός αλγερινού έθνους πριν από την αποικιοκρατία κατέληξαν στη ρήξη. Εκτοτε ο ένοικος του Ελιζέ επανόρθωσε και οι δύο πρόεδροι αποφάσισαν να επαναφέρουν τη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.

Το ευαίσθητο ζήτημα της βίζας που χορηγεί η Γαλλία θα είναι επίσης στο επίκεντρο των συζητήσεων, καθώς ο Εμανουέλ Μακρόν αποφάσισε το 2021 να μειώσει τις βίζες στο μισό ενόψει της απροθυμίας του Αλγερίου για την επανεισδοχή ανεπιθύμητων υπηκόων στη Γαλλία. Κατά την επίσκεψή του, ο Μακρόν θα συναντηθεί επίσης την Παρασκευή με Αλγερινούς νέους επιχειρηματίες.