Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία απορρίπτουν το εξοπλιστικό σχέδιο της ΕΕ διότι απαιτεί «Υψηλό δανεισμό»!

Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία αντιδρούν στο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση των αμυντικών δαπανών με δανεισμό, φοβούμενα για το ότι αυτά θα προστεθούν στα ήδη μεγάλα χρέη τους.

Η αντίσταση των κρατών αυτών αποτελεί σημαντική οπισθοδρόμηση στην προσπάθεια της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να ενισχύσει τη στρατιωτική αυτονομία της Ευρώπης.

Η πρότασή της, η οποία περιλαμβάνει ένα χρηματοδοτικό εργαλείο 150 δισ. ευρώ και μια ρήτρα διαφυγής για χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ, είχε σκοπό να ξεκλειδώσει σημαντικές νέες επενδύσεις στην άμυνα και να μειώσει την εξάρτηση του μπλοκ από την προστασία των ΗΠΑ. Όμως η αντιπαράθεση δημιουργεί τον κίνδυνο να εκτροχιαστεί και το σχέδιο των Βρυξελλών για διοχέτευση περισσότερων όπλων από την Ευρώπη στην Ουκρανία, σημειώνει το Politico.

«Ορισμένες χώρες έχουν σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με τη σκοπιμότητα ή ακόμα και την πιθανότητα να χρεωθούν [οι ίδιες] σε αυτά τα επίπεδα», δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ. Αντίθετα, οι υπερχρεωμένες χώρες του Νότου της Ευρώπης αυξάνουν την πίεση για τα λεγόμενα «ομόλογα για την άμυνα» – επιχορηγήσεις που χρηματοδοτούνται μέσω κοινού δανεισμού της ΕΕ στις κεφαλαιαγορές, οι οποίες πρέπει να εγκριθούν ομόφωνα από τις 27 χώρες του μπλοκ. Η Φον ντερ Λάιεν δεν έχει μέχρι στιγμής υποστηρίξει την ιδέα, δεδομένης της πιθανής αντίδρασης από κράτη του Βορρά όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, τα οποία φοβούνται ότι θα μπορούσε να αποτελέσει προηγούμενο για την αμοιβαιοποίηση του χρέους.

«Όχι ευρωομόλογα», επανέλαβε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Ντικ Σουφ μετά από συγκέντρωση ηγετών της ΕΕ την περασμένη εβδομάδα. Ένας τρίτος διπλωμάτης της ΕΕ υποστήριξε ότι η οπτική των χωρών του Νότου που απορρίπτουν δάνεια θα υπονόμευε την υποστήριξη για αμυντικά ομόλογα μεταξύ δημοσιονομικά συντηρητικών χωρών. «Εάν υποστηρίζουν ότι η άμυνα είναι μια υπαρξιακή πρόκληση που δικαιολογεί το κοινό χρέος, τότε πρέπει πρώτα να πάρουν τα δάνεια», είπε ο διπλωμάτης, ο οποίος προέρχεται από το δημοσιονομικά συντηρητικό μπλοκ.

Η Επιτροπή ήλπιζε ότι το πρόγραμμα που βασίζεται σε δάνεια θα αγκαλιαστεί, ιδιαίτερα από μεγαλύτερες οικονομίες του Νότου, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που υπολείπονται αρκετά από τον στόχο αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ στο 2% του ΑΕΠ. Το σχέδιο προβλέπει επίσης ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για αμυντικές δαπάνες. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο επίτροπος Οικονομίας Βάλντις Ντομπρόβσκις προέβλεψε ότι «μεγάλος αριθμός κρατών θα ενεργοποιήσει τη ρήτρα διαφυγής».

Ωστόσο, η Επιτροπή υποτίμησε ένα κρίσιμο σημείο: Ενώ μπορεί να δανειστεί φθηνότερα από τα περισσότερα κράτη-μέλη, τα δάνεια που χορηγεί εξακολουθούν να υπολογίζονται στα επίπεδα του εθνικού χρέους -μια «κόκκινη γραμμή» για τις υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Ελλάδα που δεν θέλουν να τρομάξουν τις αγορές και να το πληρώσουν με υψηλότερο επιτόκιο δανεισμού. «Το σχέδιο της Φον ντερ Λάιεν βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο εθνικό χρέος των κρατών», είπε η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι την περασμένη εβδομάδα.

Έκτοτε, η Επιτροπή αναγνώρισε ότι θα πρέπει να γίνουν περικοπές σε άλλα τμήματα των εθνικών προϋπολογισμών, ώστε να αντιμετωπιστούν τα αυξανόμενα έξοδα για την άμυνα -κάτι που δύσκολα περνά πολιτικά σε χώρες των οποίων οι πολίτες είναι πιο απασχολημένοι με τη μετανάστευση και την κλιματική αλλαγή από τα ρωσικά τανκς.

Η Ιταλία και η Ισπανία πίεσαν συγκεκριμένα να διευρυνθεί ο ορισμός των αμυντικών δαπανών που μπορούν να εξαιρεθούν από τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ -με τη Μαδρίτη να προτείνει να συμπεριληφθούν ο έλεγχος των συνόρων, η κυβερνοασφάλεια και η ανθεκτικότητα των υποδομών. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, ούτε η Ρώμη ούτε η Μαδρίτη έχουν επιβεβαιώσει εάν θα επικαλεστούν τη ρήτρα έκτακτης ανάγκης.

Ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΕ εικάζουν ότι καθυστερούν με την ελπίδα ότι η Φον ντερ Λάιεν θα αμβλύνει τη στάση της ενόψει της επόμενης συνόδου κορυφής των ηγετών τον Ιούνιο. «Θα πρέπει να έχουμε περισσότερο χρόνο [για να αποφασίσουμε]», είπε η Μελόνι στους δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα, προσθέτοντας ότι το προτεινόμενο χρονικό πλαίσιο του Απριλίου για την ενεργοποίηση του μηχανισμού ήταν «κάπως σφιχτό».

Η Γαλλία, εν τω μεταξύ, έχει δηλώσει ότι δεν σχεδιάζει να ενεργοποιήσει τη ρήτρα, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες της ΕΕ. Με αναλογία χρέους προς ΑΕΠ πάνω από 110%, το Παρίσι είναι επιφυλακτικό σχετικά με το να τρομάξει τις αγορές ή να θέσει σε κίνδυνο την πιστοληπτική του ικανότητα -ένας βασικός παράγοντας για το κόστος που πληρώνει για να δανειστεί.