Guardian: Πώς η Δεξιά κυριαρχεί στην Ευρώπη – Η παρακμή της Αριστεράς

Η Δεξιά πέτυχε μια μεγάλη νίκη στις εκλογές της 25ης Ιουνίου στην Ελλάδα, καθώς εκτός από τη νίκη της κεντροδεξιάς παράταξης (ΝΔ), μπήκαν και τρία δεξιά κόμματα στη Βουλή («Σπαρτιάτες», Ελληνική Λύση και Νίκη). 

Το φαινόμενο προσπαθεί να το εξετάσει ο Guardian, ένα ΜΜΕ το οποίο είναι γνωστό για τις ακροαριστερές του απόψεις. Σύμφωνα με τον Guardian στην Ιταλία, την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ, πρωθυπουργός είναι η Τζόρτζια Μελόνι.

Στη Φινλανδία, το δεξιό «Finns», δεύτερη κοινοβουλευτική δύναμη μετά τις εκλογές του Απριλίου, προσχώρησε στην κυβέρνηση συνασπισμού. Και στη Σουηδία, το δεξιό κόμμα «Σουηδοί Δημοκράτες» είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα του κοινοβουλίου.

Στη Γαλλία, η Μαρίν Λε Πεν δείχνει – δημοκοπικά – να επωφελείται από τις νέες ταραχές για τη δολοφονία 17χρονου από αστυνομικό, αλλά και με τη γενικότερη δυσαρέσκεια για την πολιτική του Εμανουέλ Μακρόν, όπως ο νόμος για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης.

Στην Ισπανία, το VOX – το πιο επιτυχημένο δεξιό κόμμα στην Ισπανία από το θάνατο του δικτάτορα Φρανσίσκο Φράνκο το 1975 – μετά τις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές, θα συμμετέχει σε τρεις τοπικές κυβερνήσεις (Εστρεμαδούρα, Καστίλλη – Λεόν και Βαλένθια). Ταυτόχρονα στις δημοσκοπήσεις για τις επικείμενες εθνικές εκλογές το VOX φαίνεται να συγκεντρώνει ποσοστό 14% και ήδη έχουν ξεκινήσει οι συζητήσεις για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα.

Στις ηγεσίες της Πολωνίας και της Ουγγαρίας βρίσκονται υπερσυντηρητικοί και δεξιοί πολιτικοί, ενώ στη Γερμανία το δεξιοί AfD, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, βρίσκεται πιο ψηλά από το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (SPD) του καγκελάριου Όλαφ Σολτς. Το περασμένο Σαββατοκύριακο υποψήφιος του AfD κέρδισε για πρώτη φορά περιφέρεια στη Γερμανία, επικρατώντας στο Ζόνεμπεργκ της Θουριγγίας. Στην Ολλανδία τρία ακροδεξιά κόμματα κατέχουν 28 από τις 150 έδρες του ολλανδικού κοινοβουλίου.

Και η λίστα διαρκώς μεγαλώνει, όπως σχολιάζεται σε άρθρο του BBC. «Κοιτάξτε γύρω στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή. Στο βορρά, στο νότο, στην ανατολή και στη δύση, θα δείτε ακροδεξιά κόμματα να απολαμβάνουν μια αξιοσημείωτη άνοδο», γράφει η Κάτια Άντλερ.

Πριν από σχεδόν 25 χρόνια, όταν το δεξιό κόμμα FPΟ του Γεργκ Χάιντερ στην Αυστρία συγκέντρωσε ένα πρωτοφανές εκλογικό ποσοστό – κοντά στο 27% – και εισήλθε στο κυβερνητικό συνασπισμό είχε προκληθεί διεθνής σάλος σε όλη την Ευρώπη. Διπλωματικές επισκέψεις ακυρώθηκαν και η χώρα περιθωριοποιήθηκε. Όμως τώρα σε όλη την Ευρώπη τα ακροδεξιά κόμματα ανεβαίνουν σταθερά και επηρεάζουν τις πολιτικές κινήσεις.

Γίνονται mainstream, όπως σχολιάζει ο Guardian. «Με μερικά διαλείμματα, αυξάνονται σταθερά από τη δεκαετία του 1980. Σήμερα είναι πραγματικά πλέον μέρος του πολιτικού τοπίου», αναφέρει στο βρετανικό μέσο η Κατρίν Φιεσί, διευθύντρια πολιτικής στο Open Society Foundations Europe και ειδικός στην ακροδεξιά.

Για πολλά χρόνια, γράφει ο Guardian, «η αντίθεση στους παράνομους μετανάστες, στο Ισλάμ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν στοιχεία που ένωσαν τα δεξιά κόμματα της Ευρώπης. Όμως πλέον έχουν εμφανιστεί και νέοι «συγκολλητικοί» παράγοντες: Οι πόλεμοι πολιτισμών, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, η άρνηση της κλιματικής κ.α. Η απήχηση της δεξιάς έχει ενισχυθεί περαιτέρω από την κρίση του κόστους ζωής, από την ταχεία και συγκεχυμένη κοινωνική και ψηφιακή αλλαγή και ασφαλώς από την αυξανόμενη δυσπιστία προς το ίδιο το κυρίαρχο σύστημα».

Παράλληλα, όπως παρατηρούν αναλυτές στο BBC και ο Guardian, στην «κανονικοποίηση» της δεξιάς συμβάλει και η επικοινωνιακή τακτική της «άμβλυνσης» του πολιτικού τους λόγου, αλλά και πως πολλά Δεξιά κόμματα στην Ευρώπη υιοθετούν ολοένα και περισσότερο σημεία της ακροδεξιάς ατζέντας.

«Η άνοδος της ακροδεξιάς συνέπεσε με την παρακμή και ενός συγκεκριμένου είδους Αριστεράς», συμπληρώνει η Κατρίν Φιεσί, εξηγώντας πως πολλά «ακροδεξιά κόμματα φαίνονται τώρα σαν μια λογική ψήφος για πολλούς που στο παρελθόν θα ψήφιζαν μια λαϊκή, προστατευτική Αριστερά». «Η ακροδεξιά απευθύνεται στους ατομικούς και πολιτιστικούς φόβους των ανθρώπων», υπογραμμίζει.

Ο Μάρκ Λέοναρντ, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, συμφωνώντας με τις εν λόγω επισημάνσεις, υπογραμμίζει στο BBC πως αυτά τα στοιχεία βοηθούν την ακροδεξιά να φαίνεται πιο mainstream. Μιλώντας στο ίδιο μέσο, η Διευθύντρια του Προγράμματος Ευρώπης του Ινστιτούτου Montaigne, Τζορτζίνα Ράιτ, με έδρα το Παρίσι, σημείωσε πως η δεξιά αναγέννηση στην Ευρώπη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη δυσαρέσκεια με το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα.