Διεθνής Πολιτική
Για μεγάλο μέρος των τελευταίων 30 ετών οι ένοπλες δυνάμεις της Φινλανδίας έμοιαζαν λίγο παλιομοδίτικες, εξακολουθώντας να είναι διαμορφωμένες για να διεξάγουν μια μεγάλη χερσαία εκστρατεία στην Ευρώπη, σαν να μην τελείωσε ποτέ ο Ψυχρός Πόλεμος.
Καθώς η Φινλανδία ετοιμάζεται να ενταχθεί στον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου με φόντο τον πιο αιματηρό πόλεμο στην Ευρώπη από το 1945, στην Ουκρανία, ο στρατός του σκανδιναβικού έθνους είναι και πάλι στη μόδα. Οι διοικητές της γνωρίζουν επίσης καλά τι φέρνουν στο τραπέζι σε μια πιθανή μάχη.
«Έχουμε σημαντική αμυντική ικανότητα για να διεξάγουμε το είδος του πολέμου που διεξάγεται τώρα στην Ουκρανία», δήλωσε σε συνέντευξή του ο ανώτατος διοικητής της Φινλανδίας στρατηγός Tίμο Κιβίνεν. «Σε κατά κεφαλήν βάση, διαθέτουμε ίσως τη μεγαλύτερη δύναμη πυρός στην Ευρώπη».
Φινλανδοί αξιωματούχοι παραδέχονται την απογοήτευσή τους για το γεγονός ότι η χώρα δεν έχει ακόμη ενταχθεί στο ΝΑΤΟ έξι μήνες μετά την πρόσκληση που απηύθυνε η συμμαχία. Αυτό έχει αφήσει τόσο τη Φινλανδία όσο και την επίσης προσχωρήσασα Σουηδία σε μια λεγόμενη “γκρίζα” ζώνη μεταξύ της εγκατάλειψης της στρατιωτικής μη προσήλωσης και της απόκτησης της συλλογικής αμυντικής προστασίας του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ.
«Πληρούμε ήδη τα στρατιωτικά κριτήρια για την ένταξη, και εξετάζοντας τις αμυντικές μας δαπάνες, συμμορφωνόμαστε με το κριτήριο του 2% του ΑΕΠ», δήλωσε ο Κιβίνεν.
Παρά τον πληθυσμό των μόλις 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων, η Φινλανδία διαθέτει περισσότερο πυροβολικό από ό,τι η Γαλλία και η Γερμανία μαζί και μπορεί να καλέσει έως και 280.000 στρατιώτες σε καιρό πολέμου. Αν και οι περισσότεροι από αυτούς είναι εκπαιδευμένες εφεδρείες, ο αριθμός είναι μεγαλύτερος από αυτόν του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο στόλος των F/A-18 Hornet της Φινλανδίας, οπλισμένος με προηγμένους αμερικανικούς πυραύλους, θα αντικατασταθεί σύντομα από 64 μαχητικά αεροσκάφη κοινής κρούσης F-35A της Lockheed Martin.
Στη θάλασσα, υπάρχουν εξελιγμένες παράκτιες άμυνες και ένα ναυτικό ρηχών υδάτων προσαρμοσμένο για τις βραχώδεις ακτές της Βαλτικής, καθώς και μια ικανότητα μάχης στην Αρκτική και, στη Λαπωνία, το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό πεδίο εκπαίδευσης για αερομαχίες στις τρεις σκανδιναβικές χώρες.
Η ανάμνηση των προηγούμενων εισβολών από τα ανατολικά έδωσε στη Φινλανδία ένα ισχυρό κίνητρο να διατηρήσει τα μέσα για την υπεράσπιση των συνόρων της με τη Ρωσία μήκους 1.343 χιλιομέτρων (835 μιλίων) ακόμη και μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Άλλα ευρωπαϊκά έθνη αποσυναρμολόγησαν τις εδαφικές τους άμυνες με την πεποίθηση ότι ένας πόλεμος κράτους εναντίον κράτους στην ήπειρο είχε καταστεί αδιανόητος. «Εμείς δεν το κάναμε αυτό», δήλωσε ο Κιβίνεν.
Όλες οι χώρες εκτός από δύο από τις 30 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ έχουν επικυρώσει την προσχώρηση των σκανδιναβικών χωρών, με την Ουγγαρία και την Τουρκία να έχουν μείνει εκτός. Η Ουγγαρία δήλωσε πρόσφατα ότι δεν θα θέσει την επικύρωση στο κοινοβούλιο πριν από το επόμενο έτος.
Η Τουρκία συνεχίζει να κωλυσιεργεί, ισχυριζόμενη ότι η Σουηδία υποθάλπει υποστηρικτές κουρδικών τρομοκρατικών οργανώσεων.
Διπλωμάτες και αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ είναι πεπεισμένοι ότι τόσο η Ουγγαρία όσο και η Τουρκία θα ταχθούν υπέρ τελικά και σημειώνουν ότι η διαδικασία επικύρωσης εξακολουθεί να είναι πιθανότατα μία από τις ταχύτερες στην ιστορία του οργανισμού.
Και ενώ η Φινλανδία δεν καλύπτεται ακόμη πλήρως από το άρθρο 5, ο κίνδυνος για την ασφάλεια μετριάζεται από τις δεσμεύσεις του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ και άλλων χωρών να υπερασπιστούν τα σκανδιναβικά έθνη εάν δεχθούν επίθεση πριν γίνουν πλήρη μέλη.
Η καθυστέρηση προκαλεί επίσης ανησυχία στα τρία κράτη της Βαλτικής, την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία. Η προσθήκη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θεωρείται σημαντική βελτίωση της ασφάλειας για τα δύσκολα αμυνόμενα πρώην σοβιετικά εδάφη, εδραιώνοντας τον έλεγχο της συμμαχίας στη Βαλτική Θάλασσα στην πλάτη τους.
Αλλά ο διπλασιασμός των χερσαίων συνόρων του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία φέρνει νέες υποχρεώσεις – αξιωματούχοι στη Μόσχα έχουν δηλώσει ότι θα αντιδράσουν. Ωστόσο, είναι δύσκολο να δούμε τι θα μπορούσαν να κάνουν, επειδή το τμήμα της Φινλανδίας είναι ήδη αμυνόμενο και οποιαδήποτε ρωσική απάντηση θα συνεπαγόταν διασπορά πόρων από άλλα θέατρα.
Σύμφωνα με τον Κιβίνεν, ο πόλεμος στην Ουκρανία επιβεβαίωσε την αυξανόμενη σημασία της αεράμυνας στον σύγχρονο πόλεμο. Η Φινλανδία έχει επενδύσει πολύ περισσότερο από τα 11 μη επανδρωμένα αεροσκάφη που αναφέρονται στο Military Balance, είπε, αναφερόμενος σε μια βάση δεδομένων για τις παγκόσμιες στρατιωτικές δυνατότητες που διατηρεί το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Σπουδών με έδρα το Λονδίνο.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ ενέκρινε την πώληση για 323 εκατομμύρια δολάρια πυραύλων αέρος-αέρος και αέρος-επιφανείας για χρήση με τα μαχητικά αεροσκάφη της Φινλανδίας, λέγοντας ότι η χώρα “δεν θα έχει καμία δυσκολία να απορροφήσει τον εξοπλισμό αυτό στις ένοπλες δυνάμεις της”.
Αλλά η σύγκρουση υπογράμμισε επίσης τη σημασία του πυροβολικού και η Φινλανδία ενισχύει το ήδη μεγάλο οπλοστάσιό της. Οι ΗΠΑ έχουν υπογράψει μια συμφωνία που θα μπορούσε να φτάσει τα 535 εκατομμύρια δολάρια για την παροχή πυρομαχικών για τον στόλο των πολλαπλών εκτοξευτών πυραύλων M-270 της Φινλανδίας, μια μεγαλύτερη, ερπυστριοφόρα έκδοση των τροχήλατων συστημάτων HIMARs που αποδείχθηκαν τόσο αποτελεσματικά στην Ουκρανία. Η σκανδιναβική χώρα προσθέτει επίσης στο στόλο της αυτοκινούμενα οβιδοβόλα των 155 χιλιοστών.
Αυτές οι δυνατότητες παλαιάς σχολής στο πυροβολικό και το πεζικό κάνουν τη Φινλανδία να ξεχωρίζει μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ. Πολλές χώρες στην Ευρώπη εγκατέλειψαν τα δόγματα εδαφικής άμυνας του Ψυχρού Πολέμου κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Τα τανκς διαλύθηκαν, τα πυροβόλα πεδίου ναρκοθετήθηκαν, οι αριθμοί των στρατιωτών και οι αμυντικοί προϋπολογισμοί μειώθηκαν.
Οι χώρες που διατήρησαν μια αξιόλογη ικανότητα μάχης στράφηκαν σε λεπτότερες, πιο κινητικές, αμιγώς επαγγελματικές δυνάμεις. Η Γαλλία τερμάτισε τη γενική επιστράτευση το 2001, η Σουηδία το 2010 και η Γερμανία το 2011. Οι αμυντικές δαπάνες ως ποσοστό της οικονομίας μειώθηκαν κατά δύο τρίτα από το αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, τη δεκαετία του 1970 και του 1980, έως το 2014, σε χώρες μέλη του ΝΑΤΟ όπως η Γερμανία.
Η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 ξεκίνησε την αντιστροφή αυτών των τάσεων. Η Σουηδία επανέφερε τη στράτευση το 2018, ενώ η Γαλλία θα την επαναφέρει το 2024.
Η Γερμανία δημιούργησε φέτος ένα ειδικό ταμείο 100 δισεκατομμυρίων ευρώ (107 δισεκατομμυρίων δολαρίων) για να συμπληρώσει τις αμυντικές δαπάνες τα επόμενα χρόνια, αποφεύγοντας τα συνταγματικά όρια χρέους.
Αυτό είναι ένα κυκλικό ταξίδι που η Φινλανδία δεν έκανε ποτέ, κυρίως επειδή απέκτησε την ανεξαρτησία της από τη Ρωσία μόλις το 1917 και στη συνέχεια έχασε το 11% του εδάφους της από μια βίαιη σοβιετική εισβολή που ξεκίνησε το 1939.
«Οι Φινλανδοί είναι πιο προετοιμασμένοι», δήλωσε ο Κιβίνεν, «αλλά αυτό οφείλεται στην ιστορία μας».
