Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι από την προσπάθεια διάσωσης της οικονομίας των ΗΠΑ μέσω δασμών

Οι τελευταίοι δασμοί που ανακοινώθηκαν από την αμερικανική κυβέρνηση αλλάζουν τις παγκόσμιες ισορροπίες, με κάποιες χώρες να «βγαίνουν» κερδισμένες και κάποιες χαμένες.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των FT, παρατίθενται ορισμένα εντυπωσιακά και απροσδόκητα αποτελέσματα.

Πολλοί από τους υψηλότερους δασμολογικούς συντελεστές που ανακοίνωσε ο Ν.Τραμπ την Τετάρτη ισχύουν για τις ασιατικές χώρες, με την Καμπότζη να αντιμετωπίζει δασμούς 49%, το Βιετνάμ 46%, την Ταϊλάνδη 37%, την Ταϊβάν 32% και την Ινδονησία 32%, όλα πολύ πάνω από τον γενικό συντελεστή 20% που επιβάλλεται στις εισαγωγές των ΗΠΑ από την ΕΕ, για παράδειγμα.

Επιτείνοντας τη δυστυχία για τα εν λόγω κράτη, η συντριπτική πλειονότητα των εξαγωγών της περιοχής προς τις ΗΠΑ δεν θα καλυφθεί από τον περιορισμένο κατάλογο των εξαιρούμενων προϊόντων που ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος την Τετάρτη.

Ακόμα και αν αυτές οι εξαιρέσεις -που περιλαμβάνουν φαρμακευτικά προϊόντα, ημιαγωγούς, ξυλεία και ορισμένα ορυκτά- αποδειχθούν προσωρινές, στέλνουν ένα σαφές μήνυμα στις ασιατικές χώρες ότι οι βασικές εξαγωγές τους προς τις ΗΠΑ είναι πιθανά πρώιμα θύματα ενός νέου εμπορικού πολέμου.

Ο κατ’ αποκοπήν συντελεστής του 20% που εφαρμόζεται σε όλη την ΕΕ έχει δημιουργήσει ένα περίεργο μοτίβο νικητών και ηττημένων, ανάλογα με τις επιμέρους εμπορικές συναλλαγές κάθε κράτους μέλους με τις ΗΠΑ.

Το 2024, οι ΗΠΑ ανέφεραν ότι το μεγαλύτερο εμπορικό τους πλεόνασμα σε αγαθά ήταν με τις Κάτω Χώρες (55 δισ. δολάρια), οι οποίες λαμβάνουν τον ίδιο δασμολογικό συντελεστή με την Ιρλανδία – με την οποία οι ΗΠΑ παρουσίασαν έλλειμμα αγαθών ύψους 87 δισ. δολαρίων κατά την ίδια περίοδο.

Μπορεί χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία και το Βέλγιο, με τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν πλεονάσματα ή μικρά ελλείμματα, να γκρινιάζουν για τον γενικό συντελεστή, αλλά 15 χώρες του μπλοκ θα είχαν λάβει υψηλότερο δασμό αν οι κανόνες είχαν εφαρμοστεί σε επίπεδο κάθε μέλους.
Ακόμη και αυτό λέει μόνο τη μισή ιστορία, καθώς οι προσωρινές εξαιρέσεις για διάφορα προϊόντα δημιουργούν ένα ευρύ φάσμα πραγματικών δασμών για τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Η εστίαση της Ιρλανδίας στα φαρμακευτικά προϊόντα, τα οποία έχουν εξαιρεθεί προσωρινά από τους δασμούς, θα διατηρήσει τον πραγματικό δασμολογικό της συντελεστή κάτω από το 5% προς το παρόν.

Για τη Σλοβακία, ωστόσο, οι πρόσθετοι δασμοί, όπως αυτοί που εισήγαγε ο Ν.Τραμπ για τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων, σημαίνουν ότι η οικονομία της, η οποία είναι βαριά κατασκευαστική, αντιμετωπίζει έναν πραγματικό συντελεστή πολύ πάνω από το 20%.

Αν και οι δασμοί του Ν.Τραμπ στοχεύουν σε χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν μεγάλα εμπορικά ελλείμματα, ο παγκόσμιος ελάχιστος δασμός 10% πλήττει κυρίως χώρες με τις οποίες έχουν εμπορικά πλεονάσματα.

Σύμφωνα με τα δικά της εμπορικά στοιχεία, οι ΗΠΑ έχουν εμπορικό πλεόνασμα με μόλις 14 από τις 122 χώρες στις οποίες εφαρμόζεται ο δασμός του 10%.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τα οποία οι ΗΠΑ έχουν πλεόνασμα 19,5 δισ. δολαρίων, η Αυστραλία, με 17,9 δισ. δολάρια, και το Ηνωμένο Βασίλειο, με 11,9 δισ. δολάρια, πλήττονται περισσότερο από τα «φιλικά πυρά» μεταξύ αυτής της ομάδας, σε σχέση με τα εμπορικά τους ισοζύγια.

Το 2024, οι ΗΠΑ ανέφεραν έλλειμμα με 15 χώρες με τις οποίες είχαν πλεόνασμα το προηγούμενο έτος. Αντίθετα, οι ΗΠΑ ανέφεραν εμπορικό πλεόνασμα με 18 χώρες που είχαν έλλειμμα το προηγούμενο έτος, αφήνοντας την Κένυα, για παράδειγμα, μόνο με το βασικό 10%.

Για ορισμένες χώρες, το 2024 παρέκκλινε σημαντικά από τις μακροπρόθεσμες τάσεις. Η Ναμίμπια έλαβε δασμολογική επιβάρυνση 21% αφού κατέγραψε το 2024 το υψηλότερο πλεόνασμα της τελευταίας δεκαετίας και πλέον, παρά το έλλειμμα που παρουσίασε τα τρία από τα τέσσερα προηγούμενα έτη.

Και σκεφτείτε και τους 5.819 κατοίκους του Σεν Πιέρ και Μικελόν, οι οποίοι για λίγο καιρό επρόκειτο να πληγούν με δασμολογική επιβάρυνση 50%, σύμφωνα με τα αρχικά στοιχεία που δημοσίευσε ο Λευκός Οίκος. Ο συντελεστής αυτός βασίστηκε σε ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο 2024 για το ημιαυτόνομο γαλλικό υπερπόντιο έδαφος, το οποίο απέκτησε εμπορικό πλεόνασμα επιστρέφοντας ένα και μόνο ανταλλακτικό αεροσκάφους αξίας 3,4 εκατ. δολαρίων στις ΗΠΑ.