Προεδρικές εκλογές στη Γουατεμάλα: Το φαβορί εκτός κούρσας με απόφαση της δικαιοσύνης

Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γουατεμάλας απέρριψε χθες Παρασκευή προσφυγή του φαβορί των δημοσκοπήσεων ενόψει των προεδρικών εκλογών, του Κάρλος Πινέδα (δεξιά), εναντίον της «αναστολής» της υποψηφιότητάς του από τη δικαιοσύνη, ενώ απομένει χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός μήνα ως τη διεξαγωγή του πρώτου γύρου.

Η προσφυγή του επιχειρηματία 51 ετών κρίθηκε «άνευ αντικειμένου» από το Συνταγματικό Δικαστήριο. Η απόφαση αναμένεται να οριστικοποιηθεί τις προσεχείς ημέρες.

Η δικαιοσύνη και το εκλογοδικείο (Tribunal Supremo Electoral, ή TSE, η ανώτατη εκλογική αρχή) αποφάσισαν την «αναστολή» της υποψηφιότητας κατόπιν αιτήματος ανταγωνιστικού κόμματος, του οποίου είχε υπάρξει μέλος ο κ. Πινέδα, με την επίκληση διαδικαστικών παρατυπιών.

«Η διαφθορά νίκησε, η Γουατεμάλα έχασε», κατήγγειλε ο κ. Πινέδα μέσω Twitter αναφερόμενος στην απόφαση.

Ganó la corrupción, perdió Guatemala!

— Carlos Pineda (@72_cpineda) May 26, 2023

Ο αποκλεισθείς υποψήφιος κατόπιν ενώθηκε με δεκάδες υποστηρικτές του που διαδήλωσαν μπροστά στην έδρα του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Ο επιχειρηματίας καταλάμβανε την πρώτη θέση στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε από την εφημερίδα Prensa Libre, συγκέντρωνε το 23,1% των προθέσεων ψήφου.

Quiero agradecer a todos mis hermanos guatemaltecos por darme su apoyo incondicional, lamentablemente no somos suficientes para cambiar el rumbo de este país, los invito a que sigan luchando, participando e involucrándose en los problemas de la nación. Guate lo vale! pic.twitter.com/i9F202lAjU

— Carlos Pineda (@72_cpineda) May 26, 2023

Απομένουν συνολικά 22 υποψήφιοι στις προεδρικές εκλογές. Ο αριθμός αυτός, συνηθισμένος στη Γουατεμάλα, αποκλείει σχεδόν κάθε πιθανότητα νίκης στον πρώτο γύρο της 25ης Ιουνίου: για αυτό απαιτείται κάποιος ή κάποια να εξασφαλίσει πάνω από τις μισές ψήφους. Ο δεύτερος γύρος είναι προγραμματισμένο να διεξαχθεί την 20ή Αυγούστου.

1/7 So far, two presidential candidates have been disqualified from the upcoming Guatemalan elections, set to take place on June 25th. Now, Carlos Pineda, the current frontrunner (with 23%), faces a legal challenge aimed at barring his participation. What's happening? #Guatemala pic.twitter.com/TLi6dv7akr

— Edgar Ortiz Romero (@edgar_ortizgt) May 18, 2023

Οι 9,3 εκατ. γουατεμαλτέκοι ψηφοφόροι θα κληθούν να αναδείξουν, για μια μόνο τετραετή θητεία, τον διάδοχο του Αλεχάντρο Γιαματέι, 67 ετών.

Κατά τη δημοσκόπηση της Πρένσα Λίμπρε, μετά τον κ. Πινέδα η υποψήφια που συγκέντρωνε το υψηλότερο ποσοστό των προθέσεων ψήφου ήταν η σοσιαλδημοκράτισσα και πρώην πρώτη κυρία Σάντρα Τόρες, 67 ετών (19,5%) και ακολουθούσαν ο κεντρώος άλλοτε αξιωματούχος του ΟΗΕ Έντμοντ Μουλέτ, 72 ετών (10,1%) και η δεξιά Σούρι Ρίος, η κόρη του πρώην δικτάτορα της χώρας, 55 ετών (9,2%).

Πριν από τον κ. Πινέδα, είχαν ήδη αποκλειστεί δυο υποψήφιοι που είχαν σοβαρές πιθανότητες: η Θέλμα Καμπρέρα, 52 ετών, αυτόχθονη Μάγια (τουλάχιστον 40% του πληθυσμού), η οποία ανήκει στην αριστερά· και ο Ρομπέρτο Αρσού, 53 ετών, που ανήκει στη δεξιά, γιος του πρώην προέδρου Άλβαρο Αρσού (1996-2000).

Όταν αποφασίστηκε από τη δικαιοσύνη η «αναστολή» της υποψηφιότητάς του, ο κ. Πινέδα έκανε λόγο για ενέργεια «σκοτεινών δυνάμεων γύρω από την κυβέρνηση».

Για αρκετούς παρατηρητές, είναι σαφές πως οι εκλογές στη Γουατεμάλα «στήνονται»: με τον αφορισμό αυτό δεν εννοούν πως θα γίνει νοθεία, αλλά ότι θα επιβληθούν υποψήφιοι έτοιμοι να συνεργαστούν με τις κυρίαρχες ελίτ. Ο Χουάν Παπιέρ, στέλεχος της μη κυβερνητικής οργάνωσης Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW), συμφωνεί: οι αποκλεισμοί υποψηφίων, έκρινε, αποτελούν «ξεκάθαρη χειραγώγηση από πλευράς του δικαστικού σώματος» για να εξασφαλιστεί το προτιμώμενο εκλογικό αποτέλεσμα.

Οι αποκλεισμοί υποψηφίων από τη δικαιοσύνη θέτουν «σε κίνδυνο (…) το κράτος δικαίου, τη δημοκρατία, τις εγγυήσεις και τις ελευθερίες όλου του πληθυσμού», υπερθεμάτιζε προ ημερών μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Έντι Κουξ, ο διευθυντής της Δράσης Πολιτών (Acción Ciudana), όπως ονομάζεται το παράρτημα της ΜΚΟ Διεθνής Διαφάνεια στη χώρα της κεντρικής Αμερικής.