Προεδρικές εκλογές στην Κολομβία: Ο κεντροαριστερός Γουστάβο Πέτρο κέρδισε τον 1ο γύρο

Ο αντιπολιτευόμενος Γουστάβο Πέτρο κέρδισε με διαφορά χθες Κυριακή τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Κολομβία και πλέον θεωρείται πως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνει ο πρώτος πρόεδρος που προέρχεται από την αριστερά στην πρόσφατη ιστορία της χώρας, έπειτα από την ιστορική και οδυνηρή ήττα που υπέστη η παραδοσιακή δεξιά.

Θα βρεθεί αντιμέτωπος στον δεύτερο γύρο τη 19η Ιουνίου με έναν ανεξάρτητο υποψήφιο, τον εκατομμυριούχο Ροδόλφο Ερνάντες. Ο υποψήφιος της δεξιάς Φεντερίκο Γκουτιέρες ήρθε τρίτος, αποτέλεσμα που εξέπληξε αρκετούς και σηματοδοτεί άνευ προηγουμένου ήττα για την παράταξη που μονοπώλησε την εξουσία επί δεκαετίες στο κράτος των Άνδεων.

Φαβορί των δημοσκοπήσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο γερουσιαστής Πέτρο, άλλοτε αντάρτης οργάνωσης της άκρας αριστεράς που μεταμορφώθηκε σε σοσιαλδημοκράτη, οικονομολόγος, πρώην δήμαρχος στην πρωτεύουσα Μπογοτά, εξασφάλισε το 40,32% των ψήφων (8.526.466), σύμφωνα με το σχεδόν τελικό επίσημο αποτέλεσμα, με το 99,95% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί.

Ο «κολομβιανός Τραμπ»

Κατά την άποψη σχεδόν όλων των αναλυτών, ο κ. Πέτρο, 62 ετών, καβάλησε το κύμα της προφανούς επιθυμίας των Κολομβιανών να υπάρξει αλλαγή, εν μέσω των χαωδών ανισοτήτων και της διαφθοράς. Το σύνθημα-έμβλημά του, «για τη ζωή», ακριβώς αυτή την ανάγκη πρόβαλε.

Τα τέσσερα χρόνια της θητείας του απερχόμενου δεξιού προέδρου Ιβάν Ντούκε, ο οποίος δεν είχε δικαίωμα να διεκδικήσει την επανεκλογή του, ουδεμία μεταρρύθμιση σε βάθος προωθήθηκε. Η τετραετία του σημαδεύτηκε από την πανδημία του νέου κορονοϊού, τη βαθιά ύφεση, τις μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που παρέλυσαν πολλές πόλεις, την επιδείνωση της βίας των ένοπλων οργανώσεων στις επαρχίες.

«Υπάρχουν δύο εναλλακτικές: να αφήσουμε τα πράγματα ως έχουν (…), που σημαίνει περισσότερη διαφθορά, βία, πείνα. Ή να αλλάξουμε την Κολομβία, να την οδηγήσουμε προς την ειρήνη, την ευημερία και τη δημοκρατία», είπε ο κ. Πέτρο χθες εξερχόμενος από το εκλογικό τμήμα όπου ψήφισε στην Μπογοτά.

Η πιθανή ανάδειξή του στο ανώτατο αξίωμα θα αποτελούσε πολιτικό σεισμό σε μια χώρα όπου οι συντηρητικοί μονοπώλησαν την εξουσία για δεκαετίες.

Ο επιχειρηματίας και ανεξάρτητος υποψήφιος Ροδόλφο Ερνάντες, 77 ετών, καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση (27,94%), προσπερνά τον υποψήφιο της δεξιάς Φεντερίκο Γκουτιέρες (23,95%) οδεύοντας να καταγράψει την έκπληξη της εκλογικής βραδιάς καταφέρνοντας ιστορική, οδυνηρή ήττα στην παραδοσιακή δεξιά, που ασκεί την εξουσία επί δεκαετίες στη χώρα της Λατινικής Αμερικής.

Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών, με τη συμμετοχή των δύο επικρατέστερων υποψηφίων, αναμένεται να διεξαχθεί τη 19η Ιουνίου.

Δεκάδες δημοσιογράφοι περίμεναν χθες τις πρώτες δηλώσεις του νικητή του πρώτου γύρου στα κεντρικά γραφεία του υποψηφίου στην Μπογοτά. Γύρω τους, υποστηρικτές της «Ιστορικής Συμφωνίας» γιόρταζαν με επευφημίες κάθε φορά που δίνονταν νέα αποτελέσματα, που επιβεβαίωναν το προβάδισμα του γερουσιαστή Πέτρο.

Είναι η τρίτη φορά που έθεσε υποψηφιότητα για την προεδρία. Αυτή τη φορά, υποψήφια αντιπρόεδρός του είναι μια αφροκολομβιανή, η Φράντσα Μάρκες. Η άνοδος στο δεύτερο σημαντικότερο αξίωμα στη χώρα της χαρισματικής ακτιβίστριας με φεμινιστικό λόγο θα σηματοδοτούσε επίσης καμπή στην κολομβιανή πολιτική, στην οποία κυριαρχούν παραδοσιακά οι ίδιες ελίτ.

Όπως άφηναν να διαφανεί ορισμένες δημοσκοπήσεις όσο η προεκλογική εκστρατεία πλησίαζε στο τέλος της, ο εκατομμυριούχος επιχειρηματίας Ροδόλφο Ερνάντες, 77 ετών, κατέλαβε τη δεύτερη θέση με περίπου το 28,2% των ψήφων (5.952.783).

Ο κ. Ερνάντες, άλλοτε δήμαρχος στην Μπουκαραμάνγκα (βόρεια), επιχειρηματίας που κάνει δηλώσεις συχνά εκκεντρικές ή ακραίες, αποκαλείται από μερίδα των ΜΜΕ «ο κολομβιανός Τραμπ». Ξεπέρασε κατά περίπου τέσσερις μονάδες τον κ. Γκουτιέρες (23,91%, 5.057.450 ψήφοι).

«Απόλυτη ηρεμία»

Μολονότι για σχεδόν όλη την προεκλογική εκστρατεία ο κ. Γκουτιέρες θεωρείτο ο βασικός αντίπαλος του κ. Πέτρο, το αποτέλεσμα-έκπληξη για πολλούς σηματοδοτεί ήττα άνευ προηγουμένου για την παραδοσιακή δεξιά στην Κολομβία, κατ’ εικόνα του μέντορά της, του Άλβαρο Ουρίμπε, πλέον αντιμέτωπου με δικαστικές περιπέτειες.

«Σήμερα κέρδισε η χώρα διότι δεν θέλει να συνεχίσει ούτε μια μέρα ακόμη με τα ίδια πρόσωπα, που μας οδήγησαν στην οδυνηρή κατάσταση που ζούμε», σχολίασε ο κ. Ερνάντες στην Μπουκαραμάνγκα, το οχυρό του. Υπόσχεται κυρίως να πολεμήσει τη διαφθορά, παρότι αντιμετωπίζει έρευνα για ύποπτες δοσοληψίες.

«Ξέρουμε πλέον ότι υπάρχει σθεναρή βούληση των πολιτών να τερματιστεί η διαφθορά στο σύστημα διακυβέρνησης», πρόσθεσε, κρίνοντας πως «οι επόμενες ημέρες θα είναι καθοριστικές για το μέλλον της χώρας». «Λογαριάζω σε εσάς για τη νίκη στον δεύτερο γύρο ώστε να μπορέσουμε να πάρουμε τον μεγάλο δρόμο που άνοιξε σήμερα», πρόσθεσε.

«Πριν από δεκαπέντε μέρες, κανένας δεν φανταζόταν ότι ένας tiktokero (σ.σ. χρήστης της πλατφόρμας Tiktok) θα μετατρεπόταν στην πολιτική δύναμη αυτού του πρώτου γύρου» και πιθανόν «στον χειρότερο εφιάλτη» του κ. Πέτρο, σχολίασε ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Cambio, συνοψίζοντας την έκπληξη του κολομβιανού Τύπου.

Ο σχεδόν ογδοντάρης υποψήφιος κατάφερε «από το πουθενά» να αρχίσει να «ανέβει στις δημοσκοπήσεις» και «χωρίς να βγει καν από το σπίτι και χάρη σε μια εκστρατεία-αστραπή στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης» να αντιπροσωπεύσει τους πόθους «μέρους του πληθυσμού και να γίνει ο μόνος υποψήφιος που είναι ικανός να κερδίσει τον Πέτρο», σχολίασε ο Cambio.

Η συμμετοχή έφθασε το 54,8%. Η ψηφοφορία εκτυλίχθηκε ομαλά, σύμφωνα με τις αρχές. Πληθώρα διεθνών παρατηρητών, ιδίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, παρακολούθησε τη διαδικασία, ενώ είχαν αναπτυχθεί κάπου 300.000 αστυνομικοί και στρατιωτικοί σε όλη την επικράτεια, καθώς η βία των ένοπλων οργανώσεων έχει κλιμακωθεί τους τελευταίους μήνες.

Ο υπουργός Εσωτερικών Ντανιέλ Παλάσιος μίλησε για «απόλυτη ηρεμία, χωρίς μείζονα διατάραξη της δημόσιας τάξης», αν και αναφέρθηκαν 600 περιπτώσεις παρατυπιών.