Στις 23 Φεβρουαρίου 2025 οι πρόωρες εκλογές στη Γερμανία

Ο Πρόεδρος της Γερμανίας, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, διέλυσε προχθές τη γερμανική Βουλή και προκήρυξε πρόωρες εκλογές για την 23η Φεβρουαρίου 2025.

Η ενέργεια επισφράγισε την κατάρρευση της τρικομματικής κυβέρνησης του Όλαφ Σολτς, σχεδόν έναν χρόνο πριν από τη λήξη της θητείας της, σε μία κρίσιμη χρονική στιγμή, καθώς η οικονομική ανάπτυξη της χώρας υποβαθμίζεται και η βιομηχανία της τελεί σε βαθιά κρίση. Ο Πρόεδρος αναγνώρισε ότι «οι καιροί είναι δύσκολοι» και η Γερμανία χρειάζεται μία κυβέρνηση «ικανή να αναλάβει δράση».

Παρ’ ότι ο σοσιαλδημοκράτης Καγκελάριος διεκδικεί δεύτερη θητεία, οι δημοσκοπήσεις συγκλίνουν στην πρόβλεψη ότι διάδοχος θα είναι ο ηγέτης της συντηρητικής παράταξης (CDU / CSU), Φρίντριχ Μερτς. «Πηγαίνετε να ψηφίσετε και ρίξτε την ψήφο σας με επίγνωση ότι η δική σας μπορεί να είναι και η πλέον αποφασιστική. Προστατεύστε και ενισχύστε τη δημοκρατία», ανέφερε ο Φρανκ – Βάλτερ Σταϊνμάιερ.

Τη 16η Δεκεμβρίου, η Bundestag καταψήφισε την πρόταση δυσπιστίας κατά του Καγκελάριου, Όλαφ Σολτς, «ανοίγοντας» τον δρόμο για πρόωρες κάλπες.

Το περίεργο σύστημα διεξαγωγής των εκλογών και ο ρόλος των κρατιδίων
Την 23η Φεβρουαρίου 2025, οι πολίτες της Γερμανίας καλούνται να εκλέξουν το σώμα της νέας Βουλής.

Η πλέον χρησιμοποιημένη φράση που αφορά το γερμανικό εκλογικό σύστημα αναφέρει ότι οι βουλευτές εκλέγονται «μέσω γενικής, ελεύθερης, ισότιμης και μυστικής ψηφοφορίας». Αυτό προβλέπει το Άρθρο 38, Παράγραφος 1 του Συντάγματος.

Όσοι πολίτες είναι τουλάχιστον 18 ετών έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Κάθε πολίτης διαθέτει δύο ψήφους –με την πρώτη (Erststimme) επιλέγει με σταυρό προτίμησης υποψήφιο από την εκλογική του περιφέρεια, ενώ, με τη δεύτερη (Zweitstimme) ψηφίζει το κόμμα επιλογής. Φυσικά, η ψηφοφορία είναι μυστική (εκλογικό απόρρητο). Το γερμανικό εκλογικό σύστημα διαφέρει από το αμερικανικό, το βρετανικό ή το ελβετικό.

Σημαντικότερη διαφορά είναι ότι η γερμανική μορφή διακυβέρνησης δεν είναι άμεση, αλλά αντιπροσωπευτική. Κεντρικό ρόλο σε αυτήν παίζουν οι βουλευτές, δρώντας ως αντιπρόσωποι της λαϊκής βούλησης. Η Ελβετία θεωρείται κλασσικό παράδειγμα άμεσης δημοκρατίας. Οι Ελβετοί ψηφίζουν νόμους και μέσω δημοψηφισμάτων. Όμως, στη Γερμανία οι πολιτικές αποφάσεις λαμβάνονται μονάχα από τους βουλευτές. Αυτό συνιστά πολύ σημαντική ευθύνη για τους εκλεγμένους αντιπροσώπους.

Το γερμανικό Σύνταγμα τονίζει ιδιαίτερα τον συγκεκριμένο ρόλο τον βουλευτών και σημειώνει ότι «είναι αντιπρόσωποι του λαού στο σύνολο, δεν δεσμεύονται από εντολές και οδηγίες και είναι υπόλογοι μόνον στη συνείδησή τους». Το Σύνταγμα προβλέπει, ωστόσο, έναν ελεγκτικό ρόλο και για τον απλό ψηφοφόρο. Όποιος θεωρεί ότι η ψηφοφορία δεν διενεργήθηκε σύννομα, μπορεί να προσβάλλει την εκλογική διαδικασία.

Μία ακόμη ιδιαιτερότητα του γερμανικού εκλογικού συστήματος είναι το κατώτατο όριο του 5% για την είσοδο των κομμάτων στη Βουλή. Η επιλογή του συγκεκριμένου ορίου έχει σχέση με τη γερμανική ιστορία. Στόχος της συγκεκριμένης διάταξης είναι να αποτραπεί ένας κατακερματισμός του πολιτικού τοπίου, αντίστοιχος με εκείνον που υπήρξε τη δεκαετία του 1920 και καθιστούσε εξαιρετικά δύσκολο τον σχηματισμό σταθερών κυβερνήσεων πλειοψηφίας.

Ωστόσο, το επιχείρημα των επικριτών αυτής της διάταξης είναι ότι συνολικά υπερβολικά μεγάλων αριθμός ψήφων πηγαίνουν χαμένες. Το 2013, οι ψήφοι που χάθηκαν, «άγγιξαν» τα 7 εκατομμύρια.