Το γνωρίζατε; – Να γιατί οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ διεξάγονται πάντα Τρίτη

Ο χρόνος για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ στις 5 Νοεμβρίου έχει αρχίσει πλέον να μετρά αντίστροφα, ωστόσο γνωρίζατε για ποιο λόγο διεξάγονται πάντα Τρίτη;

Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων, Ντόναλντ Τραμπ (πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ) θα βρεθεί αντιμέτωπος με την υποψήφια των Δημοκρατικών, Κάμαλα Χάρις (νυν Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ) για την ανάδειξη του 47ου Προέδρου των ΗΠΑ.

Η απάντηση σχετίζεται με τους αγρότες της Αμερικής του 19ου αιώνα.

To 1845 το Κογκρέσο ψήφισε έναν ομοσπονδιακό νόμο που ορίζει την πρώτη Τρίτη μετά την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου ως Ημέρα Εκλογών (Election Day). Στις αρχές του 1800, οι περισσότεροι πολίτες εργάζονταν ως αγρότες και ζούσαν μακριά από το εκλογικό τους κέντρο.

Έτσι, οι πολίτες έπρεπε να ταξιδέψουν τουλάχιστον μία ημέρα για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.

Οι περισσότεροι πολίτες ήταν ευσεβείς και την Κυριακή, που είναι ημέρα λατρείας και ανάπαυσης, εκκλησιάζονταν, ενώ την Τετάρτη, πωλούσαν τα προϊόντα τους στις μεγαλουπόλεις.

Εφόσον, οι πολίτες δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν την Κυριακή και την Τετάρτη, τότε αυτό σήμαινε ότι οι εκλογές δεν θα μπορούσαν να διεξαχθούν Δευτέρα ή Πέμπτη.

Και έτσι η Τρίτη θεωρήθηκε ως η πιο ιδανική επιλογή. Επίσης, υπάρχει ένα άλλο δεδομένο που εξηγεί γιατί οι εκλογές διεξάγονται αρχές Νοεμβρίου.

Την περίοδο της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού είναι η περίοδος σποράς και φύτευσης, ενώ στα τέλη του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου είναι η περίοδος συγκομιδής.

Στις αρχές Νοεμβρίου, όμως, ο θερισμός είχε ολοκληρωθεί και ο καιρός ήταν ακόμη ήπιος, συνεπώς oι αγρότες είχαν ολοκληρώσει τις εργασίες τους στις καλλιέργειες τους.

Παρότι, εκείνη την περίοδο η Τρίτη θεωρήθηκε ως βολική λύση, σήμερα, λιγότερο από το 2% των Αμερικανών ασχολείται με την γεωργία και για την πλειονότητα των πολιτών είναι εργάσιμη ημέρα.

Πώς εκλέγεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ

Την ημέρα των εκλογών, οι πολίτες δεν ψηφίζουν απευθείας τους υποψηφίους, αλλά τους εκλέκτορες που θα εκπροσωπήσουν την Πολιτεία τους. Αυτοί οι εκλέκτορες, θα επιλέξουν, κατόπιν, τον Πρόεδρο μεταξύ των υποψηφίων.

Αυτό σημαίνει ότι οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ είναι έμμεσες, και γι΄ αυτόν τον λόγο έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο κάποιος υποψήφιος να λαμβάνει τον μεγαλύτερο αριθμό ψήφων, αλλά να χάνει τελικά τις εκλογές, όπως έγινε το 2016.

Στις προεδρικές εκλογές του 2016, η Χίλαρι Κλίντον ήταν υποψήφια του Δημοκρατικού Κόμματος για την Προεδρία των ΗΠΑ, όμως, ηττήθηκε από τον Ρεπουμπλικάνο ανθυποψήφιό της, Ντόναλντ Τραμπ. Παρότι η Χίλαρι Κλίντον κέρδισε δύο εκατομμύρια ψήφους περισσότερες από τον Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, ο τελευταίος κέρδισε, αφού συγκέντρωσε μεγαλύτερο αριθμό μεγάλων εκλεκτόρων.

Στο εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ υπάρχουν συνολικά 538 εκλέκτορες και κατανέμονται στις Πολιτείες με βάση τον πληθυσμό της καθεμιάς: κάθε Πολιτεία λαμβάνει αριθμό εκλεκτόρων ίσο με εκείνον των βουλευτών της συν εκείνο των Γερουσιαστών της (υπάρχουν 100 Γερουσιαστές και κάθε Πολιτεία έχει δύο, οπότε λαμβάνει και δύο εκλέκτορες).

Έτσι, Πολιτείες όπως η Καλιφόρνια (54 εκλέκτορες), το Τέξας (40), η Φλόριντα (30) και η Νέα Υόρκη (28) έχουν περισσότερους εκλέκτορες σε σχέση με άλλες Πολιτείες με μικρότερο πληθυσμό, όπως η Αλάσκα (3) ή η Μοντάνα (4).

Για να κερδίσει ένας υποψήφιος και να αναδειχθεί Προέδρος, θα πρέπει να τον υποστηρίξουν τουλάχιστον 270 από τους 538 εκλέκτορες.

Αυτό το σύστημα είναι γνωστό ως Εκλεκτορικό Κολέγιο (Electoral College) και η όλη διαδικασία διεξάγεται σε δύο στάδια.

Αρχικά, τα κόμματα προτείνουν τους εκλέκτορες τους πριν από τις εκλογές, και την ημέρα των εκλογών οι ψηφοφόροι επιλέγουν τους εκλέκτορες. Συνήθως, τα κόμματα επιλέγουν κάποια από τα μέλη τους, ως ένδειξη αναγνώρισης για τις υπηρεσίες τους προς το κόμμα.

Το δεύτερο στάδιο διεξάγεται την ημέρα των εκλογών, όταν οι ψηφοφόροι επιλέγουν τον Πρόεδρο (μέσω των εκλεκτόρων). Επί της ουσίας, εκείνοι που ψηφίζουν απευθείας για Πρόεδρο είναι οι εκλέκτορες, τους οποίους επιλέγουν οι πολίτες.

Mετά τη σύστασή τους σε Σώμα, oι εκλέκτορες της κάθε πολιτείας ψηφίζουν επίσημα για την ανάδειξη του νέου Προέδρου και Αντιπροέδρου στις 17 Δεκεμβρίου 2024.

Ακολούθως, την Δευτέρα (6.1.25), το Κογκρέσο κάνει καταμέτρηση των ψήφων και ο πρόεδρος της Γερουσίας ανακοινώνει το αποτέλεσμα. Τέλος, μετά από δύο εβδομάδες και συγκεκριμένα την Δευτέρα (20.1.2014) θα γίνει η ορκωμοσία του νέου Προέδρου και Αντιπροέδρου των ΗΠΑ μπροστά από το Καπιτώλιο.