DW: «Καταρρέει η άλλοτε κραταιά Μεγάλη Βρετανία;»

Το Σιν Φέιν θριαμβεύει στη Β. Ιρλανδία, οι Σκωτσέζοι προετοιμάζουν δημοψήφισμα και οι Ουαλοί μάλλον το σκέφτονται. Καταρρέει η άλλοτε κραταιά Μεγάλη Βρετανία;

Όχι, δεν ανακάλυψε την όμορφη Άνδρο το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (DPA). Απονέμει τον τίτλο της «Μικράς Αγγλίας» με σκωπτική και μάλλον απαισιόδοξη διάθεση στην άλλοτε κραταιά Μεγάλη Βρετανία, για την οποία διερωτάται μήπως βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Λίγες ώρες είχαν περάσει μετά τις τελευταίες εκλογές στη Σκωτία για να διαπιστώσει η τοπική πρωθυπουργός Νίκολα Στάρτζεον πως «εντείνεται η αίσθηση ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, στην παρούσα μορφή του, δύσκολα μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες της Σκωτίας, της Ουαλίας, της Βόρειας Ιρλανδίας, ίσως ακόμη και της Αγγλίας».

Όλες οι τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις σε βρετανικό έδαφος φαίνεται να παγιώνουν το συμπέρασμα ότι όλο και λιγότεροι είναι διατεθειμένοι να υπαχθούν στην απευθείας διακυβέρνηση του Λονδίνου. Χαρακτηριστικό και πλέον πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η Βόρεια Ιρλανδία, το μικρότερο «έθνος» του Ηνωμένου Βασιλείου και οι ιστορικές εξελίξεις που καταγράφονται εκεί μετά τις τελευταίες τοπικές εκλογές. Για πρώτη φορά στις εκλογές αυτές θριαμβεύει το Σιν Φέιν, ένα κόμμα που διακηρύσσει ως κύριο στόχο του την επανένωση με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.

Το «στοίχημα» της δημογραφίας

Ασφαλώς, ο δρόμος για την επανένωση του «πράσινου νησιού» θα είναι μακρύς και επίπονος, αν μη τι άλλο λόγω των δικλείδων ασφαλείας που προβλέπει η νομοθεσία για να εξισορροπείται η ισχύς των καθολικών με εκείνη των προτεσταντών σε μία χώρα που, μέχρι πριν λίγα χρόνια, είχε βυθιστεί σε εμφύλιο πόλεμο.

Σύμφωνα πάντως με τελευταίες δημοσκοπήσεις το 30% των Βορειοιρλανδών βλέπει πλέον θετικά την επανένωση του νησιού, ενώ το 2014 το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνούσε το 6%. Επιπλέον, οι υποστηρικτές της επανένωσης έχουν στο πλευρό τους τις …δημογραφικές εξελίξεις.

Εκτιμάται ότι σήμερα ζουν στη Βόρειο Ιρλανδία περισσότεροι καθολικοί, που παραδοσιακά στηρίζουν την επανένωση της Ιρλανδίας, παρά προτεστάντες, οι οποίοι στην πλειονότητά τους θέλουν να παραμείνουν πιστοί στο βρετανικό στέμμα. Αλλά μετά το Brexit ακόμη και μεταξύ των «Ενωτικών» υπάρχουν πλέον πολλοί νέοι άνθρωποι, που προσδοκούν καλύτερες συνθήκες ζωής στην Ιρλανδία, μία χώρα-μέλος της ΕΕ.

Δημοψήφισμα το 2023 στη Σκωτία;

Στη Σκωτία το κυβερνών Εθνικό Κόμμα (SNP) της πρωθυπουργού Στάρτζεον κατάφερε να βελτιώσει τα ποσοστά του στις τελευταίες δημοτικές εκλογές και εξετάζει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία στα τέλη του 2023. Σύντομα θα δρομολογήσει την απαραίτητη νομοθεσία, εξήγγειλε η ίδια μετά τις δημοτικές εκλογές.

Ωστόσο, για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος είναι απαραίτητη η συγκατάθεση του βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος μέχρι στιγμής αρνείται κάθε συζήτηση. Το 2014, σε προηγούμενο δημοψήφισμα, οι Σκωτσέζοι είχαν ψηφίσει υπέρ της παραμονής τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, Όμως, ισχυρίζονται πολλοί σήμερα, το Brexit έχει αλλάξει τα δεδομένα.Την τελευταία λέξη αναμένεται να έχουν τα δικαστήρια.

Όσο για τους Ουαλλούς, στο δημοψήφισμα του Brexit το 2016 οι περισσότεροι είχαν ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στη Βόρεια Ιρλανδία και στη Σκωτία. Όμως η υλοποίηση του Brexit έχει προκαλέσει τεράστια απογοήτευση.

Σε δημοσκοπήσεις που έγιναν το 2014 μόνο ένα ποσοστό 5% στήριζε την ανεξαρτησία της Ουαλίας, ενώ σήμερα το ποσοστό έχει εκτοξευθεί στο 30%. Στις τελευταίες δημοτικές εκλογές το κόμμα των Πρασίνων, που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά του.

Ο πολιτικός επιστήμων Ρίτσαρντ Γουίν υπολογίζει ότι ο αριθμός των Ουαλών που αυτοπροσδιορίζονται ως Βρετανοί έχει μειωθεί από 27% σε 19% και υποστηρίζει ότι το Brexit είναι κυρίως μία «αγγλική υπόθεση».

Ο Μπόρις Τζόνσον

Στο Ηνωμένο Βασίλειο κανείς δεν υποστηρίζει το Brexit με τόση έμφαση όσο ο συντηρητικός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον. Αυτός είναι και ο λόγος που τον μισούν σε πολλές περιοχές της χώρας. Στη Σκωτία και την Ουαλία, αλλά και στην πόλη του Λονδίνου, το συντηρητικό κόμμα καταγράφει σοβαρές απώλειες.

Ο πρώην γενικός γραμματέας των Συντηρητικών Κρις Πάτεν θεωρεί ότι «ένα μέρος του κόμματος έχει μεταμορφωθεί σε συνονθύλευμα με εθνικιστικές και λαϊκιστικές αναφορές».

Τα εμπόδια της ανεξαρτησίας

Αρκούν όμως όλα αυτά για να δρομολογήσουν τις διαδικασίες για την ανεξαρτησία; Στη Βόρεια Ιρλανδία τα συνταγματικά κωλύματα δυσχεραίνουν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Στη Σκωτία πολλοί φοβούνται ότι μια απόσχιση από τη Μεγάλη Βρετανία οδηγεί σε οικονομική εξαθλίωση. Στην Ουαλία το φιλοβρετανικό Εργατικό Κόμμα παραμένει κυρίαρχος του παιχνιδιού, έχοντας καταφέρει να συνταιριάξει τις εθνικιστικές με τις συνδικαλιστικές παραδόσεις.

«Κι όμως, οι εκλογές της περασμένης εβδομάδας αποτελούν ένα ακόμη βήμα στην πορεία που έχουμε ήδη χαράξει», σχολιάζει η ενημερωτική ιστοσελίδα Open Democracy. «Και η κυβέρνηση Τζόνσον δεν κάνει και τίποτα για να μας μεταπείσει».