Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν: Oι 6+1 ανταγωνιστές της για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Σκούρα» φαίνεται πως θα τα βρει η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στην προσπάθειά της να διεκδικήσει μία δεύτερη θητεία στην Κομισιόν καθώς θα κληθεί να ανταγωνιστεί «δυνατά» ονόματα.

Τις τελευταίες μέρες παίζεται στις Βρυξέλλες ένα συναρπαστικό νέο παιχνίδι – κυρίως από πολιτικούς, διπλωμάτες και αξιωματούχους που επικρίνουν την επικεφαλής της Επιτροπής – σχετικά με το ποιος θα μπορούσε να αναλάβει τη θέση, αν όχι η Φον Ντερ Λάιεν;

Αυτοί είναι οι ανταγωνιστές της για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

Μάριο Ντράγκι

Γιατί; Ο 76χρονος ηγήθηκε ενός ιταλικού συνασπισμού ευρείας βάσης έως ότου διαλύθηκε το 2022. Το όνομά του εμφανίζεται συχνά όταν οι διεθνείς ηγετικές θέσεις μένουν κενές. Μέχρι στιγμής ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει συνδεθεί κυρίως με τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όταν βέβαια αποχωρήσει ο Σαρλ Μισέλ.

Ο Ντράγκι έχει ήδη επιστρέψει στην πολιτική σκηνή της ΕΕ, δουλεύοντας σε ένα επίσημο σχέδιο των Βρυξελλών για να καταστήσει το μπλοκ πιο ανταγωνιστικό, το οποίο θα υλοποιήσει αμέσως μετά τις εκλογές στην ΕΕ, όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα παζαρεύουν τις κορυφαίες θέσεις εργασίας. Επιπλέον, είναι κοντά στον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν.

Γιατί όχι; Ο Ιταλός δεν έχει ξεκάθαρες πολιτικές πεποιθήσεις και είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί το ΕΛΚ θα παρέδιδε την ισχυρή θέση του προέδρου της Επιτροπής σε κάποιον χωρίς σαφείς πολιτικές θέσεις.

Ρομπέρτα Μέτσολα

Γιατί; Το ΕΛΚ είναι απίθανο να παραιτηθεί από την ηγεσία της Επιτροπής στην επόμενη θητεία. Ωστόσο, εάν η Φον Ντερ Λάιεν δεν λάβει την υποστήριξη που χρειάζεται, η Ρομπέρτα Μέτσολα θα μπορούσε να βγει μπροστά.

Καθώς η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατάφερε να μείνει πάνω από την πολιτική διαμάχη, μια τακτική που τη βοήθησε στο παρελθόν να εξασφαλίσει την τρέχουσα θέση της, ταυτόχρονα έχει επιδείξει ηγετική θέση στην εξωτερική πολιτική και ήταν η πρώτη ηγέτης της ΕΕ που επισκέφθηκε το Κίεβο μετά την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022. Με καταγωγή από τη Μάλτα, η Μέτσολα θα μπορούσε να είναι μια νίκη για τη νότια Ευρώπη, όταν τελειώσουν οι κορυφαίες θέσεις εργασίας. Την περασμένη εβδομάδα ανέβασε φωτογραφία στο Instagram με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ντόναλντ Τουσκ – ένας υπαινιγμός, ίσως, ότι όποια κι αν είναι η δουλειά, έχει υποστήριξη υψηλού επιπέδου.

Γιατί όχι; Η Μάλτα είναι η μικρότερη χώρα της ΕΕ, τόσο από μέγεθος όσο και από πληθυσμό. Η Μέτσολα δεν έχει εκτελεστική εμπειρία, ακόμη και στην πατρίδα της. Το συντηρητικό της ιστορικό σχετικά με τις αμβλώσεις χρησιμοποιήθηκε εναντίον της κατά την έναρξη της προεδρίας της στο κοινοτικό σώμα της ΕΕ.

Κριστίν Λαγκάρντ

Γιατί; Γιατί είναι Γαλλίδα.

Η απροθυμία του Μακρόν να υποστηρίξει τη Φον Ντερ Λάιεν για την ανώτατη θέση θέτει ένα προφανές ερώτημα: Μετά από πέντε χρόνια γερμανικής κυριαρχίας και μια ακόμη μεγαλύτερη περίοδο Γερμανών ή Αυστριακών που κατέχουν τη βασική θέση του επικεφαλής του προσωπικού της Επιτροπής, θέλει ο Μακρόν έναν Γάλλο ή μία Γαλλίδα για να διευθύνει την Επιτροπή; Ως πρώην υπουργός Οικονομικών και νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η Λαγκάρντ θα σημείωνε το πλαίσιο της εμπειρίας σε ανώτερα στελέχη και έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι είναι γυναίκα.

Γιατί όχι; Γιατί είναι Γαλλίδα. (Επίσης: Δεν είναι τρομερά δημοφιλής στο προσωπικό της).

Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Λαγκάρντ θα ήταν πρόθυμη να αποχωρήσει από την ΕΚΤ πριν από το τέλος της οκταετούς θητείας της, ή ακόμη ότι τα Ηλύσια εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να προωθήσουν το όνομά της. Από τότε που έφυγε από το ΔΝΤ, το όνομα της Λαγκάρντ εμφανίστηκε σχεδόν σε κάθε ανασχηματισμό της γαλλικής κυβέρνησης ως πιθανής υπουργού.

Κλάους Γιοχάνις

Γιατί; Ο πρόεδρος της Ρουμανίας θεωρείται ως «σταθερό χέρι» και είναι αγαπημένος των Ευρωπαίων ηγετών, ιδιαίτερα μεταξύ των συντηρητικών. Τόσο ο Μακρόν, όσο και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς έχουν μιλήσει με κολακευτικά σχόλια επειδή κράτησε τη χώρα του στο φιλοδυτικό και φιλοευρωπαϊκό στρατόπεδο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία – κάτι που δεν μπορεί να ειπωθεί για την Ουγγαρία, τη Σλοβακία ή τη Βουλγαρία. Σε αντίθεση με την Πολωνία, η Ρουμανία τήρησε επίσης αυστηρά τους κανόνες της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και δεν επέβαλε μονομερώς περιορισμούς στα ουκρανικά σιτηρά – ενισχύοντας τη φήμη του Ιωάννη ως φιλοευρωπαϊκού παίκτη.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι καιρός ένας Ανατολικοευρωπαίος να ηγηθεί της ΕΕ. Αν ναι, ο γερμανόφωνος Γιοχάνις είναι σε καλή θέση, προερχόμενος από την ίδια πολιτική οικογένεια του ΕΛΚ με τη Φον Ντερ Λάιεν. Η απόφαση του ΕΛΚ να πραγματοποιήσει το εκλογικό του συνέδριο στο Βουκουρέστι μαρτυρεί επίσης τη θέση του μεταξύ των συντηρητικών ηγετών της ομάδας.

Με τη δεύτερη θητεία του να ολοκληρώνεται τον Δεκέμβριο, ο Γιοχάνις αναζητά μία κορυφαία διεθνή θέση. Τον περασμένο μήνα συμφώνησε να είναι ο επόμενος ηγέτης του ΝΑΤΟ – αλλά αυτή θα είναι μια δύσκολη μάχη, δεδομένης της ευρείας υποστήριξης του Ολλανδού πρωθυπουργού, Μαρκ Ρούτε.

Γιατί όχι; Η προσπάθεια του Γιοχάνις την τελευταία στιγμή να κλέψει τον ηγετικό ρόλο του ΝΑΤΟ από τον Ρούτε ενόχλησε ορισμένες δυτικοευρωπαϊκές χώρες.

Αντρέι Πλένκοβιτς

Γιατί; Ο Πρωθυπουργός της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς, προέρχεται επίσης από το ΕΛΚ, και όπως και με τον Γιοχάνις, ο διορισμός του θα απαντούσε στις αυξανόμενες εκκλήσεις για την Ανατολική Ευρώπη να αποκτήσει κορυφαία θέση. Η επιλογή ενός Κροάτη ως προέδρου της Επιτροπής θα έστελνε επίσης ένα θετικό μήνυμα στα επίδοξα μέλη της ΕΕ (η Κροατία είναι η νεότερη είσοδος της ΕΕ). Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Πλένκοβιτς ότι θα ηγηθεί της λίστας υποψηφίων ευρωβουλευτών του κυβερνώντος κόμματος HDZ της Κροατίας έχει κάποιες υποψίες ότι θέλει να εγκαταλείψει την εσωτερική πολιτική. Η εμπειρία του ως πρωθυπουργός από το 2016 σίγουρα του έχει προσφέρει εξουσία και ευκαιρίες δικτύωσης με τους συναδέλφους του Ευρωπαίους ηγέτες.

Γιατί όχι; Ο Πλένκοβιτς απέρριψε τις φήμες ότι θα μπορούσε να αντικαταστήσει τη Φον Ντερ Λάιεν, κάτι που φυσικά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως καλή ένδειξη ότι ενδιαφέρεται για τη δουλειά.

Τιερί Μπρετόν

Γιατί; Είναι Γάλλος. Ο Μπρετόν είπε στο POLITICO πέρυσι ότι ήταν υποψήφιος «Plan B» για να γίνει Ευρωπαίος Επίτροπος το 2019, όμως τα κατάφερε. Έχει αφήσει έντονα να εννοηθεί ότι είναι ανοιχτός να γίνει ξανά το «Plan B», εάν η υποψηφιότητα της Φον Ντερ Λάιεν δεν καταλήξει. Ως πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, ο Μπρετόν έχει πείρα σε ανώτερα στελέχη και παρόλο που δεν είναι από το ΕΛΚ είναι συντηρητικός. Το ιστορικό του ως πρώην διευθύνων σύμβουλος που επανέφερε τη βιομηχανική πολιτική στην ατζέντα της Επιτροπής, του επιτρέπει να υποστηρίξει ότι πρέπει να ηγηθεί μίας ΕΕ που θα επικεντρώνεται πολύ περισσότερο στην ανταγωνιστικότητα.

Ο Μπρετόν έχει επίσης αναδειχθεί ως ο υψηλόβαθμος κριτικός της Φον Ντερ Λάιεν στις Βρυξέλλες. Σε ένα tweet μετά την υποψηφιότητά της, ως υποψήφιας του ΕΛΚ, ο Μπρετόν σημείωσε ότι η επικεφαλής της Επιτροπής δεν είχε ακριβώς ομόφωνη υποστήριξη στο ΕΛΚ για δεύτερη θητεία. Ήταν επίσης μέρος της ομάδας των επιτρόπων που επέκριναν την επιλογή του Μάρκους Πίπερ ως απεσταλμένου της Επιτροπής για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Και ενώ ένας ανώτερος Γάλλος αξιωματούχος είπε στο POLITICO ότι ο Μακρόν ήταν «έξαλλος» για το tweet για τη Φον ντερ Λάιεν, άλλοι Γάλλοι αξιωματούχοι είπαν, τότε, ότι ο πρόεδρος δεν ήταν τόσο ταραγμένος τελικά.

Γιατί όχι; Ο Μπρετόν έχει ίσως περισσότερους εχθρούς, παρά φίλους στους κορυφαίους κύκλους της ΕΕ, μεταξύ άλλων εντός της Επιτροπής και μεταξύ πολλών χωρών της ΕΕ, με πολλούς να αμφισβητούν το ιστορικό του. Η θρασύδειλη αυτοπροβολή του και η φήμη του ότι μιλάει πολύ έχει εξοργίσει τους συναδέλφους Επιτρόπους – την επικεφαλής ανάμεσά τους την προϊσταμένη του Ανταγωνισμού, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, αλλά και πολλούς από το προσωπικό και τους δημόσιους υπαλλήλους με τους οποίους υποτίθεται ότι θα συνεργαζόταν.

Ένα μοχθηρό (και ανώνυμο!) άρθρο που δημοσιεύτηκε στη γαλλική εφημερίδα Atlantico περιέγραψε τον Μπρετόν ως «τον χειρότερο Γάλλο επίτροπο τα τελευταία 30 χρόνια», υποδηλώνοντας ότι έχει αντιπάλους αποφασισμένους να τον υπονομεύσουν. Επιπλέον, δεν είναι ΕΛΚ και η διαμάχη γύρω από τη θητεία του ως επικεφαλής της γαλλικής εταιρείας τεχνολογίας Atos θεωρείται σημαντική ευθύνη για οποιαδήποτε πιθανή επιβεβαίωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Μια έκπληξη

Γιατί; Το παρατεταμένο «εμπόριο» υποψηφίων μεταξύ πολιτικών ομάδων για τις ευρωπαϊκές κορυφαίες θέσεις εργασίας, μετά τις εκλογές της ΕΕ, είναι πάντα γεμάτο εκπλήξεις. Πίσω στο 2019, κανείς δεν θα είχε στοιχηματίσει στο να γίνει πρόεδρος της Επιτροπής η Φον Ντερ Λάιεν. Οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν κάλλιστα να εκπλαγούν από έναν υποψήφιο που δεν έχουν ακούσει ή συναντήσει ποτέ πριν.

Γιατί όχι; Δεν έχουμε ιδέα ποιος μπορεί να είναι (αλλιώς δεν θα ήταν έκπληξη).